коммуникация
календарно-тематическое планирование

Ыйа

Нэд.

кунэ

Темата

Уус-уран айымнньы

Коммуникация

Сэрэхтээх буолуу

Илиинэн айымньы

Бала5ан ыйа

2

К. Туйаарыскай

«Детсаадтаахпыт» хоь. аа5ыы, сэьэргэьии, бол5ойон олорон истэллэрин ситиьии;

Сэьэргэьии кэмэтунэн предмет аатын билиьиннэрии, булларыы. Бэйэ-бэйэлэрин кытта билиьиннэрии. Д//оонньуу: Туох суттэ?» Тыл саппааьа: детсад, оонньуур араастара, харандаас, кумаа5ы, шарик.

Детсаадка кэлэргэ суолга сэрэхтээх буолууну билиьиннэрии;

Бэйэ-бэйэни харыстаьыы, харандааьы сэпкэ,сэрэхтээхтик туттууга уэрэтии.

«Кэрдээх харандаас»

Араас сурааьыны туьэрэн, тардан ойуулаан кэрдэруу,

(Токур, кэнэ, туруору, сытыары, иннэри).»Шарикка сап баайабыт» (графика)

3

Кэмус куьун.

Мастар,талахтар.

№2

«Куьун» хоьоон кэмэтунэн дьыл кэмин туьунан эйдэбулу биэрии

 (кэтээн к³руунэн, экскурсия)

 Ойуурга сылдьыбыттарыттан кэпсэтиннэрии. Быьаарар тыллары санарда уэрэтии , «Тугу гынна?» ыйытыынан аат тылга туохтууру  булларыы.

Тыл саппааьа: куьун, сэбирдэх, саьарбыт, тэлээрбит, хатын, талах.

Кыраасканан, киистэнэн ыраастык, сэрэнэн туттар быраабылалары билиьиннэрии

«Ара5ас сэбирдэх»-ыраас илиискэ ара5ас эннээх гуащь кыраасканы киистэ туутунэн баттааьын ньыматын уэрэтии, тэрили туьанарга эрчийии;

(предм.)

4

Куьун бэлэхтэрэ

№3

«Тэллэй», «О5урсу», «Отон» туьунан таабырын таайтарыы. О5о бол5ойон  истэн, таайан сэьэргэьиигэ киирэрин ситиьии.

«Тэллэйдии, отоннуу барыахха» х/оонньуу кэмэтунэн  туохтууру буллара эрчийии.

«Муммут о5олор»-АУ! Дор5оону истэ,санарда эрчийии, артик. Гимнмстика ыытан былчыннары саыннарыы.

Ойуурга сэрэхтээхтик сылдьар быраабыланы билиьиннэрии. Сиэнэр, сиэммэт тэллэйдэр баалларын сэрэтии.

«Отонноох сир»

(сюж).

Бэлэм от куэх фона тампонунан, киистэ тэбэтунэн кыьыл кыраасканы тонсуйтарыы.

Алтынньы

1

О5уруот астара, фрукталар

№4

«Эриэппэ» н.н.о. иьитиннэрии, ырытыы. Д/Оонньуу: О5уруот аьа-фрукта»-бэлэ5унэн наардатыы, арааралларын ситиьии: Кэрдээх музыкакнан.

Аат тылга да5ааьыны булларыы биир уонна элбэх  ахсаанна уларытыы. «Амсай, сыттаа»-д.оонньуу.

Тыл саппаа´а: о5урсу, помидор,

моркуоп, луук, тэгурук, бэкунук, ньулуун, минньигэс, аьыы.

Сибиэьэйи эрэ сиэн. Фрукталары, о5уруот аьын сууйуллар наадатын билиьиннэрии. Фрукта унуо5ун сэрэнэн ыл5аан.

Уруьуй-«О5уруот астара»- бэлэм омоон иьигэр улэлэттии, тэгµрµк иьигэр эрийэн помидору, о5рсууну ханастан уна сотон кырааскалатыы .

2

Кэтэрдэр эйгэлэрэ

№5

Дьиэ кэтэрун арааьын билиьиннэрии, кэтээн кэрбуттэн сэьэргээьии, саналарынан араартааьын.

«Чоппууска» «Куурусса» «Бэтуукчээн» хоь. Аа5ан иьитиннэрии.

Хартыынанан 2-3 тыллаах этиилэри толкуйдатыы. Ситимнээх сананы сайыннарыы, элбэх-биир ахсааннаа уларытыы «Бэтуукчээн» - тарба5ынан эрчиллии. «Чууп-чаап»-арт-муз. Эрчиллиилэр.

Кэтэрдэру куттаама, имэрийимэ. Аллерг.сэп. Бэтуук тэбиэн сэп. Хаас тонсуйар. «Куурусса, бэтуук уонна чоппуускалар» «Атыыр хаас»- хамс.оонньуулар.

Уруьуй: «Чоппууска» тампонунан баттаан икки ара5ас тэгуругу онорторуу,

Музыка: «Чоппуускалар» К.Пахомова ырыатын истии, уэрэтии.

3

Мин дьиэ кэргэним

№6

«Эриэппэ» н.н.о. фланелеграфка ууран кэпсээьин. Эбээ, Эьээ, сиэн-тыллары быьаарыы;

«Мин дьиэ кэргэним» хартыынаннан 2-3 тыллаах этии онорторуу. «Иллээх дьиэ кэргэн»-тарбахтарынан хоьоон-эрчиллии.

Тыл саппааьа: ийэ, а5а, балыс, сурус (убай), эбээ,эьээ. «Э» дор5оон.

Бэйэ-бэйэ5итин харыстаьын. Дьиэ5э ким да суо5ар со5отох олорон кими да киллэримэ, уоту тыытыма. Кыраасканы сэпкэ, сэрэнэ туьанарга, суунарга эрчийии.

«Дьиэ кэргэн» НТР. Ытыска гуашь кыраасканы сотон лиискэ бэчээт туьэртэрии, тарбах тэбэтугэр сирэй онорторуу (улахан киьи кэмэтунэн).

4

Мин  дьиэм мала-сала.

№7

«Ус эьэ» -н.н.о. аа5ан иьитиннэрии, ис хоьоонун 2-3 тыллаах этии онорон сэьэргии. Эьэлэр миэбэллэрин туьунан кэпсэтии( остуол, 3 олоппос), 3 орон.

Тиэргэним тутуулара (ампаар, баанньык,)

Дьиэ малын-салын сэпкэ ааттыырга,  аналын,туьатын уэрэтии, эйдэбулу кэнэтии. Тыл саппааьын байытыы: Эргэ миэбэл тыаьын утугуннэриии,истэр дьо5уру сайыннарыы (хаачыргыыр). Наардааьын улэтэ.

(диван, остуол, олоппос, кириэьилэ,орон)-мебель.

(холодильник, этуук, плитка.телевизор-уотунан барар тэриллэр)

Дьиэ5э баар уотунан барар тэриллэри, алдьанар иьиттэри, тэбэлээх маллары сэрэхтээхтик тутталларын санатыы, то5о кутталлаа5ын быьаартарыы.

«Мишутка5а остуол уонна олоппос»- тутуу материалынан таннарыы, урут уэьэ ууралларын ситиьии, фигураны билиьиннэрии-кубик, буруус.

Сэтинньи

1

Тиэргэним.

кыыллара

Дьиэ кыылларын туьунан таабырыннары таайтарыы, «Ыт Баьыр5ас» А.Аба5ыыныскай хоь. уэрэтии (баргыйар, дарбыйар)-тыллары быьаарыы, «Р» дор5оонно арт. эрчиллии, тарба5ынан ыты кэрдэруу;

«Дьиэ кыыллара, сэьулэрэ»-куоска, ыт, сибиинньэ, куруолук, ынах, ат),  хартыыналарын кэмэтунэн эйдэбуллэрин кэнэтии, тыл саппааьын байытыы. Предмет хамсаныытын быьаартарыы (Тугу гынар?).-музыканан хамсаныылар.

«Ким куолаьай?»-м.д.о. «µ»-«³»-дор5оонно улэ.

Билбэт кыылгын имэрийимэ. Ытырыык ыттан сэрэххэ уэрэтии.

«Куоска о5олоро сабынан оонньууллар».

Бэлэм ойууга сабы ис-иьит эрийэн та´ааран т³гµрµк о²ортору (харандаас).

2

Дьиэ суэьутэ

(Ынах, ньирэй)

Дьиэ суэьутун  оло5ун – дьаьа5ын тас кэрунун билиьиннэрии.

«Мээмий» К.Туйаарыскай хоь. Эйгэ уэрэтии.

Хамсаныыларын быьаартарыы (кэбийэр).

Тардыылаах аат тылы булларыы.

(ынах кутуруга, кулгаа5а, ньирэй – кутуруга, кулгаа5а).

Кэйиик о5ус, ынах баар буолуон сэп.

Киистэнэн, килиэйинэн ыраастык тутталларын салгыы эрчийии, санатыы. Кэрдэруу.

Бэлэм ынах ойуу тулатыгар суон киистэнэн кылгас гына µ³´эттэн аллара оту тартарыы.

3

Ойуур кыыллара

Оонньуур кыыллар.

Ойуур кыылларын  билиьиннэрии, эьэ уонна бэрэ тас кэруннэрин, олорор эйгэлэрин билиьиннэрии, сэьэргэьиигэ угуйуу

Кыылллар хамсаныыларын быьаарар тыллары ( аат тылга, да5ааьыны, туохтууру) булларыы, Тыл саппаьын байытыы: тыатаа5ы, баппа5ай.

«У» - дор5оону санарарга, истэргэ уэрэтии.

Дьиикэй кыыллар уйаларын. Хорооннорун  тыытыллыбат.

Эьэ. Тампонунан баттаан сирэйин, кулгаахтарын онорторуу.

4

Куобах. Саьыл.

Куобах, саьыл туьунан эйдэбулу кэнэтии

«Куобахчааным барахсан»-хоь. аа5ыы, хамсаныы.

 « Куобахтар уонна эьэ»-м.р.х.

(фотовыставка)

 Предмет (кыыл)  хайааьынын кэрдэрэрун ситиьии.(уэмэр,сыбдыйар,ньыланныыр)

Тыл саппааьа: кэп туулээх диэн эйдэбулу биэрии.

Кыыл оонньуурун выставкатын тэрийии.

«Сахам сирин кунду туулээ5э, Баай Байанай бэлэ5э»-тэрэппуттэрин кытта бэлэмтэн о5о кэпсиир.

Зоопарка5а, заповедника кыыларга илиини уунуллубат, мээнэ аьылыгы бэриллибэт диэн эйдэбулу инэрии

То5о куобах куттаьый? Куобах курдук барытыттан сэрэхтээх буолун.

 Куобах. Бэлэм омоону лиискэ сыьыарыы. Музыканан хамсаттарыы, истэр дьо5уру сайыннарыы.

«Байанай»-аралдьыйыыга бэлэмнэнии,

Ахсынньы

1

Кырыа кыьын.

Кыьын туьунан эйдэбулу кэтээн кэруунэн кэнэтии,сэьэргэьии.

«Маннайгы хаар»-Б.Хабырыыс хоь.аа5ыы

2-3 тыллаах этии онороллорун ситиьии. (аат.тылы элб,биир ахсаанна уларытан туохтуурдары булларыы). Мастар тураллар. буруллубуттэр. Хаар тустэ. Тымныы куннэр.

Кыьынны тымныыга сылаастык танныы улахан суолталаа5ын быьаарыы. Суолга туман буолан сэрэхтээхтик сылдьыы элбиир.

«Хаар туьэр»-манан эннээх гуашь кыраасканы сэмуйэнэн тонсуйан куэх фона туьэртэрии, тарбах былчынын сайыннарыы.

2

Мин киьибин.

Г.Иванова «О5о аймах»-хоьоон аа5ыы ырытыы.

«Топ-Топ хаамабын» А.Новгородов мел. П.Одорусов тыл. истии.

    О5о бэйэтин киьи быьыытынан      

   билиниитин инэрии, этин чааьын

     ааттата     уэрэтии.  Биир уонна элбэх ахсаанна аат тылы уларыта уэрэтии.

Тыл саппааьа: тарбахчааннар, тэбэ чаастара, илии, тобук, тонолох ,такым.

Киьи бырааба. Эчэйииттэн,албынтан сэрэн.

Музыка: «Тарбахчааннар»-чи²этии; Уру´уй: «Мин  уэрбут сирэйим» омоон и´игэр сирэй чаастарын о²орторуу.

3

Туттар тэриллэр.

Киьи бэйэтигэр туьааннаах тэриллэрэ. Суунар тэрил,

«Мин бэйэм суунабын»-хоьоон аа5ан иьитиннэрии, сэьэргэьии.

Тыл саппааьын байытыы: тиис суунар суокка, тараах, сиэркилэ, кыптыый,соттор, мыла. Иьит-хомуос. Дьиэ сууйар ыраастыыр тэриллэр.-суолтатынан наардатыы, сэьэргэьиигэ, бэйэтэ кэпсииригэр угуйуу.

Атын киьи тэрилин ыйыппакка тыытыма. Араас материалтан оноьуллубут тэриллэри хаачыстыбатын кэрэн сэрэн туьан. (эстуэкулэ-алдьаныа, сиэркилэ ултуруйуэ, порошок, мыла сытыттан ыалдьыахха сэп.

«Тараах»

Кэтит сытыары сурааьынна туруору сурааьыннары уэьэттэн аллара тартарыы. Харандааьынан улэ.

4

Куутуулээх Сана дьыл.

«Тымныы о5онньор»-хоьоон .

«Салют тыаьа»- истибиттэн утуктуу.

«Харыйачаан тула»-остуоруйа истии, хоровод ырыалар.

Интонация5а, дикция5а улэ.

Дьиэ5э, тэрилтэ5э салют, гирлянда кутталын билиьиннэрии, сэрэхтээхтик туьанарга, улахан киьитэ суох тыыппакка уэрэтии беседа.

«Хаар кыырпахтара»-баатаны бэкунутуу-«Хаарынан оонньуубут»-музыканан хамсаныы.

«Харыйачааны киэргэтии»- бэлэм ойууга араас эннээх тэгуруктэри тонсуйуу ньыматынан туьэрии.