Рабочие программы для 3 класса ПНШ ФГОС
рабочая программа (3 класс) на тему

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘТНӘ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ ГОМУМИ БЕЛЕМ УЧРЕЖДЕНИЕСЕ “КҮӘМ УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ МӘКТӘБЕ”

3 нче сыйныф өчен ӘДӘБИ УКУ фәненнән эш программасы

 «Перспектив башлангыч мәктәп»

Төзеде Гатауллина Гөлназ Рахиман кызы,

I квалификацион категорияле башлангыч сыйныфлар укытучысы

2018– 2019 нчы  уку елы

Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре:

      Укучы белергә тиеш:

• баланың үзенә иң ошаган авторның берничә әсәрен;
• тиешле интонация белән текстларны аңлап укый һәм укыганны үз сүзләре белән эзлекле итеп сөйли белүе;
• текстлардагы сүзләрнең күп мәгънәле, күчерелмә мәгънәдә булуларын аңлата алу;
• сурәтне (образны) әсәр текстында таба һәм кеше белән бәйләнешен күрә белү;
• “әсәр” төшенчәсен, җанлы сөйләмнән аермасын белү;
• әдәби әсәрнең чәчмә, тезмә,пьеса рәвешендә язылуы үзенчәлекләрен үзләштергән булу;
• әдәбиятның төрләрен, матур әдәбиятны аера белү;
• китаплардан,  дәреслекләрдән төрле авторларның 6–8 әсәрен яттан белү;
• мөстәкыйль рәвештә китаплар сайлый белү, китап элементлары буенча аның эчтәлеген        ачыклау;
• сүзлекләр белән мөстәкыйль эшләү;

• -аңлап, йөгерек уку күнекмәләре булдыру;
• -текстның темасын, төп фикерен табу, текстны мәгънәви кисәкләргә бүлү, текстның планын    төзү, тулы һәм кыскача эчтәлекне бирә белүләренә ирешү;
• -фольклор әсәрләрен тану, автор әсәрләре белән уртаклыгын, аермасын билгеләү;
• әсәрдәге геройлар турында үз фикерләрен әйтә белүләренә ирешү, геройларның характерын  
• ачыклау, чагыштыру;
• әдәби әсәрләр белән кызыксыну, эшли белү күнекмәләре булу.

          Укучы эшли алырга тиеш:

• -“әсәр” төшенчәсен, җанлы сөйләмнән аермасын белергә;
• әсәрдәге сүзләрне дөрес итеп әйтеп,кычкырып һәм эчтән укый белергә;
• шигырьләрне сәнгатьле итеп укырга;
• әсәрнең мәгънәви кисәкләре арасында бәйләнешләрне ачыкларга, төп фикерне билгеләргә һәм аны үз сүзләрең белән әйтеп бирергә;
• төрле авторларның шигырен яттан сөйли белергә;
• кыска күләмле әсәрләрнең эчтәлеген сөйләргә;
• сүзлекләр белән мөстәкыйль эшләргә;
• әсәрдәге төп геройга үз мөнәсәбәтеңне белдерергә;
• фольклор әсәрләрен танырга, автор әсәрләре белән уртаклыгын, аермасын билгеләргә.

Алынган белемнәрне көндәлек тормышта куллана алырга:

• сөйләм этикасын уңышлы файдалану;
• мөстәкыйль рәвештә уку өчен китап сайлау;
• иптәшеңнең эшчәнлеген бәяләү,
• үз фикереңне тулы әйтә белү;
• сүзлекләрдән кирәкле мәгълүматны таба белү, уңышлы файдалану

Универсаль уку гамәлләре формалаштыру

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

• дәреслектә ориентлаша белү;
• шартлы билгеләрнең телен белү;
• рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү;
• төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру;
• материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү;
• дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү;

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

-кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;

• гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау;
• үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү;

• тормыш тәҗрибәсен куллану;
• эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре:

• дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү;
• үз уңышларың,уңышсызлыкларың турында фикер йөртү;
• үз мөмкинлекләреңне бәяләү;
• үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру;
• мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую)

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:

• тормыш тәҗрибәсен куллану;
• күршең белән хезмәттәшлек итү;
• үз фикереӊне һәм позицияӊне формалаштыру;
• уртак эшчәнлеккә һәм гомуми чишелешкә килү;
• күршеңнеӊ нәрсәне белүен һәм күрүен, нәрсәне белмәвен һәм күрмәвен исәпкә алып, аӊлаешлы сөйләм төзергә сораулар бирү;
• күршеңнеӊ эш-гамәлләрен контрольгә алу;
• сөйләмнеӊ диалог формасын үзләштерү.

ӘДӘБИ УКУ ДӘРЕСЛӘРЕ ПРОГРАММАСЫ ЭЧТӘЛЕГЕ

Хайваннар турындагы әкиятләр. Халык авыз иҗатының бер төре булган һәм җир йөзендәге барлык милләтләрдә дә яшәп килүче, буыннан буыннарга күчеп йөри торган хайваннар турындагы әкиятләргә карата гомуми күзаллау булдыру. Әкиятләрнең гасырлар дәвамында үсеше. Гади вакыт тасмасы: 1) бик борынгы әкиятләр, 2) борынгы, 3) бик борынгы булмаган әкияти вакыйгалар турында аңлату.

Бик борынгы әкиятләрдә хайваннар арасындагы мөнәсәбәтләр, аларның тышкы күренешләре төп урынны алып тора. Борынгы әкиятләрдә геройның аңы, хәйләгә осталыгына дан җырлана. Ә әкияти вакыйгалар исә үз эченә геройның изге эшләрен, аның сәләтен, киң күңеллеген күрсәтүне максат итеп куя. Йөремсәк әкиятләр турында күзаллау булдыру..

Мәсәл жанры. Мәсәлләрнең ике өлештән: хикәяләү (вакыйга) һәм моральдән (нәтиҗә, тәрбияви аңлату) торуын аңлату. Мәсәлдәге хикәяләү өлешенең әкиятләрдән килеп чыгуына басым ясау. Мәсәлләрнең мораль өлешенең мәкальләр белән охшашлыгы. Мәсәл җанрының килеп чыгышы, үсеше. Бөтен дөньяга танылган мәсәлчеләр: Эзоп, Ж. Лафонтен, И. Крылов, татар мәсәлчеләре К. Насыйри, Г. Тукай, М. Гафури, Г. Шамуков, Ә. Исхак һәм башка язучылар әсәрләрен өйрәнү.

Мәкаль жанры. Мәкальләр – ул борынгылар сүзе, аталар сүзе, картлар сүзе, тәҗрибә һәм хикмәт җимеше, хәтердә сакланырга тиешле хәзинә, халыкның күмәк фикере, тормыш кагыйдәсе, сүзгә дәлил, тормышта киңәш. “Мәкаль” сүзе гарәп теленнән алынган, “урынлы сүз яки тиешле урында әйтелгән сүз” дигән мәгънәне аңлатуын төшендерү. Төрле халык мәкальләре. Мәкальләрне сөйләмдә, мәсәлләрдә урынлы куллану.

Хикәя жанры турында күзаллау формалаштыру. Хикәя геройлары аларның портреты һәм характер үзенчәлекләренең башкарган гамәлләре аша чагылышы. Авторның үз героена мөнәсәбәте. Геройларга чагыштырмача характеристика. Герой яшәгән тирәлек,пейзаж.

Әкият һәм хикәя жанрының үзгәлеге турында күзаллау формалаштыру. Әкият һәм хикәя жанрларының композиция үзенчәлеген

(күзәтүләр аша) аңлату. Укучы-тыңлауга табигый көчләрнең серен, әкият геройларының серле тормыш агышын күрсәтү, хикәя геройларының характерларында тормыштан алынган вакыйгаларны чагылдырып сөйләү.

Шигърият. Кеше һәм табигать бергәлеге. Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып күзаллау. Әйләнә-тирә дөнья матурлыгын шагыйрь өчен илһам чишмәсе булуын инандыру. Шагыйрьдә чагыштыру, сынландыру, эпитет.

Автор әсәрләрендә һәм халык авыз иҗатында охшашлык. Чагыштыру,контраст,җанландыру кебек гади әдәби алымнарны таба белү. Җанлы сөйләмнең мөһим чараларын үзләштерү күнегүләре:темп,тавыш көче,тон,сөйләм мелодикасы(тавышны кутәрү ,түбәнәйтү).

Вакыт тасмасы. Фольклор әсәрләреннән әкиятләрне вакыт тасмасында күрсәтү (бик борынгы,борынгы,әкияти вакыйгалар )

Библиографик культура формалаштыру.( Башка бүлекләр кысаларында тормышка ашырыла)

Эчтәлек бите белән танышу, аңа карап, кирәкле әсәрне китаптан таба белү, кече яшьтәге мәктәп баласының дәреслектән тыш эчтәлген оештыру: өй, мәктәп китапханәләреннән файдалану. Фән буенча сүзлек, белешмә әдәбият, вакытлы матбугат белән эшләү. Балалар китабы белән эшләү. Китапның төп өч элементын аеру: китап тышлыгы, китап төпсәсе, битләре. Китапны саклап тоту күнекмәләре булдыру. Төрле җыентыклар төзергә өйрәнү.

Уку, сөйләү, тыңлау күнекмәләре формалаштыру.(Барлык дәресләрдә дә тормышка ашырыла).

Сәнгатьле уку күнекмәләре формалаштыру ( интонация, тон, темп саклап кычкырып уку). Автор бирергә теләгән картинаны күзал-лау. Эчтән укый белергә күнектерү. Чылбыр рәвешендә укыганда, үз урыныңны белеп, чират буенча уку. Укылган әсәргә анализ ясау. Уку техникасын үстерү.

Укыту предметының эчтәлеге

Дәрес оештыру формалары:

> белемнәрне ныгыту дәресе

> яңа белемнәр бирү дәресе

> белемнәрне һәм күнекмәләрне куллану дәресе

> кабатлау дәресе

> катнаш дәрес

> белем һәм күнекмәләрне коррекцияләү дәресе

> белемнәрне контроль тикшерү дәресе

Уку эшчәнлегенең төп төрләре:

> тест

> мөстәкыйль эш

> иҗади эш(хикәя, шигырь, әкият язу, рәсем ясау)

> уен

> экскурсия

> әңгәмә

> проект

> төркемнәрдә һәм парларда эш

> контроль эш

> дәреслек белән эш

                                            Календарь-тематик план