1 класска математикадан татарча эш программасы
рабочая программа по математике (1 класс) по теме

Гильфанова Райхана Раисовна

1 класска математикадан татарча эш программасы. УМК "Перспектива". Дәреслек Дорофеев.

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon matem.doc352.5 КБ

Предварительный просмотр:

                                                                                                                                                                   РАСЛЫЙМ

                                                                                                                                          педсовет беркетмәсе нигезендә  №  ___________

                                                                                                                                          мәктәп директоры            _______       Г.Р.Ахметова

                                                                                                                                           приказ    №   __                               ,              ______  

ЭШ       П Р О Г Р А М М А С Ы

МАТЕМАТИКА

1 КЛАСС ӨЧЕН

(атнага-4,  елга –132сәгать)

Төзеде: Гильфанова Рәйханә Раис кызы

I квалификацион категорияле

 башлангыч класс укытучысы

КАРАЛДЫ

башлангыч классларның методик берләшмәсендә,

беркетмә  № 1 

методик берләшмә җитәкчесе ________  Д.М.Гаязова

КИЛЕШЕНДЕ

укыту- тәрбия эшләре буенча директор

урынбысары        __________        Г.М.Саетова

Эш программасы

  • 2004 елгы гомуми белем бирү турындагы Дәүләт стандартына;
  • 2008 елгы Федераль базис укыту планына һәм башлангыч класслар өчен якынча программага;
  • Л.Г. Петерсон  авторлык программасына нигезләнеп төзелде.

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Программа башлангыч белем бирүнең Федераль дәүләт белем стандарты нигезендә предметлар арасындагы һәм предмет эчендәге бәйләнешләрне, уку процессы логикасын, кече яшьтәге мәктәп укучысына белем алу осталыгы формалаштыру мәсьәләләрен исәпкә алып төзелде.

Математиканың тәкъдим ителгән башлангыч курсы түбәндәге максатларны куя.

 Белем алучыларда танып белү гамәлләрен үстерү: логик һәм алгоритмик (шул исәптән тамга-символик) гамәлләрне, аксиоматиканы үстерү; системалы фикер йөртү элементлары формалаштыру; планлаштыру (мәсьәләләр чишкәндә гамәлләр эзлеклелеге), белемнәрне системага салу һәм структуралаштыру, модельләштерү, төп һәм икенчел шартларны дифференциальләштерү.

 Кече яшьтәге мәктәп укучысының математик үсешен тәэмин итү: математик күзаллауны әйләнә-тирә чынбарлыкны микъдар һәм пространство нисбәтләрендә сурәтләү өчен куллану; дәвамлы акыл эшчәнлегенә сәләтле булу; логик фикер йөртү, пространстволы күзаллау, математик сөйләм нигезләре формалаштыру; дөрес һәм дөрес булмаган әйтелмәләрне аеру, аргументлар китерү,нигезле нәтиҗәләр ясау сәләтенә ия булу.

 Башлангыч математик белемнәрне үзләштерү: уку һәм гамәли мәсьәләләрне математик чаралар белән чишү осталыгы формалаштыру: мәгълүмат (тәртипкә салу һәм классификацияләү өчен фактлар, охшашлыклар, аермалыклар, закончалыклар, нигезләмәләр, вариантлар) эзләү; зурлыкның мәгънәсен һәм аларны үлчәү ысулларын аңлау; сюжетлы мәсьәләләр чишү өчен арифметик ысуллар куллану (иң гади математик модельләр төзү); арифметик гамәлләр башкару;мәсьәләләр чишү, иң гади төзелешләр үткәрү алгоритмнары белән эшләү. Белем алуны дәвам итү өчен математик әзерлекне күрсәтү.

 Фикер йөртүдә критика булдыру, акыл хезмәте белән кызыксыну теләге тәрбияләү, математик белемне көндәлек тормышта куллану гамәлләре формалаштыру.

Шулай итеп, матиматиканың тәкъдим ителгән курсы баланы башлангыч белем бирүнең Федераль дәүләт белем стандарты кысаларында математика буенча программада каралган материалны үз эченә алган математик төшенчәләр һәм аларның үзлекләренең абстракт дөньясына алып керүне генә түгел, әлеге төшенчәләр ярдәмендә сурәтләнә (модельләштерелә) торган чынбарлыкта  беренчел ориентлашу күнекмәләре булдыру мөмкинлеге бирүне дә максат итеп куя: әйләнә-тирә дөнья формалар күплеге буларак, зурлыкларын сан белән күрсәтергә мөмкин булган предметлар күплеге буларак карала. Һәм шулай ук балага әйләнә-тирә чынбарлыкны танып белү ысуллары тәкъдим итә.

КУРСКА ГОМУМИ ХАРАКТЕРИСТИКА (1 сыйныф)

Курсның төп дидактик идеясе әлеге формула белән күрсәтелергә мөмкин: “аерым очракны карау аша гомумиләштерүгә килү”. Балага предметның асылына математиканың әйләнә-тирә дөнья белән табигый бәйләнеше аша төшенергә тәкъдим ителә. Теге яисә бу математик төшенчә белән танышу конкрет реаль яки квазиреаль (уку) ситуациясен караганда гамәлгә ашырыла. Бу ситуациягә анализ ясау укучының игътибарын бирелгән математик төшенчә асылына төшенергә ярдәм итә. Үз чиратында, мондый акцент күпсанлы аерым очракларны караудан башка да гомумиләштерүнең тиешле дәрәҗәсенә ирешергә мөмкинлек бирә. Ниһаять, гомуми закончалыкларны аңлау һәм чишүнең гомуми алымнарын белү укучыга конкрет биремне таныш булмаган очракта да үтәргә юл ача.

Формуланың беренче өлешен гамәлгә ашыруда логик-дидактик нигез булып тулы булмаган индукция (аерым очрактан – гомумигә) тора. Ул кече яшьтәге балаларда анализ һәм синтез, чагыштыру, классификация, аналогия һәм гомумиләштерү кебек акыл эшчәнлеге алымнарын формалаштыру буенча максатчан һәм системалы эш алып бару белән бергә укучыны өйрәнелә торган математик фактны мөстәкыйль “ачуга” китерә. Формуланың икенче өлеше исә дедуктив (гомуми нәтиҗәдән – аерым очракка) характерда һәм укчыларда алынган белемнәрне конкретлаштыру осталыгы формалаштыгуга, аларны уку мәсьәләләрен чишкәндә куллана белүгә юнәлтелгән.

Әлеге курсның аермалы ягы булып геометрик материал һәм зурлыкларны өйрәнүгә күбрәк игътибар бирелүе тора. Бу математиканың әйләнә-тирә дөнья белән бәйләнеше чагылыш тапкан максатлар төркемен тормышка ашыру белән аңлатыла. Әлеге эчтәлекле линияләрне үстермичә күрсәтелгән максатларга ирешү мөмкин түгел, чөнки бала әйләнә-тирә дөньяны, барыннан да бигрәк, форма һәм зурлыгы булган реаль предметлар берләшмәсе буларак кабул итә. Барлык курсның үзәге булып калучы арифметик материалны өйрәнү исә, алга таба практикада куллану шарты белән, теоретик белемнәр нигезендә гамәлгә ашырыла, ә исәпләү планында аерым игътибар телдән исәпләү ысуллары һәм техникасына бирелә.

Барлык курсның эчтәлеген биш төп эчтәлекле линиянең үзара бәйләнешле үсеше итеп күз алдына китерергә мөмкин: арифметик, геометрик, зурлыклы, алгоритмик (мәсьәлә чишгәргә өйрәтү) һәм мәгълүмати (магълүмат белән эшләү). Алгебраик характердагы сорауларга килгәндә, алар башка эчтәлекле линияләрдә, башлыча, арифметик һәм алгоритмик линияләрдә карала.

Арифметик линия, барыннан да бигрәк, саннарны өйрәнү буенча материалда бирелгән. Саннар мондый эзлеклелектә өйрәнелә: 1 дән 10 га кадәр натураль саннар һәм 0 саны (1 нче сыйныфның беренче яртыеллыгы), 0 дән 20 гә кадәр бөтен саннар (беренче сыйныфның икенче яртыеллыгы). 1 дән 5 кә кадәр саннар һәм 0 саны микъдар нигезендә өйрәнелә. 6 дан 10 га кадәр саннар, 5 санын терәк итеп алып, аддитив нигездә өйрәнелә. Икенче дистә саннары һәм калган барлык натураль саннар унарлы санау системасының  нумерация принциплары нигезендә (язма һәм телдән) өйрәнелә. Саннарны һәм аларның үзлекләрен өйрәнү бирелгән кагыйдә буенча санлы эзлеклелек төзү һәм әлеге эзлеклелек төзелгән кагыйдәне танып белү биремнәре белән дә кертелгән.

Бу курста арифметик гамәлләрне өйрәнүнең үзенчәлеге - әлеге төшенчәнең математик асылына төгәл иярүдә. Нәкъ шуңа да теләсә нинди арифметик гамәлне (бинаралгебраик операция) керткәндә баштан ук әлеге гамәлнең компанентлары гына түгел, ә, мәҗбүри рәвештә, аның нәтиҗәсе дә карала. Әгәр билгеле ике компанент буенча гамәл нәтиҗәсен табу (конкрет мисалда булса да) кагыйдәсе кертелмәсә, гамәл үзе дә ачыкланмый. Нәтиҗәдән башка гамәл юк! Шул сәбәпле, мәсәлән, сумманы кушу гамәлен өйрәнүгә кадәр карауны дөрес түгел дип санарга мөмкин. Сумма кушу гамәлен башкару ниятен күрсәтә, ләкин кушу әле ачыкланмаган булса, суммага ничек аңлатма бирергә соң? Бу очракта сорау җавапсыз кала.

Саннар өстендә арифметик гамәлләр түбәндәге теоретик нигездә һәм эзлеклелектә өйрәнелә.

Кушу (системалы рәвештә өйрәнү 1 нче сыйныфның беренче яртыеллыгыннан башлана) кисешмәүче күплекләрне берләштерү нигезендә ачыклана һәм башта 0 дән 5 кә кадәр саннар күплегендә үтәлә. Алга таба кушу үтәлгән санлы күплек киңәя, бу киңәю кушу ярдәмендә башкарыла (укучыларга инде таныш саннарны кушканда, алар өчен яңа сан килеп чыга). Аннан соң телдән һәм язма исәпләүләр үткәргәндә кулланыла торган кушуның үзенчәлекләре өйрәнелә.

Алу ( системалы рәвештә өйрәнү 1 нче сыйныфның икенче яртыеллыгыннан башлана) башта күплектән күплекчәне алу нигезендә укучылар беренче дистә саннарын өйрәнгәннән соң кертелә. Алга таба кире операция идеясенә таянган кушу һәм алу арасында бәйләнеш булдырыла. Бу бәйләнеш ничезендә кушу таблицасын кулланып алу гамәле башкарыла.

Геометрик линия түбәндәгечә төзелә.

1 нче сыйныфта (геометрик характердагы материалның иң күп өлеше әлеге сыйныфка туры килә) әлеге геометрик төшенчәләр өйрәнелә: яссы геометрик фигура (түгәрәк, өчпочмак, турыпочмаклык), туры һәм кәкре сызыклар, нокта, кисемтә, дуга, юнәлтелгән кисемтә (дуга), кисешүче һәм кичешмәүче сызыклар, сынык сызык, йомык һәм йомык булмаган сызыклар, чиккә карата эчке һәм тышкы өлкәләр, күппочмак, туры почмак, турыпочмаклык, симметрик фигуралар.

Шуны да истә тотарга кирәк, теләсә нинди геометрик төшенчә белән танышу әлеге төшенчәнең предметлы моделе өстенлек иткән реаль (яисә псевдореаль) ситуацияне анализлау нигезендә гамәлгә ашырыла.

Зурлыкны өйрәнү линиясе озынлык, вакыт төшенчәләре белән бирелгән. Пространство һәм вакытта ориентлаша белү – көндәлек тормышта да, уку эшчәнлегендә дә иң кирәкле күнекмәләр. Әйләнә-тирә пространствода ориентлашу элементлары геометрик материалны өйрәнгәндә башлангыч нокта булып тора, ә вакыт нисбәтләрен белү теге яки бу гамәлнең эзлеклелеген дөрес сурәтләп бирергә (шул исәптән алгоритм төзергә дә) мөмкинлек бирә. Шул сәбәпле, курсның башында ук пространство нисбәтләрен өйрәнүгә берничә дәрес бирелә. Башта объектның пространствода күчеп йөрү характеристикалары өйрәнелә.  

Вакытка бәйле төшенчәләрдән башта “алданрак” һәм “соңрак” нисбәтләре, “тәүлек өлешләре” һәм “ел вакыты” төшенчәләре кертелә,шулай ук вакыт озынлыгы да карала. Укучыга “тәүлек” һәм “ел” цикллары турында төшенчә бирелә.

Зурлыкларны системалы рәвештә өйрәнү 1 нче сыйныфның беренче яртыеллыгында ук “озынлык” зурлыгын кертүдән башлана. Башта озынлык “үлчәү алды” аспектында карала. Предметларны әлеге зурлык буенча чагыштыру “күз үлчәме” яисә күзаллау буенча, шулай ук аларны “берсе өстенә берсен салып карау” ысулы белән гамәлгә ашырыла. Мондый эштән соң укучылар нәтиҗәгә килергә тиеш: реаль предметлар пространствода билгеле бер озынлыкка ия, шул үзлек буенча аларны чагыштырып була. Шундый ук үзлеккә кисемтәләр дә ия. Әлегә бернинди үлчәүләр башкарылмый. 1 нче сыйныфның икенче яртыеллыгында укучылар озынлык үлчәү процессы, стандарт озынлык берәмлекләре (сантиметр һәм дециметр), үлчәүләр нигезендә озынлыкларны чагыштыру процедурасы, шулай ук озынлыкларны кушу һәм алу операцияләре белән танышалар.

Арифметик сюжетлы (текстлы) мәсҗәләләр чишүгә өйрәтү буенча линия (шартлы рәвештә “алгоритмик” дип атала) әлеге курс өчен үзәк булып тора. Аңа аерым игътибар бирү бу курсның гамәли юнәлештә булуы, ягъни, алынган белемнәрне практикада куллана белү белән бәйле. Ә бу, үз чиратында, теге яки бу мәсьәләне чишү белән бәйләнгән. Укучыны мәсьәлә чишәргә генә түгел, ә булган мәгълүматны кулланып, аларны дөрес формалаштырырга өйрәтү дә мөһим. Бу курста “мәсьәлә чишү” терминына салынган мәгънәгә аерым игътибар бирелә: мәсьәлә чишү дигәндә мәсьәләнең таләбен үтәргә мөмкинлек бирүче алгоритм язмасы (сурәтләү) күз алдында тотыла. Алгоритмны үтәү процессы (мәсьәләнең җавабын табу) мөһим, ләкин ул мәсьәлә чишәргә өйрәткәндә мәҗбүри өлешкә керми (мәсьәләнең җавабын табу, барыннан да бигрәк, исәпләү күнекмәләре өлкәсенә керә).  “Мәсьәлә чишү” терминына мондый аңлатма бирү дөресрәк тоела.

Беренчедән, бу мәсьәләнең асылына заманча “математик” караш белән яраша, икенчедән укчыларны “алгоритмик” фикер йөртүгә ориентацияләү аларга алга таба информатика һәм яңа информацион технологияләрне уңышлырак үзләштерергә ярдәм итәчәк. Мәсьәлә чишү алгоритмын сурәтләү өч төрдә карала: 1) гамәлләп (адымлап) һәм ачыклап; 2) санлы аңлатма рәвешендә (гамәлләп, ләкин ачыкламыйча); 3) стандарт символика кулланып, хәрефле аңлатма рәвешендә (кайбер очракларда формула яисә тигезләмә рәвешендә). Мәсьәлә чишү алгоритмының соңгы сурәтләү формасы соңрак, укучылар зурлыклар арасындагы нисбәтләрне, шулай ук нәтиҗә һәм гамәл компонентлары арасындагы бәйләнешне җитәрлек дәрәҗәдә үзләштергәч кенә кулланыла.

Мәсьәләнең чишелеше процессына килсәк (бу мәгънәдә “мәсьәлә чишү” термины шулай ук еш кулланыла), аны өлешчә алгоритмлаштыру (мәсьәлә чишкәндә этаплар эзлеклелеген төгәл үзләштерү рәвешендә) укучыларда мәсьәлә чишү күнекмәләрен формалаштыру өчен кирәк.

Мәсьәлә чишү күнекмәләрен формалаштыру өчен укучылар беренче чиратта текст һәм иллюстрацияләр белән эшләргә өйрәнергә тиешләр: тәкъдим ителгән текстның мәсьәлә булу-булмавын ачыкларга яисә бирелгән сюжет буенча мәсьәлә төзергә, бирелгән һәм табылырга тиешле зурлыклар арасында бәйләнеш булдырырга, табылырга тиешле зурлыкны ачыклау өчен адымнар эзлеклелеген төзергә.

“Мәсьәлә” төшенчәсе буенча эшнең икенче юнәлеше – бирелгән текстка төрле үзгәртеп корулар кертү һәм шулар нәтиҗәсендә туган үзгәрешләрне күзәтү. Әлеге эш төрләренә түбәндәгеләр керә: мәсьәлә булмаган текстны мәсьәлә булганчы тулыландыру; мәсьәләнең теләсә нинди элементын үзгәртү, шул ук мәсьәләне төрлечә итеп уку; бирелгән мәсьәләне гадиләштерү һәм катлауландыру; чишелешне гадиләштерү өчен бирелгән зурлыкларны үзгәртүнең аерым очракларын эзләү; чишелешләре охшаш мәсьәләләрне ачыклау (бу, үз чиратында, алга таба мәсьәләләрне математик нисбәтләр охшашлыгы буенча классификацияләгәндә нигез булып тора).

Мәгълүмати линия (стандартта каралганча, мәгълүмат белән төрле эш төрләре) барлык эчтәлекле линияләргә кертелгән. Ул предметларны санау һәм зурлыкларны үлчәү белән бәйле төрле мәгълүмат эзләү (туплау) һәм аны күрсәтү сораулары белән кертелгән. Мондый эшчәнлекнең кирәклеге гамәли мәсьәләләр, геометрик зурлыклар белән мәсьәләләр буенча эш процессында ачык чагыла. Туплау нәтиҗәләрен теләсә нинди уңайлы формада күрсәтү күз алдында тотыла: текст (протокол), таблица, график һ. б.

Магълүмат белән эштә аерым урын таблицага бирелә. Инде 1 нче сыйныфта ук укучылар булган мәгълүматны таблица формасында язу белән танышалар(“Кушу таблицасы” турында сүз бара) һәм мәгълүматны шулай күрсәтүнең уңайлылыгын аңлыйлар. Алар мондый таблица төзүдә үзләре турыдан-туры катнашалар.

Алгебраик материал әлеге курста мөстәкыйль эчтәлекле линия буларак каралмый, беренчедән, бу материал, яңа стандарт таләпләре буенча, курс эчтәлегендә бик аз күләмдә генә бирелгән (арифметик гамәлнең билгесез компонентын табуга караган сорауларда гына), ә икенчедән, ул башлыча пропедевтик характерда гына. Шулай да алга таба математика курсын уңышлы өйрәнү планында әлеге материал тагын да киңрәк кулланыла һәм мөстәкыйль эчтәлекле линия төзи алыр иде.

Алгебраик материал традицион рәвештә үзгәрешле, тигезләмә төшенчәләре белән бирелә. Әлеге материалны өйрәнү башлыча 4 нче сыйныфка туры килә (“Алгеба элементлары” бүлеге), ләкин пропедевтик эш 1 нче сыйныфтан башлана. Буш шакмакларга тиешле саннар кую кебек биремнәр кертү балаларны башта билгесез зурлыкны, ә аннан үзгәрешле зурлыкны аңларга әзерли. Тиешле саннар язу өчен куерган буш шакмаклы тигезлекләр кертү тигезләмәләр өйрәнүгә әзерлек эше булып тора.

1 НЧЕ СЫЙНЫФ АХЫРЫНА МАТЕМАТИКА КУРСЫННАН УКУ ПРОГРАММАСЫН ҮЗЛӘШТЕРҮ БУЕНЧА ПЛАНЛАШТЫРЫЛА ТОРГАН НӘТИҖӘЛӘР

Укучылар өйрәнәчәк:

барлык берурынлы саннарны һәм икенче дистә саннарын (20 не дә кертеп) укырга һәм язарга;

туры һәм кире тәртиптә санарга (0 дән 20 гә кадәр);

өйрәнелгән саннарны чагыштыра һәм чагыштыруның нәтиҗәсен тамгалар (<, > яисә =) ярдәмендә язарга;

кушу һәм алу гамәлләрен тиешле тамгалар (+, –, =) кулланып язарга;

кушу һәм алу гамәлләре белән бәйле терминнарны (плюс, сумма, кушылучылар, сумманың кыйммәте; минус, аерма, кимүче, киметүче, аерманың кыйммәте) кулланырга;

берурынлы саннарны кушуның белешмә таблицасыннан файдаланырга;

кушу һәм алуның таблицалы очракларын белергә һәм кулланырга;

кушуның урын алыштыру үзлеген кулланырга;

санны суммага һәм сумманы санга кушуның кагыйдәләрен кулланырга;

кушу гамәлен өлешләп кушу ысулы нигезендә үтәргә;

суммадан санны һәм саннан сумманы алу кагыйдәләрен кулланырга;

алу гамәлен өлешләп алу ысулы нигезендә үтәргә;

нуль белән кушу         һәм алу кагыйдәләрен кулланырга;

кушу һәм алу арасындагы үзара бәйләнешне аңларга һәм кулланырга;

берурынлы саннарны, разряд аша күчмичә, кушарга һәм алырга;

берурынлы саннарны разряд аша кушарга һәм, кушу таблицасын белешмә сыйфатында кулланып, әлеге таблица кысаларында алырга;

сызымда нокта, туры сызык, кисемтә, сынык сызык, кәкре сызык, дуга, йомык һәм йомык булмаган сызыкларны танып белергә йәм аларны сурәтләргә; тиңдәшле терминнарны кулланырга; “кисешү ноктасы” терминын кулланырга;

әйләнә-тирәдәге предметларда яисә аларның өлешләрендә яссы геометрик фигураларны (өчпочмак, дүртпочмак, турыпочмаклык, күппочмак, түгәрәк) танып белергә;

линейка ярдәмендә туры сызык, кисемтә, сынык сызык, күппочмаклар сызарга;

бирелгән кисемтәнең озынлыгын (сантиметрларда) үлчәү линейкасы ярдәмендә билгеләргә;

бирелгән озынлыктагы кисемтәләрне үлчәү линейкасы ярдәмендә төзергә;

бирелгән озынлыктагы кисемтәләрнең сумма һәм аерма кыйммәтләрен үлчәү линейкасы һәм исәпләүләр ярдәмендә табарга;

кисемтә озынлыгын төрле озынлык берәмлекләрен кулланып күрсәтергә (мәсәлән, 1 дм 6 см яисә 16 см);

симметрик фигура һәм сурәтләрне танып белергә;

гади мәсьәләләрне танып белергә һәм формалаштырырга;

“мәсьәлә” төшенчәсе белән бәйле терминнарны (текст, шарт, таләп (сорау), чишелеш, җавап) кулланырга;

рәсем буенча мәсьәләләр төзергә һәм мәсьәлә текстына иллюстрацияләр (схематик) эшләргә;

зурлыкларга (озынрак-кыскарак, ераграк- якынрак, авыррак-җиңелрәк, иртәрәк-соңрак, кыйбатрак-арзанрак) кагылышлы терминнар белән сурәтләнүче предмет һәм күренеш үзлекләрен ачарга;

тәүлек, атна көннәре, ай, ел фасыллары исемнәрен кулланырга.

Укучылар өйрәнергә мөмкинлек алачак:

саннарның микъдар һәм тәртип мигънәләрен аңларга;

кушу һәм алуның микъдар мәгънәсен аңларга һәм танып белергә;

кушуның урынын алыштыру үзлеген белергә;

санны суммага һәм сумманы санга кушуның кагыйдәләрен белергә;

суммадан санны һәм саннан сумманы алу кагыйдәләрен белергә;

нуль белән кушу һәм алу кагыйдәләрен белергә;

“инструменталь” кушу таблицасын берурынлы саннарны кушу һәм тиңдәшле алу очраклары өчен кулланырга;

йомык сызыкка (чиккә) карата эчке һәм тышкы өлкәләрне аерырга;

туры, кәкре сызыкларның үзара урнашуын аңларга;

“кисешү ноктасы” терминын аңларга;

шакмаклы кәгагьне кулланып, симметрик сурәтләр төзергә (ясап бетерергә);

тәртипкә кертелгән күплекләрне терминнар (беренче, соңгы, аннан соң, аннан алда) ярдәмендә сурәтләргә;

тәүлек һәм ел циклларын аңларга;

мәгълүматны таблицада бирергә.

Башлангыч мәктәпне тәмамлаганда укучыларның белем алуны дәвам итүгә әзерлекләре тәэмин ителәчәк, аларның математик үсеше тиешле дәрәҗәгә җитәчәк.

Әйләнә-тирә чынбарлыкны танып белүдә математиканың мөмкинлекләренә һәм роленә төшенү, математиканы гомумкешелек культурасы кисәге буларак аңлау.

Предмет, күренеш, фактларны аларның математик асылы (объектның санлы характеристикалары, форма, размер,дәвамлылык, кисәкләрнең чагыштырмасы һ. б.) күзлегеннән чыгып тикшерүгә сәләтле булу.

Математик фактлар нигезендә закончалыкларны ачу,мәсьәләләр чишү өчен төрле модельләр төзү һәм куллану, кагыйдәләр формалаштыру,гамәлләр алгоритмын төзү өчен анализ, чагыштыру, гомумиләштерү, классификацияләүне куллану.

Арифмерик гамәлләр мәгънәсен ачыклаучы төрле ситуацияләрне, реаль процессларны (хәрәкәт, эш һ. б.) характерлаучы математик нисбәт һәм үзара бәйлелекне модельләштерү.

Уку һәм көндәлек ситуацияләрдә үлчәүләр башкару, реаль һәм математик объектлар белән бәйле үзгәрешләрне ачыклау.

Математик эшчәнлек нәтиҗәсен фаразлау, математик объектлар белән гамәлләргә контроль һәм бәя, хаталарны табу һәм төзәтү.

Кирәкле математик мәгълүмат эзләү, аны максатчан куллану һәм гомумиләштерү.

ПРОГРАММА 1 класс
(132 сәг.)

Предметларны санау һәм чагыштыру.            

      Предметларның охшаш һәм аермалы яклары. Формасы, зурлыгы, төсе, биеклеге, материалы һ.б. билгеләре буенча чагыштыру. Завончалык эзләүгә күнегүләр. Пространствода  предметларның урнашуы, урнашу тәртибе. Юнәлнеш. Бәяләмә буенча юнәлешне билгеләү. “Ничә?”  соравына җавап. 10 га кадәр саннар. Вакыт буенча ориентлашу. Тәртип саны.

Күплекләр. Алар белән эш.          

 Күплекләр. Күплек элементлары. Күплек өлешләре. Тигез күплекләр. Күплекләрне чагыштыру. Күплекләрне тигезләү.
      Нокта.    Туры. Ноктаның исеме. Саннар язуга әзерлек

1 дән 10 га кадәр саннар. 0 саны.
Нумерация.                  

      1 дән 10 га кадәр саннарның исеме, язылышы, ясалышы.  0 саны. Тамгалар. Сумма. Аерма. Туры. Кисемтә. Өчпочмак, дүртпочмак, аларның үзлекләре.
Кисемтә. Кисемтәнең озынлыгы. Сантиметр. Геометрик фигуралар.

Кушу һәм алу                

      Санлы кисемтә. Санлы кисемтә ярдәмендә кушу һәм алу.
      Мәсьәлә. Мәсьәләнең төзелеше. Сумманы, аерманы табу.       Кисемтәләрне кушу һәм алу.  Кушу һәм алу арасында бәйләнеш. 10 эчендә кушу таблицасы. 2 гамәлле мәсьәләләр.
            Масса. Масса үлчәү берәмлеге: килограмм. Күләм. Күләм үлчәү берәмлеге.    

11 дән 20 гә кадәр саннар нумерациясе          

      11 дән 20 гә кадәр саннар. 11 дән 20 гә кадәр саннарның исеме, язылышы.

Кушу һәм алу              

      11 дән 20 гә кадәр саннарны кушу һәм алу. 20 эчендә кушу таблицасы. 20 эчендә дистә аша чыкмый кушу һәм алу. 20 эчендә дистә аша чыгып кушу һәм алу.      2 гамәлле мәсьәләләр. Озынлык   үлчәү берәмлеге: дециметр.
      

Математикадан  якынча календарь- тематик планлаштыру.

1  класс өчен  « Математика »  дәреслеге. Г.В.  Дорофеев , Т.Н. Миракова УМК  « Перспектива »

( атнага 4 сәгать)

Дәреснең темасы

Дәреснең максаты

УУГ

Дата

Математика.  I кисәк. Предметларны санау һәм чагыштыру. (12 дәрес.+ 1?)

1.

Форма нинди була?

Форма буенча предметларны аера өйрәтү; геометрик форма  төшенчәсен формалаштыру

Математика дәреслеге белән таныштыру (тышы, титул бите).  Төрле предметларны чагыштыру һәм аларның формасы.

2.

Зурлык турында сөйләшү.

Предметларны зурлыгы буенча аерып тану.

Сюжетлы картина буенча предметларның зурлыгын билгеләү. Картина буенча текст төзү. Текст төзегәндә математик терминнар куллану.

3.

Предметларның урнашуы.

Алдында, артында, арасында сүзләрен куллану. Пространствода предметларның урнашуы.

Сюжетлы картина  бенча текст төзү.  Предметларның урнашуы.

4.

Предметларның санын исәпләү.  

“Ничә ...?” сүзен кулланып сорау төзергә өйрәтү.

Сюжетлы картина  бенча текст төзү.  Сюжетлы картинага карата сораулар төзү.  

5.

Предметларны тәртип буенча исәпләү.

“Ничә?”, “Ничәнче?” сорауларын чагыштыру; санау саннары, тәртип саннары арасында бәйләнеш урнаштыру.

Сюжетлы картина  бенча текст төзү. “Ничә?”, “Ничәнче?” сорауларын чагыштыру;  ; санау саннары, тәртип саннары арасында бәйләнеш урнаштыру.

6.

Предметларны чагыштыру.

Төрле билгеләре буенча предметларны чагыштыра өйрәнү.

Предметларны группалап чагыштыруга практик эш. Чагыштыру вариантларын ачыклау. Формасы, төсе, зурлыгы, билгеләнеше, материалы, тоткан урыны буенча предметларны чагыштыру.

7.

Предметларны зурлыклары буенча урнаштыру.

Предметларны зураюы, кечерәюе буенча урнаштыра өйрәнү.

Предметларны зураюы, кечерәюе буенча урнаштыра өйрәнүгә практик эш. Предметларны урнаштыру ысулын ачыклау. Предметларны зураюы буенча урнаштыру. Предметларны зураюы кечерәюе буенча урнаштыру.

8.

Шулкадәр. Күбрәк. Азрак. (Предметларны группалап чагыштыру)

Предметларны группалап чагыштыру күнекмәләре формалаштыру.

Предметларны группалап чагыштыруга практик эш. Чагыштыру ысулын билгеләү. Пар төзеп предметларны чагыштыру.

9.

Башта. Аннары. (Вакыт буенча урнаштыру)

Предметларны вакыт буенча урнаштыру күнекмәләре формалаштыру.

Чәй әзерләү алгоритмын төзүгә практик эш. Рәсемнәрне вакыты буенча урнаштыру. Рәсемнәрне чагыштыру.

10.

Ничәгә күп? Ничәгә аз? (Предметларны чагыштыру)

Предметларны чагыштырып ничәгә күп (аз) икәнен ачыклау.

Предметларның ничәгә күп (аз) икәнен ачыклауга практик эш.  

11.

Ныгыту. Ничәгә күп? Ничәгә аз? (Предметларны чагыштыру)

Предметларны чагыштыру күнекмәләрен ныгыту

Сюжетлы картина  бенча текст төзү. Предметларны группалап чагыштыруга практик эш. Предметларны группалап чагыштыруга мөстәкыйль эш.

12.

Кабатлау. Предметларны чагыштыру һәм санау.

Алдагы дәресләрдә үткән белем һәм күнекмәләрне кабатлау, системага салу, тикшерү, ныгыту.

Төрле билгеләре буенча предметларны чагыштыру

13.

Диагностическая работа по теме: «Сравнение и счет предметов»

Диагностика сформированности умения сравнивать предметы

Выполнение диагностической работы.

Күплекләр һәм алар белән эш. (9 дәрес)

14

Күплекләр. Күплек элементлары.

Анализлау һәм предметларны күплекләргә берләштерү күнекмәләре формалаштыру. “Күплекләр”,  “Күплек элементлары” төшенчәләре кертү.  

Охшаш предметларны группаларга берләштерүгә практик эш. Предмет  группаларын чагыштыру. Предмет группаларын билгеләре буенча анализлау.

15

Күплек өлешләре.

Предметларны билгеләре буенча анализларга, чагыштырырга, классификацияләргә өйрәтү.

Күплекне охшаш билгеләре буенча анализлау, өлешләргә таркатуга практик эш. Төрле күплек өлешәрен  охшаш билгеләре буенча классификацияләү.

16

Ныгыту. Күплек өлешләре.  

Предметларны билгеләре буенча анализларга, чагыштырырга, классификацияләргә өйрәтү.

Бирелгән  күплекләрне  анализлау. Күплекләрне  охшаш билгеләре буенча өлешләргә  таркату.

17

Тигез күплекләр.

“Тигез күплекләр” төшенчәсе формалаштыру. Предметларны билгеләре буенча анализлау, чагыштыру, классификацияләү күнекмәләрен үстерү

Төрле күплекләрне чагыштыру: охшаш һәм охшаш булмаган элементларны аеруга практик эш. Күплекләрне чагыштыру.

18

Ныгыту. Тигез күплекләр.

“Тигез күплекләр” төшенчәсен ныгыту. Предметларны билгеләре буенча анализлау, чагыштыру, классификацияләү күнекмәләрен үстерү.

Төрле күплекләрне чагыштыру: охшаш һәм охшаш булмаган элементларны аеру.

19

Нокталар һәм сызыклар.

Нокталар һәм сызыклар турында төшенчә формалаштыру. Төрле геометрик күплекләрне анализлау күнекмәләрен камилләштерү.

Нокталар һәм сызыкларны чагыштыруга практик эш. Геометрик  фигураларның үзечәлекләрен ачыклау. Геометрик фигуралардан торган күплекләрне чагыштыру.

20

Эчендә. Тышында. Арасында.

Күплек элементлары арасында үзара бәйләнеш, урнашулары.

Практик эш: предметлы картиналар ярдәмендә “Эчендә”, “Тышында”, “Арасында” бәйләнешләрен ачыклау. Сюжетлы картиналарда предметларның урнашуы.

21

Ныгыту. Эчендә. Тышында. Арасында.

Күплек элементлары арасында үзара бәйләнеш, урнашулары.

 Сюжетлы картиналарда предметларның урнашуы.

22

Кабатлау. Күплекләр.

Алдагы дәресләрдә үткән белем һәм күнекмәләрне кабатлау, системага салу, тикшерү, ныгыту. Күплек өлешләренә таркату. Күплекләрне чагыштыру. Күплекләрне элементлар белән тулыландыру.  

Сюжетлы картиналар буенча текст төзү. Математик  җөмләләр төзү. Сюжетлы картиналарда күплекләрне аеру. Төрле күплекләрнең охшашлыгы һәм аерымлыгы.

1 дән 10 га кадәр саннар. 0 саны.  (23 дәрес)

23

1 саны. 1цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 1 саны һәм 1цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

24

2 саны. 2 цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 2 саны һәм 2 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

25

Туры һәм аның исеме.

Пространство  турында күзаллау формалаштыру.

Эзләнүле эш: туры сызыкның үзлекләре (җеп белән эш): бер нокта аша күп турылар үткәрергә була, э 2 нокта аша 1 генә туры үткәреп була. Туры сызыкның кәкре сызыктан аермасы.  

26

Картиналар буенча хикәяләр.

Текстлы мәсьәлә белән таныштыру . Сюжетлы картиналар буенча текст төзү. Математик  җөмләләр төзү.

Сюжетлы картиналар буенча текст төзү. Математик  җөмләләр төзү: башта нәрсә булган, нәрсә үзгәргән. Картиналарны чагыштыру.

27

+, -,= тамгалары.

 «+», «-» = тамгалары  белән танышу. Математик бәйләнешләрне модельләштерә өйрәнү.

Сюжетлы картиналар  буенча мәсьәләләр модельләштерү; төп сүзләрне аерып ала белү; математик тамгалар кертү.

28

Кисемтә һәм аның исеме.

Туры һәм кисемтәне аера өйрәнү; кисемтә сызу; тирә- юньнән кисемтәләр табу.

Эзләнүле эш: туры сызык һәм кисемтәне чагыштыру. Кисемтәләр сызу. тирә- юньнән кисемтәләр табу. Төрле үлчәүләр белән кисемтшлшр үлчәү.

29

3 саны, 3 цифры

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 3 саны һәм 3 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

30

Өчпочмак.

Геометрик фигура белән танышу; үзлекләрен ачыклау.

Практик эш: өчпочмак һәм геометрик фигураларны группаларга аеру. Геометрик фигура белән танышу; үзлекләрен ачыклау. Өчпочмак төзү.  

31

4 саны. 4 цифры

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 4 саны һәм 4 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

32

Дүртпочмак. Турыпочмаклык.

Геометрик фигура белән танышу; үзлекләрен ачыклау.

Практик эш: дүртпочмак һәм башка геометрик фигураларны группаларга аеру. Геометрик фигура белән танышу; үзлекләрен ачыклау. дүртпочмак төзү.  

33

Саннарны чагыштыру.

Санлы күплекләрне чагыштыру.

Санлы күплекләрне чагыштыру.

34

5 саны. 5 цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 5саны һәм 5 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

35

6 саны. 6 цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 6 саны һәм 6 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

36

Йомык һәм йомык булмаган сызыклар

Йомык һәм йомык булмаган сызыкларны аера өйрәнү. Тирә-юньнән йомык һәм йомык булмаган сызыклар табу.  

Практик эш: йомык һәм йомык булмаган сызыкларны чагыштыру. Сюжетлы картинадан йомык һәм йомык булмаган сызыклар табу.  Рәсем буенча текст төзү, моделләштерү. Предметлы рәсемнәрне фишкалар белән алыштыру.

37

Сумма

“Сумма” төшенчәсе формалаштыру. Кушуга мисалларны төрлечә уку.

Практик эш: кушу гамәлен  моделләштерү. “Сумма” төшенчәсе кертү. Рәсемнәрне чагыштыру. Рәсем буенча текст төзү. Математик текстны төрлечә моделләштерү. Мисаллар чишү. Мисалларны чагыштыру.

38

Аерма.

“Аерма” төшенчәсе формалаштыру. Алуга  мисалларны төрлечә уку.

Практик эш: алу гамәлен  моделләштерү. “Аерма” төшенчәсе кертү. Рәсемнәрне чагыштыру. Рәсем буенча текст төзү. Математик текстны төрлечә моделләштерү. Мисаллар чишү. Мисалларны чагыштыру.

39

7 саны. 7 цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 7 саны һәм 7 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

40

Кисемтәнең озынлыгы.

Төрле үлчәү файдаланып, кисемтәнең озынлыгын үлчәргә өйрәнү.

Практик эш: төрле үлчәү файдаланып, кисемтәнең озынлыгын үлчәргә өйрәнү.  Җеп я кәгазь тасма ярдәмендә кисемтә үлчәү. Кисемтәләрне чагыштыру. “озынрак”, ”кыскарак” төшенчәләре кертү. Кисемтә сызу.  

41

0 саны. 0 цифры.

0 саны һәм 0 цифры белән танышу.

Предметлы күплекләр белән практик эшчәнлек. 0 санының килеп чыгышы. 0 нең үзлекләре. Математик язмаларны төрле ысуллар белән модельләштерү.

42

8 саны. 8 цифры

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 8 саны һәм 8 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

43

9 саны. 9 цифры.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 9 саны һәм 9 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

44

10 саны.

Натураль саннарның ясалышы турында белемнәр формалаштыру; 10 саны һәм 10 цифры белән танышу.

Яңа сан ясау, санга күплекләрне туры китерү; бирелгән сан эчендә санау; санлы фигуралар куллану; санның язылышын өйрәнү.

45

Кабатлау. 1- 10га кадәр саннар. 0 саны.

Белемнәрне ныгыту. Кабат- кабат санау юлы белән натураль саннарның ясалышы турында белемнәрне үзләштерүләрен карау; саннарны чагыштыру; саннар составы.

90 – 91биттәге биремнәрне башкару.

Кушу һәм алу. (18 дәрес)

46

Санлы кисемтә.

“Санлы кисемтә” белән танышу. “Санлы кисемтә” ярдәмендә исәпләү.

Санлы кисемтә белән танышу. Практик эш: санлы кисемтә  ярдәмендә исәпләү. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү.

47

1не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Исәпләүнең уңайлы ысулын сайлау.

1 не санау буенча мөстәкыйль эш Исәпләүнең уңайлы ысулын сайлау. Мисаллар чишү. Мисалларны чагыштыру. Мисалларны классификацияләү.  Сюжетлы картиналар буенча математик язма төзү.

48

Ныгыту. 1не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

Баганалы мисалларны чагыштыру; гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.  Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Математик язмаларны чагыштыру. Кушуга 2 гамәлле мисаллар чишүнең гомуми принцибын чыгару. Саннарны чагыштыру.

49

Берничә гамәлле мисаллар.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

№ 2 биремне башкару. Математик язмаларны чагыштыру. Санлы кисемтә ярдәмендә исәпләү барышын күзәтү.  Гамәл нәтиҗәсен исәпләүнең  гомуми принцибын ачыклау. Санлы кисемтә ярдәмендә мисалларны мөстәкыйль исәпләү. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Математик  текстны чишү алымын сайлау. Текст һәм математик язмаларны чагыштыру.

50

2не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

№ 1 биремне мөстәкыйль башкару. Мисал һәм нәтиҗәләрне чагыштыру. Мисалларны группалау. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. 2не кушу һәм алу белән практик танышу. Кушу таблицасы төзү. Предметлы рәсемнәр буенча математик текст төзү. Исәпләгәндә кушу таблицасын куллану.  

51

Ныгыту. 2не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

Баганалап бирелгән мисалларны чагыштыру; гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Математик  язмаларны чагыштыру.  Кушуга 2 гамәлле мисаллар чишүнең гомуми принцибын чыгару. Саннарны чагыштыру.

52

Мәсьәлә.

Мәсьәләгә туры килгән терминнарны өйрәнү: “шарт”, “сорау”, “чишү”, “җавап”; мәсьәләнең төзелеше белән танышу; мәсьәлә чишкәндә гамәл сайлау.

Практик эш:  “Мәсьәлә” төшенчәсе белән танышу.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру. Мәсьәлә элементларын аеру. Рәсемле схемалар буенча мәсьәлә төзү. Санлы кисемтә ярдәмендә исәпләү.

53

3не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

№ 1 биремне мөстәкыйль башкару. Мисал һәм нәтиҗәләрне чагыштыру. Мисалларны группалау. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. 2не кушу һәм алу белән практик танышу. Кушу таблицасы төзү. Предметлы рәсемнәр буенча математик текст төзү. Исәпләгәндә кушу таблицасын куллану.  

54

Ныгыту. 3не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

Баганалап бирелгән мисалларны чагыштыру; гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Математик  язмаларны чагыштыру.  Кушуга 2 гамәлле мисаллар чишүнең гомуми принцибын чыгару. Саннарны чагыштыру.

55

Сантиметр

Озынлык үлчәү берәмлеге – сантиметр белән танышу.

Практик эш: үлчәгәндә сантиметр куллану. Кисемтәне сантиметрлы үлчәү ярдәмендә үлчәү. Линейка белән танышу.  Кисемтәне линейка ярдәмендә үлчәү. Бирелгән размер буенча фигура сызу. Кисемтәләрне чагыштыру.

56

4не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

№ 1 биремне мөстәкыйль башкару. Мисал һәм нәтиҗәләрне чагыштыру. Мисалларны группалау. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. 4не кушу һәм алу белән практик танышу. Кушу таблицасы төзү. Предметлы рәсемнәр буенча математик текст төзү. Исәпләгәндә кушу таблицасын куллану.  

57

Ныгыту. 4не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

Баганалап бирелгән мисалларны чагыштыру; гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Математик  язмаларны чагыштыру.  Кушуга 2 гамәлле мисаллар чишүнең гомуми принцибын чыгару. Саннарны чагыштыру.

58

Шулкадәр үк.

“Шулкадәр үк” төшенчәсен аңлау.

“Шулкадәр үк” төшенчәсен практик аңлау. Мәсьәләләрне модельләштерү. Мисаллар чишү. Мисалларны чагыштыру. Мисалларны классификацияләү.

59

Шулкадәр һәм тагын...

Шулкадәр, ләкин ... башка

“Шулкадәр һәм тагын...”, “Шулкадәр, ләкин ... башка” төшенчәләрен аңлау.

“Шулкадәр һәм тагын...”, “Шулкадәр, ләкин ... башка” төшенчәләрен практик эш аша аңлау. Мәсьәләләрне модельләштерү. Мисаллар чишү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Предметлы рәсемнәр һәм  математик язма  арасында бәйләнеш табу.

60

Санны берничә берәмлеккә арттыруга (киметүгә) мәсьәләләр

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Берничә берәмлеккә арттыру һәм киметүгә мәсьәләләр белән практик танышу. Мәсьәләләрне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  

61

Мәсьәләләр төзү һәм чишү.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Берничә берәмлеккә арттыру һәм киметүгә мәсьәләләр белән практик танышу. Мәсьәләләрне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  

62

Ныгыту. Мәсьәләләр төзү һәм чишү.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Берничә берәмлеккә арттыру һәм киметүгә мәсьәләләр белән практик танышу. Мәсьәләләрне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  

63

Кабатлау. Кушу һәм алу.

Өйрәнгәннәрне ныгыту. Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен, исәпләү күнекмәсе формалашу дәрәҗәсен ачыклау.

126 – 128 битләрдәге биремнәрне үтәү.

Математика. II кисәк.

64

5 не кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

№ 1 биремне мөстәкыйль башкару. Мисал һәм нәтиҗәләрне чагыштыру. Мисалларны группалау. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. 5не кушу һәм алу белән практик танышу. Кушу таблицасы төзү. Предметлы рәсемнәр буенча математик текст төзү. Исәпләгәндә кушу таблицасын куллану.  

65

5 не кушу һәм алу алымнарын өйрәнү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру. Гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу.

Баганалап бирелгән мисалларны чагыштыру; гамәл нәтиҗәсен ачыклауның гомуми принцибы белән танышу. Сюжетлы картиналар буенча математик текст төзү. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Математик  язмаларны чагыштыру.  Кушуга 2 гамәлле мисаллар чишүнең гомуми принцибын чыгару. Саннарны чагыштыру.

66

Ныгыту. 5 не кушу һәм алу

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Мисалларны чагыштыру. Гамәл  нәтиҗәсен төрле ысуллар белән исәпләп табу. Предметлы картинага туры килгән язмаларны табу. Мәсьәләләрне чишү. Мәсьәләләрне модельләштерү.

67

5 не кушу һәм алуның төрле алымнарын өйрәнү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Предметлы рәсемнәр буенча мәсьәлә төзү. Мәсьәләләрне чишү. Мәсьәләләрне модельләштерү. № 2 мәсьәлә биремен үтәү. Мисаллар төзү һәм чишү.

68

Аерма буенча чагыштыруга мәсьәләләр

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру. Аерма буенча чагыштыруга мәсьәләләр белән танышу.

Аерма буенча чагыштыруга мәсьәләләр белән  практик танышу. Предметлы рәсемнәрне чагыштыру.  Парлы күплекләрне чагыштыру.  Аерма буенча чагыштыруга мәсьәләләр чишүнең алгоритмын булдыру.  Мәсьәләне модельләштерү. № 2, 3. Мәсьәлә  чишү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  

69

Аерма буенча чагыштыруга мәсьәләләр чишүне дәвам итү

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Предметлы рәсемнәр буенча мәсьәлә төзү. Мәсьәләне модельләштерү.  (№ 1). Бирем башкару. № 2. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Сайлап алып мөстәкыйль рәвештә мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  

70

 «Масса» төшенчәсе кертү

Масса үлчәү берәмлеге белән танышу. Масса үлчәүнең 2 төрле ысулын өйрәнү (отвешивание и взвешивание).

Практик эш: гердә төрле әйберләр үлчәү. Җиңелрәк, авыррак төшенчәләре.

71

Ныгыту. «Масса»

Масса үлчәү берәмлеге белән танышу. Масса үлчәүнең 2 төрле ысулын өйрәнү (отвешивание и взвешивание).

Төрле продуктларның массасын ачыклау (бирем  № 1,2). Мәсьәлә чишү. (№ 4). Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  Сан составы өстендә эш. Мисаллар чишү.

72

Кисемтәне кушу һәм алу.

Кисемтәләрне кушу һәм алу күнекмәләре формалаштыру.

Практик эш: төрле объектлар арасындагы ераклыкны билгеләү- № 1, № 2  биремне башкару. Исемле саннарны кушу һәм алу.  № 4 биремне башкару.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Сайлап алып мөстәкыйль рәвештә мәсьәлә чишү. Төрле фигураларны үлчәү. Фигураларны чагыштыру. Сан составы өстендә эш. Мисаллар чишү.

73

Ныгыту. Кисемтәне кушу һәм алу.

Кисемтәләрне кушу һәм алу күнекмәләре формалаштыру.

Өчпочмакның якларын үлчәү. Өчпочмакларны чагыштыру. Рәсем белән сызымның туры килүе. Сызымнарны чагыштыру. Рәсемнәрне чагыштыру. Схема, сан һәм сызык арасындагы ярашуны ачыклау (№6). Биремне башкару № 5. Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәлә чишү.

74

Кушылучы, сумма турында төшенчә.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; кушканда саннарның исемнәре.

Мәсьәлә чишү.№ 1. Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Кушылучы, сумма турында төшенчәсе белән танышу. Кушуга мисаллар төзү. (№ 2). Мисалларны төрлечә уку. Биремне башкару № 3. Таблицада мисаллар төзү. Рәсем һәм математик язма арасында бәйләнешне ачыклау. Биремне башкару № 7. Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәлә чишү.

75

Ныгыту. Кушылучы, сумма.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; кушканда саннарның исемнәре.

№ 1 бирем үтәүнең максатын билгеләү. Гамәл тәртибен билгеләү. Мисаллар язу. Мисалларны төрле алымнар белән уку. Схема буенча мисаллар төзү. Мисаллар арасында бәйләнешне ачыклау. Мәсьәлә чишү.№ 3, 4. Дәреслек тексты белән эш. Кире мәсьәлә чишү.

76

Билгесез кушылучыны табуга күнегүләр.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; кушканда саннарның исемнәре.

Мисаллар чишү. Мисалларны төрле алымнар белән уку. (№ 1). Мәсьәлә чишү.№ 2, 3. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Биремне башкару № 4. Баганалап бирелгән мисалларны чагыштыру.

77

Кушуның урын алыштыру законы.

Кушылучыларның урынын алыштыру законы белән практик танышу.

Практик эш: кушылучыларның урынын алыштыру законы белән  танышу.  № 1 биремне башкару. Мәсьәлә чишү. № 2. Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәләләрне чагыштыру.   Мәсьәләне модельләштерү. Кушуның урын алыштыру законын мөстәкыйль формалаштыру. Кагыйдә уку.  Биремне башкару № 3,4,5.

78

Мәсьәлә чишү.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Мәсьәлә чишү. № 1. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Дәреслек тексты белән эш.  Мәсьәләгә сорау кую. Сорауларны чагыштыру. Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәләне мөстәкыйль чишү. Мәсьәлә чишү.№ 2. Мәсьәләне төзеп бетерү. Исемле саннар белән мисаллар чишү. Баганалап бирелгән мисалларны чишеп бетерү (№ 3). Санлы кисемтә ярдәмендә мисаллар чишү (№ 5). Рәсем, модель буенча мәсьәлә чишелешен тикшерү.

79

Мәсьәләләрне чагыштырып чишү.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Мәсьәлә чишү.№ 1. Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәләне модельләштерү. Кире мәсьәлә төзү. Мәсьәләләрне  мөстәкыйль чишү. Тикшерү.  Хаталар эзләү. Хаталар өстендә эш . № 2 буенча шундый ук эш башкару. Сызым буенча эш № 3. Сызымнарны чагыштыру. Төп сүзләрне табу. Сызым буенча мәсьәлә төзү. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәлә чишү. Биремне башкару № 6.

80

6,7,8,9 саннарын кушу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Биремне башкару № 1. Дәреслек тексты белән эш. Төп сүзләрне билгеләү. Эш тәртибен билгеләү. Биремне башкару № 2. Баганаларны чагыштыру. Төп  сүзләрне табу.  Биремне башкару № 3,4,5.

81

□ + 6; □ + 7; □ + 8; □ + 9 алымнарын өйрәнү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Биремне башкару № 1. № 2 бирем буенча мисаллар төзү. Мисалларны чагыштыру. Схема буенча мисалларны чагыштыру.(№ 3) мөстәкыйль эш. Биремне башкару № 4,5.

82

Кимүче, киметүче, аерма.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру;

Биремне башкару № 1: төп сүзләрне табу. Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  

83

Ныгыту. Кимүче, киметүче, аерма.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1:рәсенәрне карау, чагыштыру, эш тәртибен билгеләү. Биремне башкару№ 2,  № 3: баганалы мисалларны чагыштыру. Рәсем һәм мисал буенча мәсьәлә төзү: (№ 6)

84

Билгесез кимүче, киметүчене табуга мисаллар.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Биремне башкару № 1: чтение текста, Дәреслек тексты белән эш. Биремне башкару № 2,3. Биремне төрле юллар белән башкару № 5. Тикшерү.

85

Белемнәрне ныгыту.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру.

Дәреслектән  35-36 биттәге биремнәрне башкару.

86

Контроль эш

Диагностика.

 Контроль эш эшләү.

87

Берничә сораулы мәсьәләләр.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Практик эш: берничә гамәлле мәсьәләләр белән танышу. Дәреслек тексты белән эш. Биремне башкару № 1. Мәсьәләне модельләштерү. № 3. Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  

88

Ныгыту. Берничә сораулы мәсьәләләр.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Биремне башкару № 3. Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.   Биремне башкару № 4: Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәләне модельләштерү. Чишелешне тикшерү. Мөстәкыйль эш № 5.

89

Ике гамәлле мәсьәләләр.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Дәреслек тексты белән эш 40бит. Биремне башкару № 1. Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.   Биремне башкару № 2. Мәсьәләне модельләштерү. Мөстәкыйль эш. Биремне башкару № 3,4,5.

90

Ныгыту. Ике гамәлле мәсьәләләр.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Практик эш: Биремне башкару № 1. Биремне башкару № 2. Дәреслек тексты белән эш. Мәсьәлә чишү.  Рәсем буенча мәсьәлә төзү. (№ 3). Биремне башкару № 4,5.

91

Ике гамәлле мәсьәләләр.

Мәсьәлә чишүнең гомуми күнекмәсен формалаштыру.

Биремне башкару № 2, 3Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен чагыштыру. Биремне башкару № 3,4,5.

92

 «Литр» төшенчәсе кертү.

Литр төшенчәсе белән танышу.

Практик эш: литр белән танышу. Нәтиҗә ясау: 44бит. № 1. Биремне башкару № 2: Мәсьәлә чишү. Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  Исемле саннарны кушу һәм алу: № 3. Биремне башкару № 4,5.

93

Билгесез кушылучыны табу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; билгесез кушылучыны таба өйрәнү

Биремне башкару № 1: Дәреслек тексты белән эш. Биремне башкару № 2. Мөстәкыйль эш. Биремне башкару № 3,4,5.

94

6,7,8,9 саннарын алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; 6,7,8,9 саннарын алу алымнарын ачыклау.

Практик эш: 6,7,8,9 саннарын алу. Биремне башкару №1 мисалларны төрле юллар белән уку. Биремне башкару № 2. Төп сүзләрне табу. Биремне башкару № 3,4,5.

95

□ - 6; □ - 7; □ - 8; □ – 9 тибындагы мисаллар.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; 6,7,8,9 саннарын алу алымнарын ачыклау.

Биремне башкару № 1, чагыштыру. Дәреслектән  48-49 биттәге биремнәрне башкару.

96

□ - 6; □ - 7; □ - 8; □ – 9 тибындагы мисалларны ныгыту.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру; 6,7,8,9 саннарын алу алымнарын ачыклау.

Дәреслектән  49-50 биттәге биремнәрне башкару. Сан составы өстендә эш. Мисаллар чишү.

97

Кушу таблицасы.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1, чагыштыру. Пифагор  таблицасы буенча  биремне башкару : № 2, №3, № 4, №5.

98

Ныгыту. Кушу таблицасы.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1,2,3.  Дәреслек тексты белән эш.  Мәсьәләне модельләштерү. Мәсьәлә чишү. Пифагор таблицасы буенча мисалларны  тикшерү.  

99

Кушу таблицасын кулланып мисаллар чишү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  54 биттәге биремнәрне башкару.

100

Үткәннәрне ныгыту.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  54-57 биттәге биремнәрне башкару. Сан составы өстендә эш. Мисаллар чишү.

101

Контроль эш.

Диагностика

Контроль эш эшләү

102

Икенче дистә саннарының ясалышы.

Икенче дистә саннарының ясалышы

Практик эш: биремне башкару № 1, 2, 3,4,5. Икенче дистә саннарының ясалышы.

103

10 нан 20 гә кадәр икеурынлы саннар.

Икенче дистә саннарының ясалышы

Дәреслек тексты белән эш. Икенче дистә саннарының ясалышы һәм язылышы, укылышы. № 1, 2, 3. № 6- саннарны чагыштыру.

104

Кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Практик эш: № 1. Икенче дистә саннарының ясалышы һәм язылышы, укылышы. № 2,3,4. Икенче дистә саннарын кушу № 5.

105

10+4, 14-4, 14-10 тибындагы мисаллар

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1 кушу һәм алуга мисаллар чишү. Биремне башкару №4 таблица кулланып чишү. Исемле саннарны кушу һәм алу.

106

Дециметр

Озынлык үлчәү берәмлекләре белән танышу

Практик эш: озынлык үлчәү берәмлеге дециметр белән танышу. Дәреслек тексты белән эш 64 бит. Биремне башкару № 1. Исемле саннарны кушу һәм алу (№ 2). Кисемтә үлчәү № 5.

107

Ныгыту. Дециметр

Озынлык үлчәү берәмлекләре белән танышу

Дәреслектән  66 биттәге биремнәрне башкару.

108

Дистә аша чыкмыйча кушу һәм алу

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1,2. Дистә аша чыгып кушу. Биремне башкару № 3. Биремне башкару № 4,5,6,7: Мәсьәләләрне чагыштыру. Мәсьәлә чишү.  Мәсьәләнең чишелешен тикшерү.  

109

Ныгыту. Исемле саннарны кушу һәм алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  68-69 биттәге биремнәрне башкару.

110

Ныгыту. Озынлык үлчәү берәмлекләре.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  69-70 биттәге биремнәрне башкару.

111

Ныгыту. Чагыштыруга мәсьәләләр.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  71 биттәге биремнәрне башкару.

112

Ныгыту. Мисаллар чишү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  72 биттәге биремнәрне башкару.

113

Ныгыту. Мәсьәлә,  мисаллар чишү.

Ныгыту. Мәсьәлә,  мисаллар чишү. Диагностика.

Дәреслектән  73 – 74 биттәге биремнәрне башкару.

114

Ныгыту. Дистә аша чыкмыйча кушу һәм алу.

Ныгыту. Мәсьәлә,  мисаллар чишү. Диагностика.

Дәреслектән  74 – 75 биттәге биремнәрне башкару.

115

Дистә аша чыгып кушу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1. Төп сүзләрне табу.  Дистә аша чыгып кушу № 2, 3,4.,5.

116

Ныгыту. Дистә аша чыгып кушу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Биремне башкару № 1 Дистә аша чыгып кушуга мисаллар төзү. Биремне башкару № 2. № 4,5 Мәсьәләләрне чагыштыру.  Мәсьәләне модельләштерү. Мөстәкыйль эш.

117

Дистә аша чыгып кушуга мисаллар чишү.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  79 биттәге биремнәрне башкару.

118

Дистә аша чыгып кушуга мәсьәләләр

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  80 – 81 биттәге биремнәрне башкару.

119

Дистә аша чыгып кушуга мисаллар һәм мәсьәләләр

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  81 – 83 биттәге биремнәрне башкару.

120

Ныгыту. Дистә аша чыгып кушуга мисаллар

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  83 – 84 биттәге биремнәрне башкару.

121

Дистә аша чыгып кушуга мисаллар чишү

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  85 – 86 биттәге биремнәрне башкару.

122

20 эчендә кушу таблицасы

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

 Таблицаны  анализлау. Биремне башкару № 1. Таблица буенча мисаллар чишү. Биремне башкару  № 3: тикшерү.

123

Дистә аша чыгып алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән   88 – 89 биттәге биремнәрне башкару.

124

Ныгыту. Дистә аша чыгып алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән   89 – 90 биттәге биремнәрне башкару.

125

Икеурынлы саннарны алу.

Исәпләү күнекмәләре формалаштыру

Дәреслектән  91 – 92 биттәге биремнәрне башкару.

126129

Ел буена үткәннәрне ныгыту.

Ел буена үткәннәрне ныгыту. Исәпләү, мәсьәлә чишү күнекмәләренә диагностика.

Дәреслектән  92 – 94 биттәге биремнәрне башкару.

130

Еллык  контроль.

Исәпләү, мәсьәлә чишү күнекмәләренә диагностика.

Контроль эш башкару.

131132

Хаталар өстендә эш. Еллык белемнәрне ныгыту.

Ел буена үткәннәрне ныгыту. Исәпләү, мәсьәлә чишү күнекмәләренә диагностика.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

3-4- класска математикадан кагыйдәләр, таблицалар

3-4- класска математикадан кагыйдәләр, таблицалар . Интерактив так И.ттт...

3 класска математикадан гомуми тест

3 класска математикадан интерактив такта өчен тест, гомуми....

2 сыйныф өчен математикадан белем бирү программасы «Перспективалы башлангыч мәктәп»

2 сыйныф өченматематикадан белем бирү программасы«Перспективалы башлангыч мәктәп»             Төзеде:   Фатыйхова Фәридә Харисовна...

ФГОС Татар теленнән 3 класска эш программасы."Перспективалы башлангыч мәктәп"

Эш программасының эчтәлеге.  Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”...

2сыйныфта татарча эш программасы(ПНШ-әдәби уку)

Татар мәктәпләре өчен әдәби уку фәненнән эш программасы...

Гомуми- интеллектуаль юнәлеше буенча “Татарча да яхшы бел” дәрестән тыш эшчәнлек курсына эш программасы.

1 сыйныф укучылары өчен дәрестән тыш эшчәнлеккә эш программасы. Кыскача эчтәлектә " Сөйләм культурасы " дигән бүлек бар....

2 класска математикадан дәрес- план конспекты

Дорофеев дәреслеге буенча татар мәктәпләренең икенче сыйныфында эшләүче башлангыч сыйныф укытучылары өчен методик ярдәм....