Мәкалә "Балаларны иҗади һөнәрләр белән таныштыру».
статья (старшая группа)

Мәкалә

"Балаларны иҗади һөнәрләр белән таныштыру».

Сабирова А.И.
Воспитатель 1 квалификационной категории
Низамова З.И.
Воспитатель 1 квалификационной категории

Балалар бакчасы чоры мәктәпкәчә яшьтәге балаларның кызыксынуын формалашу өчен иң уңайлы чор булып санала. Бу балаларда төрле һөнәрләргә актив кызыксыну булдырырга мөмкинлек бирә.

Практика күрсәткәнчә, балалар, нигездә малайлар, еш кулланыла торган һөнәрләргә (янгын сүндерүче, коткаручы һ.б.) зур кызыксыну күрсәтәләр, ә кызлар «Кибет», «Өй», «Хастаханә» уеннарын өстен күрәләр.

Ә «Театр», «Сәнгать остаханәсе» кебек иҗади юнәлештәге һөнәрләргә кызыксыну азрак. Өлкән яшьтәге мәктәпкәчә балаларның иҗади һөнәрләр һәм аларның күзаллауларын уен эшчәнлегендә чагылдыру күнекмәләре турында күзаллауларының үзенчәлекләрен ачыклау максатыннан, балалар арасында иң беренче сораштыру үткәрелергә тиеш.

Балаларны бу һөнәрләр белән таныштырыр алдыннан, тәрбиячегә берничә сорауга җавап бирергә кирәк: " Ә иҗади һөнәр нәрсә ул? Бу һөнәр ияләре нинди сыйфатларга ия булырга тиеш?" Бу сорауларга җавап биреп, мәктәпкәчә яшьтәге балаларны һөнәрләр белән таныштыруның беренче этабын үткәрәбез.

Иҗади һөнәр - ул кеше үз иҗатын, талантын, осталыгын гәүдәләндерә торган һөнәр. Нинди иҗади һөнәрләр бар соң? Әлбәттә, бу: язучылар, журналистлар, артистлар (кино, балет, театр, цирк), уйлап табучылар, визажистлар, дизайнерлар, модельерлар.

Бала бу һөнәрләрнең никадәр матур һәм никадәр авыр икәнен аңлар өчен, танышу этаплап, гадидән катлаулыга барырга тиеш.

Иҗади һөнәрләрдән артист һөнәрен алсак, аның нигезендә тамашачылар аңа ышансын, күз алдында чын тормыш бара кебек тоелсын. Спектакль вакытында артист башка кешегә әверелергә тиеш, ул текстны истә калдыру өчен искиткеч хәтергә ия булырга тиеш.

Әгәр дә артист һөнәре белән баларны таныштырсак, төркемдә балалар кыска спектакльләр куялар, төрле театрлар күрсәтәләр, драма уеннары кулланалар. Мәктәпкәчә яшьтәге балалар геройларга әверелергә, аларның характерларына, хәрәкәтләренә охшарга өйрәнәләр. Аның нигезендә театральләштерелгән эшчәнлек ята.

Киләсе иҗади һөнәр - рәссам. Рәссам - матурлык тудыручы кеше, чөнки ул үз тирәсендә матурлыкны күрә белә. Рәссам һөнәре белән танышканда, рәссам эшләгән шартлар турында күзаллау бирергә; рәсем сәнгатенең төрле жанрларын (портрет, пейзаж, натюрморт), рәсем материалларын (акварель, гуашь, майлы буяулар, холст, щеткалар, мольберт, палитра) танып белү һәм атауда күнегүләр ясалырга тиеш.

Ата - аналар белән аралашу-безнең эшнең аерым юнәлеше, чөнки кечкенә бала башта барысын да гаиләдән ала. Ата-ана үз һөнәренә нинди мөнәсәбәттә булса, бу балада да формалашачак.

Мәктәпкәчә яшьтәге балаларны иҗади һөнәрләр белән таныштыру балаларның өлкәннәр белән диалогына нигезләнә, аларның осталыгын күзәтәләр, бу исә мәктәпкәчә яшьтәге балаларны социализацияләүгә ярдәм итә, аларның һөнәрләренә мөнәсәбәтен формалаштыра.

Кулланылган әдәбият:

1. Абрамова Л.В., И.Ф.Слепцова «Социально-коммуникативное развитие дошкольников. Старшая группа» М., МОЗАИКА-СИНТЕЗ,
2020.

2. Кондрашов В.П. Введение дошкольников в мир профессий. Учебно-
методическое пособие. Издательство: Николаев-2004