Ужуглел. 1 класс. Кичээл планнаашкыны. Темазы:я, ,е, ё, ю, деп ужуктер болгаш оларнын уннери. (катаптаашкын)
план-конспект урока (1 класс) на тему

Темазы:   я, ,е, ё, ю, деп ужуктер болгаш оларнын уннери. (катаптаашкын)

Кичээлдин хевири: ооренген билиглеринге быжыглаашкын кичээли

Сорулгалары:

ооредиглиг: уругларны  ооренгени Я, Е, Ё, Ю  деп ужуктер,  оларнын уннерин шын номчуп, бижип билиринин билиглерин быжыглаар.

сайзырадыглыг:  Ажык, ийи ун илередир  я,е,ё,ю,   деп уннернин  ужуктерин  чугаага ажыглап билир кылдыр ооретпишаан, уругларнын дыл-домаан сайзырадыр, шын харыылаарын чедип алыр, словарьлыг курлавырын сайзырадыр.

кижизидиглиг: Уругларны дириг амыттаннарга, куштарга  ынак болурун кижизидер. Кичээл  уезинде уругларнын шын олурарын чедип алыры.

Планнаттынган туӊнелдери:

Бүгү талалыг өөредилге ажыл-чорудулгазы: өөреникчини я,е,ё,ю  деп ужуктер -биле таныштырары, оларнын  сос иштинге ажык уннун соонга чорааш, ийи ун илередир дээрзин билиндирер, я,е, ,ё,ю  кирген состерни шын номчуп, дыннап бижииринге чанчыктырар;  тыва дылда кадыг демдек бижиир сес сөстү ыяк билирин чедип алыры.

Таарыштырылганыӊ өөредилге ажыл-чорудулгазы: өөредилгениӊ сорулгаларын салып билиринге; бодунун ажыл-чорудулгазыныӊ түӊнелин унелеп, башкыныӊ болгаш өөрүнүӊ үнелелин шын хулээп ап билиринге өөренип алырыныӊ аргазын тургузары.

Билиглерни шингээдиринин өөредилге ажыл-чорудулгазы: салдынган айтырыгныӊ утказын шын медереп билип, аӊаа дүүшкен шын харыыны аас-биле тургузуп билири; өөренип турар чүүлү-биле бодунуӊ ажыл-дуржулгазын деӊнеп билири, башкынын салдынган айтырыгларынга харыылап билири

Харылзажырыныӊ өөредилге ажыл-чорудулгазы: кижилер-биле харылзажып тургаш дүрүмнерин ажыглап, харылзажып турар кижизинге билдингир кылдыр чугааны шын тургузуп, башкызыныӊ болгаш эштериниӊ айтырыгларынга шын харыылап чаӊчыктырар.

Кичээлдиӊ дерилгези: чуруктары, сюжеттиг чурук,  карточкалар, сигналдыг карточкалар, слайдылар, техниктиг херекселдер (ноутбук, экран)

Кичээлдиӊ чорудуу:

1. Организастыг кезээ.
2.  Башкыныӊ ажыл-чорудуу
3. Ажыл-чорудулгаже бодун башкарып углаары.

-Экии, уруглар,  кичээлге белеткелиӊер тогериктер болгаш дорт-булунчуктар дузазы-биле хынаалынар. Бир эвес чаа билиг чедип алырынга белен, кыдырааш, ручка, карандаш, номум шупту четче мен деп турар болзунарза, тогерикту кодурунер, бир бир-ле чуулу четпес келген, ынчалза-даа оорениринге белен бис деп бодап турар улус дорт-булунчукту кодурер.

4.  Катаптаашкын.

- Ъ (кадыг демдек) ун илередир бе?

- ъ кирген кандыг состер билир силер?

- я,е,ё,ю кирген состерден адап корунерем.

1. Оюн «Читкен ужук».

2. Домактарда хɵй  сектер орнунга  херек ужуктерни салыӊар.

1. Кадарарда хо…м чараш,

Харап   кɵɵрде  тейим бедик…  

2. Оолдар куштарга у… кылып берген.  

3. Чаа   чылда  уруглар  …лка  дескиндир  ырлап, танцылаан.

4. Мерген биле Орлан  и…лээн  балыктап  чорааннар.

3. Ооренген ужуктеринге катаптаашкын.

- Эрткен кичээлде  кандыг ужук ооренген ийик бис?

Е деп ужук кирген состерден аданар.

Ё деп ужук кирген состерден бижинер.

Ю деп ужук кирген состерден аданар.

- Е, Ё, Ю деп ужуктер дугайында чуну билип алган силер чугаалап корунерем.

Ужуктер кожаазындан ооренген ажык ужуктерин база оларнын иштинде кандыг «кажар» ужуктер ооренгенин айтырар. Ол ужуктер кирген состерни кассадан номчудар азы бижидер.  (ёлка, ие, Елена, ёзу, Юра, оюн, моюн).

4. Словарьлыг диктант.

Оюн, ёзу-чурум,  ёлка, моюн, дуюг, хоюг, аът, эът, чаъс, каът.

Холдарга физминутка.

4. Ооренген билиглеринге катаптаашкын.

Тывзыкты тывынар. арын 97.

а)  Дуюг деп соске схема дузазы-биле слог-уннуг анализти кылыр.

- Дуюг  деп состу слогтаалынар. Ду-юг

- Каш слог бар-дыр? Ийи слог бар. Бирги слог ду -, ийиги слог -юг.

- Схемазынче корунер. Ийиги  слогту катап шойдундур аданар.

- Кандыг уннер каттыжыышкынын ададынар?  йуг.

- Бо ййу деп уннер каттыжыышкынын чангыс ужук-биле демдеглээр деп дурум бар дээш,-  башкы ю  деп  ужукту  коргузер, ниитизи-биле адаар.

б) Ном-биле ажыл.

Номда 96-97 дугаар арыннарда созуглелдерни номчуп сайгарар.

в) Чараш бижилге.   Куш уялыг, кижи чурттуг.  

г) Бот-ажыл.  Дужуруп бижилге. Тывызык. арын 97.

7. Туннел. Рефлексия.

- Чуу солун болду?

- Чуну оорендивис?

- Чуу берге болду?

Онаалга. Дужуруп бижилге. арын 96. Номчуур. арын 96-97.