"Маадырларга монге тураскаал"
классный час (2 класс)

Ондар Саида Монгеевна

классный час посвященный ко дню Великой Победы

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tema_maadyrlarga_monge_turaskaal.docx19.91 КБ

Предварительный просмотр:

Тема: Маадырларга монге тураскаал.

Сорулгазы: Уругларны тыва эки турачылар-биле таныштырар болгаш оларнын маадырлыг, дидим чоруунун дугайында эге билиглерни бээр;

Торээн чуртунга ынак болурун чагып, торээн чуртунун маадырларынга, алдарлыг кижилеринге чоргаарланыр чорукка кижизидер.

 

Дерилгези: янзы-буру оннуг шарлар, «Георгий лентазы»,

Чорудуу

  1. Организастыг кезээ
  2. Шулук

Майнын 9-зу – тоогуде

Балаттынмас алдын хун-дур,

Парад, чыскаал торээн чуртту Каастаптар.

Дидим солдат ханы-биле чаалап берген

Тиилелге – ортээ турбас демиселдин тураскаалы.

Ада-чуртту камгалаар дээш тынын берген,

Алдар-аттыг маадырларнын ады олбес.

Чырык-хунну, оорушкуну, аас-кежиин биске берген

Тиилелге, дидимнернин ады-биле холбашкан сен.

Ары гады, алдары-биле унелеткен дайынчылар

Ам-даа бистин аравыста эвээш эвес.

Олум билбес маадырлыг чоруунар дээш,

Ортемчейнин онгур чечээн соннеп тур бис.                (Сергек Хертек. Демиселдин тураскаалы)

- Эргим уруглар! Чаа дыннаан одуругларны кымнарга тураскааткан-дыр?

- Кымнарыл ол? Май 9 дээрге чунун хунул, кым билирил?

3. Беседа                                                                                                                                                                                            - 1941 чылдын июнь 21-де эртенгинин 4 шак уезинде немец-фашистиг эжелекчилер бистин чуртувусче оор езу-биле дайылдажып халдаан. Ол уедебистин торээн чуртувусту Совет Социалистиг Республикалар эвилели деп турган. Ынчан бистин огбелеривис, тыва чон база анаа олурбаан, хуралдааш мындыг шиитпир ундурген-дир: «Бодунун революсчу нам, чазаанга баштаткан, тыва улус амы-тынын харамнанмайн, фашистиг эжелекчилерге удур совет улустун демиселинге бугу-ле бар кужун кадып, акша копее-биле болгаш чепсектиг дайынчыларны чорудар» деп хуралдааннар.

     Тыва Арат Республиканын чону фронтуга (дайынга) мынчаар дузалаан: 10 млн.акша туннуг 5 эшелон (389 вагон) белекти, оон иштинде 20 мун эжеш хаактарны, эжеш 10 мун хол хаптарны, 5545 чолдак алгы тоннарны, эжеш 5925 кидис идиктерни, 50 мун ажыг аътты чоруткан. Киев областын дайын соонда катап тургустунарынга 37 мун малды дузаламчыга берген.

     1943 чылдын май 20-де тыва эки турачы 10 танкист, а сентябрьда капитан Кечил-оолдун командылааны аъттыг шериг эскадрону 206 кижи фронтуже аъттаныпкан.

       Тывадан барган дайынчылар эвээш эвес маадырлыг чоруктарны кылганнар. Дыка хой хоорай, суурларны хостажып часпас адар эрес-дидим чоруун коргускеннер.

- Ол дайынга бистин суурдан кымнар киришкенил билир силер бе?

4. Сула шимчээшкин

5. Слайдылар коору (тайылбырлаар)

6. Туннел

- Бистин ада-огбелеривис келир уеде салгалдары бистерни торээн черинге тайбын чаагай амыдырап чурттазын дээш, немец-фашистиг эжелекчилерге удур эрес-дидим демисежип тургаш, Улуг тиилелгени чаалап берген туннелинде, торээн дылдыг, чер чурттуг тайбын чурттап чоруур бис. Эрткен тоогувусту унелеп, эки ооренип, кызымак, биче сеткилдиг болуп, огбелеривистен улегер ап толептиг чурттар ужурлуг бис.

Торел билбес турээр,                                                                                                        Тоогу билбес тоорээр. (кыска тайылбыр бээр)