Классный час: ": Шагаа – эргилип кээр чаа чылдын езулалы"
классный час (3 класс) на тему

Серен-Чимит Урана Калдар-ооловна

Класс шагы: Шагаа – эргилип кээр чаа чылдын езулалы.

 

Сорулгазы:1.  Шагаа национал байырлал болганда, чоннун чамдык онзагай чанчыл – сагылгаларын билиндирер; 2. Уругларнын логиктиг боданыышкынын сайзырадыр; 3. Тыва чоннун чаагай езу-чанчылдарынга кижизидер.

 

Планы:

  1. Беседа «Чанчыл-сагылгаларывыс» (Нурсат Чаяна оореникчиге даалга)  
  2. Моорей: «О, аас-кежиктигбей»
  3. Тыва оюннарга моорейлер.
  4. Туннел.

 

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon klass_shagy.doc36.5 КБ

Предварительный просмотр:

Класс шагы: Шагаа – эргилип кээр чаа чылдын езулалы.

Сорулгазы:1.  Шагаа национал байырлал болганда, чоннун чамдык онзагай чанчыл – сагылгаларын билиндирер; 2. Уругларнын логиктиг боданыышкынын сайзырадыр; 3. Тыва чоннун чаагай езу-чанчылдарынга кижизидер.

Планы:

  1. Беседа «Чанчыл-сагылгаларывыс» (Нурсат Чаяна оореникчиге даалга)  
  2. Моорей: «О, аас-кежиктигбей»
  3. Тыва оюннарга моорейлер.
  4. Туннел.

Кичээлдин чорудуу:

  1. Эге сос  
  2. Беседа. Чанчыл-сагылгаларывыс. (Нурсат Чаянанын белеткенип алган-биле дыннадыг)

  -Тыва улус ак чемин хундулээр, орайтай бээрге аалдан ак чем удурбес. Малынын ак судун эки хунде, эки шакта улуска бээрге, ээзинге-даа, малынга-даа багай болбас дээш ындыг;

- шайны хонекче кударда эжикче угландыр кутпас, аас-кежии дудаар дээр;

- агым сугже сут сыргандызы бадырбас, малдын чинин база сугже бадырып чугбас;

- малдын кажаазынын аксын хем аайы-биле кылбас, мал тонуп каар дээр;

- суук хан биле тес ханын дувун отче каар;

- бижээн халаннадыр, Эл-хол болуп турарынын демдээ, кижиже бистиг эт аймаан суннарда сывын угландыр сунар;

- кодурер даштарны угбас-даа болза ыйаап-ла дээр;

- эът дулер дээн кижи баштай дузун каггаш, оон соонда дулер, куруг суг хайындырбас, шай суду устур;

- хой ошкунун кырызын улуска салбас, бай эът деп санап чораан, чода карты чивес;

- сут догерге аштаар, ааржы курут тогерге аъш-чемге багай болур;

- пашты эжикче чайа дигерге, мал-маганы орта турбас дээр, орун талазынче тигерге аалга ааас-дыл болур;

- кижээ мал бээрде аксын эдээ-биле чодуп, сегел дугунден шымчым хирени чула тыртып алыр. «Малымнын кежии коданда артканы ол »деп чалбарыыр.

- аяк-даа алырда, мендилежирде-даа ийи холун сунар, ол дээрге чаагай сеткиишкинин болгаш тайбыннын илередиишкини-дир.

- оске кижиден бижек албас хай - бачыт халдаар;

- оске кижиден борт албас, ол куду аастыг хай – бачыт оштуг дээр;

- оске кижинин хевин кетпес, кижинин сунезини хевинде дээр, ыяш кииргеш от кыдыынче октавас, соолунде ог-булезинге каржы болу бээр дээр;

- куш уязы урегдевес;

- кижи сеткили-биле ойнавас, халас кежик четтирбес.

- хымыш чылгавас уруунун бажы тастай бээр;

- кежээ хеп кактавас, хул ундурбес, дыргак кеспес.

   

Конкурс «О, счастливчик»

 1.  Как называется период истории Тувы с 8в. до  н. э по 3в. до н. э.

        1 Уюкская культура.

        2 Шуурмакская культура.

        3 Кара-Сугская культура.  

2.  С какого года было начато исследование знаменитого кургана «Аржаан»  6-7 в. до н. э.  на территории совхоза Бий-Хемского района?

               

            1 с 1970 года.

            2 с 1971 года

            3 с 1981 года.

 3. Ученый-иностранец, лауреат Нобелевской премии, владеющий тувинским языком?

              1 Эрика Таубе.

              2 Ричард Фейман.

              3 Грумм- Гржимайло.

   4.  Против маньчжурских захватчиков в 1755-1758 годы в Джунгарии развернулось национально-освободительное движение под руководством ойратского лидера, в котором принимали участие и тувинцы. Как звали этого лидера?

               1 Субудай

               2 Амыр-Санаа

               3 Танаа-Херел

5.  Какая местность Тувы была главным торговым центром Китая в конце 19 века?

              1 Хем-Белдир

              2 Чадаана

              3 Шагаан-Арыг

6.  Кто из служителей культа всегда носил за пазухой посуды для еды?

              1 шаман

              2 лама

              3 сказитель                                                          

7. Комбулдай, Дажыма, Эрен-Хоо, что объединяет эти имена?

              1 все они были героями народных сказаний.

              2 все они были участниками Великой Отечественной войны.

              3 все они сражались против китайского гнета.

8.  Где находился центр восстания 60-ти богатырей?

              1 на горе Сумбер-Уула

              2 на горе Ак- Даш

              3 на горе Кара-Даг

9.  Кто был составителем тувинского латинизированного алфавита?

              1 профессор Адольф Пальмбах

              2 профессор Шулуу Сат

              3 лама Лопсан- Чимит

10. Первый земной художник, чей рисунок побывал в космосе?

              1 Надя Рушева

              2 Рафаэль

              3 Леонардо да Винчи.

 3. Тыва оюннарга моорейлер.

 4. Туннел.