Разработка урока в 1 классе Удаан аялганиие яажа бэшэхэб?
план-конспект урока (1 класс)

Хэшээлэй шатанууд

Багшын ажаябуулга

Һурагшадай ажаябуулга

1. Эмхидхэлэй үе.

Хонхо шангаар жэнгирбэ,

.

Буряад хэлэнэй хэшээлдэ

Булта һайнаар һурая!

- Үхибүүд, мүнөөдэр манай хэшээлдэ олон айлшад ерээд байна. Хэшээлдээ һайнаар ажаллая гэжэ уряалнаб.

Һурагшад һууна, хэшээлэй хэрэгсэлнүүд бэлэн.

2. Хэшээлэй темэ болон зорилгонуудтай танилсалга

Самбарта карточканууд дээрэ удаан ба түргэн аялган үзэгүүд үгтэнэ: а, оо, уу, э, у, үү, аа, ю.

- Анхаралтайгаар харагты. Эдэ үзэгүүдые 2 бүлэг болгогты.

- Юундэ иимэ бүлэгүүд болгообта, хэлэжэ үгыт.

- Юундэ түргэн аялганууд болоноб?

- Түргэн аялган ямараар бэшэгдэнэб?

- Мүнөөдэрэй хэшээлдэ удаан аялган абяануудые яажа бэшэхэбди гэжэ ойлгохобди.

2 һурагшад самбарта гаража, үзэгүүдые 2 бүлэг болгоно: 1) түргэн аялганууд, 2) удаан аялганууд.

Түргэн аялган түргэнөөр үгүүлэгдэдэг.

Тэрэ нэгэ үзэгөөр бэшэгдэдэг.

3. Шэнэ темэтэй танилсалга.

1. Анализ

2) Удаан аялган үзэгүүдые бэшэлгэ.

- Үхибүүд, номуудаа 8-дахи хуудаһанда нээгты. 8-дахи упражнени дүүргэхэбди. «Улаалзай» гэжэ шүлэг.

Багшын уншалга.

- Энэ шүлэг соо юун тухай хэлэгдэнэб?

-Шүлэг сооһоо улаалзай ямар сэсэг гэжэ ойлгообта?

- Юундэ энэ сэсэг улаалзай гэжэ нэрэтэйб? (Интерактивна самбарта энэ сэсэгэй зураг харуулагдана.)

- Үхибүүд, танай урда карточканууд дээрэ баһал улаалзайн зураг байна. Зураг доро үеын схемэ үгтэнэ, хооһон аялганай модель. Урдаа табигты.

- «Улаалзай» гэжэ үгэ булта минии хойноһоо дабтая.

- Энэ үгэ хэды үетэйб? Үенүүдтэ хубаая.

Багша самбарта үгын үенүүдые зурана.

у           аа        ай

- Түрүүшын үе соо ямар аялган абяан дуулданаб?

- Тэрэ абяанай модель шэрдэгты. Ямар үнгөөр шэрдэхэбта? (Багша самбарта түргэн [у] аялган абяанай модель табина.)

- Хоёрдохи үе соо ямар аялган абяан дуулданаб?

- Тэрэ абяанай модель шэрдэгты. Ямар үнгөөр шэрдэхэбта? (Багша самбарта удаан [аа] аялган абяанай модель табина.)

- Гурбадахи үе соо ямар аялган абяан дуулданаб?

- Тэрэ абяанай модель шэрдэгты. Ямар үнгөөр шэрдэхэбта? (Багша самбарта дифтонг [ай] аялган абяанай модель табина.)

-Аялган абяануудые үзэгүүдээр харуулагты. (Багша самбарта схемэ доро бэшэнэ) Багша аялган абяанууд доро үзэгүүдые бэшэнэ.

  у        аа         ай

- Удаан аялган үзэгүүд доогуурнь зурагты. Ямараар бэшэгдэнэб? Анхарагты.

- Дүрим гаргая.

СЭГНЭЛТЭ: светофороор

- Ажалаа сэгнэе. Хэн эрхимээр ажаллааб – ногоон үнгэ харуулна,

һайнаар– шара, дунда зэргээр ажаллабал – улаан.

Һурагшадай дэбтэр соо багша жэшээ болгон, иимэ үзэгүүдые бэшээд байна: Аа   оо   уу  ээ    ии   үү   өө

- Дэбтэрээ нээе. Удаан аялган үзэгүүдые бэшэе.

СЭГНЭЛТЭ: светофороор

- Ажалаа сэгнэе. Хэн эрхимээр ажаллааб – ногоон үнгэ харуулна,

һайнаар– шара, дунда зэргээр ажаллабал – улаан.

1 һурагша уншана.

- Улаалзай гэжэ сэсэг тухай хэлэгдэнэ.

- Улаалзай улаан, буржагар, зөөлэхэн сэсэг.

- Тэрэ улаан үнгэтэй.

Үхибүүд номуудаа саашань табяад, карточкануудаа урдаа табина,

- У – лаал – зай

- 3 үетэй.

- Түргэн [у] аялган абяан дуулдана.

Һурагшад түхэреэлжэниие улаан шэрээр шэрдэнэ.

- Удаан [аа] аялган абяан дуулдана.

Һурагшад түхэреэлжэн соо 2 улаан точконуудые  шэрдэнэ.

- Дифтонг [ай] аялган абяан дуулдана.

Һурагшад түхэреэлжэн соо 1 улаан, 1 сагаан точконуудые  шэрдэнэ.

Һурагшад аялган абяанууд доро үзэгүүдые бэшэнэ.

- Хоёр үзэгөөр бэшэгдэнэ.

Һурагшад дабтана, ном соо уншана.

Һурагшад һажаагаад эдэ үзэгүүдые бэшэнэ.

 Бэхижүүлгэ

Наадан «Удаан аялганиие дуулаа һаа, доошоо һууха»

- Үхибүүд, наадая! Би танда үгэнүүдые хэлэхэб, удаан аялгантай үгэнүүдые дуулабал, доошоо һуухат. (Дуун, сана, аадар, зүгы, сонхо, ооһор, сэсэг, мөөр, баха, үхэр, соохор, хүүргэ, үндэгэн, өөхэн, бишыхан)

Һурагшад удаан аялгантай үгэнүүдые дуулабал, доошоо һууна, үгы һаань – өөдөө бодоно.

3) Үгэнүүдтэ модель табилга.

(Бүлэгөөр ажал.)

Үхибүүд парта дээрээ ажаллана

- Мүнөө бидэ бүлэгөөр ажаллахабди. Гурбан бүлэг болохобди. Бүлэг бүхэнэй  урда зураг, үгын схемэ үгтэнэ. Зураг хараад, схемэ дээрэ ганса аялган абяануудай модель табихат.

 (Интерактивна самбарта зурагууд гарана).

- Нэгэдэхи  бүлэг ямар үгын схемэ табихаяа байнат? Юун зураатай байнаб? (Эрбээхэй)

- Хоёрдохи  бүлэг ямар үгын схемэ табихаяа байнат? Юун зураатай байнаб? (Борбилоо)

- Гурбадахи бүлэг ямар үгын схемэ табихаяа байнат? Юун зураатай байнаб? (Тэрмээлжэн)

Фронтальна шалгалта: самбарта зурагууд доро модельнууд табяатай байна.

СЭГНЭЛТЭ

Һурагшад хоёр хоёроор ажаллана.

Һурагшад шалгана.

Хэн эрхимээр ажаллааб – ногоон үнгэ харуулна, һайнаар– шара, дунда зэргээр ажаллабал – улаан.

4) Үгэнүүдые таараха модельтэйнь холбохо

(Фронтальная работа)

Интерактивна самбар дээрэ үгэнүүд бэшээтэй байна, хажуудань модельнүүд:

Заан                    

Бээлэй                  

Үүдэн                  

- Үгэнүүдые уншагты. Таараха модельтэй холбогты.

СЭГНЭЛТЭ.  Хэн эрхимээр ажаллааб – ногоон үнгэ харуулна, һайнаар– шара, дунда зэргээр ажаллабал – улаан.

3 һурагшад самбарта ажаллана: үгэнүүдые таараха модельтэйнь холбоно.  Абяан бүхэнэй характеристика хэлэнэ.

- Үгэ буулгажа бэшэлгын алгоритм хэрэглэн, эдэ үгэнүүдые дэбтэр соогоо бэшэхэбди.

- Алгоритм һаная.

1. Үгэ унша.

2. Үгэ үенүүдтэ хубаа.

3. Үгэ үе үеэрнь үелэн унша.

4. Үгэ соо хаана түргэн, удаан, дифтонг аялганууд дуулданаб, элирүүлэ.

5. Үгэ соо ямар хашалганууд дуулданаб, элирүүлэ.

6. Үгэ бэшэ.

7. Үгэ шалга.

Багша самбарта бэшэнэ.

СЭГНЭЛТЭ

Алгоритмаа һурагшад хэлэнэ.

Заан, бээлэй, үүдэн гэжэ үгэнүүдые дэбтэр соо бэшэнэ.

5) Физминутка «Лаадуухай»

6) Номоор ажаллалга.

Стр.9, упр.9.

Багшын уншалга.

- Мэдүүлэлнүүд юугээрээ адлиб?

- Мэдүүлэлнүүд юугээрээ ондооб?

- Илгаатай үгэнүүдэй бэшэлгэ анхарагты.

- Аялган абяануудай үгүүлбэри ямар бэ?

- Бэшэлгэнь ямар бэ?

- Дэбтэр соогоо эдэ үгэнүүдээ бэшэе.

СЭГНЭЛТЭ

1 үхибүүн уншана.

Хэлэ – хэлээ, шэлэ – шэлээ гэжэ үгэнүүдые дэбтэр соо бэшэнэ.

7) Хэшээлэй дүн

Рефлексия

«Өөрыгөө сэгнэ» гэһэн зураг байна. Зураг дээрэ смайлигууд зураатай.

- Мүнөө хэр зэргэ хүдэлһэнөө сэгнэхэбди. Хэн эрхимээр ажаллааб – ногоон үнгэтэй малгай үмдэхүүлхэ, һайнаар – шара үнгэтэй малгай үмдэхүүлхэ, дунда зэргээр ажаллабал – улаан малгай.