Тема: « Кышкы аргага хоглуг селгуустээшкин»
план-конспект занятия по физкультуре (старшая группа) на тему

Тема: « Кышкы аргага  хоглуг селгуустээшкин»

Башкы-Орус дыл кырынга бот боттарывыс аравыста мендилежиптээлинер уруглар!

Здравствуй небо голубое    Ак-кок дээрим Экии!

Здравствуй солнце золотое  Алдын хунум Экии!

Здравствуй легкий ветерок   Оожум салгын Экии!

Здравствуйте гости дорогие! Аалчылар Экиивенер!

Здравствуй день нам здороваться не лень

Экии уруглар! Бистин богун кичээливисте ангы ангы болуктернин башкылары олуржуп келген, ынчангаш башкылар биле мендилежиптээлинер.

Уруглар- Экии!

 Башкы-Бистер богун кышкы аргаже агаарлап, ойнап чоруур бис уруглар. Чылдын кандыг уези келген чувел?

Уруглар- Даштын кышкы соок уе келген.

Башкы-Эр-хейлер шын-дыр! Ынчангаш агаарлаарда донмас дизе чунулер кедип алыр дыр бис, бо чуруктарже коруп корунерем уруглар.

Уруглар-Борт, хол хаптары, идиктер, куртка, моюн ораар.

Башкы- шын дыр! Ам буттарывыс донмас дизе идиктеривис кеткилеп алыылынар, Баштарывыска бортеривис кдээлинер, холдарывыс хол хаптарывыс кедип алыылы, мага бодувус донмас кылдыр курткаларывыс кедиптээли. Шупту хеттингилеп алдынар бе? Аргаже агаарлап чоруурунга белен бис бе?

Уруглар- Ийе, белен бис!

Башкы- шупту Чимиттин соо биле хаактап чоруптаалынар аргаже.

Хоглуг ырлыг аргаже

Хаагывыс кедип алгаш

Бистер шупту найыралдыг

Бир дем биле базып ораал.

1,2,3

1,2,3 (ыры «Баштайгы хар»)

 Аргада чедип келдивис. Аргада дыка ковей чунулер коступ турар дыр уруглар?

Уруглар-Аргада дыка ковей теректер, шивилер, хадыннар бар.

Башкы- ыяштарнын баштары дыка бедик дир бе уруглар, ыяштарнын баштарынга чедер кылдыр буттарыс баштарынынга кылаштаалы холдарывыс ору кодургулеп алгаш.

Чамдык ыяштарнын будуктары чавыс болгаш бедик болурлар. Бистер ам чавыс будуктарнын адаа биле эртээлинер. Холдарывыс баштарывыс артында, чавызай олура аарак долгандыр кылаштаалынар.

Ыяштарнын будуктары кургааш душкулеп калган дыр аа. Ол будуктарны артап кылаштаалынар. Буттарынар ору бедик кодуруп кылаштаар силер.  

Кудургайда келдивис. Оожум буттарывыс баштарынга маннажыылы, манывысты дургедедиил!

Кудургайны куду бадып келдивис думчуувус биле киир тынгаш, ийи холдарывыс кыдыынче хере тудаал. Аксывыс биле ундур тынгаш холдарывыс куду салыыл.

Кышкы аянга аннар хуннун не база херлип коступ турарлар. Бистер база олар ышкаш зарядкадан кылыптаалынар. 2 колонаже чыскаалыптаалынар. Бо чыдар ыяштын будуктарындан кижи бурузу алгылап алыылынар.

К-ДСМ((палка -биле)куш — дамыр сайзырадыр мергежилгелер)

Карта схема биле мергежилгелерни кылыр (Капсырылга №1)

Кол туруш : Буттары кожа, палканы 2 холдары биле ортузундан туткулап алыр.

1)  палканыузун дургаар мурнунче тудар

2) палканы бажынын кырынга тудар

3) палканы он талазынче , солагай талазыне тудар

4) палканы дораа дургаар мурнунче тудар

5) палканы он талакы эктинче, солагйй талакы эктинче салыр.

Башкы- Эр-хейлер! Аннардан  дудак чок зарядкалаптывыс уруглар!

Ам болза силерге тывызыктар тыптырайн чуу деп дириг амытаннар дугайында тыр тып корунерем.

Майыы майыы майышкак,

Башкы буду майышкак.

Солуу солуу солушкак

Сонгу буду шоюшкак (Кодан) ол чуу деп дириг амытан дыр

Уруглар- Койгун

Койгунчугаш биске мындыг даалга кылдырып турар дыр уруглар. Кылыптар бис бе? Гимнастиктиг скамейканын кыры биле холдарывыс кыдыгларынче хере тудуп алгаш ооргавыс дорт оожум кылаштап эртер бис.

 Койгунугаш ийи дугаар даалганы кылыптарын дилеп турар ышкажыл уруглар.

Обручтан обруче мен ышкаш шурап корунерем дээн дир уруглар. Койгунчугаш ышкаш обручтан обручуже 2 буттарывыс кожа шураалынар.

Койгунактын кылдырган 2 даалгазын бергедээшкин чокка эртип келдивис.

Ам база тывызыктан тыптырыптайн. Тывар силер.

В дубле живет,

да орешки грызет.

Чуу дур уруглар?

Уруглар: Белка

Башкы:  Шын-дыр! Диинчигештер тооруктар аразында октажып ойнаарынга ынак болгайлар ынчангаш бистер 1,2 деп санажыпкаш 2 -лер ийи базым унуп келир 1 -лер местозунга артып калыр. 1-лер биле 2-лер бот- боттарынарже удур тургулап алгыланар.  Мячикти баштай адаандан эжинерже октап бээр силер, бирээнер тудар, ол -ла тудуп алган кирип кырындан октап бээр, база ла бирээренер тудар. (5 катап)

             Кандыг оюннар ойнаарынга ынак силер, уруглар ?

  Кышкы оюннардан адап корунерем   чурукту коргузер.

 ( хаактаар, шанак-биле чунгулаар, кылан дошка конькилээр,  хоккейлээр,хар кадай кылып, харны борбактааш октап, сывыртажып ойнаар)

Ам улаштыр  кышкы арга иштинге  арыг агаарга аянга хоглуг оюннардан ойнаптаалынарам уруглар.

Эстафета оюннар  - 2 команда

1. Хоккей

 Эрес-дидим кашпагайларны

 Хоккей оюн манап тур!

Клюшка-биле мячикти обруч иштинче киирер

2. Шанак-биле чаржыптаал

 мурнунда эжи артында эжи  туттунгаш чавызай олуруп алырга  соортуп маннаар

3. Хаак биле чаржыры

картон саазыннырны бутка кеткеш «лыжылаар»

4. Харжыгаштарны чыыр

 кескинди харжыгаштарны чангыстап алгаш, чурукту тудуштур салыр

5. Канат тыртары

    Тиилекчи командага снежинка медальдарны тыпсыр.  

Ойнап кааптывыс ам хар кырынга чыдып алгаш, он холунар хырнынар кырынга салып алгаш, карактарынар шийип алынар. Харнын чымчаан, хун караа арыннарывысче чылыын чоргузуп тур, тааланчыын.

 Карактарынар дыштанзын!

Холдарынар дыштанзын!

Буттарынар дыштанзын!

Мага боттарывыс дыштанзын!

Мага боттун шынганары суларазын. Чылыг бугу мага ботта тарап турар. Моюн шынганнары чылып тур, холдарывыстын шынганнары салаалары бажынга дээр чылып келди, дыштанырга экизин! Эки дир бе уруглар? Карактарынар ажыдыптынар, оожуум туруп келгиленер уруглар.

Бо кичээлде чуну сонуургадынар уруглар., чуну кылдывыс.

Уругларнын харыылары.

Уруглар, ам дедир садиивисче чоруптаалынар. Кышкы аргаже агаарлаашкын моон биле доозулган.