Ужуглелим, байырлыг!
классный час (1 класс) по теме

Донгак Алена Олеговна

"Ужуглелим, байырлыг!"

Сорулгазы: Уруглар бижикти эки билир, эки кижизидилгелиг, коллективтин ден эргелиг кежигуннери кылдыр боттарын миннип чоргаарланырын, моон сонгаар-даа чаа билиглерже чуткулдуг болурун кижизидер. Ном, кыдыраашты камныг эдилээри улам улуг харысаалга деп чувени билиндирер.

Дерилгези: "Ужуглел", "Торээн чугаа", "Тыва дыл" номнарынын эге арыннарын чураан чуруктар....

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл Ужуглелим, байырлыг!30.4 КБ
Файл uzhuglel_bayyrlaly_1111.pptx2.85 МБ

Предварительный просмотр:

"Ужуглелим, байырлалыг!"

Сорулгазы: Уруглар бижикти эки билир, эки кижизидилгелиг, коллективтин ден эргелиг кежигуннери кылдыр боттарын миннип чоргаарланырын, моон сонгаар-даа чаа билиглерже чуткулдуг болурун кижизидер. Ном, кыдыраашты камныг эдилээри улам улуг харысаалга деп чувени билиндирер.

Дерилгези: "Ужуглел", "Торээн чугаа", "Тыва дыл" номнарынын эге арыннарын чураан чуруктар.

Чорудуу: 1. Башкынын киирилде беседазы

-Эргим уруглар! Богун бисте улуг байырлал. "Ужуглелди" ооренип доосканывысты байырлаар бис. Силер сентябрь 1-де школага ооренип кирдинер. Ам силер номчуп, бижип, санап ооренип алган силер. Силерни ынчаар ооредип каан ном "Ужуглел"-ле болгай, уруглар. Ынчангаш, бис эргим "Ужуглеливис-биле" байырлажып, чаа "Тыва дыл" ,"Торээн чугаа" номнары-биле эртер. Келген ортээлдин онаалгазын шын, долу харыы-биле харыылаар ужурлуг бис. Ынчанмас болзувусса, "Ужуглеливис" бистин-биле байырлашпайн могаттынып чоруй баар.

1-ги ортээл: "Таныжылга"

Башкы: -Ам шупту бир дем-биле "Ужуглеливисти" киир чалап аалынар, уруглар.

Шупту: Ужуглелим, Ужуглелим,

                 Кирип кээрин чалап тур бис!

      (Ужуглел аажок хоглуг кирип кээр, уруглар часкап уткуп аар)

Ужуглел: Бирги классчы дунмаларга,

                      Ада-ие, башкыларга,

                      Амыр-менди бараалгаттым.

                      Уделгенер эгедезин

                      Ууленер будер болзун!

Шупту: Чолу чогаан, чоруу буткен

                 Ужуглел сээ, четтирдивис!

Ужуглел: Дужулгемни солуур,

                     Дендии солун чугаалыг,

                     Уран-чечен номчулганы

                     Адыш часкап уткуулунар!

            (Торээн чугаа кирип кээр, уруглар часкаар)

               

Шупту: -Экии, эргим Торээн чугаа!

                 Эртип моорлап корунерем!

Торээн чугаа: -Мен чугаа-дыр мен. Мен силерни дыка хой солун чуулдер-биле таныштырар мен. Ынчангаш мени кичээнгейлиг номчуп арыг-силиг эдилээрин силерден дилеп тур мен, эргим уруглар. Мен силерге чааскаан эвес, эштиг келдим. Эжимни база адыш часкап уткуп аалынар, уруглар.

              (Тыва дыл кирип кээр, уруглар  часкап уткуп алыр)

                            -Эжимнин адын номчуп корунерем, уруглар?

Шупту: -Тыва дыл.

Тыва дыл:  -Экии, уруглар! Мен Тыва дыл-дыр мен. Силерни шын чугаага, чараш бижилгеге ооредир мен, уруглар. Ону кылырда, эки номчуп билир ужурлуг силер, уруглар.

2-ги ортээл: "Чагыг суме"

Ужуглел: -Силер шупту бистин чагыывысты эки дыннап, ону канчаар кууседирин кызар силер, уруглар!

Чагыг шулук. "Ужуглел", "Торээн чугаа", "Тыва дыл"

Холдан номну черле салбайн,

Кончуг эки номчунар-ла!

Уран-чечен шулуктерни

Улай-улай доктаадынар!

Чараш солун ырылардан

Чангыландыр бадырынар!

Ыры: "Оореникчи болдум"

Кустун айы унду

Кузелим-даа бутту

Оорум-биле кады

Оореникчи болдум.

Ынчангаштын ооруп,

Ыры, шулуум оргуп

Башкым сенээ бо хун

Бараалгадып келдим.

3-ку ортээл: "Камналга"

                            Шлулук: "Номну канчаар эдилээрил?"                  ЧЫЛГЫЧЫ

Эки, бакты ылгап айтыр,                           Салаан-биле ора тыртпа,

Эртем угаан номувуста,                              Артын, иштин шокарлава,

Элетпейн кызып камна,                             Арыг-шевер кадагала!

Эчизинге чедир номна!                              Будук, хирге бораштырба!

Саазыннар тудуш чорза,                            Булун азыын сыга бербе!      Л. Чадамба

4-ку ортээл: "Уннер, ужуктер"

Ужуглел: -Ам, уруглар, силерни мен чуге ооредип алганымны келген аалчыларга, башкыларга, Торээн чугаа, Тыва дылга коргузээлинер, уруглар.

Ужуглел: -Бистин чугаавыс кандыг уннерден тургустунарыл, уруглар?

Оореникчи: -Ажык болгаш ажык эвес уннерден тургустунган.

Тыва дыл: -Ажык уннерни адыш часкап уткуп аалынар, уруглар.

                 

(А, О, У, Ы, Υ, И, Ɵ, Э)

Ужуглел: -Ужук бурузу бодун таныштырып, состерни адаар.

 

               ЧАЯАН                                                      "О"  - О-нун ужуу бо-дур,     ЧЫЛГЫЧЫ

"А" -Адыр чагы ышкаш,                                              Ортузу хос дээрбек,        

         "А" деп ужук белен.                                               Ону кижи чууктап

         Авай, ачай дээрде                                                   Ойнаксаазы келир.

         А-ны баштай бижиир.                                 Состер: орук, оюн, оорук, оглум,

Состер: авай, анай, алаак, ааржы                                                оор

                 аалчы, амыдырал

                  АЙЛЭН                                                                     СЮЗАНА                        

"У" -Узун болгаш адыр,                                   "Ы" -Ыяк быжыг чагы

         Уя тудар тал дег,                                                  Ы деп эжин камгалап

         У-нун ужуун черле                                              Ырак-узак оруун

         Уруглар ам утпас.                                                Ылавылап чораан дег.

Состер: Уран, уруглар, угбам,                 Состер: ыт, ыяш, ыянчыг, ыргак, ымыраа

                 Улар-оол, уткуур

                  ХАЯНА                                                                         АЮША

"Υ" -У деп ужук чокка,                                    "И" - Ийизи дорт кожа

         Угу деп сос бутпес.                                            Ийлендир бир сакпыт

         У-ну салыр дизе,                                                И-нин ужуун дораан

         Уш-ле сакпыт херек                                         Илдик чокка салыр бис.

Состер: унуш, ус, урээр, уе                     Состер: идик, Ира, итпик, инек, ине, идегел

               ШЕННЕ                                                                   АЛДАЙ-МЕРГЕН

"Ɵ" -Ɵ деп ужук О-ну                                        "Э" Ээтпек айга домей

         Оттунуп турганзыг                                         Э-ни кым-даа билир

         Ортузунда шыйыгдан                                   Эзир дээрде ону

         Ону танып аар бис.                                         Эгезинге бижиир.

Состер: ог, оорум, одек, орээл             Состер: элик, эзир, эмчи, эзенги

                                 

Ужуглел: -Ийи унну илередир ажык уннерни чуу дээр бис?

                     -Кажар ажык уннер дээр.

        -Оларны чалап аалынар, уруглар.

         -Я, Е, Ё, Ю

                КУМБАЯР                                                                     АЙ-КЫС

        "Е"  Огордка, чалга                                         "Ю" Чагы чааскаан туруп бээрге,

        оон ажыын кордувус.                                             чалгааранчыы кончуу боорга,

        Дырбааш болуп чалга                                            ойнаар дээрбек кожа каапкан.

        Дыка-ла ур ажылдаар.                                           Топтап коорге "Ю" деп ужук

                                                                                                 Тодуу кончуг коступ турган.

           

                   КУДЕРЕК                                                                       САНЧАЙ

"Ё" Баштай Е-даа базып орда,                          "Я" Он холум быктым орта            

башка ийи кушкаш хонган.                                      тогериктей даяныпкаш,

Ёзуургааннар ону коргеш,                                        он будум хажыымдыва

"Ё" деп ужук чогаадыпкан.                                       догелендир хере тепкеш,

                                                                                             "Я" деп ужук болу бердим.

5-ки ортээл: "Шылгалда"

1) 4 оореникчиде карточкалар бар, состерде точка орнунга "кажар ажык уннерни" шын киирип бижиир.

          Я                   Е                          Ё                               Ю

     ы . ш                γ .                        . зу                         ду . г

     ха .                   γ . р                   . нзак                      хо . г

                                     (Карточкаларны хынаар)

Ужуглел: -Эжеш ажык эвес уннерни адап корунерем,уруглар.

Оореникчилер: - Б-П, Д-Т, Ш-Ж, К-Х, С-З

2) Карточкаларда состерде точка орнунга эжеш ажык эвес уннерни киирип бижиир.

  Б-П                      Д-Т                        Ш-Ж                      К-Х                        С-З

. арба                    . орлаа                 ка . аа                    . одан                    бы . аа

. ош                       . угуй                    ка . а                      . опчу                     . арат

. араан                 . он                        ка . ар                    . ортук                  . аанчы

Тыва дыл: - Ун илеретпес ужуктерни чуу дээрил?

                       - Ь (чымчак демдек) Ъ (кадыг демдек)

3) Торээн чугаа: -Ъ (кадыг демдек) кирген состерни адаар.

                                    -аът, оът, каът, аъш-чем, эът, чаъс.

4) Ужуглел: -Ь (чымчак демдек)кирген состерни адаар.

                         -кисель, коньки, фонарь, календарь

5) Тыва дыл: - Тыва дыл болгаш орус дыл харызаалыг болгай, уруглар. Орус дыдан улегерлеп алган состерге чуу деп уджуктерни бижиир бис?

 Оореникчилер: -Ф, Ц, Щ

6) Торээн чугаа: Ф, Ц, Щ кирген состерни адап корунерем, уруглар.

                                      -фартук, фабрика, физика

                                      -цирк, циркуль, мотоцикл

                                      -щи, плащ, щетка

7) Ужуглел: -Мээн оореткеним шулуктерим сактып чугаалап корунерем, уруглар?

                       ЦЕНДИ                                                               МИЛАДА                                                                      

а) Ыглап - сыктап ажынмас,                             б) Ааттынган кавайымдан

Ырап, тенип маннавас,                                             Адаар созум авай, ачай.

Ырлап, хоглеп, ойнап чоруур                                Авай, авай - ынак созум

Ынак авам толу мен.                                                 Ачай, ачай - чоргаар созум.

6-гы ортээл: "Байырлажылга"

Торээн чугаа: -Ужуглелди кончуг эки ооренип алган-дыр силер, уруглар. Эр-хейлер! Ынчангаш, Ужуглелге ооруп четтиргенивисти илередиилинер, уруглар.

Шулук "Байырлажылга"

            АЙГУЛЯ                                                                         КУДЕРЕК

1. Эн-не баштай холга туткан                     3. Баштайгы-ла ашкан номум

Эргим номум, "Ужуглелим",                            Парлап бижээн Ужуглелим,

Эртем билиг оруунче баар                               Эртем билиг далайынче

Эзерлиг ак аъдым болдун.                                Эштиринге чакпа болган.

         САЙЫН-БЕЛЕК                                                        ДАЯНА

2. Карангыга чоруп-чоруп                           4. Биче чаштар бистерни

Хаяалыг хун коргеним дег,                              Бижип, номчуп оореткен

Часпайн номчуур болу бергеш,                      Ууле-херээн будурген

Чалгынныг дег апарган мен.                           "Ужуглелим, байырлаг"

Ыры: Чергелешкек дорттар шыйып

Черлик аннар чуруун коруп

Эдилелдер адын адап

Эге дугаар ашкан номум

                                   Ужуглелим, ужуглелим

Анай чураан арындан-на

А деп ужук эгеледи

Азыг санай ужук бижээн

Ала картыг ынак номум.

                                       Ужуглелим-ужуглелим

Ужуглел: -1-ги классты эки доозуп алганынар дээш, силерни мен шаннаксап тур мен, уруглар.    (Ужуглел грамоталарны номчуп шаннаар)

а) эки оореникчилерни шаннаар

б) ада-иедлерни

Ужуглел: -Чоруур ойум чедип келди,

                      Чоргаарларым, эргимнерим!

                      Улам эки ооренирин

                   Улуу-биле кузеп тур мен!

                   Менди чаагай оннуктерим!

                   Мени сактып утпайн чоргар!

Танцы. Вальс

Ада-иелерге сос.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Последний звонок 2006 года

Слайд 2

Экии , эргим Т ѳ рээн чугаа ! Эртип моорлап к ѳ р үӊ ерем!

Слайд 3

Тыва дыл

Слайд 4

VI - гы ѳ ртээл « Байырлажылга »


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Внеклассная работа УЖУГЛЕЛИМ БАЙЫРЛЫГ!

Разработка внеклассной работы " Ужуглелим, байырлыг!" Это сценарий праздника для первоклассников. Праздник "Ужуглелим, байырлыг!" проводится в конце учебного года, после изучения всех букв....

Разработка праздника: "Ужуглелим, байырлыг"

Разработка праздника в 1 классе: "Ужуглелим, байырлыг!"...

Открытое мероприятие "Ужуглелим, байырлыг!"

На этом открытом мероприятии представлено прощание с первым учебником учеников, с помощью которой они научились, а также знакомятся с учебниками, которыми они будут учиться в следующем учебном году. Н...

Байырлал "Ужуглелим, байырлыг!" 1 класс

Ужуглел-биле байырлажыр, торээн чугаа, тыва дыл    номнары-биле байырлыг байдалда таныштырар.                          ...