Yөрэнэр түгэни тэрийии | Yтүө күнүнэн, оҕолор! Мин аатым Наталья Гаврильевна диэн. Арыылаах орто оскуолатын 2 кылааһын учууталабын.Мин бүгүн эһиэхэ соҕотох кэлбэтим.Бу кимий? Саамай сөп, кини эмиэ эһигини кытта дорооболоһуон баҕарар. Кинини кытта хайдах дорооболоһоллорун билэҕит дуо? Дьэ оччоҕуна, мин көрдөрүөм, -Чуо( илиибитин үөһэ уунабыт) -раан (илиибитин өттүкпүтүгэр уурабыт) чык ( ытыспытын таһынабыт) Олордубут. | Учууталы кытта эҕэрдэлэһэллэр.
Чуораанчык
Суох
Хатылыыллар
Олороллор. |
Билэр үөрүйэхтэргэ олоҕуран проблеманы таһаарыы | Оҕолоор,Чуораанчык кроссворд таайарын наһаа сөбүлүүр. Кини эһиэхэ кроссворд толкуйдаабыт, өскөтүн эһиги барытын сөпкө таайдаххытына, бүгүҥҥү уруокпут тематын таайыаххыт.(Слайд №2) - Хаһыат, сурунаал кэлэр сирэ.
- Чуораанчык доҕоро чыычаах аата
- Сыананы түмэр тэтэрээт
- Чуораанчык доҕоро ыт аата
- Бырааһы атыннык ким диибитий?
- Массыына барар уматыга.
- Огурсуну үүннэрэр сир.
- Куруутун кутас, өрүүтүн үргүүк баар үһү.
- Ааҕарга маҥнайгы кинигэ.
- Оскуола салайааччыта.
- Уруок буолтун биллэрэр
Дьэ эрэ, оҕолор, ааҕыаҕыҥ эрэ , туох диэн тыл саһа сылдьар эбитий? Ол аата бу уруокка биһиги тугу гыныахпытый? | Эппиэтин этэллэр, оччоҕо дуоскаҕа эппиэтэ тахсар.
Почта Чуопчаара
Дневник Доҕор Эмчит Бензин. Теплица. Куобах Букубаар. Директор Чуораан Предмет аата диэн ааҕаллар.
Предмет аатын көрдөрөр тыллары хатылыахпыт |
Саҥа билиитин үөрэх дэгиттэр дьайыыларыгар туттуу | - Оҕолоор, дуосканы көрдүбүт, көппүт тыллары таба туруоран көмөлөһүҥ. (слайд №3)
- Ким? уонна туох? диэн ыйытылар туох уратылаахтарый?
- Оҕолоор, Чуораанчык эһиэхэ оонньуу оонньотуон баҕарар. Кини карточка көрдөрүө, өскөтүн ким? диэн ыйытыыга эппиэттиир тыл буоллаҕына, тураҕыт. Онтон туох? диэн ыйытыыга эппиэттиир предмет аата буоллаҕына олоробут.
- Билигин мин төһө түргэнник толкуйдуургутун билиэм. Мин боппуруос биэриэм, ким билэр илиитин уунан эппиэттиир. Миэстэттэн олорон хаһыытаабаппыт
- Эн олорор улууһуҥ аата?
- Олорор бөһүөлэгин аата?
- Ийэҥ аата
- Паартаҕа бииргэ олорор оҕоҥ аата.
- Учууталыҥ аата
- Оттуур сириҥ аата
- Саха сирин президенэ кимий?
Оҕолоор, толкуйдааҥ, бу ханнык ааттарый? Анал аат туһунан тугу билэҕит? - Чуораанчык эһиэхэ эмиэ оонньуу оонньотуо.
- Оҕолоор,бу тугуй?(слайд №4)
Онтон бу? Туох уратылаахтарый? Предмет ахсаанын туһунан тугу билэҕит?
Экраны көрдүбүт(слайд №5), бу тыллары элбэх ахсааҥҥа уларытан аттыгар суруйуҥ. Ким дуоскаҕа тахсыан баҕарар? Дьэ эрэ, бу дуосканы көрөн олорон өссө ким тугу эбэн этиэй?
Маладьыастар!
- Билигин сынньана таарыйа мээчигинэн оонньуоҕуҥ. Төгүрүччү туруоҕун.Мин мээчиги быраҕабын уонна биир ахсааҥҥа тылы этэбин, эһиги сыһыарыы көмөтүнэн элбэх ахсааҥҥа уларытыҥ.
- Оҕолор, эһиги ребус таайаргытын сөбүлүүгүт дуо?
- Оҕолоор, биһиги сахабыт тыла наһаа баай, билигин ону итэҕэйиэххит. Бу карточкалары биэрэбин инниттэн –кэнниттэн аахтахха суолтата уларыйар, атын тыллары суруй.
Айах-хайа киис- Тыс- үүт- Уус- сыа- Куул- саҕа- Суот- саала- Туус- атас-
- Инниттэн –кэнниттэн аахтахха суолтата уларыйбат, тыллары таайыаҕыҥ.
- булт тэрилэ -киһи органа -адьырҕа кыыл -дьыл кэмэ -ахсаан -ыал баһылыга -үүнээйи төрдө -халлаан эттигэ -убай кэргэнэ -хос көстүү 11. Оҕолоор, билигин эмиэ карточка биэрэбин . Буукубалары сааһылаан, оннуларын буллартаан тылы сөпкө суруй: Тарутс-туртас кайухтур Абукхо раул Аһылс тгийэиэ Рэдбэ ыркымасҕад Кыарс мичүүчрэ | Көппүт ыйытыылары туруоран биэрэллэр.
Ким? киһиэхэ эрэ сыһыаннаах тылга,туох? киһиттэн ураты буолла да ыйытары өйдүүр;
Оонньууллар( олороллор, тураллар)
Оҕолор биир биир илиилэрин уунан эппиэттииллэр.
Анал ааттар. Анал аат улахан буукубаттан суруллар. Тыллары уопсай уонна анал ааттар диэн бөлөххө наардыыллар.
Тэтэрээт. Тэтэрээттэр. Ахсааннарынан. Биир уонна элбэх ахсаан баар , биир предмет буоллаҕына биир ахсаан, онтон икки уонна иккиттэн элбэх буоллаҕына элбэх ахсаан дэнэр. Дуоскаҕа тахсан суруйаллар.
Элбэх ахсаан сыһыарыы көмөтүнэн үөскүүр. Бүтэй дорҕоон кэннэ сыһыарыы сыстарыгар сэргэстэһэллэр эбэтэр хоһулаһаллар. Предмет аатын элбэх ахсааҥҥа уларытарыгар кэлин бүтэй дорҕооно хайдах уларыйарын кэтээн көрөр, ыйытыы көмөтүнэн тыллары уларытар
Төгүрүктүү тураллар. Тыллары уларыта –уларыта мээчиги миэхэ быраҕаллар.
Ребустары таайаллар
Тэҥнээн көрөр, билбэт тылларын ыйытар.
Айа Харах, хабах, сүүс, сис, хоннох Эһэ Саас Икки, сүүс Аҕа Силис Сулус Саҥас күлүк
куртуйах куобах улар саһыл тигээйи бэдэр кымырдаҕас кырса үрүмэччи |
Чиҥэтии | Чэ, эрэ, оҕолоор, миэстэлэрбитигэр олордубут. Билигин бу хатылаабыппытын чиҥэтэн, бэрэбиэркэлиир тест толоруохпут.(лиистэри түҥэтэбин) Тест барыта 7 боппуруостаах. Уонна бэлэм эппиэттэрдээх. Эһиги сөптөөх диэбит эппиэккитин төгүрүтэҕит. Болҕомтолоох буолуҥ. Тест. Толордо:______________________________________________ Сөптөөх эппиэти төгүрүт. - Предмет аатын көрдөрөр тыл ыйытыылара:
а) Тугу гынар? Хайыыр? б) Ким? Туох? в) Хайдах? Ханнык? - Саха тылыгар ким? диэн ыйытыыны ханнык предмет аатыгар туруорабыт?
а) Хамсыыр -харамайга б) Киһиэхэ в) Кыылларга - Предмет аатын көрдөрөр тылы бул:
а) бар б) оҕо в) үчүгэй - Анал аат ханнык буукубаттан суруллар?
а) Улахан б) Кыра в) улахан да, кыра да - Анал ааты бул.
а) Ыт б) Учуутал в) Серёжа - Икки предмет хас ахсаан буоларый?
а) Биир ахсаан б) Элбэх ахсаан в) Икки ахсаан - Элбэх ахсаан сыһыарыытын бул.
а) -лар б) -лаах в)-һыт Ылбыт балгын аах___________________ | Тест толороллор
Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл | Бодоруhар сатабыл | Ытык өйдөбүллэри иңэрии түмүгэ | Билэр-көрөр сатабыл. Сүрүн үөрэнэр сатабыл | Yлэтин толороругар бэйэтин хонтуруолланар; былаанныыр, сыыһатын көннөрөр. | Икки эбэтэр хас да буолан кэпсэтиигэ, ордук мөккүөрдээх түгэни быһаарсарга анал тыл-өс култууратын тутуһар; | Төрөөбүт тыл иитиллэр, үөрэнэр, айар-сайдар тыл буоларын итэҕэйэр;
| толкуйдуур дьоҕурун сайыннарар; |
|
Уруок түмүгэ | Чэ, эрэ оҕолоор, толорбут тестэрбитин паартаҕа бииргэ олорор оҕолорбутун кытта атастаһабыт, билигин үлэбитин бэрэбиэркэлэниэхпит. Дуоскаҕа тест сөптөөх эппиэттэрин кытта доҕоргут эппиэттэрин бэрэбиэркэлээҥ. Сөптөөх эппиэт аайы 1 балл туруораҕыт. Чэ, эрэ, ким 7 баалы ылла? Ким 5-6 баалы ылла? Ким 3-4 баалы ылла? |
Эппиэттэрин бэрэбиэркэлэһэллэр, баалларын ааҕаллар |
Түмүк | Оҕолоор, Чуораанчык биһикки эһигини кытта билсибиппититтэн наһаа үөрдүбүт.Предмет аата теманы наһаа үчүгэйдик өйдөөбүккүт.Билиигэ-көрүүгэ баҕалаах, наһаа көхтөөх оҕолор эбиккит.Маладьыастар! Инникитин да үөрэххитигэр кыһаныҥ,учууталгыт тылын болҕойон истиҥ, иллээх эйэлээх буолуҥ диэн туран эһиги кылааска бу кинигэни бэлэхтиирбин көҥүллээҥ. Бары турдубут. Көрсүөххэ диэри!(слайд №7) |
Тураллар.Көрсүөххэ диэри! |
uruok_tehnologicheskay_kartata.docx
