“Әкият аланында” (Өлкәннәр төркемендә ачык шөгыль конспекты)
план-конспект занятия по развитию речи (средняя, старшая, подготовительная группа)

“Әкият аланында” (Өлкәннәр төркемендә ачык шөгыль конспекты)

Бурычлар:

1.Матурәдәбиятка, әкиятләргә кызыксыну уяту. Әкиятләрнең эчтәлеге буенча белемнәрен ныгыту. Хәтерне арттыру.Татар халык шагыйре Габдулла Тукай ижатын,биографиясен,әсәрлэрен

белүләрен ныгыту.

2. Балаларның коммуникатив сыйфатларын үстерү, диалогик сөйләмне камилләштерү.

3.  Балаларда артистлык сыйфатлары тәрбияләү, театральләштерелгән тамашалар аша иҗади потенциалларын ачу.Күңелле, тойгылы халәт тудыру.

Сүзлек:Шүрәле,Су анасы,сертотмас үрдәк,елга,тарак,төлке,әтәч,урман.

Җиһазлар:Тылсымлы елга (зәңгәр материал),тылсымлы таяк,күпер(сетка),уенчык тычкан,куян,кәрзин,фланелеграф(банка,стакан сүрәтләре,җиләк җимешләр рәсемнәре),мольберт,световой стол,ком,трубочкалар, “Теремок”әкияте атрибутлары,костюмнар,аланлык өчен материал.

Музыканы компьютерда кулану:җыр “Шүрәле”,тылсымлы көй,муз. Заставка “В готях у сказки”,музыка к сказке “Теремок”,елга тавышы, аз хәрәкәтле җырлы уен өчен музыка,кошлар һәм урман тавышлары,проекторда презентация.

Алымнар:

1. Сюрприз моменты : Шүрәле керү.

2. Дыхательная гимнастика

3. Дидактик уен: “Яраткан әкиятеңне әйт”

4. Дидактическая игра: “Назови сказку”

5. Инсценировка сказки “Теремок”

6. Дидактическая игра: “Угости Карлсона”

7. Табышмаклар

8. Җырлы уен

9. Дидактик уен: “Кайсы герой артык”

10. Индивидуль эш

11.  Дидактик уен: “Кайсы әкияттән”

12.  Кроссворд чишү

13.  Шарларны күпертү,төркемгә кайту.

Тәрбияче: Мы все за руки возьмемся
И друг другу улыбнёмся.
Справа друг и слева друг,
Улыбнемся всем вокруг!
Замечательно! От ваших улыбок в зале стало светлее.
Тәрбияче:Балалар ә сез әкиятләр яратасызмы?(балалар җавабы)

- Нинди әкиятләр сез беләсез? (балалар җавабы)

-Әйе чыннанда сез әкиятләрне бик яратып тыңлыйсыз һәм карыйсыз,ә кайвакыт үзегездә уйлап чыгарасыз.

- Ә әкиятләр нинди төркемнәргә бүленәләр? (халык, автор).

- Балалар,ә ни өчен халык әкиятләрен халык әкиятләре дип йөртәләр? (балалар җавабы).

- Ә ни өчен кайберләрен автор әкиятләре дип йөртәләр? (балалар җавабы:чөнки аларны бер кеше –автор язган).

-Балалар,ә нинди халык әкиятләре һәм автор әкиятләре сез беләсез?(татар халык,рус халык,төрле халык әкиятләре,Г.Тукайның,А.Алишныңһ.б..)

- Балалар,ә әкиятләр ничек башлана соң? (Яшәгән-булган...Бер патшалыкта...Жили- были… В некотором царстве, в некотором государстве… В тридевятом царстве, в тридесятом государстве)

- Бүген мин сезгә әкият иленә сәяхәткә барырга тәгъдим итәм.

«Шүрәле» җыры яңгырый.Бармагын кыстырган Шүрәле керә.

Шүрәле:У-у-у-у…Исәнмесез балалар.Сез Былтырны күрмәдегезме?Мин аны кайчаннан бирле эзләп йөрим.Ярдәм итегез,зинһар.Һич котыла алмыйм шушы бурәнәдән.

Тәрбияче: Балалар,сез таныдыгызмы соң бу урман иясен?Кайсы  әкияттән сон бу әкият герое?(балалар җавабы).

-Балалар,Шүрәлегә ярдәм итәбезме?(Әйе)

-Алайса,әйдәгез тизрәк юлга кузгалыйк.

-Ә нәрсә белән барырбыз микән соңәкиятләр иленә?

(балаларнын жаваплары)

- Ә телисезме шар белән очырга?(Әйе)

Сулыш гимнастикасы.Әйдәгез әле шарларны күпертик.Борын аша тирән сулыш алабызда,авыз аша чыгарабыз (ш-ш-ш).

(Куллары белән шар сүрәтлиләр,түгәрәк өченә киләләр,кире элеккеге хәлгә кайталар)

- Ә хәзер инде,җиргә төшергә кирәк.Безнең шарлар әкрен генә һаваны чыгаралар (с-с-с).

 (Тылсымлы көй яңгырый)

-Балалар,менә без сезнең белән әкият иленә дә килеп җиттек.Карагыз әле!Нәрсә икән бу? Безнең юлыбызда тылсымлы елга.Аның аркылы чыгарга кирәк,моның өчен безгә “Тылсымлы таяк” уенын уйнап яраткан әкият исемнәрен әйтергә кирәк,шул вакытта гына монда күпер барлыкка киләчәк.Тылсымлы таякны бер-беребезгә биреп,яраткан әкият исемнәрен атарга кирәк булачак.

(Балалар яраткан әкият исемнәрен атап чыгалар).

Тәрбияче:Бик әйбәт балалар.Менә күпердә барлыкка килде.Әйдәгез күперне игътибарлы гына чыгабыз.(балалар елганы чыгалар). Бу бит тылсымлы алан балалар карагыз әле.

 (Муз.заставка «В гостях у сказки»)

- Ребята, посмотрите, кто нас встречает. Это мышка. А в какой сказке мы встречаемся с мышкой? (Теремок, курочка ряба,репка)

-А какие это сказки?(ответы детей)

- Мышка ты не видалаБылтыра?

Мышка: Нет, но может он в сказках потерялся.Найдите ответы в моих загадках,которые в конверте( 1задание от мышки)

Тәрбияче: Ребята давайте узнаем с вами сказки,может они нам помогут найти Былтыра

1 «Узнай сказку»

Сидит в корзинке девочка

У мишки за спиной.

Он сам того не ведая,

Несёт её домой.

(Маша и медведь)

Прибежище Мышки-норушки,

Зелёной Лягушки-квакушки

И прочей звериной компании.

Скажите мне хором название.

(Теремок)

Чашки три и три постели,

Стульев тоже три, смотри,

И жильцов здесь в самом деле

Проживает ровно. (три) .

Как увидишь, сразу ясно:

В гости к ним ходить. (опасно) .

Убегай скорей, сестричка,

Из окна лети, как. (птичка) .

Убежала! Молодец!

Значит, сказке всей. (конец) .

По слогам читает Федя:

Это сказка ".. ".

("Три медведя".)

Из муки он был печён,

На сметане был мешён.

На окошке он студился,

По дорожке он. (катился) .

Был он весел, был он смел

И в пути он песню. (пел,

Съесть хотел его Зайчишка,

Серый волк и бурый. (Мишка) .

А когда малыш в лесу

Встретил рыжую. (Лису,

От неё уйти не смог.

Что за сказка?

". "!

Ну и овощ, вот гигант,

Ну, не вытащить никак!

Тянул дедка вместе с бабкой,

Мышка очень помогла!

(сказка «Репка»)

Картинки с изображением сказок.

Тәрбияче:Молодцыребята,вы справились и с этим заданием.Ребята посмотрите-это ведь костюмерная сказок.Посмотрите,какие костюмы здесь есть?

(Дети называют костюмы персонажи сказки «Теремок»).

Тәрбияче:А к кой сказке эти костюмы? (ответы детей).Ребята,давайте мы с вами поиграем в сказку.

Звчит музыка к сказке.

Инсценировка сказки “Теремок”

Тәрбияче: Молодцы вы хорошо знаете сказки. Ну, а где же Былтыр?

Балалар:Былтыра здесь нет.

Тәрбияче: Правильно его здесь нет. Отправляемся искать его дальше.

(Встреча с зайчиком)

Тәрбияче: -Вот и Зайка возле него корзина интересно что там?Давайтепосмотрим!А здесь конверт в нем вот что написано Былтыра я не видел ,но может он в моей корзине потерялся.

Тәрбияче: Ребята давайте поищем.

2. «Волшебная корзина зайчика»

(Из корзинки зайчикадостают загадку,банку с вареньем, предметы-картинки:стакан,банка.) :

Загадка:

Любит тортики, варенье,

Сушки, сладости, печенье.

Он упитанный вполне.

И пропеллер на спине! (Карлсон)

- Как называется сказка,в которой есть этот предмет? («Малыш и Карлсон»)

- Что больше всего любил кушать Карлсон? (Сладости)

- Давайте для Карлсона приготовим угощение: варенье и сок. Вы знаете, что варенье хранят в баночках, а сок пьют из стакана (картинки выставляються на доске) Угощение будем готовить из фруктов и ягод. Назовем давайте их.

Дидактическая игра «Приготовим угощение для Карлсона»(на световом столе)

- Тансылу, какое ты угощение приготовила? (Я приготовила вкусное малиновое варенье).

- Хусаин, а ты что приготовил для Карлсона? (Я приготовил ароматный клубничный сок). И т. д.

- Молодцы я думаю, что Карлсон будет очень рад.

Тәрбияче: Молодцы ребята. Ну, а где же Былтыр?

Балалар:Былтыра здесь нет.

Тәрбияче: Правильно его здесь нет. Отправляемся искать его дальше.

Тәрбияче: Ә без балалар юлыбызны дәвам итик.

Музыка-су тавышы.

Тәрбияче:Балалар,карагыз әле безнең каршыбызда елга,ә елга янында конверт.Конверттагы биремнәр:Елганы чыгар өчен табышмакларга җавап бирегез.

1. Көлтә-көлтә койрыгым

  Селки-селки барамын

  Кетәкләргә кереп, мин

  Тавык-чеби аламын. (төлке)

1 нче слайд

2. Су коена инештә,

Оча алса да, җирдә йөри,

Ите яхшы бәлешкә. (үрдәк)

Бу кайсы әкияттән? (“Сертотмас үрдәк”)

2 слайд

3. Башы – тарак, койрыгы – урак. (әтәч)

3 нчы слайд

4. Яшел чирәм өстендә

Кырт-кырт кыртлар

Канатларын җәеп

Балаларын туплар. (тавык)

4 нчы слайд

5. Мин кечкенә, миңа тимә,

Тисәң, авыртты димә! (бал корты)

Кайсы әкият герое? (“Бал корты һәм шөпшә”)

5 нче слайд

 6. Барадыр аугалап,

 Колакларын салгалап,

   Талмас беләге,

   Армас йөрәге. (аю)

6 нче слайд

  7. Сорыдыр төсе, үткендер теше,

      Урманда йөри, бозаулар эзли. (Бүре)

  7 слайд

Тәрбияче: Балалар сез бик күп беләсез икән.Ә хәзер әйдәгез уйнап-җырлап алыйк әле.

Җырлы уен: “Куяннар һәм төлке”.

Тәрбияче: Безнең елганы чыкканчы тагын бер биремне үтәргә кирәк әле.Мин сезгә әкият геройларын әйтәм,ә сез кайсысы артык табып бирерсез.

8 нче слайд.

1.      Төлке,торна,тәлинкә,кувшин,бүре.(Хәйләгә кршы хәйлә)

 9 нче слайд

 2.      Кәҗә, соры бүре,шүрәле,кәҗә бәтиләре,тимерче.(Кәҗә бәтиләре һәм бүре)

10 нчы слайд

3.      Йомры икмәк,тиен,буре,аю,төлке.(Йомры икмәк)

11 нче слайд

4.      Чуар тавык, бүре,әби,тычкан(Чуар тавык әкияте)

12 нче слайд

Тәрбияче: Балалар менә елга үзенең басма ишекләрендә ачкан,ә Былтырны без һаман да тапмадык әле.Әйдәгез юлыбызны дәвам итик әле,бәлки хәзер без Былтырны табырбыз.

Фонограмма кошлар һәм урман тавышы белән.

1 нче слайд: Урман рәсеме.

Тәрбияче: Балалар без сезнең белән тылсымлы урманга килеп җиткәнбез бит. Әйдәгез бераз

урман аланлыгында утырып ял итик.(идәндә яшел келәм ябылган)Тылсымлы урманда тылсымлы үсемлекләр,тылсымлы кошлар һәм хайваннар яши.Балалар әйтегез әле нинди тылсымлы үсемлекләр һәм хайваннар беләсез сез?(Балалар җавабы)

Тәрбияче:Әйдәгез балалар тылсымлы урманны һәм анда яшәүчеләрен күз алдына китерик әле.

Мин сезгә сораулар бирәм , ә сез җавап эзләрсез.

1.Минемдә бит синең белән кытый-кытый уйныйсым килә! (Шүрәле).

1 нче слайд(балалар җавабыннан соң)

2.Китте болар.Бара,һаман бара,бара,күренмидер күзләренә ак һәм кара.(Кәҗә белән Сарык).

2 нче слайд(балалар җавабыннан соң)

3.Кем басмага утырып алтын чәчләрен тараган? (Су анасы).

3 нче слайд(балалар җавабыннан соң)

Тәрбияче:Балалар,бу әкиятләрне кем язган? (балаларның җаваплары)

– Балалар,карагыз әле,бу портретта сез кемне күрәсез? (балаларның җаваплары)

1. Сез бу язучы турында нәрсәләр беләсез,кем ул Тукай? (Язучы, шагыйрь)

2. Кайдатуган? (Кушлавычта)

3. Тагынниндиавыллардаяшәгән? (Өчиле, Сасна, Кырлай)

4. Тукайның туган көне кайчан? (26 апрель-яз көне)

5. Тукайгабыелничәяшьтула? (133яшь)

6. Аныкечкенәчактаниндикушаматбеләнэндәшкәннәр? (“Апуш” дип)

Тәрбияче: Ярый Тукай турындабеләсезикән.Әменә аның әсәрләрен ничек итеп белгәнегезнебукроссворднычишкәчачыкларбыз.Һәм инде әлбәттә Шүрәлегә ярдәм итү нигезеннән Былтырны да шушы кроссвордны чишкәч табып бирерсез дип ышанып калам. Мин сезгә Тукай әсәрләреннән өзекләр укыйм,ә сез әсәрнең исемен атарсыз һәм без аларны менә шушы шакмакларга яза барырбыз.

Кроссворд чишү:

1....Мин торам кырларда, 
Болында, урманда; 
Уйныймын, очамын 
Яктыкөнбулганда...

2....Юк, кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә; 
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә...

3....Киттеболар. Бара, һаман бара, бара,— 
Күренмидеркүзләренәакһәм кара. 
Бара болар. Күпмебаргач, аллабелә, 
Юл өстендәүлгәнБүребашынтаба…

4….Йөзепкарыйтабактаарлы-бирле — һиччыгыпбулмый!
Сыексөт бит, бата, һичтәтабактанычкыныпбулмый….

5….Күпэшләдеиренмичә; бара-бара 
Чыгардыулматур-матурбалалар да…

6….Билгеле, бу кап-кара урмандаһәрерткыч та бар,
Юктүгелаю, бүре; төлке — җиһанкорткыч та бар.
һәмдә бар мондакуян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очратааучыбулыпурмандакүпйөргәнкеше…

Тәрбияче:Балалар,менә без сезнең белән Былтырны таптык,афәрин сезгә.Әкайдан без аны таптык? Былтырны табыр өчен без бик тырыштык,озын һәм катлаулы юл үттек.Кемнәр очрады әле безнең юлыбызда?Нинди биремнәр үтәдек? (балаларның җаваплары)

Тәрбияче: Ә хәзер безгә бакчабызга кайтыр вакыт җитте,моның өчен без сезнең белән шарларны күпертик- (ш-ш-ш).

- Ә хәзер инде,җиргә төшергә кирәк.Безнең шарлар әкрен генә һаваны чыгаралар (с-с-с).

 - Менә кайтыпта җиттек. Балалар сезгә әкиятләр илендә ошадымы?

- Миңа да бик ошады,сез чын әкият белүчеләр икән,ә сәяхәт турында истәлеккә мин сезгә менә шундый медальләр бүләк итәм (медальләр өләшү).

 Кроссворд чишү:

1....Мин торам кырларда, 
Болында, урманда; 
Уйныймын, очамын 
Яктыкөнбулганда...

2....Юк, кирәкми, мин өйрәнмим, минем уйныйсым килә; 
Шул болыннарда ятасым, шунда ауныйсым килә...

3....Киттеболар. Бара, һаман бара, бара,— 
Күренмидеркүзләренәакһәм кара. 
Бара болар. Күпмебаргач, аллабелә, 
Юл өстендәүлгәнБүребашынтаба…

4….Йөзепкарыйтабактаарлы-бирле — һиччыгыпбулмый!
Сыексөт бит, бата, һичтәтабактанычкыныпбулмый….

5….Күпэшләдеиренмичә; бара-бара 
Чыгардыулматур-матурбалалар да…

6….Билгеле, бу кап-кара урмандаһәрерткыч та бар,
Юктүгелаю, бүре; төлке — җиһанкорткыч та бар.
һәмдә бар монда куян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очрата аучы булып урманда күп йөргән кеше