ЯҢА ЕЛ БӘЙРӘМЕ (Мәктәпкә хәзерлек төркеме)
материал по музыке (подготовительная группа) на тему

ЯҢА ЕЛ БӘЙРӘМЕ

(Мәктәпкә хәзерлек төркеме)

Алып баручы:  Кыш фасылы иң матуры

                           Тышта -  Яңа ел таңы!

                           Бураннары, салкыннары,

                           Һәм суык җилләр назы.

                           Кыш көненең матурлыгы

                          Әйтеп бетергесез ич!

                          Ябалактай энҗе карлар!

                         Салмак төшә җиргә кич!

                         Ява карлар, ап – ак карлар

                         Дөньяга аклык сибеп

                         Яшик дуслар бергәләшеп

                          Дөньяның ямен белеп!

Хәерле көн кадерле балалар,хөрмәтле кунаклар һәм бакчабызның барлык хезмәткәрләре! Без бүген сезнең белән Яңа елны каршылау тамашасына җыелдык.Әйдәгез, тамашабызны башлап җибәрик.

                     Тышта нурлы, күңелле

                      Җиргә ап – ак кар ятты.

                      Җырлап – биеп каршылыйбыз

                      Яңа ел таңы атты.

                      Шатланабыз, сөенәбез,

                      Зурлыйбыз  яңа елны.

                     Яңа елда , яңа утлар,

                     Яктыртсын яңа юлны.

                     Ап – ак карлар ява

                    Акка төреп дөньяны.

                    Бүген безне үз янына,

                   Яшел чыршы җыйнады.

                   Чыршыбыз Яңа елга,

                   Матур итеп бизәлгән.

                   Баштан алып аска кадәр,

                   Уенчыклар тезелгән.

                   Күрегез лә чыршыбызны!

                  Чыршының да чып – чыны.

                   Нинди төз, матур, биек

                  Тора түшәмгә тиеп.

                  Уйнап – җырлап әйләнербез,

                  Бүген синең яныңда.

                 Үзең матур, үзең чибәр

                 Кадалмый бер энәң дә.

               Всех на свете поздравляем,

               Всем мы  от души  желаем

               Чтоб  ладоши  хлопали,

               Чтобы  ноги  топали,

                Чтобы дети улыбались

                Веселились  и  смеялись.

                 Нинди гаҗәп:

                 Һәр кешегә бәйрәм бүген.

                 Бар да матур киенгән

                Чыршыбыз да әйтерсең лә

                Укалы күлмәк кигән.

                Энҗе – мәрҗән бизәкләре

                Көмештән тасмалары

                Җем – җем төрле төсләрдән

               Озакламый кабыныр

               Чыршыбызның утлары.

                  Көтә чыршы сабыр гына

                  Безнең җыр җырлаганны

                  Тирәсендә  әйлән – бәйлән

                  Уеннар уйнаганны.

                  Кыш бабакай килгән булыр

                 Бәхетләр алып килсен

                 Һәр ишектән шатлык тулы

                Яңа ел җыры керсен.

Алып баручы: Балалар, әйдәгез әле, чыршыбызны зурлап җыр җырлап алыйк.

                                  Җыр : “ Яшел чыршы тунын киеп” (хоровод)

             (Балалар урындыкларга утыралар).

Алып баручы:         Чү, дусларым туктагыз

                                 Тынычлыкны саклагыз

                                 Яңа ел тамашасының

                                Могҗизасын тыңлагыз.

Кышкы  урман – чын әкият                    Су анасы - шүрәлеләр                    

Могҗизалар җитәрлек                           Диюләр, аҗдаһалар.          

Агачтагы кар сүрәтләр                       Сылу каеннар ябынып,        

Карасаң  ис китәрлек.                           Ап-ак челтәр шәлләрен.

Чыршы-нарат өсләрендә,                     Серле генә елмаешып

Йоклыйлар албастылар.                      Күзәтә күршеләрен.

Шушы гүзәл урман аланында Карчәчәк йөри   (кулында курай, җырлый )

Карчәчәк:     Мин  Карчәчәк, Карчәчәк

                     Яшим урманда бик шәп

                     Җәнлекләр белән мин дус

                     Гомерләрем узмый буш.

                     Куяннар һәм аюлар

                     Килә миңа ярдәмгә.

                     Аларга авырлык килсә,

                     Мин киләмен ярдәмгә.

                     Кыш бабай курай бирде

                    Ул бик тылсымлы, диде.

                    Курай тавышын ишетсәм

                    Килеп җитәрмен, диде.

( балаларны күреп ала, сөенеп  алар янына килә, курайны урмандагы бүкән өстенә куеп калдыра “оныта”.)

Исәнмесез балалар

Кунак булып карлы урманнан

Бәйрәмгә дип сезгә: килдем мин

Чәчләремне ап0ак йолдызлар

Көмеш чулпы белән үрдем мин

Ак кулмәгем ап-ак мәрҗәннән

Кыш бабамның  миңа бүләге

Ак таҗымда кар бөртекләре

Нинди матур кур әле.

( кар бөртекләре  Карчәчәк янына  йөгереп киләләр)

Айзилә:      Без ап-ак кар бөртекләре

Чәчәкләр, челтәрләр

Очыртып  шәп җилләр

Еракка илтәләр

Җемелди беләбез

Кешеләр өстендә

Бизәкләр тезәбез.

Карчәчәк:  Әйдәгез дусларым бергәләп әйләнеп алыйк.

                         (Кар бөртекләре биюе).

Карчәчәк: дусларым сезнең өчен дә, шушы тылсымлы  (букчам? Сандыгым да?)

Тылсымлы кар бөртекләре бар.Ни өчен тылсымлымы? Карагыз әле нинди матурлар алар, күзләрне камаштырып җемелдиләр һәм һәрберсенә табышмак яшеренгән.Тыңлагыз әле, табышмакларның җавапларын белерсезме икән?(табышмаклар укый ).

 Җир өстендә, ак мамык  (Кар)

 Кыш көне дә, җәй көнне дә бертөсле (Чыршы)  

 Аяксыз, кулсыз, капка ача (Җил)

 Ишектән керер, түргә менеп утырыр (Суык)

Бөтен җирне тутыра(Буран)

Карчәчәк:   Дусларым сез бик тапкырлар икәнсез.

Алып баручы: Балалар Карчәчәк белән бергә чыршыбыз тирәли җырлап  та алыйк инде.

Карчәчәк : Әйдәгез дусларым, чыршыгыз бигрәк матур.

                                   Җыр:    “Елочка”.(вокруг ёлки)

(җыр тәмамланганнан соң Карчәчәк уйга кала, чыршы тирәли – акрын  гына йөри нидер әзләнә.Ә бу вакытта урман ягында хәйләкәр адымнар белән Төлке-бикә керә. Урманны әйләнеп чыга, күзе бүкән өстендәге курайга төшә.

Төлкебикә:  Бу нинди әйбер икән

                    Мин аны алыйм микән?  

                                ( саескан очып керә)

Саескан:  Ал син аны Төлкебикә,

                 Тылсымлы  курай бит ул

                 Кыш бабайдан  Карчәчәккә

                 Бирелгән бүләк бит ул.

                 Кушкан аңа Кыш бабай

                 Курайны уйнатырга

                 Шуны ишеткәч Кыш бабай

                 Килә ди балаларга.

 Төлкебикә:  Бик шәп булыр

                  Курайны  уземә алыйм әле.

                  Киңәш кирәк дуслардан

                 Бүрегә барыйм әле.

(Төлкебикә, Карга сөйләнеп чыгып китәләр.Уйланган килеш, эзләнеп Карчәчәк “урман ягына” чыга, исенә төшергән кыяфәт чыгарып бүкән янына килә)

Карчәчәк:   Кая киткән минем?

                  Кураем югалган

                  Шушы бүкәндә иде бит

                 Кайсы  явызы алган?

                 Дәшим тизрәк куяннарны

                 Алар курмәдеме икән?              

                             (тавыш бирә)

               Ау-ау, куянкайлар сез кайда?

              Ярдәм итегез миңа

           (утыра елый , сикергәләп куян чыга).

Куян:   Нәрсә булды Карчәчәк

           Ник утырасың елап?

Карчәчәк:   Бар иде минем кураем

                   Кем алды икән аны?

Куян:  Мин курдем кураеңны

          Төлкебикә кулында

          Бүрегә ул юл алды

         Урманга кереп  югалды.

Карчәчәк:  Белдем серне дуслардан

                   Киттек эзләп бу юлдан.

(эзләргә китәләр. Чыршыны әйләнеп чыгалар. Чыршы янында йоклап яткан Аюны күрәләр ).

Куян:  Аю агай, аю агай (селкетеп уята) Син Төлкебикәне күрмәдеңме? Ул Карчәчәкнең тылсымлы кураен  алып качкан.

Аю:    Каян күрим дускаем                (тартыла, сузыла, исни)

          Кышын йоклаем бит мин.

         Карчәчәк син борчылма

         Дусларың  бар яныңда                    (алга күрсәтә тора)

        Без юл салып барырбыз

        Төлкене без табарбыз

       Тылсымлы кураеңны да

       Барыбер эзләп табарбыз.

(эзләп чыгып китәләр. Бүре керә .Чыршы янына җиткәч? Төлкебикә керә).

Төлкебикә:   Бүре дускай  туктале

                     Миндә табыш бар әле

                     Уйната алсак курайны                      

                     Без баербыз бу айны

   Кыш бабабыз йөгереп килеп

   Безгә бүләкләр бирер   (тарткалашып урманга җитәләр)

Буре:          Тукта, тукта бир әле,

                   Мин өреп карыйм әле

                   Барып чыкса шәп булыр

                   Безнең тамак тук булыр

(Буре тегеләй дә болай да өреп карый, булдыра алмый).

Төлкебикә: Бир әле миңа тизрәк

Синнән була мени ди?        (тартышалар).

(Аю, Куян, Карчәчәк килеп керәләр).

Карчәчәк:  Ә-ә, менә кайда икән алар

                  Туктагыз, яхшы чакта!

Тылсымлы курай ул

Явызларга уйнамый.                       (курайны ала)

Төлкебикә: Юк-юк Карчәчәк дускай

                    Тик без шаярдык кына           (авызын бүсеп)

Карчәчәк:  Алай булгач ашыгыйк

                  Вакыт уздырмыйк бушка

                 Безне балалар көтә

       Каршы түгел алырга            

Сезне үзебез белән.

Төлкебикә белән    Бүре (сөенеп):        

                          Рәхмәт сиңа Карчәчәк

                         Рәхәтләнеп барабыз Яңа  ел бәйрәменә.

(чыршыны әйләнеп чыгып, балалар янында тукталалар).

Бөтенесе бергә:  Хәерле көн балалар

(җәнлекләр)          Сезгә кунакка килдек!

                              Сезнең чыршы бәйрәмегез  

            Күңелле үтсен дидек.

Алып баручы: Рәхим  итегез  дуслар. Сезнең  дуслашуыгызга  без барыбыз да шат. Ә хәзер  безнең балалар сезгә биеп күрсәтерләр.

                                           “Күңелле бию”.  

Алып баручы:  Кыш бабабыз юк бит әле

                         Тизерәк  чакырыйк аны

                         Хәзер килеп җитәр ул

                        Уйнатсаң  кураеңны!

             (Карчәчәк курайда уйный)

Карчәчәк: Кыш бабабыз килеп җиткәнче, мин сезгә дусларым уен тәкъдим итәм. Әгәр мин дөрес әйтсәм, сез кул чабасыз. Дөрес әйтмәсәм аяклар белән тыпырдарсыз. Аңлашылдымы?

-Кыш бабай, барыбызга да таныш бабай.Дөресме? – Дөрес.

-Ул җәй көне килә.Дөресме? – Юк.

-Кар кызы белән Кыш бабай дуслар. Дөресме? – Дөрес.

-Кыш бабай салкыннан курка. Дөресме? – Юк.

-Кыш бабай шугалаклар бүләк итә.Дөресме? – Дөрес.

-Кыш бабай яңгырлар яудыра. Дөресме? – Юк.

-Кыш бабай бураннар туздырып  таулар  өя.Дөресме? – Дөрес.

-Кыш бабай галошлар кия  Дөресме? – Юк.

- Кыш бабабыз тиздән килә  Дөресме? – Дөрес.

- Бүләкләр алып килә. Дөресме? Дөрес.

“Мактый. Игътибарлы икәнсез. Афәрин”.

(Кыш бабай тавышы ишетелә.)

Кыш бабай. Хәерле көн дусларым, хәерле көн балалар! Курай тавышын  ишеткәч. Очып диярлек килдем.

Карчәчәк: Хәерле көн бабакай!Әйбәт кенә килеп җиттеңме? Син бәйрәмгә килеп җитә алмас диеп бик борчылдым. Кураемны югалткан идем, ярый әле табарга урман дусларым ярдәм итте.

Кыш бабай:  Рәхмәт дусларым . Бик әйбәт.

                     Кар бураннар туздырып.

                    Барыгызны туңдырып,

                    Көткәнегезне белдем мин.

                    Күрәм чыршыгыз бизәлгән    ( чыршыга карап )

                   Сез дә үсеп җиткәнсез.

                   Рәхмәт сезгә балалар,

                   Мине сагынып көткәнсез.

Алып баручы:  Айлар, көннәр, сәгатьләрне,

                         Саный – саный көттек без.

                         Сине барчабыз сагындык,

                         Килереңне белдек без.

 Бабакай килүеңне  чынлап та түземсезләнеп көттек . Син килүгә җырлар, уеннар, шигырьләр өйрәндек. Син бүләк итеп җибәргән чыршыбызны матур итеп бизәдек. Бабакай тик ни өчендер чыршыбызның утлары гына кабынмый.

Кыш бабай: Балалар чынлап та чыршыгызның уты кабынмаган икән шул, картлык күзләрем начарайды.Хәзер төзәтәбез аны, кая әле тылсымлы таягым.

           Чыршы , чыршы кабын син,

           Утларыңны балкыт син.

             (идәнгә таягы б-н суга, чыршының утлары яна)

Алып баручы: Менә бит Кыш бабабыз килгәч чыршыбызның  да уты кабынды, тагын да күңеллерәк булып китте.

                               Чыршы янына чакырам

                                Матур итеп басыгыз.

                                Кыш бабай белән бергә,

                                Күмәк җырлап алыгыз.

                                       Җыр “Кыш бабай” (около елки)

Алып баручы: Бабакай, ә хәзер балаларыбызның шигырьләрен дә тыңлап кит, бераз утырып ял да итеп алырсың.

                                     “Кар бабай”

Кыш бабай озак көттерә                    Кечкенә шар булды башы

Һич түзәр хәл калмады.                      Куйдык күзен, кулларын

Малайлар белән кар бабай                 Әй, матур чыкты кар бабай

Ясарга без уйладык.                            Борыны да кишердән.

Зур кар шары тәгәрәттек,               Әйбәтен әйбәт, тик менә,

Өстенә куйдык тагын.                       Бүләк көтәргә кемнән.

                                            С Новым годом!

С Новым годом! С Новым годом!             Самым ярким, жарким светом

Здравствуй, дедушка Мороз.                    Пятикрылая звезда

Он из леса мимоходом                              Очень весело сегодня

Ёлку нам уже принес.                                 Песня дружная звени

На верхушке выше веток,                        Шумный праздник Новогодний

Загорелась как всегда                              Зажигай свои огни!

                              Кар кызы.

     Кызлар матур, тик шулай да        Кар кызы китмә син бездән,

     Иң матуры кар кызы                             Ел буена кал бездә

     Тик бик азга килә безгә                        Туйганчы уйнарбыз бергә

      Бары бер көн,тик кышын.            Яз да, җәй дә һәм көз дә.

    Күрегез бу чыршыны                    Нинди генә уенчыклар

   Ничек матур киенгән.                     Муенсалар юк анда.

   Безгә бәйрәм ясар өчен                  Серле шар һәм алмалар

   Урманнан безгә килгән.                 Бөреләр дә бар анда.

  На свете так бывает                    Звезда горит летает,

 Что только раз в году.                  Блестит прекрасный лёд

 На ёлке зажигают                         И сразу наступает

 Прекрасную звезду.                      Счастливый Новый год.

                      Җылы куллы Кыш бабай.  

Кыш бабайның  куллары                 Шуңа күрә гел актыр

Салкын, диеп уйладым.                   Аның йөргән юллары

Башымнан сөйгән иде                     Тагын бик күп җирләргә

Чак-чак “эреп” куймадым              Яңа ел бүләк итсен

Җылы икән ,бик җылы                   Малайларга, кызларга

Кыш бабайның куллары                 Җылысын биреп китсен.

                 Пусть звучат повсюду песни

                 Веселится весь народ.

                В каждый дом заходит радость

                Новый день и Новый год!

Алып баручы: Бабакай, балаларның шигырьләре ошадымы?

Кыш бабай: Ошады кызым ,бик ошады.

Рәхмәт балалар. Балалар, сез уйнарга яратасызмы?Уенның исеме “Туңдырам”

Кыш бабай: Мин сезне куам, сез качасыз, кемне тотам шул балага җәза бирелә.  

                                      Кулыгызга, борыныгызга

                                      Кар бөртеге туңдырам.

                                     Кем миннән качып өлгерми,

                                    Салкын өреп туңдырам.  

Алып баручы: Бабакай, ә хәзер балалар сиңа уен уйнатырлар. Алар нишли әйтеп бир. Җавабын бик нык уйла.

1.Балалар курайда уйнау хәрәкәте ясыйлар.

Кыш бабай: Белдем, белдем сез шешәдән сөт эчәсез.

2.Балалар скрипкада уйнау хәрәкәте ясыйлар.

Кыш бабай:Белдем, белдем сез минем сакалымны тарыйсыз

3.Балалар барабан кагу хәрәкәте ясыйлар.

Кыш бабай: Белдем, белдем сез тузанлы мендэр кагасыз.

4. Балалар утын яру хәрәкәте ясыйлар

Кыш бабай: Белдем, белдем сез мунчада себерке белән чабынасыз.

Алып баручы: Бабакай берсен дә белмәдең.Әллә соң Кар чәчәк белән бергә баларга кушылып җырлап аласызмы ?

                              Җыр: “Яңа ел” (перед елки)

( уеннар барышында төлке килеп капчыкны сыпыргалап китә.  Җыр барышында       Төлкебикә капчыкны эләктереп чыгып кача.)

Кыш бабай: Кызым бик озак кунак булдык. Балалар бик матур  җырлар, шигырьләр, уеннар өйрәнгәннәр.Бүләкләребезне таратыйк та кузгалыйк, безне башка бакчаларда да көтәләр.( капчыгын эзли таба алмый.) Кызым капчыгымны күрәсеңме? ( эзлиләр )

Җәнлекләр, балалар: Бабакай капчыгыңны төлке урлады.

Карчәчәк: Хәзер бабакай мин сиңа ярдәм итәм. Минем бит кураем тылсымлы, без балалар белән уен коралларында уйнарбыз. Төлке тылсымлы курай тавышын ишеткәч бүләкләрне үзе үк кертеп бирәчәк.

       ( Төлке күчтәнәчләрне  алып керә, гафу үтенә,балаларга күчтәнәчләр таратыла)

Кыш бабай:  Бик күңелле сезнең белән,

                     Куандырдыгыз безне.

                    Тик китәргә вакыт җитте,

                    Башкалар  да көтә безне.

                    Күңел тынычлыгы телим,

                    Яңа елда һәркемгә.

                   Өлкәннәрнең сүзләрен

                   Һәрвакытта тыңлагыз.

Кар кызы: Сау булыгыз дусларым! Сау – сәламәт булыгыз! Киләсе елга кадәр, киләсе елга кадәр!

Алып баручы: Декабрь бураннары алып килгән Яңа ел белән котлыйм! Бәйрәмегез мөбәрәк, күңелле, куанычлы булсын.

      Яңа гасыр, яңа еллар килә

      Ачылсыннар ябык капкалар

      Бар кешелек өчен теләк телим

      Кушылсыннар миңа башкалар

      Дөнья матур, илләр имн булсын,

      Тыныч булсын туган җиребез.

    Сәламәтлек, шатлык бәхет белән

    Узсын икән һәрбер көнебез.

      (Балалар чыршы тирәли әйләнеп чыгып китәләр).