План занятия "Оонньуурдар мастарыскыайдара"
учебно-методический материал (2 класс) на тему

Саха Республикатын үөрэҕин министерствота

Чурапчы улууһун муниципальнай казеннай үөрэх тэрилтэтэ        А.П.Илларионов аатынан Хайахсыт орто оскуолата

тема: Оонньуурдар мастарыскыайдара

кылаас: 2

учуутал: Максимова Прасковья Дмитрьевна

Хайахсыт, 2015 сыл.

Дьарык  темата: «Оонньуурдар мастарыскыайдара».

Дьарык  сыала: Саҥа дьыллааҕы оонньуурдар нөҥүө оҕо айар, оҥорон таһаарар  сатабылын  сайыннарыы.

Соруктара: 1) үөрэтэр- дьүһүнү, матырыйаалы  сөпкө арааран уонна аттаран үлэлиирин ситиһии.

2) сайыннарар – оҕо айар, тутан-хабан оҥорор дьоҕурун сайыннарыы.

3)  иитэр – бэйэ-бэйэҕэ болҕомтолоох сыһыаны иитии; Бэйэтин үлэтин  сыаналанар уонна атын киһини кытта сүбэлэһэн тэҥҥэ үлэлиири үөрэтии.

        Оборудование: мультимедийнай оборудование, презентациялар, шаблоннар, киэргэтэр маллар.

Дьарык хаамыыта:

1. Тэрээһин түгэн.

Үтүө күнүнэн, мин аатым Прасковья Дмитрьевна.Оҕолор, бүгүн биһиэхэ үтүө күн үүннэ.Чэ эрэ бэйэ- бэйэбитигэр үчүгэй настарыанньаны бэлэхтиэххэйин.Мин эһиэхэ мичээрдиибин, эһиги миэхэ.Олорун уонна бэлэмнэнин. Бүгүн биһиги элбэҕи оҥоруохпут, айыахпыт. Туттар тэриллэргит бааллар дуо?

2. Умсугутуу.(1 слайд)

• Оҕолоор, эһиги ханнык бырааһынньыгы саамай сөбүлүүгүт? (Музыка тыаһыыр).
• Саҥа дьылы 18 үйэҕэ Россияҕа Петр I ыраахтааҕы бэлиэтииргэ дьаһал таһаарбыт. Онно маннык  бирикээстээбит: «Саҥа дьылынан бэйэ-бэйэҕитин эҕэрдэлэһин, хас дьиэ аайы саҥа дьыллааҕы симэхтэри бэстэн уонна харыйаттан оҥорун, түүн ортото бары болуоссакка тахсан салютта ытыҥ». Онтон ыла бу бырааһынньык сылын аайы бэлиэтэнэр буолла.
• Оҕолоор, саҥа дьыл киэргэлэ тугуй? (2 слайд).

3. Айар үлэ иэйиитигэр киллэрии.

• Бу икки харыйаны тэҥнээн көрүн. Туох уратылаахтарый?
• Симэммэтэх харыйаны киэргэтиэххитин баҕардыгыт?
• Тыаҕа үүнэн турар харыйаны туохтар киэргэтэллэрэ буолуой?
• Билигин биһиги кыыллар буоламмыт бу харыйаны киэргэтиэҕин.

(оҕолор атрибуттары кэтэллэр).

• Оҕолоор, көрүн эрэ, мин эһиэхэ аптаах хоруопка аҕаллым. Иһигэр туох баара буолуой?
• Бу оонньуурдарынан харыйабытын киэргэтиэҕин. (маҥан шаблон оонньуурдары хостуубун).
• Бу оонньуурдары хайдах киэргэтэбит, тупсарыахха сөбүй?

4. Айар, оҥорор  үлэ.

• Бөлөҕүнэн үлэлиирбитигэр ханнык быраабылалары билэбитий?
• Кылгастык үлэбит былаанын оҥоруоҕун.
• Бары сүбэлэһэн үлэлиибит.
• (Бөлөҕүнэн үлэ ).(Оҥорбут оонньуурдарын харыйаҕа ыйыыллар).
• Оҕолоор, билигин оҥорбут оонньуурдаргытыгар баҕа санааҕытын этэ-этэ харыйабытыгар ыйаан иһин.
• Харыйабытыгар туох тиийбэтий?(сулус)
• Бу икки сулуһу оҥоро охсобут. Сүбэлэһэбит. Икки хамаанда сулуһун холбоон харыйабыт оройугар ыйыыбыт.

5. Түмүк.

• Төгүрүччү турабыт.
• Куобахчааннар, бүгүҥҥү дьарыктар тугу олус сөбүлээтигит?
• Эһэчээннэр, бүгүҥҥү дьарыктан туох саҥаны биллигит.
• Баһыыбаларын, манан биһиги бүгүҥҥү дьарыкпыт түмүктэнэр. Көрсүөххэ диэри!