Сценарий "Антарктидаже аян-чорук".
методическая разработка (средняя группа)

Коданмай Олча Коминаевна

Ортумак болуктун уругларынга Чаа чыл байырлалынын хоглээшкини

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл antarktidazhe_ayan-choruk.docx21.44 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципалдыг бюджеттиг уруглар албан чери

Каттышкан хевирнин «Челээш» уруглар сады

Тес-Хем кожуунун Самагалдай суур

Чаа чыл байырлалынын оюн хоглээшкини

«Антарктидаже аян-чорук»

(Ийии бичии болгаш

 ортумак болуктерге таарыштыр тургускан)

Сорулгазы: Чаа чыл деп чараш байырлалды уругларга билиндирер, эрги чылды удеп, чараш чуулдерге ынак болурун кижизидер, уругларнын дыл-домаан сайзырадыр.

Байырлалдын киржикчилери:  

Пингвиннер –

Зебра-

Жираф –

Пар -

Зал иштин  байырланчыг Антарктида кылдыр каастаан.

Залдын бир талазында Африканын дириг амытаннары танцылап турар.

Африканын аялгазы ойнаар.

Зебра: Ох, танцылаар дээш шылай бердим.

Жираф: Ийе, мен база аажок изиргени бердим. Бичии дыштанып олураалам, че.

Зебра биле Жираф иелээ дыштанып олургаш, веерлерин чайбышаан,

 аажок чугаалажырлар.

Зебра: Мындаа дыннаарымга, Африкадан ангыда соок бир чер бар диди. Шаглыг болза анаа четсе. Сен ону дыннадын бе, Жираф? (Зебра слогтап арай деп бир адаар). Адын Ан-тар-кти-да деп дыннап алдым.

Жираф: Кайы Африкадан оске бир ангы чурт бар бе? Бир дугаар дыннап тур мен, эжим. Ында соок бе?

Зебра: Ийе, ында харлар, доштар  бар деп дыннадым. Аянныын корбес сен бе?! Орта чедип, соок черге серииттенип олурзумза.

Жираф: Эйт, Зебра мен дыка сонуургап тур мен. Ол черже чоруптаалам.

Зебра: Мен арай коргуп тур мен, ынчалза-даа сонуургарым аажок. Ча, чоор сен анаа Африкавыска тураалы бе?! Азы, че чоруптаалам!

Ийи эжишки тура халааш, база катап, амырап танцылай бээрлер.

Ол аразында Пар оларга каттыжып, амырап танцыже киржип, ору шурагылаар.

Пар: Кандыг кончуг амырап танцылап турарынар ол?  Силернин чугаанарны кедеп дыннадым. Кайнаар чоруур дей беридинер?

Зебра биле Жираф (денге слогтап): АН-ТАР-КТИ-Да-же чоруур деп тур бис.

Жираф: Ында соок, харлыг диди. Сен бистин биле чоруур сен бе Пар?

Пар:  Мен аян-чорукка ынак мен. Боданмас мен, чоруур мен. Чоруулу че!

Аялганын аайы-биле дириг амытаннар шимчеп чоруптарлар.

Африка аялгазы оожуургап, шуурган-хаттын даажы дынналып эгелээр.

Зебра: Донуп эгеледим, чаныксай бердим. Дедир ээп, чанаалынар.

Жираф: Хаарын, мен база шылап туруптум. Дыштаныксап тур мен. Анаа Африкага амырап орбас мен бе?! Сен Антарктида деп чугаа ундурдун, Зебра. Канчап сени дыннаарым ол?!

Пар: Паа, ол канчап баарынар ол? Анаа-ла черге маргыжып болбас. Улаштыр чоруулунар.

Дириг амытаннар аян-чоруун уламчылап, Антарктидага чедип келирлер.

Хар коруп алган аажок сонуургап турарлар. Канчангаш коруптерге, пингвиннер шивижигешти каастап турар.

Зебра: Дадайымай, бо чуулер чувел? Коорге достек-дастак.

Жираф: Хаарын, мен черле билбес мен.

Пар: Силер ийинин чугаанарнын ковейин, анаа чедип найыралдажып, билчип алыынар.

Дириг амытаннар эдержип алгаш, пингвиннерге чеде бээрлер.

Пингвин 1: Экии! Кайыын келдинер? Аажок донуп каан-дыр силер, экидир шурагылаптынар!

Пар, Жираф, Зебра: Бистер Африкадан чедип келдивис. Дыка уур чоруп келдивис. Бо Антарктида бе?

Пингвин 2: Ийе, шын Антарктидада шын чедип келген-дир силер. Бо  бистин чурттап турар черивисте чай черле душпес, соок болур. Долгандыр корунер даан, шупту чуве ак хар. Ол ак харлар аразынга силерни коорге, дыка солун болуп тур силер. Бистер ам Чаа чылды уткуп, Соок Ирей кырган – ачавысты манап тур бис. Силер база бистер- биле кады байырлаар болзунарза, бистер амыраар бис. Удавас бичии уруглар база келирлер.

Зебра: Ии, аяныын мен байырлалдарга дыка ынак мен. Соок Ирейни база коруксээримни.

Жираф, Пар: Бис база Соок-Ирейни чангыс-даа корбээн бис.

Ол аразында уругларнын шимээн-даажы дынналыр.

Пингвин 1: Чаа чылдын байырлалынче чалап алган уругларывыс кээп турлар. Экии, уруглар!

Уруглар: Экии!

Пингвин 2: Дыка-ла  чараш кылдыр кеттинген-дир силер, уруглар. Корунер даан уруглар, бистернин байырлалывысче кымнар аалдап чедип келген-дир?

Уруглар: Зебра, Жираф, Пар.

Пингвин 1:  Олар Чаа чыл байырлалын черле уткуп, ойнап-хоглеп корбээннер-дыр ийин. Чаа чылда эн-не бир дугаар чунун белеткеп алыр ийик бис, уруглар?

Уруглар: Шивижигешти каастап алыр. Оон бажынывысты, садигивисти база каастаар бис. Чараш маскарадтарывысты белеткээр бис.  

Пингвин 2: Бо келген аалчыларывыс- биле кады хоглээлинер аа, уруглар?

Уруглар: Чаа, кады байырлаар бис.                

Зебра, Жираф, Пар аажок амырап, адыштарын часкап  ору шураарлар.

Зебра: Дыка соок тур, мен аажок донуп тур мен, ынчалза-даа Соок-Ирейни коруксеп тур мен.  

Пар: Уруглар, силер черле чылдын-на Чаа чылды  шак- ла мынчаар чараш кылдыр хепкернип алгаш,  байырлаар силер бе?

Уруглар: Ийе.

Пар:  Мээн-биле домей бичии паржыгаштар база бар чуве-дир, чаптанчыын.

 

Жираф сумказын тудуп, черде борбак харларны сумказынче суп турда,

Зебра коруп каар.

Зебра: Ой, ону канчаарын ол?

Жираф: Африкаже ап алыр бис, а сен чуге анаа тур сен,  бээр чыып кор. Африкада оске эштеривиске чедирип, сонуургадыр бис.

Оюн «Борбак-борбак харлар».

Зебра: Уруглар, бистерге дузалажып корунерем.

Чараш байырланчыг аялганын аайы-биле шупту борбактаан харларны чыырлар.

Пингвиннер: Уруглар, эр-хейлер!

Пар: Аажок-ла ковей хар чыып алдывыс, амыраарымны, ырлаксай-даа бердим.

Пингивиннер: Шупту ырлажыптаалынарам че, кырган-ачавыс Соок Ирей бистин ырывысты дыннап кааш, дурген чедип келир кылдыр.

Ыры «Дудочка».

Зебра: Дыка чараш ыры-дыр, мен силерден экидир ооренип алыр  мен, уруглар. Ам чуге Соок-Ирей келбейн барды, дыннаваан эвеспе?!

Пингвин 1: Ажырбас-ажырбас, мунгарава Зебра.  Бистер шупту денге кырган-ачавыс Соой-Ирейни кыйгырыптаалынар! Экидир кыйгыраалы че!

Шупту денге Соой-Ирейни кыйгырарлар.

Соок-Ирей: 

Харжыгажым уруум- биле

Хапта белээм чуктеп алгаш,

Сонгу доштуг океандан

Соок –Ирей аалдап келдим.

Эргим чараш чаштар-биле

Чаа-чылды уткуулунар!

Чараш чаагай байырлалды

Ойнап, хоглеп байырлаалы!

Соок-Ирей: Экии, уруглар! Экии шупту!

Шупту: Экии, кырган-ачай!

Зебра, Жираф Соок Ирейни аажок сонуургап, суйбап-даа турарлар.

Соок-Ирей: Бистер Чаа чылды Пар чылын уткуп турарывыс бо-дур, уругларым. Пар чылы эн-не дидим, дыннангыр, кашпагай дириг амытаннын чылы-дыр, уруглар.

Пар Соок-Ирейнин состерин дыннап кааш, аажок сайыыргап, чайдынар.

Пар: Мээн чылымны уткуп, байырлап турар шежил бис. Мен база бо Жираф, Зебраны анаа эвес эдерип келген- дир мен. Экизин, мээн чылым унуп турар, чоргааранчыын. Кандыг кончуг эки чувел, дыка амырап тур мен.

Соок-Ирей: Ийе, паржыгаш сээн чылын унуп турары ол-дур.

Соок –Ирей шивижигештин сайгылгааннарын чырывайн турарын эскерип каар.

Соок-Ирей: Шивижигеш чуге чырывайн турар чоор, чырыдыптайн!

Бирээ, ийи, уш

Шивижигеш чыры!

Соок-Ирей даянгыыжы-биле шаланы соктаарга, шивижигештин сайгылгааннары чырый бээр.Шупту аажок амыраарлар.

Пингвин 2: Ура! Шивижигеживис чырый берди, чаражыын!

Пингвин 1: Шупту денге ырлажыылы!

Ыры «Маленькая елочка».

Шупту шивижигешти дээскинип, хороводтаар.

Соок-Ирей: Эр-хейлер! Эр-хейлер!

Хоровод «У тебя».

Соок-Ирей: Хо-хо-хо, дыка-ла чараш ырлаар, танцылаар уруглар-дыр силер!

Мээн-даа ам чоруур уем чедип келди уругларым. Чараш шивижигештин адаанда  белектерни белеткеп каан мен, уруглар.  Уруум Харжыгаш белектеривисти улеп берээли.

Соок-Ирей уруу-биле белектерни улеп, уруглар-биле  тыттыржырлар.

Соок-Ирей:

Чанар уем чедип келди,

Чаа чылды уткудувус!

Келир чылын база катап

Ужуражып байырлаар бис! Байырлыг!

Зебра: Дыка солун чуве-дир, келир чылын база Чаа чылда келир мен, уруглар!

Жираф: Ийе, шупту кады чедип келир бис!

Пар: Мээн чылым деп Африкада эштеримге дурген чугаалап чедейн, байырлыг, уруглар!

 

 

        

 

        

        


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Аян-чорук кичээли

нод для развития математических способностей посредством игры – путешествия в старшей группе...

Школаже аян-чорук

Бичии тоолчургу чугаажыгаш. Эжешкилернин улуг хоорайга улуг машина оруун канчаан эрткенинин дугайында...

"Кырган-аванын кыштаанче аян-чорук"

"Кырган-аванын   кыштаанче  аян-чорук"Сорулгазы: Уругларны  тыва  чем- биле таныштырары; Шагаа- деп чул дээрзи- биле уругларны таныштырар; Тыва улустун чаагай чанчылдарын, ёзу...

Кодээ аалче аян -чорук

Учить детей о пользе домашних животных к человеке....

Ажык корулде: "Сан оранынче аян-чорук"

Тыва тоолга даянып алгаш, улуг болук уругларынга таарыштыр тургускан ажык корулде...

Ортумак болуктун уругларынга чугаа сайзырадылгазынынга ажык кичээл «Тоол чурттунче аян-чорук»

Сорулгазы:Ооредиглиг:Уругларнын билир тоолдарын эки сактып билип алырынга болгаш оларны танып билиринге ооредири. Сайзырадыр:Уругларнын боданыр чоруун, сактып алырын сайзырадыр; Бижимел ажылга ур...

Угаанныг оюн оранынче аян чорук

[c] деп унну шын адап, танып ооредири...