Тема: “Белмәмешнең шәһәргә сәяхәте” (зурлар төркемендә ачык шөгыль)
план-конспект занятия по обж (старшая группа) на тему

                                Тема: “Белмәмешнең шәһәргә сәяхәте”

                                   (зурлар төркемендә ачык шөгыль)

     Максат:

1.Юл хәрәкәте билгеләре турында күзаллауларын формалаштыру.

2. Транспорт йөртүчеләр һәм җәяүлеләр өчен булган юл билгеләрен аерырга өйрәтү.

3.Балаларны төсләре һәм формалары буенча юл билгеләрен аерырга өйрәтүне дәвам итү.

4.Үзеңне кагыйдәләргә буйсындыру күнекмәләрен тәрбияләү.

5.Балаларның велосипедта йөрү кагыйдәләре турындагы белемнәрен камилләштерү, “Велосипед юлы”, “Велосипедта йөрү тыела” юл билгеләре белән таныштыру.

6.Балаларның урамнарда һәм юлларда үзләрен хәвефсез тоту кагыйдәләре турында белемнәрен ныгыту.

      Җиһазлау: экран, проектор, презентация, велосипед, юл билгеләре “Велоси- пед  юлы”,  “Велосипедта йөрү тыела”, табышмак.

      Сүзлек өстендә эш: кисәтү билгесе, хәрәкәтне тыю билгесе, хәвефсез

                                            Эшчәнлек барышы.

Т: Балалар безгэ буген кунаклар килгэн ,әйдэгез алар белэн исәнләшик әле.

Б. Исәнмесез!

Т: Без иртэн йокыдан торып урамга чыгу белән, юл хәрәкәтенә катнашып китәбез.Юл  хэрэкэтендэ катнашучыларны өч төркемгэ булэлэр.Без аларны белэбез инде ,эйдэгез искэ тошереп китик.

Б: -Нинди дэ транспорт белэн идарэ итучене-йөртуче дип атыйлар.

-Йөртучедэн башка транспорт чарасынын эчендэге кеше-пассажир була.

-Юлда хэрэкэт итуче кешелэрне жэяулелэр дип йортэлэр.

Т: Ә сезнен,балалар, нинди транспорт чарасы белэн идарэ итэ алуыгызны табышмак аша белербез: Аяклары тугэрэк

                          Куышалар тэгэрэп

                         Узем утырам,узем чабам

                      Телэсэ кая табан.(велосипед)

Т: Сезнен кайсыгызнын велосипеды бар? Без сезнен белэн велосипеднын нинди олешлэрдэн торганын хэм велосипед йортуче белергэ тиешле кагыйдэлэрне белэбез инде .Эйдэгез эле аларны искэ тошереп китик.

Б:-Велосипедта рульга тотынмыйча яки бер кул белэн генэ тотынып йорергэ ярамый.

-Юлны аркылы чыкканда велосипедтан тошеп,аны тотып барырга кирэк.

-14 яшь тулмыйча велосипедка утырып олы юлга чыгарга ярамый.

-14 яшь тулганчы велосипедта, машина йорми торган урында ,янда эти-эни булганда гына йорергэ ярый.

Т: Дорес, балалар.Ә менэ бу билгелэр сезгэ танышмы?

Б: Бу «Велосипедта йору тыела» билгесе. Ул куелган урында велосипедта йорергэ ярамый.

Б: Бу «Велосипед юлы» билгесе.Ул юлнын велосипедчылар очен хэм бу юлдан курыкмыйча велосипедта йорергэ ярый дигэнне анлата.

Т: Әйе, балалар, юл билгелэре безгэ бик куп нэрсэ турында сойлилэр.Кирэк чакса тыялар,кирэк чакта боералар.

  Юл хэрэкэте кагыйдэлэре махсус тамгалар-юл хэрэкэте билгелэре белэн курсэтелэ.Сез ничек уйлыйсыз,ничэ торкемгэ булергэ була аларны?

Б:Юл хэрэкэте билгелэрен сигез торкемгэ булеп була: кисэту, боеру, беренчелек, мэглумэт, сервис,тыю, махсус боеру,остэмэ мэглумэт билгелэре.

Т: Юл билгелэре нинди формада булалар?

Б: Юл билгелэре тугэрэк,квадрат,очпочмак,турыпочмак формасында булалар.

Т: Балалар, без юл хэрэкэте билгелэрен генэ тугел,э юл йору кагыйдэлэрен дэ тогэл утэргэ бурычлы.Эйдэгез эле жэяулелэр очен булган кагыйдэлэрне искэ тошереп китик.

Б:-Бары тик тратуардан гына йор!

-Тротуар булмаган урыннарда-сул яктан,каршы килуче транспортка карап бар!

-Урамны аркылы тиешле урыннарда гына чык!

-Машина юлыннан йору,транспорт юлында уеннар оештыру тыела!

Т: Сезнен балалар бакчасында йорергэ санаулы коннэр генэ калып килэ.Озакламый сез мэктэпкэ юл аласыз. Ә мэктэпкэ барыр алдыннан сез озак ялга,каникулга чыгасыз.Ә каникул вакытында сез шэхэргэ кунакка бармыйча калмыйсыз, шулай бит?Менэ, балалар, Белмэмештэ шэхэргэ сэяхэткэ жыенган.(слайд1)Тик ул шэхэрдэ утэлергэ тиешле кагыйдэлэрне дэ, юл хэрэкэте билгелэрен дэ белми икэн. Булышабызмы Белмэмешкэ?

Б: Булышабыз!

Т:  Балалар Б-кэ  шэһэргэ автобус белэн барырга кирэк. Лэкин ул автобусны нинди билге янында котэргэ кирэклеген белми.Эйдэгез ана ярдэм итэбез.(слайд2)

Б: Автобусны «Автобус тукталышы» билгесе янында котэргэ кирэк.(билгене сайлап алу)

  Молодцы балалар сезнен ярдэм белэн Б. шэхэргэ барып житте.(слайд 3)

Шэхэргэ килеп житкэч Б.светофор янында туктады хэм ул юлны аркылы нинди тоскэ  чыгарга кирэклеген белми.(слайд 4)

   Әйдэгез,эле Б-кэ светофорнын нинди тосенэ юлны аркылы чыгарга кирэклеген анлатыйк.(слайд 5)

Б: Юлны аркылы бары тик светофорнын яшел тосенэ генэ чыгарга ярый.

Т: Юлны аркылы чыгарга Б-кэ светофор ярдэм итте,э светофор булмаса,жэяуле юл аша ничек чыгарга тиеш сон. әйдэгез эле Б. белэн сэяхэтебезне дэвам итик.

Б: Бу жэяуленен юлны жир асты аша чыгу урыны. Монда «Юлны жир асты аша чыгу урыны» дигэн мэгълумат бируче билге куела.(слайд6)

Т: Бу жэяуленен юлны жир осте купере аша чыгу урыны. Монда «Юлны жир осте купере аша чыгу урыны» дигэн мэгълумат бируче билге куела.(слайд7)

Т: Ничек дип уйлыйсыз, «зебра» булган урында  нинди билге куела?

Б: «Зебра» булган жирдэ «Жэяуленен юлны аркылы чыгу урыны» билгесе куела.(слайд8)

Т: Лэкин  балалар  куп кенэ кеше узен юлда дорес тота белми,шунын очен дэ куп кенэ бэла-каза килеп чыга.Алдагы рэсемгэ карыйк (слайд9)

Әйдэгез Б-кэ юлда узен дорес тота белуче балаларны табарга булышыйк.

Балалар э ник сез 4 саны астындагы кызны эйтмэдегез,ул бит зебра аша чыга?

Б: Чөнки светофорда кызыл ут яна.Э кызыл ут янганда юлны аркылы чыгарга ярамый.

Т: Дөрес балалар, юлда да һэрвакыт шундый игътибарлы булырга кирэк.

       Менэ Белмәмештэ сезнен ярдэм белэн шэхэрдэн авылга исэн-сау гына кайтып  житте.(слайд10).Бездэ сезнен белэн купкенэ билгелэрне хэм кагыйдэлэрне искэ тошердек.Лэкин эле балалар аларны белу генэ аз ,аларны даими утэп торырга кирэк.