Научно-практическая конференция "Эрзин-Тестин эткир уннуг ыраажызы"
материал по теме

межрайонная конференция

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon marzi_veronika_eneevna.doc409.5 КБ

Предварительный просмотр:

        

Марзи Вероника Энеевна

Марзи (Диртинчап) Вероника Энеевна 1952 чылдын январь 6-да Эрзин адаа «Хадын бажы» деп черге, эртенгинин 6 шакта Энее, Минчей Диртинчаптарнын аалынга ийи дугаар кызы болуп торуттунген. Ол бичиизинден тура семис, эрес шоваа, ырлаарынга сонуургалдыг борга Кырган –ачазы садыгжы Диртинчап Ширшинчап Агбаан оглу уруунга «Ырлаар кукла» деп шола атты тывыскан. Ол шоланы ам-даа эдилеп чоруур ава, кырган-ава.

 Вера Энеевна 1958 чылда Бай-Даг ортумак школазынга ооренип кирген, ол кадыынын аайы-биле 4 ку класска чедир ооренген, ынчалза-даа бодунун тура-соруктуу-биле чонундан коруп, ооренип чоруур ава, кырган-ава. Оон тускай эртеми чок-даа болза, ол орус дылды кончуг эки билир, харын-даа уйнуктарындан англи дылды номчуур кылдыр ооренип алган. Ол беш уругларнын хайыралдыг авазы, эжинин идегелдиг эжи. Оолак Шожуттович- биле 1969 чылдын май айдан эгелепог-буле болуп чурттааннар.

Бичии турган уезинде-лее Вера Энеевнанын ыры-шоорга, уран- чуулге хандыкшылы, сундулуу илереп келген. Ол кандыг-даа ажыл кылган-даа, ойнаанда ырлап орар уруг болган. Оон авазы бодунун уезинде кончуг ыраажы ава чораан дээр. Уругнун ыры- шоорга ынакшылы конуг аарып турар уезинде база бир улуг эми, дузалакчызы болуп, сеткил хоннун чазап, сергедип ону кадык Кижи болурунга кончуг дузалаан деп боду санап чоруур.

Оонун ишти-биле, чааскаан, уруглары-биле дээш Вера Энеевнанын киришпээн корулделери чок. Ол уеде агит бригадалар аайы-биле болуп эртер корулделернин каш дакпыр шанналынын эдилекчизи.
Кожуун, республика, суму чергелиг моорейлерге бо-ла киржип чораан, киржип чоруур кижи.

Анык уезинде бодунун ажы-толун ыры шоорга сундулуг болурунга дузазын кадып, улуг хуузун киирип чораан. Ам улгадып келгеш уругларнын уругларын ырыга, уран чуулге сонуургалын оттурарынга дузазын кадып чоруур. Оон херечизи уйнуктары: Кудес, Ай-кат школа иштинге болуп эрткен «Хамнаарак -2012» моорейнин 1-ги болгаш, 2-ги черге толептиг болганнар.

 60 артты ажа-даа  берген болза ол черле хойден чыдып калбайн, уянгылыг ыры ырлаар чанын салбайн чоруур, оон бадыткалы хоочуннар арзынга болуп эркен «Ийи сылдыс-2012» кожуун чергелиг моорейнин дээди шаналы Гран-Приге толептиг болганы херечилеп турар.

Ол ТР алдарлыг ыраажызы деп атка толептиг болбаан-даа болза, чонунун, сумузунун, кожуунунун база бир «Эткир уннуг ыраажызы» деп хундулуг атка толептиг болуп турар кырган-ава, ава.

Амгы уеде ол сумуда кончуг дээн хой ниитичи Хоочуннар даргазы, «Холлу дынзыг хоочуннар»деп хоочуннар клувунун эгелекчизи, удуртукчузу, «Каттар» аттыг кафелиг, ол кафеге оонун ээзи хоочун чолаачы турган болгаш чылдынна хоочун чолаачыларга кафезинге аян ырлыг байырлыг кежээни боду эрттирип берип турар.

База ол ышкаш суму иштинде кедергей дээн чараш чечктернин остурукчузу, нога тарыырынга уруг дарыын ооредип, арга сумезин кадып чоруур ава, кырган-ава.

Уран- чуулдун Бугу талазынга талантылыг Вера Энеевнанын бодунун бижээни ог-булезинин дугайында шулу-биле доозарын чошпээреп корунер:

1965 чыл аныяктар танышканнар

Аал-буле болуул дишкеш

Ада-ие арат чоннун ачызында

Амыдырап малчыннап-ла эгелээннер

Оон бээр ам 45 чыл нууру болган

Оолак, Вера Марзилер-даа

Омак хоглуг чурттап чорлар.

Улуг уруу Долааназы,

Удаазында Малиназы, Чодураазы

Оолдары база катар

Кара-кады, Кок-ле кады

Кандыг катар аалда чок дээр.

Уругларым уругларын

Улай база катар-биле

Улуг огбе Хелин ачай

адап ал деп чагаан чуве

улуг аттар адавас дээн

Ужур ындыг, чанчыл ындыг

Сагып чоруур ужурум ол.

Чыжыргана, Честек-кады

Виктория, Калинказы

Ай-ла кады, Дая-кады

Чадан-кады, Рябинушка, Женьказы

Оолдары: Кудер улуг, Кудес биче

Хулер, хурен кузекчизи

       Хуреш-оол деп хеймереги

        Кудер шыырак озуп орар.

        

МБОУ СОШ села Бай-Даг

Эрзинского кожууна         
республики Тыва

Доклад

в межкожуунной

научно-практической конференции

«Эрзин – Тестин эткир уннуг ыраажылары»

По теме

« Бай-Даг суурнун ыраажызы

Баштак чанныг Вера Марзи»

Выполнила: учительница начальных классов

МБОУ СОШ села Бай-Даг

Мунзук Аржаана Александровна


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Участие обучающихся в научно-практических, научно-исследовательских конференциях

Участие обучающихся в научно-практических, научно-исследовательских конференциях...

Статья -публикация в сборнике- Материалы Республиканской научно-практической конференции "Научный потенциал-XXI"

Принимала участие в республиканской конференции Научный потенциал в 2020г....

Статья.Выступление на городском научно-практическом семинаре "Практические методы развития инновационного образовательного поведения школьника"

Потенциал УМК "Школа России2, как ресурса формирования функциональной грамотности школьника. Формирование читательской грамотности ( от читательских действий к пониманию текста)...

Научно-исследовательская работа на XX городскую научно-практическую конференцию «Первые шаги в науку» "Коронавирус:реалии"

Научно-исследовательская работа на XX городскую научно-практическую конференцию «Первые шаги в науку» "КОРОНАВИРУС: РЕАЛИИ"...

Научно-исследовательская (исследовательская) работа на XVIII городскую научно-практическую конференцию «Шаг в будущее» "Влияние малоподвижного образа жизни на здоровье подростков" (на примере исследования семиклассников МБОУ СОШ №8)

Научно-исследовательская (исследовательская) работа на XVIII городскую научно-практическую конференцию «Шаг в будущее» ВЛИЯНИЕ МАЛОПОДВИЖНОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ НА ЗДОРОВЬЕ ПОДРОСТКОВ  (на ...


 

Комментарии

заняла 3 место в межкожуунной научно-практической конференции