Б авазы һәм Бб хәрефләре
план-конспект урока по чтению (1 класс) на тему

   Әдәби уку дәресеннән план конспекты

Тема: [Б] авазы, Б,б хәрефләре.

Теманың максаты: укучыларны тартык[ б] авазы, аның үзлекләре, хәрефе белән таныштыру; сөйләмнән авазны аерып алу күнекмәсе формалаштыру; фонематик ишетү сәләтен үстерү; табигатькә сакчыл караш формалаштыру.
УУЭ:
Шәхси: авазларны дөрес әйтү, эшләү төрен сайлый белү
Регулятив: сүзләрне иҗекләргә дөрес бүлү, тартык авазны аеру.
Танып – белү : аваз белән аны белдерүче хәреф арасындагы бәйләнешне аңлау.
Коммуникатив: ишетә һәм тыңлый белергә өйрәнү, сүзлек хәзинәсен баету.

Эш формалары: фронталь, парлап, индивидуаль.
Материал:  И. Х. Мияссарова “Әлифба” 65-67 бит;

 И.Х.Мияссарова “Әлифба” укытучылар өчен методик кулланма.

Җиһаз:   компьютер,интерактив такта, презентация,биремле  карточкалар.                                                  

 Дәреснең тибы: яңа тема өйрәнү

Метод һәм алымнар: әңгәмә,парларда эшләү,индивидуаль эш.

Теманың төп эчтәлеге,терминнар, төшенчәләр: Сузык  аваз, тартык аваз. Басма һәм язма хәреф. Сүзләрне иҗеккә бүлү. Кушылмалар төзү һәм уку. Җөмләләр уку. Сузык авазларны аеру: калын сузык, нечкә сузык.  Тартыкларны аеру: яңгырау тартык, саңгырау тартык.

Предметара бәйләнеш: әйләнә-тирә дөнья,математика.

                           Дәреснең структурасы:        

1.Оештыру өлеше.

2.Үзбилгеләмә, эшчәнлекнең алымнарын билгеләү. Уку мәсьәләсен кую.

3. Уку мәсьәләсен чишү, танып-белү эшчәнлеге:

- белемнәрне актуальәштерү;

- тартык [б]авазын ишетеп таный белергә өйрәнү;  аваз                                                                                                               кушылмалары, сүз, җөмлә уку күнекмәләрен формалаштыру;

4.Рефлексия.

               Дәрес барышы.

I.Оештыру. Уңай психологик халәт тудыру.

Хәерле иртә балалар !

Исәнмесез, саумысез!

Күтәренке кәеф белән

Дәресебезне башлыйбыз!

-Безнең дәресебезгә бүген кунаклар килгән . Алар төрле мультфильм геройлары. Беренче кунагыбыз кем икән? (Маша)

            Слайд

 Ул безгә хәрефләр алып килгән, тиз генә шул хәрефләрне укып күрсәтик әле.

II. Актуальләштерү.

-Укучылар, ягез әле, үткәннәрне искә төшереп кабатлап алыйк.Тактадагы хәрефләрне укып күрсәтегез әле. .

       Слайд

а Н Ң у о Л р м э Й М ф

-Бу хәрефләр турында сез нәрсәләр әйтә аласыз?

(Монда сузык һәм тартык авазлар бирелгән. Аларны 2  күплеккә бүләргә була: 1нче күплек- сузык авазларны белдерүче хәрефләр, 2 нче күплек тартык авазларны белдерүче хәрефләр; баш һәм юл хәрефләр; ң хәрефе дөрес язылмаган ,чөнки татар телендә ң авазыннан башланган сүз юк. )

3.Тема буенча эш

   Слайд

• Алдагы биремебез табышмак . Әйдәгез, бергәләп җавабын табабыз.

                 Канаты бар, оча алмый,

                  Коры җирдә йөри алмый.    (балык) Слайд

-Бу сүзне иҗекләргә бүләргә һәм аваз анализы ясарга кирәк.

Ба-лык.

[б]- тартык аваз, яңгырау.

[а]- сузык аваз, калын

[л]- тартык аваз, яңгырау

[ы] - сузык аваз, калын

[к] – тартык аваз ,саңгырау.

Слайд

Һәр кешенең шәхси бәйрәме, ул елга 1 генә була. Аннан соң без 1 яшкә үсеп китәбез.( Туган көн).Бу көнне без нәрсә көтәбез?( бүләк)

Бү-ләк

[б]- тартык аваз, яңгырау.

[ү]- сузык аваз, нечкә

[л]- тартык аваз, яңгырау

[ә]- сузык аваз,нечкә

[к] – тартык аваз ,саңгырау.

4 эш.

        Слайд

аб    әб     ба     бә

ыб   эб      бы    бе

уб    үб      бу    бү

5.Парларда эшләү

Карточкалардан иҗекләр уку

III.Уку мәсьәләсен кую.

6.-Икенче кунагыбыз-Лунтик . Ул да безгә  ярдәм сорап килгән. Ул  яңа хәреф өйрәнгән һәм шул хәреф белән дәфтәренә яңа сүзлр язган булган . Бу сүзләрне иптәшләренә күрсәтергә дип барганда , кайбер хәрефләре төшеп калган. Ул хәрефләрне табарга булышабызмы?

 Аның  өчен тактадагы сүзләрне дөрес итеп укырга кирәк.

              Слайд4

   ...алык          ...үләк    

    ...асу            ...үре

     ...ака            ...үрек

-Лунтикның нинди хәрефе төшеп калган?  (Б хәрефе)

             Слайд

-Ни өчен сүзләр ике баганада бирелгән? (Беренче баганада калын әйтелешле, икенче баганада нечкә әйтелешле сүзләр язылган)

IV. Уку мәсьәләсен чишү.

7.-Алфавиттан Б хәрефен кайсыгыз табып күрсәтер?Ул кайда урнашкан?

Б авазын әйтеп карыйбыз,нинди аваз?

•  Авазны әйткәндә авыз эчендә тынның тоткарланып калуы күренә, димәк, тартык аваз. Колакларны каплап тикшерик, аваз колакларга барамы? Димәк , яңгырау.

              Слайд 6

8.Бу баш Б хәрефе. Без аны кайларда кулланабыз? (Кеше исемнәре, шәһәр, авыл исемнәре һ.б язганда.)

• Бу юл б хәрефе.Бу хәреф кайда языла? (Бу хәреф сүзнең  башында, уртасында, ахырында языла.)

Физминутка

Автобуска утырдык
Сәяхәткә җыендык.
Бип-бип-бип, бип-бип-бип
Сәяхәткә җыендык.
Барабыз урман аша,
Безгә кояш елмая.

Бип-бип-бип, бип-бип-бип
Безгә кояш елмая.

9.Язгы кырэшләре беткәч, безнең каникуллар башлангач нинди милли бәйрәм уздырабыз?

• Рәсемдә нинди бәйрәм күрсәтелгән?(Сабантуй бәйрәме)
• Ә сез Сабантуй бәйрәмен яратасызмы?
• Анда нинди уеннар уйныйлар?(Балалар җавабы тыңлана).

10.“Болында” хикәясен уку.

• Хикәядә нинди кеше исемнәре очрады?
• Алар ничек язылган? (Баш хәрефтән язылган)
• Ни өчен? (Кеше исемнәре баш хәрефтән языла).

Слайд 10

• 11.Безнең дәрескә бүген ябалак та килгән әле. Ләкин ул буш кул белән килмәгән , безгә төрле биремнәр алып килгән. Әйдәгез,шул биремнәрне үтик әле.
• 1.“ Кайсы артык?”уены

Басма,абага, бүләк, бака

-Кайсы артык? Ни өчен? (бүләк- нечкә әйтелешле сүз)

Банан, болын, Бану, балан

(Бану- кеше исеме)

Балык, басу, песи, буран.

(песи сүзендә б хәрефе юк).

2. [б] авазы кергән берәр сүз әйтегез.    (бала, бака, бакча, баз....)

3. Шул сүз белән җөмлә төзегез.(Җөмлә схемасы буенча эшләү)

VI.  Йомгаклау.

Дәрестә нәрсәләр эшләдек?

-Без бүгенге дәрестә нинди аваз белән таныштык? ([б] авазы)

-Ул нинди аваз? (тартык аваз, яңгырау)

Димәк дәресебезнең темасын ничек атарбыз?

        Слайд 11

-Афәрин укучылар! Сез бүген бик тырышып эшләдегез. Сезнең җаваплар кунакларга да бик ошады.

VII.        Рефлексия.

• Бүгенге дәрес сезгә ошадымы?
• Кәефләрегез ничек?

 (Смайллар ярдәмендә күрсәтәләр)