Урок бурятского языка в 4 классе "Хэлэлгын хубинууд. Дабталга. "
план-конспект урока (4 класс)

№

Хэшээлэй этап

Багшын ажаябуулга

hурагшын ажаябуулга

Форма и вид контроля

Формируемые УУД

1.

Эмхидхэлгын үе 

Зорилго: hурагшадые хэшээлдэ бэлэдхэл;

-Сайн байна! Минии  нэрэТуяна  Будодоржиевна. Би Яруунын  аймагай  Нарhатындунда  hургуулида эхин классай багшаб, баhа таанадта  адли 4-дэхи класстайб, мүнөөдэр  буряад  хэлэнэй  хэшээл  таанадтай  үнгэргэхэб.Ямар  гое  үдэр бэ мунөөдэр! Бэе  бэе  руугаа  хаража   энеэебди. Бэрхээр  ажал хэхэбди  гэжэ  би  найданаб.

 Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты): – ooрынгoo сэдьхэлэй байдал тyрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ; –тэдээндэ ooрынгoo хандаса, хyнyyдые дэмжэhэнээ, тэдээндэ туhалhанаа тyрэл хэлэн дээрээ харуулха;  – ooрынгoo хэлэ уран, баян, тодо, сэбэр болгохоёо оролдохо; – тоонтодоо, тyрэл орондоо дуратай байhанаа, ooрынгoo хандаса харуулха; – уншаха, харилсаха дуратай байха; – тyрэл хэлэеэ шудалха эрмэлзэлтэй байха; – ooрынгoo хэhэн ажал сэгнэжэ шадаха.

2.

 Υзэhэнөө  дабталга.

Зорилго: Хэлэлгын хубинуудые дабтаха.

-Хэшээлэй   эхилхэмнайгү?

Самбар  дээрэ: дулаан,ерэбэ, хүхюун, саhан, хайлана,наран, тарилга, ургы, сэлмэг,hалбаржа, hайхан,шанга,шаранахабар

-Уншагты. – эдэ  үгэнүүд  юун  тухайб?

-Хэшээлдээ  хабар  тухай  хөөрэлдэхэбди

-Хэды  бүлэг  болохоор  байнаб? (гурба)

- Эдэ  үгэнүүдые  бүлэгтэ   хубаагты.

Υшөө   ямар  хэлэлгын   хубинуудые   мэдэхэбта?

-Хэн манай хэшээлэй темэ хэлэхэб?

Манай  хэшээлэй   темэ: «Дабталга. Хэлэлгын   хубинууд»

-Хэшээлдээ  юу  дабтахабди?

-хуби гэжэ  юун бэ?

Бүхы юумэн  дэлхэй  дээрэ   хубитай.

-Υшөө бидэ хэшээлдээ синквейн бэшэхэбди? Таанад синквейн бэшэжэ  үзөө гүт?

Бидэ  паараар,бүлэг   бүлэгөөр   хүдэлмэриеэ  ябуулхабди.

Мүнөө  бидэ  паарна  ажал  хэхэмнай.

-Хэлэлгын  хуби  тухай  булта  хэр  зэргэ  мэдэхэбта? ϴөрыгөө  сэгнэгты! Шалгая!

Асуудалда  харюу  үгэгты:

-Ямар  асуудалда  харюусанаб?

-Юу  тэмдэглэнэб?

-Яажа  хубилнаб?

-Мэдүүлэл  соо  ямар  гэшүүн  болоноб?

Ухибууд асуудалда харюу угэнэ. Паара паараар,булэгоор ажал ябуулна.

Энэ таблица дүүрэн   болгогты.(багша таблица хубаана)

Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты):– ooрынгoo хэлэ уран, баян, тодо, сэбэр болгохоёо оролдохо; – тоонтодоо, тyрэл орондоо дуратай байhанаа, ooрынгoo хандаса харуулха; – уншаха, харилсаха дуратай байха; – бэшэхэ шадабаритай байха, буулгажа бэшэхэ, шагнажа абаад бэшэхэ, ooрoo зохёон бэшэхэ;– тyрэл хэлэеэ шудалха эрмэлзэлтэй байха; – ooрынгoo хэhэн ажал сэгнэжэ шадаха. Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД): – ooрoo хэшээлэй темэ хэлэхэ, зорилгыень табиха; – багшатаяа сугтаа hуралсалай проблемнэ асуудал яажа шиидхэхэ тухайгаа хooрэлдэн, тусхай тyсэб табиха; – ooрынгoo, ондоо хyнyyдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринyyдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирyyлжэ hураха, критеринyyдые зохёохо; Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД): – текстээр дамжуулагдаhан мэдээсэлнyyдэй янза (виды информации) ойлгохо: юун тухай хэлэгдэнэб, удхань ямар бэ, идейнь ямар бэ? Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД): – хэлэлгын зорилгоhоо дулдыдуулан ooрынгoo hанал бодол аман ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха; – хэлэхэ, харилсаха зорилгоhоо yндэhэлэн, хэрэгтэй сагта монолог гy, али диалог хэрэглэжэ шадаха;

3.

Бэеэ шалгагын таблицатай танилсалга

Асуудалда  харюу  үгэгты:

Бэе  бэеэ  сэгнэгты. (парта дээрэхи«Минии  амжалта»дээрэ  харуулна)

-hайн  мэдэнэб-

Дунда  зэргэ   мэдэнэб-

Муу   мэдэнэб-

Асуудалда харюу бэдэрнэ, ямар амжалта туйланаб гэжэ сэгнэнэ.

Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД): – ooрoo хэшээлэй темэ хэлэхэ, зорилгыень табиха; – багшатаяа сугтаа hуралсалай проблемнэ асуудал яажа шиидхэхэ тухайгаа хooрэлдэн, тусхай тyсэб табиха; – ooрынгoo, ондоо хyнyyдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринyyдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирyyлжэ hураха, критеринyyдые зохёохо;

4

1. Юумэнэй нэрэ дабталга.

Самбар дээрэ:Хабар гээшэмнай хадын үбэрhөө саhан дээгүүр шаргаар бэшэ,харьялма горхоноор  буужа  ерэдэг.

1.Багша уншана

.

-Юун тухай  хэлэгдэнэб? (хабар тухай)

- Ямар үгэ  таанар  мэдэнэгүйбта?

Словарна  ажал: үбэрhөө,харьялма.

-словарь соо  хайшан  гэжэ   үгэ   бэдэрхэбибди?

-нэгэнтнай   урагшаа гаража энэ  үгэ словарь соо  бэдэрэглэ.

-словарь соо  үгэнүүд алфавидай еhоор бэшэгдэнхэй.

Словарь:үбэр- южный склон горы;с.50

Харьялма-бурный, бурливый; с.58

Работа по парам

-Хэhэн  таблицаяа   хэрэглэн «Юумэнэй нэрэ»ологты. Асуудал  табижа, падеж,залгалтаба тоо  элирүүлэгты.

( Хабар-нэрын падеж, нэгэнэй тоо,Хадын-юунэй? Хамаанай падеж, нэгэнэй тоо,Υбэрhөө-юунhээ? Гаралай   падеж,нэгэнэй тоо,Саhан-юун? Нэрын  падеж,нэгэнэй тоо,Шаргаар-юугээр?Зэбсэгэй  падеж,нэгэнэй тоо,Горхоноор-юугээр? Зэбсэгэй  падеж,нэгэнэй тоо)

-слайдаар  шалгая, зүб  байбал-5, нэгэ-хоер алдуу-4,хахадынь зүб байбал-3 (минии амжалта)

-Эдэ  юумэнэй  нэрэнүүдые  олоной  тоодо  оруулагты, залгалта  тэмдэглэгты.

-Юумэнэй нэрэнүүд булта олоной тоодо ородоггү? ( Хада-хаданууд,үбэр-үбэрнүүд,саhан- ?????, шарганууд,горхон-горхонууд)

Падежаар  зохилдуулагты

Энэ  даабари  зүб  дүүргэхын  түлээ, юумэ мэдэхэ еhотойбди.( -падеж, асуудалнуудые, зохилдолой 1-дэхи ба хоердохи  аргануудые,залгалтануудые

Н.п.үбэр, шарга

Х.п.үбэрэй,шаргын

З.п.үбэртэ,шаргада

Υ.п.үбэрые,шаргые        

Зб.п.үбэрөөр,шаргаар

Хм.п.үбэртэй,шаргатай

Г.п.үбэрhөө,шаргаhаа)

Задание по группам. Шалгая.

Υхибүүд уншана. Толи соо угэ бэдэрнэ. Падежаар угэ зохилдуулна.

 «Минии амжалта» гэhэн таблица бэшэнэ. Бэеэ сэгнэнэ.

 Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты): – ooрынгoo сэдьхэлэй байдал тyрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ; – оршон тойронхи байгаалиин, тиихэдэ хажуудахи хyнyyдэйнгээ байдал ойлгохо, тэдээндэ ooрынгoo хандаса, хyнyyдые дэмжэhэнээ, тэдээндэ туhалhанаа тyрэл хэлэн дээрээ харуулха; Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):– ooрынгoo хэжэ байhан yйлэнyyдые тyсэбэй, алгоритмын yйлэнyyдтэй тааруулха, зэргэсyyлхэ, тиин ooрынгoo ажаябуулга шалгаха, сэгнэхэ, зyб болгохо; Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД): – текстээр дамжуулагдаhан мэдээсэлнyyдэй янза (виды информации) ойлгохо: юун тухай хэлэгдэнэб, удхань ямар бэ, идейнь ямар бэ – yгooр хэлэгдэhэн ойлгосо схемэ, таблица, модель болгохо, тиин hooргэнь модель соо харуулаатай ойлгосо yгooр хэлэхэ; Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД): – хэлэлгын зорилгоhоо дулдыдуулан ooрынгoo hанал бодол аман ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха;

III.  Физминутка

Нэгэн, хоер – бодоел даа,

гурба, дурбэ, –эрьелдэел даа

таба ,зургаа – альгаа ташая

долоо, найма – гараа үргэе

юhэ, арба – hууридаа  hууя

5

Υйлэ үгэ дабталга

Таблица хэрэглэнэ

1.Хабар гээшэмнай хадын үбэрhөө саhан дээгүүр шаргаар бэшэ,харьялма горхоноор  буужа  ерэхэ.

-Уншажа,үйлэ  үгэ  олое. Сагыень элирүүлэгты.

-Ямар  сагай  үйлэ  үгэ  бэ?

-Энэ  үгые  бэшэ  сагуудта   оруулая (Υнгэрhэн саг-ерээ, ерээдүй саг-ерэхэ)

Шалгая.

 Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты): – ooрынгoo сэдьхэлэй байдал тyрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ; – оршон тойронхи байгаалиин, тиихэдэ хажуудахи хyнyyдэйнгээ байдал ойлгохо, тэдээндэ ooрынгoo хандаса, хyнyyдые дэмжэhэнээ, тэдээндэ туhалhанаа тyрэл хэлэн дээрээ харуулха;  Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):– ooрынгoo, ондоо хyнyyдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринyyдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирyyлжэ hураха, критеринyyдые зохёохо; Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД): – текстээр дамжуулагдаhан мэдээсэлнyyдэй янза (виды информации) ойлгохо.Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД): – хэлэлгын зорилгоhоо дулдыдуулан ooрынгoo hанал бодол аман ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха;

6.

3) Тэмдэгэй нэрэ  дабталга.

Хабар гээшэмнай хадын үбэрhөө саhан дээгүүр шаргаар бэшэ,харьялма горхоноор  буужа  ерэхэ.

-Тэмдэгэй  нэрэ  ологты.(харьялма- ямар?шанар тэмдэгэнэ)

-буряад  хэлэмнай баян. Мүнөө  адлирхуу ба харша удхатай үгэнүүдые оложо  туршая.

1.Дулаан-хүйтэн,

Хүхюун-уйдаха

Сэлмэг-бүрхэг

hайхан–муухай

2.Дулаан-

Хүхюун-баяртай

Сэлмэг-

hайхан–гоё

-Тэмдэгэй  нэрэ  манай  хэлэлгэ  ямар   болгоноб?

Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты): – ooрынгoo сэдьхэлэй байдал тyрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ; – оршон тойронхи байгаалиин, тиихэдэ хажуудахи хyнyyдэйнгээ байдал ойлгохо, тэдээндэ ooрынгoo хандаса, хyнyyдые дэмжэhэнээ, тэдээндэ туhалhанаа тyрэл хэлэн дээрээ харуулха;  Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):– ooрынгoo, ондоо хyнyyдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринyyдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирyyлжэ hураха, критеринyyдые зохёохо; Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД): – текстээр дамжуулагдаhан мэдээсэлнyyдэй янза (виды информации) ойлгохо.Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД): – хэлэлгын зорилгоhоо дулдыдуулан ooрынгoo hанал бодол аман ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха;

4) Творческо  ажал

Работа в группах

-синквейн зохеое

Нэгэдэхи мүр- юумэнэй нэрэ

Хоердохи мүр-2 тэмдэгэй нэрэ

Гурбадахи мүр- 3үйлэ үгэ

Дүрбэдэхи мүр- hанамжа,бодол

Табадахи мүр- минии (личное отношение к теме)

Yхибyyнэй ooрын хyгжэлтын дyнгyyд (личностные результаты): – ooрынгoo сэдьхэлэй байдал тyрэл хэлэн дээрээ хэлэхэ; – оршон тойронхи байгаалиин, тиихэдэ хажуудахи хyнyyдэйнгээ байдал ойлгохо, тэдээндэ ooрынгoo хандаса, хyнyyдые дэмжэhэнээ, тэдээндэ туhалhанаа тyрэл хэлэн дээрээ харуулха;  Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):– ooрынгoo, ондоо хyнyyдэй, классайнгаа ажал тусхай критеринyyдээр шалгаха, хэр зэргэ шадабаритай болобобиб гэжэ элирyyлжэ hураха, критеринyyдые зохёохо; Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД): – текстээр дамжуулагдаhан мэдээсэлнyyдэй янза (виды информации) ойлгохо.Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД): – хэлэлгын зорилгоhоо дулдыдуулан ooрынгoo hанал бодол аман ба бэшэгэй хэлэн дээрэ харуулха;

3

 Хэшээлэй  дүн

Хэшээлдээ  ямар  ажал   ябуулаабди? Ямар хэлэлгын хубинуудые дабтаабди?

Хэр  hонин  байгааб?

«Минии амжалта» соо сэгнэе!

Бэрхэнууд!