Баштайгы дузаны чедирери
классный час (3 класс) по теме

Классный час "Баштайгы дузаны чедирери"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл bashtaygy_duzany.docx27.28 КБ

Предварительный просмотр:

Класс шагы:

«Баштайгы дузаны чедирери»

Тема: Баштайгы       дузаны     чедирери.

Девиз:  Аарыгны   эмнээр   орнунга – узуткаар!

Сорулгазы: 

1. Уругларга баштайгы дуза чедиреринге белеткээр.

2. Уругларны айыылга таварышканда боттарын шын ап билиринге кижизидер.

3.Эм оъттар, каттар дуг-да чарышты организастаар.

4. Уругларнын эмнер дугайында билиин хынап коор.

Дерилгези: чуруктар, плакаттар, карточкалар, эмнер.

Методы: беседа,конкурс.

Кичээлдин чорудуу:

I.Орг.кезээ

II.        Кичээлдин сорулгазы, темазы-биле таныштырары:

а) башкынын киирилде чугаазы:

Чартык чыл планывыста, ада-иелер клазывыс шагынга бистерге янзы-буру беседаны кылып бергеннер. Ынчангаш дараазында класс шагында Арнеланын авазы Чамзы Маяа Алдын-ооловна силерге «Баштайгы дузаны чедирери» - деп беседаны кылып бээр дээш чедип келген. Ам бо беседаны дыннаптаалынар.

Эмчиге сос:

Кадыкшыл – кижи бурузунге чаагай чоруу болгаш аас-кежии, ол куш-ажылдын будурукчулуун бедидеринге,чурттун экономиктиг кучузунун озулдезинге чоннун чаагай чоруунга эргежок чугула негелде болур.

Кадык камгалалынын кол угланыышкыны - профилактиканын ажыктыын бедидери.

Кадык чаагай болур дизе уруглар хун чурумун шын сагыыр. Эрте туруп арыг-агаарга селгуустеп, эртенги сула шимчээшкиннерни кылыры. Ой-шаанда чемненири. Хунде чарыгдаар ужурлуг энергиянарны шын чарыгдаары. Бойдуска болгаш чечек-чимиске ынак болуру. Ол дээрге силернин кадыкшылынар.

Элээди назы дээрге, чажындан улуг кижи болур, организмнин четчип тургустунарынга чедир шинчилгези биология талазы-биле алырга, база бугу делегейнин кадыкшылга организациязынын сумелээни-биле алырга, ол назын 10 хардан 20 харга чедир. Ол уеде озулденин шапкын уези. Ангы-ангы органнарга, бугу организмге уре-туннелдиг болуп, сайзырангай болуру. Шак  ол  ойде  уруглар  нерви  башкарылгазынын механизм улам эде тургустунуп, баш мээзинин салбыры сайзырап, бистерге харылзаалар тыптыр. Бооста безинин ажыл чорудулгазы куштелир.

Оолдар, уруглар 10 хар четкен соондан эгелеп чараш болуксап, корунчуктенип чер-ле арыг-силигге кончуг ынак апаар.

Арыг-силигге ынак болурга, ол  силернин кадыкшылынар, уруглар.

«Аарыгны эмнээр орнунга узуткаар» - деп  девиз-биле ажылдап база чурттап турар.

Бирги  дуза  чедиреринин  аптечказы.

  1.  йод.
  2. бинт.
  3. бинт стер или салфетки.
  4. чурек эми (валидол, валерянка и т д.)
  5. жгут.
  6. аспирин.
  7. от кашля
  8. парацетамол
  9. бальзам
  10. анальгин
  11. градусник
  12. марганцовка
  13. зелёнка.

Перелом  -  сыннык ажык болгаш хааглыг.

Ажык сынык - дээрге ханзыраар соок, кешти оюп, оя идип унуп келир. А хааглыг  сынык ыжык болгаш хан кучук кок-даа бооп  болур. Кок чок-даа бооп болур. Оон ынай кавыланы берген база болур.

Бирги дуза: Кадыг картон азы эптиг ыяш-биле дынзыг кылдыр шарып болур.

Вывих - кижинин сооктеринин бир-ле эпчок чувеге таварышканда уштуна бээри. Кижинин кайы-даа чустеринге таваржып болур.

Бирги дуза: физическая зарядка кылып азы болза янзы-буру шимчээшкиннер кылып тургаш, туружунче кирип болур, массаж, ванна база кылып болур.

Ушиб - кижинин   сооктеринге  моон  шынганнарынга  таваржыр.

Эпчок  ушканда, азы дынзыг кээп  душкенде, азы бир-ле кадыг чуу-биле дынзыг какканда таваржы бээр. Ынчап барганда ыжа бээр, холчок аарышкылыг, кок ыжык база бооп болур.

Бирги дуза:  дыка дынзыг кылдыр шарып болур.Ажыдыр хайындырып  каан  шай-биле  азы  кызыл  дустуг  суг-биле эки дынзыг шарыыр.

Ожог - ортен  янзы-буру хевирнин болур. 1, 2, 3, 4 степень.

Ортен - изиг суг, мун, шай токкенде ,азы изиг илиир, азы изиг  печкага, азы улуг отка, азы ортке таварышканда бооп болур.

 Бирги  дуза: соок суг биле чуур, азы чигир чаар.Бир эвес ортен ханы болза дурген-не эмчини чалаар.

Отморожение - кижинин кандыг бир кезээ дона бергени. Улуг ужуп дона бергенде. Чижээ: хол азы бут ак болгаш докугайнып турар.

Бирги  дуза: Соок  сугга  эки  ур  уеде  суггар.

Солнечный удар - хунге  кактырганы. Кузар, температуралап база болур.

Бирги  дуза : анальгин  азы  ултрамон  ижер.  Соок  суг-биле башты эки чиннээр.

Ытка  ызыртканда - балыг черни эки кара-саванныг суг-биле чуур. Оон йод-биле балыг черни аштааш, кургаг повязка кылыр.

Сугга  душкенде - чайын эштип тургаш, азы эпчок черден суг узуп тургаш таваржып болур.

Бирги дуза: донгайтыр тудуп алгаш силгиир. Оон бажын аткаар каап алгаш массажтаар, хорээнге, аксынче болгаш думчуунче  эки уруп тындырар.

Кровотечение - ханзыраашкын болурда кижинин кандыг-даа органынга бооп болур. Оон ынай венозный, артериальный, капиллярный база болур.

Бирги  дуза : жгут азы бир-ле кур,хевирлиг чувени ажыглап болур. Азы бир салаа-биле база дынзыг базып болур. Азы болза дынзыг кылдыр шарып болур.

Отравление: хоранналган таварылгада кустурар.

Конкурс: «Эмчивистин  дузалакчылары»

Цитрамон  1

Анальгин   2

Димедрол  3

Курантил   4

Сульгин      5

Фурадонин  6

Айтырыы:

1.Баш  аарый  бээрге  кандыг  эм  ижерил ? ( 1,2)

    2.Ижин  аарый  бээрге  кандыг  эм  ижерил ? (5)

    3. Уйгу  эми  кайыл? (3)

    4. Ойбак диш аарый бээрге чуу деп эмни суптарыл? (2,3)

Киш-кулаа     4

чодураа        1

чыжыргана        5

Инек-караа      2

ыт кады    6

дозулай        3

        Айтырыы:

  1. Ижин  аарый  бээрге  хайындырган кайы каттын хандызын  ижерил? (1).

2. Грипптей  бергенде  кайы  каттарнын  хандызын  ижерил? (5,6).

3. Ыжыкка, кара буурек  аараанда кайызын ижерил? (4).

Улуг оът       3

чигир сиген   6

кара ай        2

Тон сиген        5

чойган човурээзи 1

Чуксугбай        4

Айтырыы:

  1. Шупту аарыгга кайы оътту ижерил? (3)
  2. Бичии уруглар чодуре бергенде кандыг оът хайындырып бээрил? (6,1 )
  3. Кара буурек аарый бээрге кандыг оътту ижерил? (2)
  4. Янзы-буру балыг-бышкынга, кестирген балыгларга кандыг оътту ижерил? (4)
  5. Улуг улус грипптей бергенде кандыг оътту ижерил? (5)

Класс шагынын туннел созун ап чугаалаары-биле Маяа Алдын-ооловнага состен берээл.

Уруглар эм оъттарны, каттарны, эм каттарны билип турарынар эки-дир. Чугле ону шын ажыглаарын улуг улустан айтырып оваарымчалыг болур болза эки. Чайын эки дыштанырынарны кузедим.

Конкурстун  туннели:

Конкурстун туннели-биле алырга: эмчинин дузалакчылары:…………

Класс шагы моон-биле доозулган. Улуу-биле четтирдим. Байырлыг.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Баштайгы демдек байырлалы.

Классный час для учащихся 2-го класса....

Внеклассное мероприятие. "Аваларга поезд белек чедирер"

Внеклассное мероприятие, посвященное празднику 8 марта на тувинском языке....

Баштайгы демдек байырлалы.

Сценарий праздника первой оценки во втором классе. Дан полный ход мероприятия со словами учителя, учащихся. Есть стихи, задания, ребусы....

Литературлуг номчулга, ажык кичээл. Тема "Дуза када бергеним"

Сорулгалары : - Чугаанын утказынга дууштур уругларны ада-иезинге дузалажып, ажыл-ишке харысаалгалыг болурун билиндирер. -Чангыс огде чурттап турар уруглар бот боттары дузалажып, карактажырын...