Календарно-тематическое планирование по родному (тувинскому) языку 1 класс
календарно-тематическое планирование (1 класс)

Монгуш Азиана Арсеньевна
Опубликовано 11.02.2020 - 16:34 - Монгуш Азиана Арсеньевна

    Бо программаны  А.А.Алдын-оол, К.Б. Март –оол, Н.Ч. Бамбанын  «Yжүглел» , Кызыл ,2013 ч. номунга база 1-4 класстарның тыва дыл болгаш номчулга кичээлинге таарыштыр тургускан. Бо класстарда өөренип турар уругларның билиг мергежилиниң бедиин барымдаалааш, бердинген темаларга немелде материалдарны киирген.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл ktp_uzhuglel.docx53.97 КБ

Предварительный просмотр:

Тайылбыр бижик

    Бо программаны  А.А.Алдын-оол, К.Б. Март –оол, Н.Ч. Бамбанын  «Yжүглел» , Кызыл ,2013 ч. номунга база 1-4 класстарның тыва дыл болгаш номчулга кичээлинге таарыштыр тургускан. Бо класстарда өөренип турар уругларның билиг мергежилиниң бедиин барымдаалааш, бердинген темаларга немелде материалдарны киирген. Ол ажылдың кол угланыышкыны уругларның чугаазын сайзырадыры, ниити билиин бедидери, өөренип турар чүүлдерин сайгарып, бөлүктеп, деңнеп, түңнеп билиринге оларның иштинден кол болгаш чугула чүүлдерни тып тайылбырлаарынга өөреникчилерни чаңчыктырар.

   Программаның кол угланыышкыны дараазында сорулгаларны чедип алырынче угланган.

а) уругларны чечен чогаал оранынче углап, сөстүң уран чурумалдыг овур-хевирин дамчыштыр сөзүглелдиң долу болгаш делгем утка-шынарлыын хөй талазындан угаап билип алырынга дузалааар;

б) чечен сөстүң чогаалдары уругларны номчулгага ынак, бүгү-ле чараш чүүлге хандыкшылдыг, ону шын үнелеп билир кылдыр чаңчыктырар ужурлуг;

в) номчаан чүүлүнүң утказын шиңгээдиринден аңгыда уругларның ниити билииниң деңнелин делгемчидериниң дуржулзазын байыдар болгаш амыдыралга оларның мөзү-шынарлыг, эстетиктиг хамаарылгазын база хевирлээр;

г) чечен чогаалды уруглар боттары шилип ап, ону таалап номчуксаар күзелин боттандырар.

Башкы уругларны бичиизинден эгелеп коллективтиг езуга бот-боттарынга негелдени, шынчы ак сеткилдиг, быжыг туруштуг, эрес-дидим болурунга, күш-ажылга киириштирер сорулгалыг.

Класс бүрүзүнге номчулга кичээлиниң 30-35 минутазын чогаалды номчуурунга болгаш сайгарарынга, а киирилде беседага, словарь ажылынга сөзүглелдиң уткзын илередиринге херек. Өске-даа ажылдарга 10-15 минутадан хөй эвес үени чарыгдаар.

Сөзүглел-биле ажыл бир класстан өске класстан чоорту нарыыдап чоруп орар.

Берге эвес сөзүглелди литературлуг шын адаанын езугаар, медерелдиг шын аянныг чүгүртү номчуур.

Номчулганың темпизин шын сагып билир. Чыл төнчүзүнде таныш эвес сөгүглелди номчуурунуң дүргени бир минутада 90-дан өрү сөстерни номчуур.

Тыва дылдың лексика болгаш фонетика талазы-биле эге билигни алыры.

Шын номчулга болгаш бижилгеге чаңчыктырып, ийи болгаш оон хөй кижилер аразынга чугаалажыышкынынга киржир;

Чаңгыс кижиниң сагыш-сеткилин илереткен чугааны тургузар болгаш бичии хемчээлдиг шинчилел болгаш медээ сөзүглелдерни бижиир.

Тыва дылга хумагалыг болур, сагыш-сеткилинден ооң арыын онзагайын үнелеп, камнаарынга харыысалгалыг болур.

Тыва дылынга сонуургалын оттурар болгаш бодунуң чугаа домаан сайзырадырга чүткүлүн бедидер.

Эге школага тыва дыл болгаш номчулга өске эртемнерни өөрениринге болгаш уругларның коллективке ижиктиреринге эң-не кол черни ээлеп турар.

Өөреникчилерниң кичээлге болгаш кичээлден дашкаар ажылдарга киржилгези:

1. Дыңнап тургаш, адаар:

  • башкының берген үлегерин өттүнүп үннү шын адаар;
  • сөске үннүң туружун шын илередип, тода адаар;
  • эжеш ажык эвес үннерниң ылгалын тода адаар;
  • узун, кыска, өк-биле адаар ажык үннерни онзагайлап адаар;
  • алфавитти чурум-чыскаал аайы-биле адаар;
  • үлегерлээн болгаш словарь сөстерин дыңнап адаар.

2. Бөлүктел ажылы:

  • эге болгаш сөөлгү үннериниң аайы-биле сөстерни бөлүктээр; бердинген үнге сөстерни шилип тывар;
  • дөмей уткалыг сөстерни бөлүктээр;
  • узадыр адаар ажык үннерлиг сөстерни бөлүктээр;
  • өк-биле адаар ажык үннерлиг сөстерни бөлүктээр;
  • үнү биле үжүү дең сөстерни бөлүктээр;
  • үжүү хөй, үнү эвээш сөстерни; үнү хөй, үжүү эвээш сөстерни бөлүктээр;
  • бижиири чаңгыс дүрүмге чагыртыр сөстерни бөлүктээр;
  • эжеш ажык эвес үннерлиг сөстерни бөлүктээр;
  • тема аайы-биле бөлүктээри: ногаа аймаа, ыяш аймаа, хеп аймаа, сава, аъш-чем дээш оон-даа өске.

3. Хайгаарал ажылы:

  • башкының номчаан шүлүүнден бердинген үн кирген сөстерни тывар, ол сөсте үннүң туружун (эгезинде, ортузунда, сөөлүнде) тодарадыр;
  • бердинген үннерден херек үннү тывар, оон характеристиказын чугаалаар. Чижээ: Б...р )е,ээ) келем, акый!
  • Сөзүглелге дөмей уткалыг сөстерни ажыглаар
  • Сөзүглелден медээ, айтырыг, кыйгырыг домактарын тывар;
  • Сөзүглелден чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарны тывар;
  • Сөзүглелден хуу аттарны көргүскен сөстерни тывар;

4. Хевирлеп - дүрзүлээр ажыл:

  • сөстүң  тургузуун дүрзүлел чуруун шыяр;
  • демир дузак, пластилин болгаш өске-даа материалдарның дузазы-биле үжүктерни дүрзүлеп кылыр;
  • домактарның тургузуун дүрзүлеп чуруун шыяр;
  • сөс тургузуун дүрзүлеп шыяр;
  • дорт чугаалыг домакты дүрзүлеп чуруун шыяр;
  • кескен үжүктер-биле кассага сөстер тургузар;

5. Деңнээри:

  • бердинген дүрзүге тааржыр сөстерни тывары;
  • номчаан сөзүнге дүүштүр чурукту дөмейлээр;
  • үн болгаш оон үжүүн деңнээр;
  • улуг болгаш бичии үжүктерниң бижээнин деңнээр;
  • үлегерлиг бижилге биле өөреникчиниң бижээнин деңнээр;
  • домак биле сөстү деңнээр;

6.Хынаары:

  • бөлүк аайы-биле бодунуң ажылын хынаар болгаш үнелээри;
  • частырыгларны тыпкаш, ону эдер, слог бүрүзүнде ажык үннерниң барын хынаар;
  • чурукта чүгле бердинген үжүк бар кезээн будуур;
  • бөлүк сөстерден артык сөстү тывар.

7. Тайылбырлаары:

  • узун, кыска болгаш өк-биле адаар ажык үннерни шын адаарын, оларның туружун, дүрзүге көргүзүп тайылбырлаар;
  • чымчак болгаш кадыг демдектерниң ужур-дузазын тайылбырлаар;
  • улуг үжүк-биле бижиир сөстерниң дүрүмү;
  • сөстү слогтарга чарарының дүрүмү;
  • сөстүң дорт болгаш доора утказын тайылбырлаар;
  • чаңгыс аймак кежигүннерлиг домакты шын бижиириниң дүрүмү.

8.Шинчилээри:

  • сөстерни слогтарга чарары, сөсте каш слог барын тодарадыры, бердинген слогтарга тааржыр сөстерни тывары (-- мал-чын-нар);
  • чурукка ат тыпсыр;
  • домактың эгезин, төнчүзүн утка-аайы-биле эде тургузар;
  • номчаан сөзүглелинде кандыг болуушкуннар болуп турарынга хамаарышкан салдынган айтырыгларга харыылаар;
  • сөзүглелдиң кол утказын чугаалаар;
  • сөстерниң утказының аайы-биле (чүвелерни көргүзүп турар сөстер, чүвелерниң ылгавыр демдээн көргүзер сөстер, чүвелерниң кылдыныын көргүзер сөстер) шинчилээр.

9. Номчулга:

  • слогтап номчуур;
  • бодунуң иштинде номчуур;
  • химиренип номчуур;
  • рольдап номчуур;
  • бижик демдектерин сагып, домактарны аянныг номчуур
  • шиижидип ойнаары;
  • хевирин өскерткен домакты азы сөзүглелди эдип номчуур.

10. Дүжүрүп бижилге:

  • башкының бижээн үлегеринден дүжүрүп бижиир;
  • парламал болгаш бижимел сөзүглелди дүжүрүп бижиир;
  • бердинген даалга-биле сөстерни болгаш домактарны дүжүрүп бижиири;
  • хевирин өскерткен сөзүглелди эде тургуспушаан бижиир.

Өөреникчилерниң номчулга талазы-биле алган билиглеринге, мергежилдеринге, чаңчылдарынга кол негелделер

1-ги классты доозуп турар уруглар төрээн дылының бүгү үннерин болгаш үжүктерин, оларның кол ылгалын билген турар.

Өөреникчилерниң кол мергежилдери болгаш чаңчылдары: сөстерде үннерни ылгап, оларның туружун тодарадып билир; ажык, ажык эвес үннерни болгаш үжүктерни, кыска, узун ажык үннерни болгаш үжүктерни бот-боттарындан ылгап билири; домактарның болгаш сөстерниң анализ-синтезтиг сайгарылгазын кылып, домактардан сөстерни ылгап тывар; улуг болгаш биче үжүктерни шын, чараш, тода бижип билир; бижимел болгаш парламал шрифт-биле бижиттинген сөстерни, домактарны иштинде слогтап адап ора, шын дүжүрүп бижип; адаары болгаш бижиири дүүшкек 3—4 берге эвес сөстен тургустунган домактарны адап бээрге, үжүктер кагбайн шын бижиир; домак эгезинге улуг үжүктү бижиири; сөөлүнге улуг секти салыры.

Нарын эвес сөстерни слогтавайн чүгүртү номчуп, оларның шын, медерелдиг, аянныг болурун сагыыры; сөстерни тода адавышаан, домак сөөлүге интонацияны, домактар аразынга паузаны кылыр; башкының номчаан азы чугаалаан чүүлүн кичээнгейлиг дыңнаар болгаш утказын сактып алыр; номчаан чүүлүнге хамаарышкан айтырыгларны харыылаары болгаш башкының дузазы-биле оон, кол утказын илередири; ону кезектерге чарары; сөзүглелди иштинде номчааш, утказын билип алган шаа-биле чугаалап шыдаар; номчаан номнарының адын, авторун шын адап билир; доктаадып алган шүлүктерин аянныг чугаалап билир; номчулганың негелделерин болгаш шынарларын шын сагывышаан, номчуурунуң, темпизин дүргедедип шыдаары; чыл төнчүзүнде номчуурунуң, дүргени 1 минутада 25—35 хире сөс; сюжеттиг чуруктар-биле харылзаалыг чугаа тургузары.

Номчаан номнарының авторун, адын шын сактып ап, 5—8 хире биче хемчээлдиг шүлүктерни шээжи-биле аянныг чугаалап билир.

Бижик демдектерин (. ! ?) барымдаалап домактарны шын номчууру; оларның аразынга үн доктаашкынын кылып билир.

Сюжеттиг болгаш темалыг чуруктарны көрүп тургаш, 3—4 домактан тургустунган харылзаалыг аас-даа, бижимел- даа чугааны тургузуп билир.

Долгандыр турар амыдырал болгаш бойдус-биле таныжылганың түңнелинде өөреникчилер дараазында кол-кол билиглер болгаш чаңчылдарны чедип алыр: чурттап турар республиказының болгаш найысылалының адын билир; кудумчу кежериниң, транспорту оюп эртериниң, кудумчуга чадаг кижилерниң оруктарга чоруур чурумнарын, өрт болдурбазының чамдык дүрүмнерин сагып билир; чылдың янзы-бүрү үелеринде агаар-бойдустуң, онзагай демдектерин эскерип билир; чурттап турар черинде чанар болгаш кыштаар элээн каш куштарның аттарын билир; оларны ылгап шыдаар.

Чараштыр бижилге

Улуг болгаш бичии үжүктерниң кезектериниң аттарын болгаш бижиириниң дөмейлешкээн барымдаалап дараазында чурум ёзугаар бөлүктерге чарар.

Бичии үжүктер

1. Дорт шугумдан база үстүнде ээтпектиг, адаанда ээтпектиг шугумнардан тургустунган үжүктер: и, ш, г, п, р, ү, Ү — 7

2. Үстүнде айыткан шугумнарга точкалар болгаш дүүшкүннер немешкенинден тургустунган үжүктер: й, л, м, ц, щ, н, ң, ь, ы — 9

3. Төгериктерден тургустунган үжүктер: о, ө, а, ю, ф, б, д, я — 8

4. Солагай талакы чартык төгериктерден тургустунган үжүктер: с, е, ё, ч, ъ, ъ, в — 7

5. Бир талакы чартык төгериктерниң каттышканындан тургустунган үжүктер:

э, х, ж, з, к - 5

Улуг үжүктер

1. Кол элементизи үстүкү азы адаккы кезектеринде ээтпек шыйыглыг үжүктер:

И, Ш, Ч, Ц, Щ, Л, М, А — 8

2. Кол кезээ чартык болгаш бүдүн төгерик үжүктер:

О, Ө, С, Э, X, 3, Я, Е, Ё, Ж — 10

3. Кол элементизи чалбыыш хевирлиг шугумдан тургустунган үжүктер:

У, Y, Н, К, Ы, Ю, Р, В, Ф — 9

4. Кол элементизи чалбыыш хевирлиг шугумнуң чалгыгланчак шугум-биле каттышканындан тургустунган үжүктер: Г, П,Т, Б, Д — 5

1—4 класстарга класстан дашкаар номчулга.

Класстан дашкаар номчулга — уругларны чечен чогаалга хандыкшыдарының бир аргазы, литературлуг номчулганың чарылбас кезээ. Класстан дашкаар номчулганың кол сорулгалары өөреникчилерни уруглар чогаалы-биле таныштырбышаан, номга ынак болурунга кижизидер; уран чогаал дамчыштыр угаан-билииниң ниити деңнелин бедидер; эстетиктиг мөзү-бүдүжүн хевирлеп, ниити сайзыралын чедип алыры; сагыш-сеткил культуразын бүгү талалыг байыдары болур.

Класстан дашкаар номчулга өөреникчиниң назы-харын, амыдыралчы дуржулгазын шыңгыы барымдаалаар болганда, номчуурунга сүмелеп турар номнар шын шилиттинген турар ужурлуг. Уругларның номчулгазын шын, системалыг, ажыктыг кылдыр чорударынга башкының медерелдиг шилилгези албан негеттинер. Кол черни улустуң аас чогаалы, тыва чечен чогаал, орус болгаш өске-даа хөй национал улустуң чогаалдары, даштыкы классика ээлээн турарын чугула деп сүмелеп турар.

Тыва улустуң аас чогаалының эң-не дээре үлегерин эге класстарга өөредип тура, ук чогаалдарда улусчу чаңчыл-сагылгаларны уругларга билиндирип база уруглар боттары ону эскерип билиринге чаңчыктырар аргаларны ажыглаар. Программада айыткан кол-кол темалар, чогаалдың хевирлери, авторлар, чогаалдардан аңгыда, класстан дашкаар номчулгага кайы авторларны, кандыг номнарны, чогаалдарны сүмелээри башкыдан улуг хамааржыр. Ооң-биле чергелештир башкы уругларның кандыг чогаалдарга сонуургалдыын, ук чогаалчының амгы үе-чадада, ниити литературада ээлеп турар туружун, ролюн барымдаалап көөрү база чугула.

Класстан дашкаар номчулга программазының база бир кол хевири, кол өзээ — ооң хөй янзылыг (вариантылыг) болуп турары. Ол чорук башкыга уругларның номчулгага хереглел-сонуургалын болгаш бот-тускайлаң номчуп база сайгарып билиринге дузалаар.

БЕЛЕТКЕЛ ҮЕЗИ

Башкының кол сорулгалары:

1) уругларны школаның чурум-сагылгазы-биле таныштырып, оларны аңаа чаңчыктырары;

2) уруглар коллективин тургузуп организастаары;

3) бижикке өөредиринге белеткел;

Ол ажылдарнын кол утказы-биле уругларның сөс курлавырын байыдып, чугаазын сайзырадыры. Уругларны доктаамал кичээнгейлиг, хайгаараачал, сонуургаачал, өөредилгээ сундулуг болурунга белеткээр. Билип алган чүүлдерин деңнеп, сайгарып, түңнеп билиринге чаңчыктырар.

Уругларның школага келген баштайгы хүннеринден эгелээш-ле улусчу педагогиканың кижизидилгеге салдарлыг аргаларынга даянып алгаш, чараш аажы-чаңга, найыралдыг болурунга, хүндүлээчел биче-сеткилдиг, ажылгыр болурунга, бойдуска болгаш ниитиниң өнчү-хөренгизинге камныг болурун кижизидип чаңчыктырар.

Парта азы стол артынга шын олурары. Бижилге, номчулга үезинде бодун шын алдынары, демир-үжүктү шын тудары, кыдыраашты салыры, кичээл үезинде башкыны эки дыңнаары. Бо негелделерни хүннүң-не кичээл санында чорудуп тургаш, уругларны чаңчыктырар. Белеткел үезиниң бир кол сорулгазы уругларны үннер болгаш үжүктер-биле таныштырып, номчуп өөрениринге белеткээр. Ынчангаш:

а) ном-биле таныжар;

б) оон чуруктары, схемаларын ажыглап тургаш ажыл чорудар;

в) үннүң анализ-синтезтиг методун ажыглавышаан, бижикке өөредиринге белеткел ажылдары; «домак», «сөс», «слог», «үн» деп терминнер-биле таныжылга, сөстү дыңнап, адап тургаш, ында кирген ажык болгаш ажык эвес үннерни ылгап билиринге чаңчыктырар.

ҮЖҮГЛЕЛ ҮЕЗИ

Уругларны шын номчуурунга өөредири - башкының эң харыысалгалыг ажылы.

Үжүглел үезинден эгелеп-ле, үннүг анализ-синтезтиг методту ажыглап тургаш, номчуурунга өөредир үннүң анализин кылырда чугаадан домакты, домактан сөстү, сөстен слогтарны, слогтардан үннерни, үннерден чаңгыс херек үннү адап, дыңнап тургаш, ылгадып үндүрер.

Үннүң синтезин кылырда, чаңгыс үннү өске үннерге кожар, үннерден слог, слогтардан сөс, сөстерден домак тургузуп өөредир.

Үннүң анализ-синтезин чорудуп тургаш, кол-ла чүве - уругларны шын дыңнап бижииринге чаңчыктырары. Оларның чугаалап, бижип, номчууру оон дыка хамаарылгалыг. Номчулга үезинде сөстерни шын адап, номчаан чүүлүнүң утказын медереп билиринче угланган ажылды чорудар.

Үжүктер бижий берген үеде уруглар-биле бижилгениң белеткелин шын чорудары чугула. Баштай үжүктернин кол-кол элементилерлерин бижип өөредир:

Үжүктерни тода болгаш номчуттунгур кылдыр бижидип чаңчыктырар. Сөстү бижиириниң мурнунда ооң утказын тодарадып, ында каш үн, үжүк барын сайгарып, орфографияның дүрүмнери-биле харылзаштырар. Парламал болгаш бижимел сөстерни домактарны дүжүрүп бижиири. Бижиириниң темпизин чоорту дүргедедип, кыдыраажын арыг-силиг эдилеп, кызыл шыйыг-биле аңгылаан шөлдү сагыыры.

ҮЖҮГЛЕЛ СООНДАГЫ ҮЕ.

Үжүглел соондагы үеде бижилгеге чорудар ажылдар:

1. Үжүглел үезинде билип алган билиглерин быжыглап, системажыдары.

2.Үннер болшаг үжүктерниң ылгалы. Ажык болгаш ажык эвес үннер.

3.Үн илеретпес үжүктер. Алфавит-биле практиктиг таныжылга.

4.Сөс, домак, чугааның чүден тургустунары.

5.Сөстү слог аайы-биле көжүрери.

6.Бижиириниң темпизин чоорту дүргедедип, бижимел, парламал сөстерни, домактарны, улуг болгаш биче үжүктерниң кезектерин барымдаалап шын бижиири.

7.Адаары болгаш бижиири карышкак эвес сөстерни, домактарны башкы адап бээрге бижиири. Домак эгезинге, улуг үжүк бижиири, сөөлүнге улуг сек салырынга чаңчыктырары. Кижиниң ат, фамилиязын, адазының адын шын бижииринге мергежилгелер чорудар.

Номчулганың чаңчылдарын ханылыдыр болгаш быжыглап, слогтап-даа, слогтаашкын чокка-даа шын адап номчуп өөредир. Сөзүглелде абзацтарны эскерип билири болгаш абзац бүрүзүнүң утказын чугаалап билиринге чаңчыктырар. Номчаан чүүлүнүң утказын дүүштүр айтырыгларга харыылаары, сөзүглел иштинден тып номчууру. Диалогтарны, сөзүглелдерни аянныг кылдыр рольдап номчууру.

Сюжеттиг чуруктарга сөзүглелди тургузары.

Номчулганың темпизин чоорту дүргедедириниң аргаларын башкы ажыглаар, чыл төнчүзүнде 1 минутада 25-35 хире сөс номчуурун чедип алыр.

Тыва дыл болгаш номчулга.

Бирги класска класстан дашкаар чорудар кичээлдерниң сорулгалары:

1. Уругларны школа-биле болгаш школачы амыдырал-биле таныштырар болгаш өске-даа ажылдакчыларны танып, оларның ажылын хүндүлеп билиринге чаңчыктырары.

2. Бүдүн төлептиг ап билири. Бодунуң болгаш өскениң үезин үнелээри. Каржы болбас.

3.Улуг улусту хүндүлеп, бичии кижилерни кээргеп, чаптап билири. Хире-шаа-биле дузазын чедирип, ачы-буянныг, биче сеткилдиг болурун хевирлээр.

4.Школанын хөй-ниити ажылынга ак-сеткилдиг киржири. Эш-өөрү –биле эп-найыралдыг, дузааргак болуру. Сагылга-чурумга хамаарышкан мораль-этиктиг билиглерни сагып билиринге чаңчыктырар.

5. Төрээн чурту - Тывазынга, Россияга ынаа болгаш чоргааралы.. Ооң бойдузунга, дириг амытаннарынга, үнүштеринге, арга-арыынга, сагыш-човангыр, хумалалыг хамааралгазы болгаш сагыыр ужурлары.

6.Уругларга номну үнелеп, «Ном-билиглерниң үндезини» деп угаадыгны билиндирер. Уругларның делегей көрүүшкүнүн , номга сонуургалын бедидер. Номчулга-амыдыралдың бир кол негелдези кылдыр, номчуурунга чаңчыктырып, бибилиотека-биле харылзаазын быжыглааар.

Эрттирер хүнү

Тема

Баш бурунгаар салдынган туннелдер

План

Факт.

Ниити ооредиглиг

Метапредметтиг

Бот-тускайлан

1

02.09

Билиг кичээли. Школа-биле таныжылга

Номчуп, бижип өөрениринге белеткенир. Үн, үжүк, слог, домак, чугаа дугайында билип, оларны схема дузазы-биле ылгап турар болур.

Номда демдектернин , схемаларнын утказын билип алыр. Өөренир черин чурумга тудуп, эш-өөру-биле таныжар. Айтырыг салып, анаа харыылап ооренир.

Өөреникчи кижи мен деп билип, школачы кижинин чурумун кууседип эгелээр. Арыг-шеверин сагып, школага, кудумчуга, бажынынга шын алдынар болур.

2

03.09

Чугаа. Бижимел, аас. Ужуглел бижилгези

3

05.09

Домак. Домакты бижиири.

4

09.09

Сос

5

10.09

Слог

6

12.09

Үн. Ажык болгаш ажык эвес уннер-биле таныжылга

7

16.09

А,а деп ун болгаш ужук

Уннернин характеристиказын билип алыр. Ооренген ужуктеринден тургустунган состерни номчуп ооренип алыр. жуктернин бижимел хевирин танып, оон унун ылгап билир болур. Й уннуг ужуктерни шын бижип ооренип алыр. Созуглелдин темазын, оон кол утказын тодарадып база чугаалап билир болур.

Башкынын удуртулгазынын аайы-биле ооренир черин чурумга тудуп билир болур. Кылган ажылын бердинге даалга ёзугаар шууштурер. Бир эвес ажылы частырыглыг болза, немей ажылдарны кылыр болур. Башкы-биле денге коргузуг материалын коруп ажылдап билир болур. Ном-биле ажылдап билир болур.  

Тыва куруненин куруне дылы деп тыва дылды билип, бодунун торээн дылы деп чуулду билир болур. Бодунун ог-булезинге, эш-оорунге хундуткелди коргузуп шыдаар болур. Школанын эки оореникчизи деп атты эдилээринге белен болур.  

8-9

17.09

19.09

Л,л деп ун болгаш ужук

 10-11

23.09

24.09

О,о деп ун болгаш ужук

12-13

26.09

30.09

М, м деп ун болгаш ужук

14-15

01.10

03.10

С, с деп ун болгаш ужук

16-17

07.10

08.10

Н, н деп ун болгаш

ужук

 18-19

10.10

14.10

Ч, ч депун болгаш ужук

 20-21

15.10

17.10

Ы, ы деп ун болгаш ужук

 22-23

21.10

22.10

У,удепун болгаш ужук

24

24.10

Сагындырыглыг диктант

25-26

04.11

05.11

Р, р депун болгаш ужук

27-28

07.11

11.11

Ү, ү депун болгаш ужук

 29-30

12.11

14.11

И, идепун болгаш ужук

31-32

18.11

19.11

Э, э депун болгаш ужук

33

21.11

Диктант

34-35

25.11

26.11

е деп кыска ун, оон ужуу

36-37

28.11

02.12

Э, ээ, е ужуктуг состер

Уннернин характеристиказын билип алыр. Ооренген ужуктеринден тургустунган состерни номчуп ооренип алыр.

Справочниктерни ажыглап херек материалды тып билири. Созуглел, чурук, схема-биле коргускен материалды номчуп билири..  Чувелернин домей болгаш ангы чуулун ылгап билири.

Бодунун болгаш эш-оорунун сагыш- сеткилин хундулеп хулээп шыдаар болур.

38-39

03.12

05.12

Ш, ш деп ун болгаш ужук

40-41

09.12

10.12

Ө, ө деп ун болгаш ужук

42-43

12.12

16.12

Д, д деп ун болгаш ужук

Хуузунда арыг-шеверни болгаш кудумчуга айыыл чок чоруктун дурумнерин сагып билир болур.

44-45

17.12

19.12

Б, б деп ун болгаш ужук

46-47

23.12.

24.12.

Г, г деп ун болгаш ужук

Алфавиттин ужуктерин чурум ёзугаар шын адап билир болур.

Хуузунда арыг-шеверни болгаш кудумчуга айыыл чок чоруктун дурумнерин сагып билир болур.

48

26.12.

Хыналда диктант

/в/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном-чуп ѳѳренип алыр.

Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаары. Башкы-биле деӊге кѳргүзүг  мате риалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билири.  

Ѳѳреникчи кижи мен деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири . Υн, үжүк анализин кылып билири.  

49

13.01.

Чугаа сайзырадылгазы. Чурук-биле ажыл.

50-51

14.01.

16.01.

/в/ деп үн болгаш В,в деп үжүктер

52

20.01

/в/ деп үн болгаш В,в деп үжүк- тер.

/в/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

 Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаары. Башкы-биле деӊге кѳргүзүг материалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билири.

Ѳѳренир черин  чурумга тудуп билири.  Ѳѳреникчи кижи мен деп медереп билип, школаныӊ  эки  ѳѳреникчизи деп атты эдилээринге белен болуру. Υн,  үжүк анализин кылып билири.    

53

21.01.

/т/ деп үн болгаш Т,т деп үжүктер.

/т/ деп үннүӊ характеристиказын сѳстун эгезинге турда канчаар адаттынарын  билип алыр. Ол үнден тургустун ган слогтарны, сѳстерни  ном- чуп ѳѳренип алыр   . Сѳс иштинден /т/ деп үннү ылгап ѳѳренип алыр.

Тѳрээн Тывавыс тыӊ кайы-даа булуӊнарында тараалаӊ  черлер ниӊ  барын база тараа  культура ларын билип алырлар.   Башкы  ныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаар ужурлуг.   .

Ѳѳреникчи кижи мен деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   Номчаан чүүлүнүӊ  утказын башкынырыгларыныӊ дуза- зы-биле чугаалап билир болур. Сос иштинден /т/ деп унну ылгап билир болур

54

23.01.

/т/ деп үн болгаш Т, т деп үжүктер. Бичии  т деп үжүктү бижиири

 /т/ деп үннүӊ характеристиказын сѳстүӊ сѳѳлүнге тургаш канчаар адатты нарын  билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни чүгүртү  номчуп ѳѳренип алыр .

Сѳс иштинден /т/ деп үннү ылгап билир болур

Арганын куштарын танып, билип алырлар.

Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаары.  Башкы-биле деӊге кѳргү зүг материалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билири.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билири.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур.   Номчаан чүүлүнүӊ  утказын башкыныӊ айты- рыгларыныӊ дуза- зы-биле чугаалап билир болур.  

55

27.01.

Сагындырыглыг диктант

Ол үнден  тургус тунган  сѳстер- ни номчуп ѳѳренип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүнылгап билир болур. . Бердинген слог тарны улаштыр сѳстер   тургузуп ѳѳренип алырлар.

Малчыннарныӊ чурттап турар чериниӊ  долган дыр турар хүрээлениӊ чараштыр чугаалап шыдаптарлар.Башкы  ныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаары.. Башкы-биле деӊге кѳргү үг  материалын кѳрүп  ажылдап база  ном-биле ажылдап  билир болур.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур. Ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур.   Номчаан чүүлүнүӊ  утказын башкыныӊ айты- рыгларыныӊ дуза- зы-биле чугаалап билир болур. Сѳс иштинден /т/ деп үннү ылгап билири.

56

28.01.

/т/ деп үн болгаш Т,т деп үжүктер. Улуг  Т деп үжүктү бижиири

57

30.01.

/к/ деп үн болгаш К, к деп үжүктер

/к/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр.

Бистин суурнун суг шыгжамырын га (далайга) эжеш куштарнын  кээп чурттап тура  рын билип алыр лар. Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шыдаар ужурлуг.    

Сѳс иштинден /к/ деп үннүӊ туружун тып билир болур.

58

10.02.

/к/ деп үн болгаш К, к деп үжүктер. Бичии к деп үжүктү бижиири

/в/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

Делегейде күрү нелер кайы кѳ вей  база күрүне бүрүзү туктуг, сүлделиг, гимниг  дээрзин билип алырлар.

Тывавыстыӊ тугунун, сүлдези ниӊ утказын билип алырлар.

 

Ѳѳренир черин чурумга тудуп билир болур.

Ѳѳреникчи кижи мен деп медереп билип, школаныӊ эки ѳѳреникчизи деп атты эдилээ- ринге белен болуру. Υн,  үжүк анализин кылып билири.  

59

11.02.

/к/ деп үн болгаш  К, к деп  үжүк-тер.  Улуг К деп үжүк- тү бижиири

Оюн кичээл «Ужуктерим, оннуктер».

Ол үнден тургус тунган слогтар- ны, сѳстерни ном чуп ѳѳре- нип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

Тывада озуп турар каттарны  (эм  каттарны) болгаш тараа культураларын билип алырлар.

Эм каттарны каяа ажыглаарын билип алырлар.

Презентация ажыглаар.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур. Ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   Номчаан чүүлүнүӊ  утказын башкыныӊ айтырыглары  ныӊ дузазы-биле чугаалап билири.  Сѳс иштинден /к/ деп үннү ылгап билири.

60

13.02.

Хыналда диктант

/п/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр.

Араатан амытанпарныӊ амыдыралын болгаш  ту лаада паганыӊ ду гайын да билип алыр. Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шы даары .  

Ѳѳренир черин чурумга тудуп база ѳѳреникчи кижи ниӊ сагыыр чуру мун  күүседип би лир  болур. Ном чаан чүүлүнүӊ  утказын башкыныӊ айтырыгларыныӊ дузазы-биле чугаа лап билир болур. Сѳс иштинден /п/ деп үннү ылгап билир болур.

61

 17.02.

/п/ деп үн болгаш П, п деп үжүктер

62

18.02.

/п/ деп үн болгаш П, п деп үжүктер. Бичии п деп үжүктү бижиири

/в/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

Чурукчунун херекселдерин четчелеп билип алырлар. Тыва эдилелдерни танып, билип алыр.

Ѳѳренир  черин чурумга тудуп база ѳѳреникчи кижи ниӊ сагыыр чуру мун  күүседип би лири. Ном чаан чүүлүнүӊ  ут казын башкыныӊ айтырыгларыныӊ дузазы-биле чугаалап билири.  Сѳс иштинден /п/ деп үннү ылгап билири.

63

20.02.

/п/ деп үн болгаш П, п деп  үжүк-тер.  Улуг П деп үжүк- тү бижиири

Ол үнден тургус тунган слогтар- ны, сѳстерни ном чуп ѳѳре- нип алыр. /п/ биле /б/
деп уннернин характеристиказын  берип ооренип алыр.Υжүктерниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

Спортка хандыкшыл, дадыгыышкын, кадыкшыл болгаш сугга эштирге ажыктыг болурун  билип алырлар. Хемге эжинерде оваарымчалыг болуру.

Ѳѳренир  черин чурумга тудуп база ѳѳреникчи кижи ниӊ сагыыр чуру мун  күүседип би лир  болур. Ном чаан чүүлүнүӊ  ут казын башкыныӊ айтырыгларыныӊ дузазы-биле чугаалап билир болур.      

64

24.02.

Ӊ  деп ун болгаш ӊ деп ужук

/ӊ/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. /ӊ/ деп ун кирген  состерге слог болгаш ун анализин кылыр.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаары.  Аӊныыр ажыл-агыйын билип алыр.

Ѳѳренир  черин чурумга тудуп база ѳѳреникчи кижи ниӊ сагыыр чуру мун  күүседип би лири.  Ном чаан чүүлүнүӊ  ут казын чурукка дүүштүрүп чугаалап билири.  Сѳс иштинден /ӊ/ деп үннү ылгап билир болур.

65

25.02.

Ӊ  деп ун болгаш ооӊ ужуү. Ӊ деп үжүктү бижиири.

/ӊ/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. Υжүктүӊ бижимел хевирин танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.  

Тыванын географиязын кысказы-биле билип база Монгун-Тайга кожуунда  тарба ганнар ѳзүп тура рын билип алыр лар. Башкыныӊ айтырыынга долу харыы берип шы даары.  

Ѳѳреникчи кижи мен деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   Номчаан чүүлүнүӊ  утказын  чугаалап билири.  Сѳс иштинден /ӊ/ деп унну ылгап билири.

66

27.02.

Хыналда дужуруп бижилге

/х/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр.

Хаваннар азырал болгаш черлик болурун билип алыр. Башкыныӊ айтырыынга долу      харыы берип  шы даар ы. Башкы-биле деӊ ге кѳргүзүг мате риалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажыл дап билири.

Ѳѳреникчи кижи ниӊ сагыыр чуру мун  күүседип би лир  болур. Ном чаан чүүлүнүӊ  ут казын башкыныӊ айты рыгларыныӊ дузазы-биле чугаалап билир болур. Сѳс иштинден /п/ деп үннү ылгап билир болур ужурлу

67

02.03.

/х/ деп үн болгаш Х, х деп үжүктер

68

03.03.

/х/ деп үн болгаш Х, х деп  үжүк тер. Бичии х деп ужук ту бижии ри.

Υжүктерниӊ бижимел хевирин танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.     / х/ деп үннүӊ характеристиказын кылып билир болур.. Ол үнден тур густунган слог тарны, сѳстерни ном- чуптарлар.

Ыттарнын  поро далары  янзы-буру дээрзин база хава ыттын онзагайын билип алыр. Башкыныӊ айтырыынга долу      харыы берип  шыдаары .

Школаныӊ эки ѳѳреникчизи деп атты эдилээринге белен болуру. Υн,  үжүк  анализин кылып  билири.  Номчаан чүүлүнүӊ  утказын  башкы ныӊ айтырыгларыныӊ дузазы-биле чугаалап билир болур.

69-70

05.03.

09.03.

/з/ деп үн болгаш  З, з деп үжүктер

/з/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден тургустунган слогтарны, сѳстерни ном- чуп ѳѳренип алыр. Υжүктерниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн ылгап билир болур.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаары.  Куш-ажыл кижи ни каастаар дээр зин билиндирип алыр

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /з/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири

71-72

10.03.

12.03.

/ж/ деп үн болгаш Ж,ж деп үжүктер

/ ж/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур. /ж/ биле /ш/ деп үннерниӊ адаттынарын хайгаараар.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаары. . Озуп келгеш ажыл-мергежил шилип алырын чугаалажыр. Домактыӊ схемазын болгаш слогтардан сѳстер тургузуп билир болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /ж/ деп үннүӊ үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

73-74

16.03.

17.03.

/й/ деп үн болгаш Й, й деп үжүктер

  й/ деп үннүӊ адаттынарын хайгаараар.

/ й/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур.

Домактыӊ схемазын болгаш слогтардан сѳстер тургузуп билир болур.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   /й/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

75

19.03.

Хыналда диктант

Эжеш ажык эвес үннерниӊ үжүктерин ылгап, шын адап билири. Деӊнелге сѳстерниӊ шын адалгазын, бижилгезин чедип алыр.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       билири.  Башкы-биле деӊге кѳргүзүг материалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билир болур.  

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.  Эжеш ажык эвес үннерниӊ үжүктерин  ылгап, шын адап, анализ теп билири.

76

30.03.

Катаптааш кын. Диктант

Кичээл аян-чорук Хх,Зз,Жж.

77-78

31.03.

02.04.

Кадыг демдек (ъ)

Кижи болуру чажындан, аът болуру кулунундан.

Оюн кичээл.

Ъ  ажык үжүктун  соонга чорааш, ол уннун ужуу-биле-катай ок-биле адаар ун коргузер деп чувени билип алырлар. Узадыр, кыска ладыр, ѳк-биле адаар ажык үн нерни буда      вайн,  шын дыӊ нап, номчуп   ооренип алырлар.

Кылган ажылын бердинген даалга езугаар шууштурер. Бир эвес ажылы частырыглыг болза, немей ажылдарны кылыр болур.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   Ъ  кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

79

06.04.

/е/ деп үн болгаш Е, е деп үжүктер

/ е/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур. Бо ужук тыва сос тернин эгезинге турбас, ийи ун-биле дынналыр кажар ужук дээрзин билип алыр.  

Синоним состер дугайында билип алыр.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /е/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

80,81

07.04.

09.04.

/Ȅ/ деп үн болгаш Ȅ, ȅ деп үжүктер

/ ȅ/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур. Ийи ун-биле дынналыр кажар ужук дээрзин билип алыр. Υн,  үжүк анализин       кылып ѳѳренип алыр.

Кылган ажылын бердинген даалга езугаар шууштурер. Бир эвес ажылы частырыглыг болза, немей ажылдарны кылыр болур.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /ȅ/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

82-83

13.04.

14.04.

/ю/ деп үн болгаш     Ю, ю  деп үжүктер

/ ю/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур. Ийи ун-биле дынналыр кажа  р ужук дээрзин билип алыр. Υн,  үжүк анализин       кылып ѳѳренип алыр.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаар ужурлуг. Башкы-биле деӊге кѳргүзүг материалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билир болур.  

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /ю/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири..

84-85

16.04.

20.04

/я/ деп үн болгаш     Я, я  деп үжүктер.

/ я/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган  сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур. Ийи ун-биле дынналыр кажар ужук дээрзин билип алыр. Υн, үжүк анализин       кылып ѳѳренип алыр.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаар ужурлуг. Башкы-биле деӊге кѳргүзүг материалын кѳрүп ажылдап база ном-биле ажылдап билир болур.  

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.    /я/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири.

86-87

21.04

23.04.

Чымчак демдек. (ь)

Оренген ужуктеринге аян-чорук кичээли.

Ь ун илеретпес, мурнунда турар ажык эвес унну чымчадыр адаа рын коргузерде херек ужук дээрзин билип алыр. Орус дыл дан улегерлеп алган состерге турарын билип алыр.

Орус дылдан улегерлеп алган сѳстерни сактып алыр. Күш-культура-биле ѳӊнуктежири.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Башкыныӊ айты рыынга долу      харыы берип       шыдаар болур.

88

27.04.

Катаптаашкын. Диктант.

89-91

28.04.

30.04.

/ф/ деп үн болгаш     Ф,  ф  деп үжүктер.

/ ф/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган   сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур.Орус дыл дан улегерлеп алган состерге турарын билип алыр.

Орус дылдан улегерлеп алган сѳстерни сактып алыр.  Башкыныӊ айтырыынга долу      харыы берип       шыдаар ужурлуг. Хоорайга кудумчуну кежерин билип алыр.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билири.   /ф/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири.

92-93

04.05.

05.05.

/ц/ деп үн болгаш     Ц, ц  деп үжүктер

/ ц/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган   сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур.

Орус дылдан улегерлеп алган  сѳстерни сактып алыр.  Башкыныӊ айтырыынга долу      харыы берип       шыдаар ужурлуг.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /ц/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  билири.

94-95

07.05.

11.05.

/щ/ деп үн болгаш      Щ, щ  деп үжүктер.

/ щ/ деп үннүӊ характеристиказын билип алыр. Ол үнден  тургус тунган   сѳстерни ном чуп ѳѳренип алыр. Υжүктер ниӊ бижимел хевирин  танып, ооӊ үнүн  ылгап билир болур.

Орус дылдан улегерлеп алган состерге турарын билип алыр.

Орус дылдан улегерлеп алган  сѳстерни сактып алыр.  Башкыныӊ айтырыынга долу      харыы берип       шыдаар у Орус дылдан улегерлеп алган состерге ун, ужук анализи  

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг.   /щ/ деп үннүӊ  үжүү кирген сѳстерни номчуп шыдаар болгаш номчаан чүүлүнүн  утказын эдерти чугаалап  турар ужурлуг.

96

12.05.

Диктант

Бот-тускайлан ажылдаары, ѳѳренген билиглерин практика кырынга ажыглап билири.

97

14.05.

А. Шоюӊ шулук «Март»

Часкы экскурсия.

Шулукту интонация сагып шын номчуп билири.

Айтырыгларга долу харыылаар, боттары  айтырыг салыр, номчаан болгаш корген чуулдерин чугаалаап, бодалдарын шын илередип билир болур.  

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур ужурлуг.  Шулукту интонация сагып шын номчуп билири.

 Номчаан чүүлунүӊ  утказын долу чугаалаары.

98

18.05.

Домак.

Байлак Тыва

Кичээл аян-чорук.

Домактын сѳстерден ылгалын  база домак  тонген утканы  илере дир дээрзин уруглар шингээдип алыр.

Айтырыглар болгаш чуруктар дузазы-биле домактар чогаадып, харылзаалыг чугаа тургузуп ѳѳренир.

Ѳѳренир черин чурумга  тудуп билир  болур.

Ѳѳреникчи  кижи мен  деп медереп билип, ѳѳреникчи кижиниӊ сагыыр чурумун  күүседип билир  болур ужурлуг. Номчаан чүүлунүӊ  утказын долу чугаалаары. Харылзаалыг чугаа тургузуп билир болур.

99

19.05.

Туннел диктант КМО