Открытый урок по литературному чтение на родном языке в 4 классе.
план-конспект урока (4 класс)

Номчулгага ажык кичээл.

Темазы: Тоол «Уш чуул эртемниг оол»

          Башкынын ажыл-чорудулгазынын сорулгазы

Ооредиглиг: тыва улустун аас чогаалы болур «Уш чуул эртемниг оол» деп тоолдун идейлиг утказын билиндирер;

Сайзырадыглыг: уругларнын харылзаалыг бодун болгаш эштерин унелеп билирин, логиктиг боданыышкынын, сайгарып, деннеп, туннеп билирин, бот-тывынгыр чоруун, бот-идекпейин кодуруп сайзырадыр;

Кижизидиглиг: мерген угаанныг, хундулээчел мозу-шынарлыг чорукка, келир уенин амыдыралчы туруштуг кижизин хевирлээр; оске кижилернин узел-бодалын дыннап, унелеп билир, ак сеткилдиг, быжыг тура-соруктуг, толептиг аажы-чанныг болурунга кижизидер;

Кичээлдин хевири:

Чаа тема тайылбыры.

Планнаттынган туннелдери

Предметтиг: кичээлдин сорулгазын салып тургаш кичээлге, ооредилгеге уругларнын сонуургалын оттурар.

Метапредметтиг-комуникативтиг: бодунун бодалын шын, дес-дараалаштыр тургузуп тургаш, чугааны чогаадып, чуруп тургузары, билиин сайзырадыры.

Регулятивтиг: бодунун кичээлге кылган ажылын хайгаарап, бодунун билиинге дууштур унелеп билири.

Ооредирирнин аргалары болгаш хевирлери:

Тайылбыр методу, болуктеп ажылдаары, класс-биле нити ажыл.

Ооредиглиг курлавыр:

1. Литературлуг номчулга ному 4 класс.
2. 1-4 класстарга номчулга программазы.
3. Улегер домак.

Кичээлдин дерилгези: мультимедийлиг проектор, презентация, унелел карточкалары.

Кичээлдин чорудуу.

1. Организастыг кезээ (психологтуг угландырышкыны)

Слайд 2.

Конгавыс-даа дынзыг эдип,

Кичээливис эгеледи.

Кичээнгейни хаара тудуп,

Коргенивис сактып алыыл.

Чангыс-даа чуул эрттирбейн, кончуг таптыг дыннаалынар.

Номувусту эптиг салгаш, саат чокка номчуулунар.

Мотивация.

Оюн «Илбичи мен!»

- ам оюн ойнаар бис. Силернин сагыш-сеткилинер кандыгыл, билип алыксап тур мен. Ооруп-амырап турар силер бе, азы? Чуге амырап турарынарны мен тывар мен. Бир эвес шын тып алган болзумза, адыжынарны часкаар силер.

-силер амырап турар силер, чуге дээрге дыка чараш силер? (часкаар)

-силер амырап турар силер, чуге дээрге богун аалчылар келген? (часкаар)

-силер амырап турар силер, чуге дээрге эн-не угаанныг силер? (часкаар)

-сагыш-сеткиливис дыка эки-дир. Ынчаарга оорениринге белен бис. (часкаар)

Онаалга хыналдазы. Катаптаашкын.

2. Билиглернин актуалдыы база шенелде ооредилге кылдыныы.

1. кичээлдин темазын, сорулгазын тодарадыры.

-Экранда состерже кичээнгейлиг коруп корунерем уруглар.

-Дараазында бердинген состерден чуу ады унуп кээр-дир?

-бердинген состернин дузазы-биле богунгу ооренир темавыс билип алыр бис.

- шын-дыр эр-хейлер, «Уш чуул эртемниг оол» оолдун чуруу слайд

-ам бо чуу-дур уруглар? (тоол)

- тоол чуге хамааржырыл? (тыва улустун аас чогаалынга)

Слайд 3.

- богун бис кичээливисте, улустун аас чогаалынын бир хевири болур, тоол-биле таныжар бис уруглар. Тыва тоолдар оранынче аян-чорук кылыр бис.

- бо кичээливиске кандыг сорулгалар салып аар бис? (шын, медерелдиг номчуур, тыва тоолдарны сонуургап номчуур, эртем-билигге ынак болуру)

- силер бо тоолду таныыр-даа, дыннаан-даа чадавас силер.

- номнарын ажыдыптар, арын 113. (тоолдун ат-сывын номчудуптар)

3. Чаа тема-биле ажыл.

1. Словарьлыг ажыл.

-Тоолду номчуурунун бертинде утказы билдинмес состерге словарьлыг ажылдан кылыптаалынар.

Чиге-дорт; дудуу-четпес; кудук базып бараалгап-черге чедир согуруур; торе тудар-чурт баштаар.

2. Башкынын улегерлиг номчулгазы. Шын олуртур.

(башкы номчуурга истээр.)

- тоол солун болду бе, уруглар?

-тоолда кол маадыр кым деп билдинер?

- уш чуул эртемниг оол кандыг оол-дур?

-оолдун ада-иези бар-дыр бе?

-бердинген улегер домакты номчуптаалынарам.

Слайд улегер домак

-улегер домактын кол утказын канчаар билип тур силер? (оол ада-иезинин артырып берген мал-маганы-биле уш чуул эртемни чедип алган)

Физминутка.

3. оореникчилернин бот номчулгазы.

3. Тоолдун кыска сценажыткан коргузуу.

-ооренген тоолувусту  кысказы-биле коргузуп ойнаптаалынар, уруглар.

(тоолду  рольдар аайы-биле ойнаптар )

4. Кичээлдин туннели

-кичээливисте чуну билип алдывыс?

-тоолдун кол маадырларын адаптынарам.

-оол уш чузун малын чуге чедирип алыр деп шиитпирлээн-дир?

-ол кандыг уш эртемге ооренип алганыл?

-оолдун уш чуул эртеми Караты-Хаан-биле шыдыраа ойнап турда, канчаар дузалаан-дыр?

-Караты-Хаан тозан тос кижини канчаар тиилеп алган деп бодаар сен?

-бо тоол кижини чуге ооредип турар-дыр?

-номчаан тоолувус кандыг тоолдарга хамааржырыл: анаа, дириг амытаннар дугайында, хуулгаазын? Чуге?

- тоолдун кол маадыры ышкаш мерген угааныг, кызымак,оорениринге ынак болунар. Чеже-даа берге болза оол бергелерге торулбайн ажып эрткен. Бо тоолдун маадырындан улегерни алыылынар. Ынчангаш номчуурунга ынак болуп чангыс бо тоолду эвес оске-даа тыва улустун тоолдарын эки, сонуургал-биле номчуур бис, уруглар.

Онаалга. «Авырал» студиязынын тургусканы «Уш чуул эртемниг оол » деп мультфильмин коргеш, оон бо тоолдан кол ылгалып турар чуулун тывар силер. Тоолду номчуур, келир кичээлде тоолдаарынга белеткенип алгаш келир.

Рефлексия.

- силерге кичээливис ажыктыг болду бе?

-уш чуул эртемниг оол ышкаш эртем-билигже чуткулдуг болур болдувус.

Ооренген темавысты унелеп, бердинген оглерже арынчыгаштарны сугаалынар. Боттары шилип аар.

Демдектер салыры.