Классный час по теме "Тыва чемнер"
классный час (4 класс) на тему

Ондар Айлана Даш-Могеевна

Национальные блюда тувинского народа

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tyva_ulustun_ak_chemneri.docx17.11 КБ

Предварительный просмотр:

Класса шагы: «Тыва улустун ак чемнери».

       Кичээлдин сорулгазы: Уругларны сут аймаандан кылган тыва чемнер-биле таныштырары, суттун кижинин организиминге ажыктыы.

     Дерилгези: Аал малынын чуруктары, улегер домактар, ак чем дээжизи, тос-карак, кроссворд.

        Класста уругларны ийи ангы болукке чарып каан. Олар аразында маргылдаа хевирлиг суттен кандыг чемнер белеткеп турарын дурген-дурген адап, тып, улегер домактарны чугаалап, шулуктеп, тывызыктажып, тос-карактын дузазы-биле чалбарыг состер чугаалап, столда дериттингген чем бурузунге ажылын камгалап, бирле хоглуг ажылдаан. Шагаа кичээлинин соонда уруглар ак чемден кылган бугу чемни чип,суттуг шайны ижип, инек мал, хойнун, бенин ажык-дузазын хандыр билип алган «Тос чузун малымайны» деп ыры чайгаар куттулуп келген. Кымнын авазы чажыг кылып, чалбарыглар, йорээл состер чугаалап билирил? Отка йорээл…. Уруглар анаа элээн боданган. «От-козум, чаякчым, оршээ! Аъш-чемнин дээжизин салып тур мен…» Чалбарлыг, чажыг кылган соонда, уран-чечен соске шулук маргылдаазы эгелээн.

                                    Быштак

Чайгы шагда чаагай суттен

Чамдык улус быштак кылыр.

Баскан, кыскан,

Шойген быштак,

Магалыг-ла амданныг чем.

Хойтпактын сарыг-суун

Хоюг сутче чылдып кудар.

Эдир ышкаш аккыр быштак,

Ээргииштелдир шойлуп келир.

                                     ХОЙТПАК

Хойтпак база ангы-ангы:

Ошку, хойнун, инек хойтпаа.

Ижер болгаш тигер хойтпак

Ийи чараш сава иштээр.

                                  ААРЖЫ

Хойнун судун хоренгилээш,

Ааржы-курут ундезини

Чигирлеп каан аккыр ааржы

Чип-даа ханмас амданныг чем.

                              ЧОКПЕК

Оремени чыып тургаш,

Оонедиин былгап-былгап,

Саржаан ангы хайындыргаш,

Чаагай чокпээн ылгап алыр.

                      КУРУТ

Инек хойтпаан хайындырар.

Итпек, курут оон унер.

Чунге дискеш кадарып аар,

Чууден артык амданныг чем.

                      ХЫМЫС

Бени саггаш хымысчазаар

Белен эвес улуг ажыл.

Конгул долу хымыс турда,

Хоомей-сыгыт узуктелбес.

Кичээлдин бир солун кезээ-кроссворд.

Улуг улустар безин ону тыварынга дыка ынак,

А бичии чаштарга оон-даа солун.

                КРОССВОРД

Дораа дугаар:

  1. Ижер, тигер ак чем.
  2. Шойгон, баскан ак чем.
  3. Хойтпакче сут куткан соонда кырынга унуп келир ак чем.
  4. Оремени хайындыргаш сыскап алы рак чем.
  5. Оремени хайындыргаш, былгап-былгап, саржаан ангы хайындыргаш, чуну ундуруп алыр бис?

Узун дургаар:

  1. Бе хойтпаа.
  2. Чунге дискеш кадырып алыр чул?
  3. Хайындырган суттун кырынга унуп келир ак чем.
  4. Чигирлеп алыр аккыр оннуг чемнин ады чул?

       


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Классныйчас " Я выбираю жизнь"

Создать условия для формирования привычек здорового образа жизни,негатывноговлияния на организм вредных привычек....

А.Делгер-оол "Тыва чемнер"

А.Делгер-оол "Тыва чемнер"...

"Тыва чемнер"

Класс шагы...

классныйчас "Навашино - моя малая родина"

классный час посвящён городу Навашино. В нём отражены история, традиции, известные люди города....

классныйчас "Разговор о важном" (Что такое герб?)

Классный час "Разговор о важном " ( Что может герб нам рассказать?". Классный час посвещен гербу Российской Федерации, городу Нижнему Новгороду, родной гимназии....