Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар удурланышкак уткалыг состер
методическая разработка (2 класс) на тему

Кичээлдин

этаптары

Башкынын

ажыл-чорудулгазы

Оореникичинин

ажыл-чорудулгазы

Бугу талалыг ооредилге ажыл-чорудулгазы (УУД)

1. Ооредилге ажыл-чорудулгазынче барымдаа.

(мотивация к учебной деятельности)

 - Экии, уруглар!  Оорениринге белен силер бе?

- Эр-хейлер!

Я хочу, потому что смогу.

Билип алырын кузеп тур мен, чуге дизе шыдаар мен.

Кичээлдин девизи:

Хоглуг конга кынгырт кылды,

Кичээл шагы эгеледи.

Кончуг оожум орупкаштын

Кичээнгейлиг оорениили                          

(бот-боттарынга хулумзуруур)

Личностуг 

(ажылдаарынга белеткендирер, ажылчын олудун организастаары)

Башкарыкчы

(сорулга салыры)

Харылзажылга

(диалог чугааны ажыглап билири)

2. Билиглернин онза-чугулазы. (актуализация знаний)

- Хар кандыгыл?

Ак хар.

- Ак деп сосче айтырыгдан салынар.

- Ол кандыг чугаа кезээ-дир?

- Чуве ады деп чул? (дурум)

- Эр-хейлер!

- самбырада шулукту номчуптунар, уруглар.

ЧАРАШ ТАВААМ

Кадык кудар, быдаа кудар

Калбак таваам, ишкир таваам,

Хээлерлиг, чечектерлиг,

кедергей-ле чараш таваам.

 -Шулукте чунун дугайында чугаалап турар-дыр? (тавак)

Тавактын хевирин, шынарын, онун тодарадыптынарам.

-Эр-хейлер! А мол состерже айтырыглардан салыптынарам?

-Кандыг деп айтырыгга харыылаттынар состер тавактын чузун коргузуп турары ол?

- Ам демдек адынын дурумун долузу биле шупту денге чугаалапталынарам.

-Дараазында состерни номчуптунар:

УЗУН – ЧОЛДАК

АК – КАРА

ЧАА – ЭРГИ

- Силер бодаарынарга, бос остер кандыг уткалыг-дыр? Кандыг уткалыг состер дээр ийик бис? (удурланышкак)

Я смогу. Мен шыдаар мен

                   ?                      чуу?

                Ак                хар.

- Кандыг? ак.

- Ол дээрге демдек ады. Чуве адындан демдек адынче айтырыгны салыр бис.

Оореникчилер демдек адынын дурумун чугаалаар.

- …

-….

-…..

-…. Хевирин, шынарын. Онун.

-…..

Харылзажылга

(бодунун бодалдарын аас-биле илередири)

Билип алыышкын

(чаа билиглерни ном болгаш бодунун амыдыралчы опыдынга даянып, ном дузазы-биле чедип алыры)

Башкарыкчы (кичээлде кылыр ажылдарнын чурумун чугаалап билири)

3.Ооредилгеглиг сорулганы салыры (постановка учебной задачи)

- Ынчангаш бистин богунгу кичээлде чуну канчаарывысты билип каапкан боор силер уруглар, чугаалаптынарам.

-Демдек аттарынын дугайында ооренген чуулдеривисти уламчылаар, удурланышкак уткалыг демдек аттарын улам эки ылгап ооренир бис.

- Ынчангаш кичээл уезинде сагыыр чуулдеривис утпас бис уруглар. Сактыптаалынар.

Что я ещё хочу узнать?              

Оон чуну билип алыксап турар мен

Сагыыр дурумувус:

1. Эжи харыылап турда, тончузунге чедир дыннаар.

2. «Хойу чангызы дээш, чангызы хойу дээш» деп принципке даянып ажылдаар.

3. Бот-ажыл уезинде бот-боттарынга шаптыктавас.

4. Пара-биле, болук-биле ажылдап тургаш, бот-боттарынга дузалажыр.

5. Бодунун узел-бодалын чугаалап ооренир.

Сорулга салыры (башкынын айтыргларынын дузазы-биле кичээлдин сорулгазын салыр)

Угаап-боданыышкын (домакты номчуп тургаш, состерни адап тургаш логика ёзугаар утказын тып, чаа ужукту тывары)

4. Быжыглаашкын. (закрепление)

НОМ-БИЛЕ АЖЫЛ

Арын 74 Дурум.

Чувелернин демдээн коргузер состернин аразында удурланышкак уткалыг состер бар. Чижээ: Чайгы хун дурту узун, а дун дурту кыска.

Оюн «Микрофон» Мен состер адаарымга ол состун удурланышкак уткалыг созун адаар силер.

ФИЗМИНУТКА.

Болуктерге ажыл. Мергежилге 183

- кайы болук шалыпкын ажылдаарын коруптээлинер.

Пара –биле ажыл.

1.-Карточкаларда бердинген состернин удурланышкак утказын тывар.

2.- кайы бир сос-биле домактан чогаадыптар.

Я закрепляю.

Мен катаптап тур мен.  

Оореникчилер дурумну боттары номчуур.

Бедик – чавыс

Улуг – биче

Чаа – эрги

Чоон – чинге

Узун – кыска

Семис – арган

Ырак – чоок

Алгыг – тар

Ак-кара

Ажыг – чигирзиг

Делгем- кызаа

Каржы – эвилен

Эки-багай

Суук сут. Хоюг сметана. Аар чуък, чиик чуък. Чылыг хун. Соок хат. Ак хар, кара чер. Балыктыг хем. Анныг арга. 

ЧИГИРЗИГ - ДУСТУГ

ИЗИГ - СООК

ЭКИ - БАГАЙ

АРЫГ – ХИРЛИГ

ЭВЭЭШ – ХӨЙ

Харылзажылга

(бодунун бодалдарын аас болгаш бижимел илередири)

Башкарыкчы

(кичээлде кылыр ажылдарнын чурумун чугаалап билири)

5. Ажыл-чорудулганын рефлексиязы. (рефлексия урока)

- Кичээливистин соолгу этапынга келдивис. Туннелден кылыптаалынар.

- Чуу деп тема оорендивис?

- Демдек аттары чокка шулукту номчутунарам утка бар дыр бе? (чок).

-ол демдек аттары чуве аттарын улам чараш утка киирип чоруур.

- Кандыг сорулганы кичээл эгезинде салдывыс?

- Ол сорулгавыс чедип алдывыс бе?

- Бо кичээлде чуу чуве солун болду?

- Чуу солун эвес азы берге болду?

- Кичээлди унеленер.  Кыдыраажынарга солун эки билип алдым дээр болза хунчугеш,

Чедир билип албадым дээр болза булутчугаш.

Шуут билбедим дээр болза чаап турар булуттан чуруптар.

Я использую.

Мен ажыглап тур мен.  

- Кичээливистин сорулгазын чедип алдывыс.

- Кичээл солун болду…  

Башкарыкчы

(бодунун ажылын шын унелээри)

Личностуг 

(бодун хынап билири)

6. Онаалга

(домашнее задание)

Онаалга

Арын 74 Дурум.

Арын 75 мергежилге 181, арын 76 мергежилге 185.

Кып-кызыл яблок, боп-борбак арбуз, сап-сарыг лимон.