План урока "Муннук биссектрисата"
учебно-методический материал по математике (4 класс) на тему

Республика Саха (Якутия)

Чурапчинский улус (район)

МБОУ «Хаяхсытская средняя общеобразовательная школа

имени А.П. Илларионова»

Тема: «Муннук биссектрисата»

Предмет : математика

Класс: 4

Учитель: Максимова Прасковья Дмитрьевна

2015г.

Уруок темата: «Муннук биссектрисата».

Үөрэтэр сыала: Муннук биссектрисата тема нөҥүө оҕо ырытар, түмэр сатабылын иҥэрии.

Соруктара: 1) үөрэтэр- Муннук биссектрисатын өйдөбүлүн билиһиннэрии.

2) сайыннарар – болҕойор, өйдүүр, толкуйдуур, оҥорон көрөр дьоҕурун сайыннарыы ;  ырытар, түмэр сатабылын

сайыннарыы;      чинчийэр улэ ньымаларын инэрии.

3)  иитэр – бэйэ-бэйэҕэ болҕомтолоох сыһыаны иитии; Бэйэтин үлэтин  сыаналанар уонна атын киһини сатаан истэр дьоҕуру сайыннарыы.

        Оборудование: мультимедийнай оборудование, презентациялар, карточкалар.

Уруок хамыыта:

1. Тэрээһин түгэн.

Үтүө күнүнэн, мин аатым Прасковья Дмитриевна.Оҕолор, бүгүн биһиэхэ үтүө күн үүннэ.Чэ эрэ бэйэ- бэйэбитигэр үчүгэй настарыанньаны бэлэхтиэххэйин.Мин эһиэхэ мичээрдиибин, эһиги миэхэ.Олорун уонна бэлэмнэнин.

2. Умсугутуу.(1 слайд)

Саас кэлбит. Кутуйах хороонуттан тахсыбыт. Көрбутэ, кини хороонуттан саҕалаан икки саһыл ыллык оҥорбуттар. Кутуйаҕы муннукка хаайбыттар. Кутуйах эрэйдээх хайдах быыһанарын толкуйдаабыт.

(2слайд) Ол турдаҕына хороонуттан Барсук тахсан кэлбит. Киниттэн ыйыппыт:

- Барсук хайдах буолабын?

- Саһыллартан тэйиччи муннук биссектрисатын барар сиринэн көнөтүк ыллыккын оҥоһун.

- Биссектриса диэн тугуй?

- Сардаҥа! – диэн баран салгыы хороонугар киирэн утуйан хаалбыт.

        Кутуйах төһө да өйдөөтөр суол оҥорорун куттаммыт.

(3 слайд).

Арай кердөҕүнэ, аттынааҕы хороонтон Эриэн Үөн тахсан кэлбит.

- Эриэн Үөн миэхэ саһыллартан куотар ыллыкпын биссектриса устун оҥорон биэр – диэн көрдөспүт.

- Биссектриса диэн тугуй?

- Муннук биссектрисата диэн сардаҥа.

- Сеп. (ыллыгын оҥорон биэрбит). Ыллыга хайдаҕый? (токур)

- Оччоҕо саһыл ситиэ дуо?(ситиэҕэ).

Эриэн Үөн баран хаалбыт.

Арай кербүтэ, куобах ойуоккалаан иһэр.(4 слайд)

Куобахтан көрдөһөр.

Онуоха куобаҕа : «Өйдөөтүм!»-диэт ойуоккалыы турбут.

- Суолун керүөҕүн. (Сыыһа, ойбут дии).

-Оччоҕо хайдах буолуохтаах этэй?(сардаҥа)

(Саһыл эмиэ ситиэн сеп.)

Куобах суола сойбут.

(5 слайд). Көрбүтэ сир анныттан Крот тахсыбыт.

(Оҕолору көмөлөһүннэрэн көрдөһүннэрэбин - Кроттан эмиэ ыллыкта оҥороругар көрдөһөр). Онуоха Крот икки Саһыл хороонноруттан  биир тэҥ ыраахха сытар сардаҥаны көрдөрөн биэрэр уонна бу биссектриса диир.

3. Проблемаҕа  киллэрии.

Методический прием:

Остуоруйаҕа ханнык геометрическай өйдөбүллэри иһиттибитий?

(көнө, токур, муннук…)

Чэ эрэ, оҕолоор. Муннук быһаарыытын билэбит дуо?

(Биир точкаттан тахсыбыт икки сардана уескэтэр геометрическай фигуратын муннук диибит. )

- Тугу билиэхпитин баҕарабыт?

        - Кутуйах  хайдах ыллыгы баҕарар этэй?

        (биссектриса устун  көнө уолу баҕарар).

        - Ханнык кыыл көмөлөстө этэй? (Крот)

- Чэ эрэ, оҕолоор. Биһиги эмиэ көмөлөһүөҕүн, биссектрисата тардыаҕын. (Суолун быһыыта муннукка майгынныыр.)

-Билигин эһиэхэ иккилии карточканы биэрэбин. Манна бэриллибит муннуктары тэҥнээн. (Кыра, улахан муннук).  Хайата кыраный? (Халлаан күөҕэ).  Хайдах быһаардыгыт? (Харахпытынан холоон). Өссө атыннык хайдах тэҥниэххэ себуй? (Саба ууран). Биир муннук оройо атын муннук оройугар сөп түбэһэр гына,  биир өрүтэ иккис муннук өрүтүн сөп түбэһэр гына уурабыт. Ханнык муннук кыраный? (Халлаан күөҕэ). Тоҕо? (кыра муннугум ис өттүнэн барда, ол аата кини кыра).

Муннук оройуттан  ыллыбыт уонна муннуктан саҕалаан муннугу тэҥник аҥаардыыр (икки тэн чааска араарар)  сардаҥаны тардабыт. Сардаҥа диэн тугуй? Сардаҥа диэн саҕаланар точкалаах биир өттүгэр бара турар көнө сурааһын. Икки муннук таҕыста.

-Бу икки чааскыт тэҥнэр диэн дакаастыыр кыахтаахыт дуо? Хайдах? Муннук биир өрүтүн иккис өрүтүгэр сеп тубэһэр гына бук тутун. Эһиги тарпыт сардаҥаҕытын кытта сөп түбэстэ дуо?  Бүк туппут сурааһыҥҥыт устун сардаҥаҕытын тардыҥ.

- Муннугу тэҥник аҥаардыыр сардаҥа биссектриса дэнэр.

   4. Проблеманы ырытыы. Бу билиибитин чиҥэтэн сорудахтары толоруоҕуҥ.

- Бу ыйытыылырбытыгар   эппиэти булаары бу сорудахтары оҥоруоххайын.

        Сорудах: Сөптөөх эппиэти тал уонна быһаар.

1 белех.         М.б.-көнө сурааһын.

                М.б.-кэрчик

                М.Б.-сардаҥа

2 белех.         М.б.-муннук оройуттан тахсыбат сардаҥа

                М.б.-муннук оройуттан тахсар сардаҥа

                М.б.-муннук оройуттан тахсар кэрчик.

3 белех.         М.б.-муннугу тэҥник  аҥаардыыр сардаҥа

                М.б.-муннугу тэҥник анаардыыр көнө сурааьын

                М.б.-муннугу тэҥник араарбат сардаҥа.

5.  Рефлексия. (ырытар, түмүк оҥорор сатабылларын чиҥэтэр сыалтан таблицаны толорторобун).

- О5олоор, төһө еөдөөбүппүтүн бэрэбиэркэлэниэҕин. Карточкалары туттан таблицаны толоруоҕун. (12 слайд)

- Өйдөөн истиҥ:

Өскөтүн сөбүлэһэр буоллаххытына «+» бэлиэни кураанах клеткаҕа туруроруҥ.

Себулэспэт буоллаххытына «-» бэлиэни туруоруҥ.

        -Бэрэбиэркэлэнэбит. (бөлөхтөрүнэн атастаһыннарыы)

        (уопсай бэрэбиэркэлиэҕин)

        Үс бастакы эппиэккэ  “+” буолбут буоллаҕына муннук биссектрисата дэнэр.

6. Түмүк.

- Оҕолоор, биһиги тугу билиэхпитин баҕарбыппытый?(М.б.)

- Муннук биссектрисатын быһаарыытын биэрэр кыахтаахпыт дуо?

 Муннук оройуттан тахсар тэҥник аҥаардыыр  сардаҥаны муннук биссектрисата  диибит. 

- Бүгүн  уруокка туох саҥаны биллиҥ?

-Уруокка тугу интириэһиргээтиҥ?

-Уруокка үлэҕин  хайдах сыаналыыгын?

7. Дьиэҕэ үлэ.

 Үс тэҥэ суох муннук оҥороҕут. Муннуктар тэҥэ суох буолуохтаахтар. Муннуктары хайдах мээрэйдиир?  Хас биирдии муннукка сардаҥата тардыҥ.  

Көрсүөххэ диэри!