Рабочая программа по предмету "Тувинский язык"
рабочая программа (2 класс)

Седен Азиата Ак-ооловна

Рабочая программа по предмету "Тувинский язык"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл rp_tyva_dyl_2_klass_3_ch.docx73.39 КБ

Предварительный просмотр:

2-ги класска «Тыва дыл» эртеминин чижек программазы

Тайылбыр бижик

            2-ги класстын тыва дыл программазын Тыва Республиканын ниити ооредилгезининэге школага 1-4 класстарга тыва дыл талазы-биле куруне стандарттарынга дууштур Игорь Чагович Эргил-оол, Эртине Деспижековна Ондар, Наталья Чоодуевна Дамбаныы-биле тургускан. Ук программа Тыва Республиканын ооредилге, эртем болгаш аныяктар политиказынын яамызынын ооредилге-методиктиг човулелинниң чопшээрели-биле 2008 чылда чырыкче парлаттынып үндүртүнген.  

Оѳредиглиг план Э.Д.Ондарның «Методиктиг сүмелериниң»  (Дѳрт чылдыг эге школаның 2-ги клазының «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. Кызыл – 1988ч) дузазы-биле ажыглаттынмышаан, уругларның шиңгээдип алган билиглерин, мергежилдерин, чаңчылдарын тыва дыл программазының негелделеринге дүүштүр эге класс башкыларынга А.А.Алдын-оолдуң «Диктантылар болгаш эдертиглер чыындызы»- биле хынаарын сүмелеп турар. Тыва Республиканың ниити ѳѳредилгезиниң национал девискээр кезээ 2-ги класс ѳѳреникчилериниң ниити сайзыралынче, оларның билииниң практиктиг болурунче угланмышаан, программаны тургузарда эртемниң, дес-дараалашкааның, кѳргүзүглүүнүң болгаш коммуникативтиг принциптерге даянып база уругларның назы-харын барымдаалап тургаш тургускан.

   2-ги класска И.Ч.Эргил-оолдуң, Н.Ч.Дамбаның, Н.М.Ондарның «Тыва дыл» номун Тыва Республиканың ниити болгаш профессионал ѳѳредилге яамызы  бадылап, 2004 чылда парладып үндүрген.

        Ниитизи-биле программа ëзугаар 2-ги класска тыва дыл неделяда 3 шак, чылда 102 шак кылдыр бердинген.

1-ги улдуң- 24 шак

2-ги улдуң- 24 шак

3-кү улдуң- 30 шак

4-кү улдуң- 24 шак

Программада негелделер дараазында бѳлүктерден тургустунган:

  - бижикке ѳѳредириниң үезинде алган билиглерин, мергежилдерин болгаш чаңчылдарын системажыдып катаптаары(4 шак);

  - чугаа (2 шак);

  - чугаа үннери, үжүктер, слог (23 шак);

  - домак (24 шак);

  - сѳс (22 шак);

  - сѳзүглел , харылзаалыг чугаа (17 шак);

  - чыл дургузунда ѳѳренгенин катаптаары (10 шак).

         1-4 класстарга тѳрээн дыл үстүкү класстарга ѳѳренир тыва дыл болгаш литература эртемнериниң белеткел чадазы болбушаан, колдуунда-ла  практиктиг сорулгаларны чедип алырынче угланган.

      2-ги класска тыва дылды ѳѳредириниң кол сорулгалары :

1. Уругларны медерелдии-биле шын номчуур, бижиир болгаш шын чугааланыр кылдыр ѳѳредир;

2. Оларга тѳрээн дыл болгаш литература талазы-биле эге билиглерни бээр;

3. Уругларны ном ажыглаарынга чаңчыктырар болгаш оларның дылга сонуургалын, номчулгаже болгаш билиглерже чүткүлүн хайныктырар;

 4. Номчулга болгаш бижилге-биле холбаштыр бойдусту, ниитилел амыдыралын хайгаараарынга үндезилээш, ѳореникчилерни материалистиг үзел-бодал-биле чепсеглээр;

5. Уругларны мораль болгаш этика талазы-биле кижизидер;

 6. ѳѳренип турар чүүлдерни сайгарып, бѳлүктеп деңнеп, түңнеп билиринге, оларның иштинден кол болгаш чугула чүүлдерни тып, тайылбырлаарынга ѳѳреникчилерни чаңчыктырар.

ѳѳреникчилерниң билиглеринге, мергежилдеринге болгаш чаңчылдарынга кол негелделер.

      ѳѳреникчилер 2-ги класс дооскаш, дараазында билиглерни алган турар:

      Тыва алфавиттиң үжүктери, ажык болгаш ажык эвес үннерниң демдектери: кыска, узун, ѳк-биле адаар үннер, күштүг, дүлей болгаш кошкак дүлей ажык эвес үннер, ыыткыр кошкак ажык эвес үннер; сѳстү кѳжүрериниң дүрүмнери; чүвелерни,оларның шынарын, кылдыныын кѳргүзер сѳстерни бот-боттарындан ылгап билири; домактың чугула кежигүннерин тып билири; домак биле сѳзүглелди, сѳзүглелдиң хевирлерин ылгап билири.

     ѳѳреникчилерниң чедип алган турар мергежилдери:

     - сѳстерни, домактарны болгаш 30-40 хире сѳстүг сѳзүглелдерни артык үжүктер киирбейн, херек үжүктерни кагбайн,  хажыдыышкын чокка, арыг, чараш болгаш шын бижиир;

     - сѳстерни слогтарга чарар, слогтар езугаар кѳжүрер;

     - кижилерниң аттарын,хоорайлар,суурлар,хемнер болгаш черлер аттарын улуг үжүк-биле бижиир;

     - ѳк-биле адаар ажык ннерлиг сѳстерни кадыг демдек-биле бижиир(ъ);

     - саннар, шеттер дээн чергелиг сѳстерге ийи үжүктү дакпырлап бижиир;

     - фонетиктиг сайгарылганы күүседип билир;

     -  -ла,-ле,-на,-не, -даа деп артынчыларны дефис-биле бижиир;

     - сѳске шын айтырыг салгаш,ооң дузазы-биле чүвени илередир,чүвенин демдээн илередир,чүвениң кылдыныын илередир сѳстерни тодарадыр;

     - домакка сѳстерни шын харылзаштырар; кол сѳс болгаш соглекчини тодарадыр;

    - домактың эгезин улуг үжүктү хереглээр, сѳѳлүнге улуг сек,кыйгырыг,айтырыг демдектерин салыр;

    - айтырыглар ëзугаар 40-70 хире сѳстүг сѳзүгледиң эдертиин бижиир, бердинген темага 5-6 сѳстүг домактарны тургузар болгаш бижиир.

2-ги класска  тыва дыл  программазын шингээткениниң түңнелинде  

ѳѳреникчилерниң личностуг хевирлеттинген турары:

 - Тѳрээн дылывыс харылзажырынын база мээ –медереливистиң шынарынкѳргузериниң колчепсээ;

 -  Тѳрээн дыл национал культуравыстың  кол болуушкуну;

 - Сагыш-сеткилди, бодалдарны илередиринге дылдың бай-байлаан, уран-чечен  аргаларын  чѳптүг ажыглап билири.;

 -  Тѳрээн дылын улаштыр ѳѳрениринге сонуургалын оттурары;

 - Аас болгаш бижимел чугаага дылдың уран-чечен аргаларын чедимчелиг ажыглап билири.

ѳѳреникчилерниң билииниң хевирлеттинери:

 - Тѳрээн дылын сайзырадырынга. ону кадагалап арттырарынга ѳѳреникчинин  бот киржилгези;

 - Аас чугаага дылдың уран-чечен аргаларын эстетиктиг талазынче угландырары.

ѳѳреникчилерниңпредметтигхевирлеттинген турары:

- Чаа материалды ханы билип алырынче угланган ажылдарны; номчулга, бижилге, уругларны янзы –бүрү бот- ажылдары, чугаасайзырадылгазы.

-үннер болгаш үжүктерни ылгап билири.

-  Ажык болгаш ажык эвес үннерни ылгап билири.

-  Сѳстерни слогтарга чарары.

- Сѳстү шын кѳжүрүп билири.

- Алфавитте үжүктерниң туружун  болгаш ооң ужур-дузазын билири.

- Медээ, айтырыг, кыйгырыг домактарын ылгап болгаш чогаадып билири.

-Домактың чугула кежигуннерин тып болгаш шыйып билири.

- Кым? чүү? кымнар? чүлер? кандыг? чүлүг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билири.  

- Сюжеттиг чуруктар-биле чугаа сайзырадырының ажылдарын  чорудары.

- Домак болгаш харылзаалыг чугааны ылгап билири.

- 40-70 хире сѳстен тургустунган эдертигни бижиири.

ѳѳреникчилерниң билииниң хевирлеттинери:

-Тѳрээн дылыны бүгү үннерин болгаш үжүктерин, оларның кол ылгалын билген турар  ужурлуг.

-Сѳстерде үннерни ылгап, оларның туружун тодарадып билир.

-Ажык, ажык эвес үннерни болгаш үжүктерни, кыска, узун ажык үннерни болгаш үжүктерни бот-боттарындан ылгап шыдаар.

-Домактарның болгаш сѳстерниң анализ-синтезтиг сайгарылгазын кылып, домактардан сѳстерни ылгап тывар.

- Сѳстерни слогтарга чарып болгаш слог аайы-биле кѳжүрүп билир.

- Алфавиттиң ужүктерин , оларның туружун билир.

- Домактарның чугула кежигүннерин тып болгаш шыйып билир.

-Бижимел болгаш парламал шрифт-биле бижиттинген сѳстерни, домактарны иштинде слогтап адап тура, шын дүжүрүп бижиири.

-Домак эгезинге улуг үжүктү бижиир, сѳѳлүнге улуг секти, айтырыг, кыйгырыг демдектерин  херек таварылгаларда салып билир.

- Хуу чүве аттарынга улуг үжүк бижиир.

- Тѳрел сѳстерни бѳлүктеп, тып билир болгаш дазылын аңгылап билир.

- Кым? чүү? кымнар? чүлер? кандыг? чүлүг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билир.

- Харылзаалыг чугаа тургузуп билир.

- 40-70 сѳстен тургустунган эдертигни бижип билир.

Ѳѳреникчилерниң метапредметтиг хевирлеттинген турары:

А) Регулятивтиг

Чогуур деңнелге хевирлеттинген турар ужурлуг чүүлдери:

- ѳѳренип турар эртеминиң  тема, бѳлүк аайы-биле кол сорулгаларын,утказын  угаап билири;

- башкының удуртулгазы-биле бердинген даалгаларны күүседип ѳѳренири;

-бот хыналданы, удур-дедир хыналданы болгаш орфографтыг,пунктуациалыг частырыгларны тып билирин боттандырар.

ѳѳреникчилерниң хевирлеттинген турары:

- ѳѳренген темазынга алган билиглерин түңнеп болгаш үнелеп билирин боттандырары;

- тыва дылдың негелдери-биле ѳѳренип алган дүрүмнерин ажыглап билири.  

Б) Медерелдиг (познавательные)

   Чогуур деңнелге хевирлеттинген турар ужурлуг чүүлдери:

- ѳѳредилге даалгаларын күүседип турар үеде херек ужурлуг медээлерни  немелде номнар, статьялар болгаш энциклопедиялардан тып билири;

- бодунуң назы-харынга дүүштүр янзы-бүрү словарьларга, справочниктерга  даянып билири;

- дылдың негелдерин күүседирде янзы-бүрү схемаларны, модельдерни, символ- демдектерни ажыглап билири

- белен таблицаларны,схемаларны, сѳзүглелдерни немээри

- дылдың адырлары: үн, үжүк, сѳс тургузуу, чугаа кезээ, домак кежигүнү, бѳдүүн домак дугайында алган билиглерин деңнеп, бѳлүктеп, тып, ажыглап билири;

- алган билиглерин план болгаш таблица дузазы-биле системажыдып, бѳлүктеп,түңнеп билири;

- сѳсте орфограммаларны янзы-бүрү аргалар-биле хынап билири;

- номчаан сѳзүглелдериниң кол утказын  ылгап үндүрери;

- бодунуң чугаазын тода болгаш билдингир кылдыр дыңнакчыга дамчыдып билири;

ѳѳреникчилерниң билииниң хевирлеттинген турары болгаш   ѳѳренип алыр  аргалары:

- Библиотека болгаш Интернет дузазы-биле херек билиглерни тып, ажыглап билири;

- аас болгаш бижимел чугааны шын болгаш медерелдии-биле тургузуп билири;

- болуушкуннарны логиктиг (бодамчалыг) сайгарылгага даянып дамчыдып билири;

- алган медээлерни сайгарып, критикалап билири;

 В)   Коммуникативтиг

Чогуур деңнелге хевирлеттинген турар ужурлуг чүүлдери:

- аас чугаага диологту ажыглап билири;

- аңгы-аңгы бодалдарны ѳѳренип, сайгарып билири болгаш чаңгыс аай түңнелге келиринге ѳѳредири;

-  бот туружун болгаш бодалын быжыглап чаңчыгары;

- билдинмес чүүлеринге айтырыгларны салып билири;

- коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдың аргаларын чедимчелиг ажыглаары;

ѳѳреникчилерниң билиглериниң хевирлеттинген турары болгаш   ѳѳренип алыр  аргалары:

- коммуникативтиг сорулгаларны дыңнакчыга тода, дорт, дес-дараалашкаа-биле  медээни, билигни чедирери;

-удур-дедир хыналда үезинде бот-боттарынга  дузаны үезинде чедирип билири болгаш коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдың аргаларын чедимчелиг ажыглаары

 Тыва дылдын программазын тургузарда  тургустунуп келген бергедээшкиннер.

  Программада бердинген темалар номда материалдар-биле колдуунда дүгжүп турар. Номда бербээн темалар: «Логиктиг ударение дугайында ниити таныжылга», «Ээлдек-эвилең болурунуң дүрүмнери. Четтиргенин илередири. Таныжарда ажыглаар сѳстер болгаш домактар». Номда кичээлдерниң  кызыгаарлаттынмааны, «Методиктиг сүмелер» чаа программа-биле дүүшпейн турары, чаа негелделерге дүгжүп турар электроннуг материалдар чогу  бергедээшкиннерни тургузуп турар.

2-ги класска «Тыва дыл» эртеминин календарь-тематиктиг планнаашкыны

Авторлары: И. Ч. Эргил-оол, Э. Д. Ондар. (Неделяда 3 шак, чылда 102 шак)

Эрттирер хуну

Программаның адыры

Кичээлдиң темазы

Арын

Шагы

Кичээл

хевири

Кичээлдиң сорулгазы

Грамматиктиг  хевирлер

ѳѳреникчиниң билииниң деңнелинге негелделер

Немелде берип болур билиглер

Хыналданың хевирлери

Онаалга

план

факт

Катаптаашкын (4ш)

Домак. Ун, ужук

4

1

Катаптаашкын

Аас болгаш бижимел чугаа. Аас чугааны дыннап билири.  Бижикке домакты шын бижип билири.

1-ги класска алган билиглерин катаптаар.

Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири;

Кылып билири:Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарның шын бижиириниң дүрүмнери.

Сюжеттиг чурук «Сентябрь 1»

Айтырыглар,

Бот ажыл

М.2 ар.4

Домак болгаш сѳс. Домак схемазы

5

1

Катаптаашкын

Домак дугайында болгаш оон хевирлерин; аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири. Домак состерден тургустунар.

Медээ, айтырыг,кыйгырыг домактарын ылгаары.

Сюжеттиг чурук «Тараа ажаалдазы»

Айтырыглар, домак чогааттырар

М.6 ар.6

Дγрγм ар.5

Домактарны шын тургузары

6-7

1

катаптаашкын

Домактарны шын тургузары, сѳстерни слогтарга чарары; кижилернин аттарын улуг ужук-биле бижиири

Домак иштинде сѳстерниң аразында харылзаазы, бижик демдектерин хереглээри.

Сюжеттиг чурук «Школачылар»,карточкалар

Айтырыглар,

Бот-ажыл

М.9 ар.7

Киирилде хыналда ажыл. Диктант.

1

Ниити билиглерин хынаары

Домак дугайында  билиглерин хынаары

ѳѳренип эрткен дүрүмнерин билирин хынаары.

Υннер болгаш γжγктер (3 шак).

Ажык γннер болгаш γжγктер.

7-8

1

Чаа материалды тайылбырлаары

Кичээл эгезинде частырыглар-биле ажылды чорудар. Ажык γннернин γжγктерин сактып алыры, оларны шын адап, ажык эвес γжγктерден тода ылгап ѳѳредир,γн анализин кылдыртыр; сѳстернин шын адалгазын хайгаараарын сайзырадыр; кежээ чорукка ѳѳредир.

үннер болгаш үжүктерни ылгап билири.

Билири: Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, сѳстерниң утказын ылгаарынга үннерниң ролю.Кылып билири:  үн-үжүк анализин күүседип билири, үннерни болгаш үжүктерни ылгап билири.

Предметтиг чуруктар,аас-биле оюннар.

Шилилгелиг диктант.

М.14 а.8

Ажык эвес γннер болгаш γжγктер

8-9

1

Чаа материалды тайылбыр

арт.

Аж. Болгаш аж. эвес γннернин γжγктерин тус-тузунда сактып ап, бот-боттарындан ылгап билири; чурук болгаш айтырыглар аайы-биле  домактарны шын тургузары(чугаазын сайзырадыры);дузааргак болурунга кижизидер.

Ыыткыр болгаш дүлей, күштүг болгаш кошкак , эжеш, эжеш эвес ажык эвес үннерни ылгап билири

Карточкалар, таблица

Айтырыг, тест, бот-ажыл

М.23 а.12

Ажык болгаш ажык эвес γннер, γжγктер

10-14

1

Быжыглаашкын

Ажык болгаш ажык эвес гннернин онзагай демдектерин барымдаалап тургаш, ылгап билиринге билиин ханыладыр, слог тургузарынга ажык γжγктγн ролюн кѳргγзер тода харыы бээрин, кичээнгейин сайзырадыр,хостуг γезин чѳптγг ажыглаарынга чанчыктырар.

Ажык болгаш ажык эвес Уннерни ылгап билири.

Тестилиг карточка

лар

Тестилер,

бот-ажылдар

(номдан)

М.26 а.14

Кыскаладыр болгаш узадыр адаар ажык уннер (3ш)

Кыска болгаш узун ажык γннер

14-15

2

Чаа материалды тайылбыр

лаары

Узун, кыска ажык γннерни ылгап билири, бижикке оларны шын илередири, узадыр адаар ажык γн сѳске чангыс узун слог болур дээрзин практиктиг таныжылга; чугаазын сайзырадыры; бажынга дуза чедирери.

Кыска, узун адаар ажык үннерни ылгап билири

Билири: Ажык үннерни адалгазының аайы-биле  ылгап билири.

Кылып билири: Кыска болгаш узун ажык үннерни сѳстерге шын бижиири.

Таблица

Карточкалар

Айтырыг, бот-ажыл

М. 31 а.15

1

Быжыглаашкын

Кыска болгаш узадыр адаар ажык γннерни шингээдип алганын быжыглаар;аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры; эки мѳзγ-шынарга кижизидер.

Бот-ажыл методу.

Карточкалар

Айтырыглар,бот-ажыл

Узадыр адаар ажык γж. 10 сѳс  бижиир

Ѳк-биле адаар ажык γжγктерлиг сѳстер (3ш)

Ѳк-биле адаар ажык γннер

19-20

2

Чаа материал тайылбыры

Кадыг демдек кирген ѳк-биле адаар ажык γннерлиг сѳстерни кыска болгаш узун аж. Уннерден ылгаары, шын номчуп ѳѳредир. АЪТ,КАЪТ,ЭЪТ,ОЪТ деп сѳстерни айтырыглар дузазы-биле ѳскертип тургаш, шын бижилгезин быжыглаар.сагынгырын, кичээнгейин, чугаазын сайзырадыр. Эки чаннарга кижизидер.

ѳк-биле адаар ажык уннернин соонга кадыг демдекти бижиир болгаш биживес таварылгаларын  ооредири.

Билири: Ажык үннерни адалгазыныё аайы-биле ылгап билири, бижикке шын демдеглээри.

Кылып билири: Ажык уннернин ужуктеринин соонга кадыг демдек кирип турар 9 состу  шингээдири.

 Таблица карточка

Компьютер

Айтырыглар, чуруктуг диктант.

1)Аът,каът

Оът 3 домак

2)аъш-чем, чаъс,оъттуг 3домак.

21

1

Быжыглаашкын

Ъ кирген ѳк-биле адаар ажык уннерлиг сѳстерни, оларнын лексиктиг утказын барымдаалап сактып алганын, шын бижилгезин быжыглаар; аас болгаш бижимел чугаазын  сайзырадыр ажылды уламчылаар; эки мѳзγ-шынарга кижизидер.

Сигналдыг карточка,таблица Ъ кирген сѳстер»

Бот-ажыл

Оюн

М.45 ар.21

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер (4ш)

Ажык эвес уннер.

21

1

Чаа материал тайылбы

ры

Ажык эвес уннун ужуктерин ажык уннун ужуктеринден ылгап билири, ажык эвес уннер ыыткыр болгаш дулей болурун билиндирер; кичээнгейин сайзырадыр; тѳрээн черинге ынаан чанчыктырар

Ажык эвес уннерни ылгап билири.

Билири: Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири.

Кылып билири:

Сос эгезинге  ажык эвес уннернин ужуктерин шын бижиири (эжеш ажык эвес уннер)

Таблицалар, ужуктерлиг карточкалар

Айтырыглар, словарьлыг диктант.

Ыыткыр, дулей ужуктер кирген 5-5 сѳс тып бижиир

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер

22-23

2

Чаа материалды тайылбырлары

Ыыткыр болгаш дулей уннерни бот-боттарындан ылгап, шын адап ѳѳредири,сѳс иштинге адап турда, шын тодарадып билири; дыл-домаан сайзырадыр;тыва оюннарга сонуургалын бедидер.

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири

Ханада таблица, сигналдыг карточкалар.

Даалгалыг диктант, айтырыглар

М.53 ар.23

Хыналда ажыл. Диктант.

1

Билиин хынаары.

Ѳѳренген дурумнерин шингээдип алганын хынаар.

Дыёнап бижип билири

 Билири: оренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунуё ажылын хынааш, \нелеп билири.

Диктант.

Чугаа сайзырадылгазы.

1

Быжыглаашкын

Мурнунда номчаан чуулунун утказын шын билип алганын быжыглаар. Домактарны утказынын аайы-биле дес-дараалаштыр тургузуп ѳѳредири. Белен план ёзугаар чугаа тургузары.

Бот-ажыл.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири.

Кылып билири: ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Сюжеттиг чурук.

Чогаадыг

Эгезинде т-д деп уннер кирген сѳстер.(3ш)

Эгезинде т-д кирген сѳстер.

24-25

2

Быжыглаашкын.

Дулей болгаш ыыткыр т-д деп ужуктер сѳс эгезинге  киргенде, шын адап ѳѳредир,уннернин адаар аянын ѳѳреникчилерге билиндирер.Эгезинде т-д кирген сѳстерни шын адап, дыннап, бижип ѳѳрениринге быжыглаашкын чорудар.

С=с эгезинге т-д деп ужуктерни бижиири.

Билири:Сос эгезинге т-д-ны шын номчуп, адап билири.

Кылып билири:Состернин адалгазын болгаш бижилгезин деннеп билири.

Таблица. Перфокарталар.

Айтырыглар, бот-ажыл, оюн.

М.59 ар.24

М.63. ар.25

Т-биле эгелеп бижиир ТЫВА, ТУМАН,ТЫН,ТАЙГА, ТУР деп сѳстер

26

1

Чаа материал

дын тайылбы

ры

Чаёчыл езугаар эгезинге т деп ужук бижиир состер болгаш олардан укталган состер-биле  таныштырары.

Чаёчыл езугаар  т деп ужук хереглеп бижиир таварылгалар.

Билири:Состерден домактар тургузуп билири.Кылып билири:Чанчылчаан т деп ужук-биле бижиир состерге даянып олардан укталган состерни тургузуп билири.

Таблица

Айтырыглар, перфокарталар.

М.65 ар.26

Эгезинде п-б уннер кирген сѳстер (2ш)

Эгезинде п-б деп ужуктерлиг сѳстер

27

1

Чаа материалды тайылбырлаары

Дулей болгаш ыыткыр п-б деп уннерни сѳс эгезинге шын адап, бижикке шын илередип билири.

Сос эгезинге п-б  бижиир состерни шын адаары, номчууру, бижиири.

Билири:Состер эгезинге п-б деп ужуктерни ажыглаарын  ылгап билири.

Кылып билири:Хой сек орнунга тааржыр ужукту киирип бижиири, ажыглаанын тайылбырлап билири.

Сигналдыг карточкалар, «Зоопаркка « деп чурук

Оюн, бот-ажыл

М.70 ар27

Эгезинде т-д,п-б деп ужуктерлиг сѳстер

28-29

1

Быжыглаашкын

Эгезинде п-б деп уннер кирген сѳстернин шын бижилгезинге быжыглаашкын, чугаазын сайзырадыр.

Бот-ажыл

Адалгага хамаарыштыр оюннар.

Бот-ажыл

Тоолду чугаа

лаар

Эгезинде к-х деп уннер кирген сѳстер(2ш)

Эгезинде к-х деп ужуктерлиг сѳстер

30-33

2

Чаа материал

К-х деп уннерни сѳс эгезинге турда ылгап билири, оларны шын адап, бижикке шын хереглээри.

Сос эгезинге к-х деп ужуктерни хереглээри.

Билири:Чурукта чувелернин аттарын шын  адаары, номда созуглелди, домактарны номчууру.Кылып билири:к-х деп эжеш ажык эвес уннерни ылгап билири.

Сюжеттиг чурук.

Айтырыглар, оюн.

М.81ар.32

М.83 а.33

Хыналда диктант

1

Хыналда кичээл.

Эгезинде к-х,т-д,п-б,ф,щ,ц ужуктер кирген сѳстернин шын бижилгезин шингээдип алганын хынаары.

Дыннап бижип билири

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Диктант

12.11.

Катаптаашкын

Частырыглар-биле ажыл

1

Катаптаашкын

Ажык болгаш ажык эвес уннер дугайында алган билиглерин катаптаары, ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

уннер болгаш ужуктер деп темага хамаарышкан дурумнерни ажыглаары.

Карточкалар.

Диктантыда частырыгларны дурумнерни ажыглап сайгара

М.84 а.33

Ф,ц, щ деп уннер болгаш ужуктер

Ф,ц, щ деп уннер болгаш ужктер

 34-35

2

Чаа тема

  Орус дылдан улегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири, словарь курлавырын байыдары, арыг-силиг болурун кижизидери.

 Орус дылдан  улегерлеп алган состерни

Билири:Аас-биле домактар чогаадып билири, уннер болгаш ужуктерни ылгап билири.

Билип алыры:орус дылдан улегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Тывызыктар.

Оюннар, шилилгелиг диктант.

М.90 ар.35

Я деп ужуктуг состер

Я деп ужуктуг состер

36-37

1

Чаа тема

Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири, словарь курлавырын байыдары, кичээнгейлиг болурун кижизидери.

Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп бижип ооредир

Билири: уннер болгаш ужуктерни ылгап билири.

Билип алыры:Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Карточкалар

Сигналдыг карточкалар

М. 96 ар. 37

Э (е) деп ужуктуг состер

Э(е)деп ужуктуг состер.

37-38

1

Чаа тема

Кыска э(е)деп ужуктуг состерни шын адап, дурумун сагып шын бижирин ооредири, аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадыры.

Сос эгезинге болгаш ортузунга э(е) шын адап, номчуп, бижип ооредир.

Билири:кыска болгаш узун ажык уннерни адап, номчуп, бижип билири.

Билип алыры: сос эгезинге болгаш ортузунга э(е)деп ужуктерни хереглээрин ооредири.

Карточкалар.

Сигналдыг карточкалар.

М100

(ар.39),

д\р\мнер.

ёдеп ужуктуг состер.

Ё деп ужуктуг состер.

39-40

2

Чаа тема

Ё деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип оорениринге чанчыктырары, ийи ун илередир дээрзинге практиктиг таныжылга.

Ё деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Билири:чурукка чугаа тургузуп билири, адаан состер аразындан чаа унну ылгап ундурери.

Билип алыры:ё деп ужук ийи ун илередир.

Предметтиг чуруктар, сигналдыг карточкалар.

Словарьлыг диктант.

М105

(ар.40).

Ю деп ужуктуг состер.

Ю деп ужуктуг состер.

40-41

2

Чаа тема.

Ю деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип оорениринге чаёчыктырары, ийи ун илередир дээрзинге практиктиг таныжылга.

Ё деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Билири: состерден домактар тургузуп билири, адаан состер аразындан чаа унну ылгап ундурери.

Билип алыры:ю деп ужукт ийи ун илередир.

Кагдынган ужуктерлиг состер.

Словарьлыг диктант.

М109

(ар.42.)

Хыналда диктант.

1

Билиглер хыналдазынын кичээли.

Я,е,ё,ю деп ужуктер кирген состерни дыннап тургаш  шын бижип билирин хынаары.

Я,е,ё,ю деп ужуктер кирген состер.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Диктант.

ооренген дурумнерин катаптаар.

Частырыглар- биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын дурумнер ажыглап тургаш эдери, бодунуё болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

ооренген дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Кошка болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр белеткээн карточкалар.

Домактарны болгаш состерни адап тургаш бижиттирери.

Карточкалар-биле ажыл.

Чымчак демдектиг (ь) состер.

(2шак)

Чымчак  демдектиг (ь) состер.

42

1

Чаа тема.

Чымчак демдек (ь) тускай ун илеретпес, ажык эвес  уннерни чымчак кылдыр адаттынарын илередир деп билиндирери, сос курлавырын байыдары, уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглеттинер состер.

Билири: ун-ужук анализин кууседип билири,ажык эвес уннерни шын адап, деннээри.

Кылып билири:орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглээр состерни шын адап,номчуп, бижип иблири.

Предметтиг чуруктар, ажык эвес ужуктернин таблицазы.

Аас – биле ун-ужук анализин кууседип билирин хынаары.

М112

(ар.43),

дурум.

Чымчак  демдектиг (ь) состер.

43

1

Быжыглаашкын.

Чымчак демдекти (ь) хереглээринин дугайында алган билиглерин быжыглаары.

ун-ужук анализинге хамаарышкан карточкалар.

Е,ё,ю,я,ь кирген состер.

2

Быжыглаашкын.

Е,ё,ю,я,ь  хереглээриниё дугайында алган  билиглерин быжыглаары, уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Е,ё,ю,я,ь кирген с=стер.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Кылып билири: ун-ужуктер анализин башкынын дузазы чокка куусеткеш, бот-боттарынын ажылдарын хынап, унелелди шын бээри.

Сигналдыг карточкалар, сюжеттиг чурук.

Словарьлыг диктант.

Состер-биле домактар чогаадыр.

Слогтар.

(2шак)

Состерни слогтарга чарары.

44-45

1

Чаа тема.

Состе каш ажык ун барыл, ынча слог бар деп дурум-биле таныштырары, ону практика кырынга ажыглап ооредири, уругларнын аас чугаазын сайзырадыры, бодун культурлуг алдынарын кижизидери.

Состер слогтардан тургустунар.

Билири: домакта состерни шын тургузуп билири,номда мергежилгелерни кичээнгейлиг кууседири.

Кылып билири: слогтар канчаар тургустунарынын дугайында билип алыры.

+=редиглиг оюннар.

Боттарынын чогаадып алган состерин слогтарга шын чарары, слогтардан состер тургузары.

М 118

(ар.45),

д\р\м.

Состерни слогтарга чарары.

46-47

1

Катаптаашкын.

Слог дугайында алган билиглерин катаптаары, состерни слогтарга шын чарып   болгаш слогтардан состер тургузуп билирин чедип алыры.

М 122

(ар.46).

Чугаа сайзырадылгазы. Чурукка чогаадыг «Кыш».

1

Быжыглаашкын.

Уругларныё аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры, ооренген дурумнерин практика кырында ажыглап билирин хынаары.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири. Кылып билири: ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Чогаадыг.

Состу кожурери.

(2 шак)

Состу кожурери.

48-50

1

Частырыглар-биле ажыл.

Чаа тема.

Чогаадыгга кылган частырыгларын сайгарары, оларны дурумнерни ажыглап эдери, состу слог аайы-биле кожурер деп дурум-биле таныштырары, кожуреринин янзы-буру аргалары-биле таныштырары.

Состу слог аайы-биле кожурери.

Билири: состерни слогтарга чарып билири, слогтардан состер тургузуп билири.

Кылып билири: состерни кожуреринин аргаларын ажыглап билири.

Состерни слогтарга чарган схемалар.

Кожуруп болбас состерни сайгартыры.

М132

(ар.51),

дурумнер.

Состу кожурери.

51-53

1

Катаптаашкын.

Состерни кожуреринин дугайында алган билиглерин катаптаары, ону практика кырынга ажыглап билирин чедип алыры.

Состу кожуреринин аргалары.

Бот ажыл.

М137

(ар.53),дурумнер.

Хыналда диктант.

1

Хыналда кичээл.

ооренген дурумнерин шингээдип алганын, башкынын адап берип турар домактарын шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары.

ооренип эрткен дурумнери.

Билири: адаан чуулун дыннап бижипбилири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Грамматиктиг онаалгалар.

Диктант.

Дурумнер катаптаары.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Хыналда диктантыда болгаш грамматиктиг онаалгаларда кылган частырыгларын сайгарып, билиглерин быжыглаары.

Орфографиянын, пунктуациянын, фонетиканын дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Кошкак болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр кылган карточкалар.

Шилилгелиг диктант.

Карточкалар-биле ажыл.

Алфавит.

(2шак).

Алфавит.

54-56

2

Чаа тема.

Алфавит-биле практиктиг таныжылга, алфавитте ужуктерни шын адаары, ооё ужур-дузазы-биле таныштырары.

Алфавит.

Билири: ун болгаш ужукту ылгап билири.

Кылып билири: алфавитте ужуктер туружун, шын адаарын билиндирери.

ооредиглиг оюннар.Словарь-биле ажыл.

Ужуктер болгаш оларнын уннерин ылгаарынга ажылдар.

Алфавитти доктаадыр, М145

(ар.55).

М 146

С=с.

(8 шак)

Состун лексиктиг утказы (ниити билиг).

56

1

Чаа тема.

Домак состерден тургустунар, состер чуну илередип чоруурун таныштырар.

Домак. С=с.

Билири:долгандыр турар чувелерни адап билири, домактар чогаадып билири.Билип алыры:Состер чувелерни, оларнын демдээн болгаш кылдыныын илередир

Предметтиг чуруктар, оюннар.

Состерни утказынын талазы-биле ангылап билирин хынаары.

М152

(ар.58)

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер .

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер дугайында ниити билиг.

57-58

1

Чаа тема.

Чувелерни болгаш оларныё аттарын илередир состер-биле таныштырары, Кым? Чуу? деп айтырыгларны чувелер аттары илередир  состерге шын салып билирин ооредири.

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер.

Билири: долгандыр турар чуулдерни адап билири.

Билип алыры: Кым? Чуу? деп айтырыгларнын утказын билиндирери.

Сюжеттиг чурук.

Бот ажыл.

М153

(ар.59), д\р\м.

Состерни болуктээри болгаш состерге айтырыгларны шын салыры.

59-61

1

Чаа тема.

Состерни лексиктиг утказыныё аайы-биле болуктээри, айтырыгларны шын салып билирин чедип алыры.

Билири:кым?чуу? деп айтырыгларга харыылаар состерни чогаадып билири.Билип алыры: утка талазы-биле состерни болуктээрин билиндирери.

Таблица.

Карточкалар-биле ажыл.

М157

(ар.60)

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состернин саннарга оскерлири.

62-63

1

Чаа тема.

Чангыстын болгаш хойнун санында турар состернин онзагай байдалдары-биле практика кырынга таныжары.

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состернин саннарга оскерлири.

Билири:кым?чуу? деп айтырыгларга харыылаар состерни ылгап билири.Билип алыры: чангыстын санында турар состерни хойнун санында кылдыр тургузуп билири.

Таблица.

Бот ажыл.

М167

(ар.64)

Кым? Чуу? Кымнар? Чулер?  деп айтырыгларга харыылаар состерни домак иштинден тывары.

64-65

1

Чаа тема.

Домак иштинден чувелерни коргузер состерни шын тып ооредири.

Домакта чувелерни коргузуп турар состер.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Билип алыры:домак иштинден чувелерни коргузер состернитып билири.

Домактар схемалары, карточкалар.

Шилилгелиг диктант.

М168

(ар65)

Чугаа сайзырадылгазы. Эдертиг «Арыгга».

Мет.сумелер.

1

Катаптаашкын.

Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири, номчаан  чуулунун утказын дамчыдып билири.

Билип алыры:эдертигни план езугаарбижиири.

Эдертиг.

03.02.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Эдертигге кылган частырыгларын  ооренгени дурумнерин ажыглап эдери, кыдыраажынга арыг-силиг бижиири.

Домак, сос, пунктуациянын дурумнери.

Билири:номчаан  чуулунун утказын айтырыглар болгаш план езугаар дамчыдып билири.

Билип алыры:синоним состерни солуп болурун билип алыры.

Эдертигге хамаарыштыр уругларнын чураан чуруктары.

Домак дугайында алган билиглерин билирин хынаары.

М172

(ар.67)

04.02.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер.

(5 шак)

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состернин ужур-дузазынын дугайында билиг.

67-68

1

Чаа тема.

Чувелернин ылгавыр демдектерин коргузер  состер-биле таныштырары, оларнын ужур-утказын билиндирери.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер.

Билири:чугаанын утказын дамчыдып билири, боттарынын хайгааралдарындан чувелернин ылгавыр демдектерин чугаалап билири.Билип алыры: чувелернин шынарын, демдээн, хемчээлин, хевирин коргузер состерни ылгап билири.

ооредиглиг оюннар.

Домак иштинден кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерни тып билиринге ажылдар.

М176
(ар.69)

Кандыг ? деп айтырыгга харыылаттынар удурланышкак уткалыг состер.

70-71

1

Чаа тема.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар удурланышкак уткалыг состер-биле таныштырары, оларны оске состерден ылгап билирин чедип алыры.

Удурланышкак уткалыг кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер.

Билири: чувелернин ылгавыр демдектерин чугаазынга ажыглап билири. удурланышкак уткалыг состерни билип алыры.

Предметтиг чуруктар, тывызыктар.

Чуруктуг диктант.

М183
(ар.72)

Кандыг ? деп айтырыгга харыылаттынар состерни домак иштинден тывары.

72-73

1

Чаа тема.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состерни домак иштинден тып билири, оларныё адаан дыйлагар шыйыг-биле шыярын ооредири.

Домак.

Билири: чувелернин ылгавыр демдектерин оске  состерден ылгап билири, оларны чугаага шын ажыглап билири.Билип алыры: кандыг? деп айтырыгга харыылаар состернин хамааржып чоруур состерин тып билири.

Таблица.

Домакка кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерни ажыглап билирин хынаары.

М189

(ар.74)

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер.

74-75

1

Быжыглаашкын.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер дугайында алган билиглерин быжыглаары..

Чувелернин ылгавырлыг демдектерин коргузер состер.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Билип алыры:чувелернин ылгавырлыг демдектерин оске состерден ылгап билири, чугаа  иштинден тып билири.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар с=стерни домакка ажыглап билиринге мергежилгелер.

Карточкалар-биле ажыл, состер чогаадыры.

М193

(ар 75)

Чугаа сайзырадылгазы.

Дириг амытанны тодараткан элементилерни ажыглап, чогаадыг бижиири.

1

Катаптаашкын.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерни аас болгаш бижимел чугаазынга ажыглап билирин хынаары.

Шын бижилгенин дурумнерин ажыглап билири.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири. Билип алыры: ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Эдертиг.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Чогаадыгга кылган частырыгларны тайылбырлап тургаш, эдери, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Дириг амытаннар чуруктары, тывызыктар.

Аас-биле чугаа тургузарын хынаары.

М190

(ар.74)

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

Диктант.

 Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: адаан чуулду дыннап бижипбилири.Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Сигналдыг карточкалар, карточкалар.

ооренген дурумнерин билирин хынаары.

М194

(ар.75.)

Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар состер дугайында ниити билиг.

75-76

1

Чаа тема.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында ниити билиг бээри, харыылаар айтырыгларын таныштырары.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер.

Билири: сюжеттиг чурукка чугаа тургузуп билири.

Кылып билири: чувелернин кылдыныын коргузер состернин ужур-утказын билиндирери.

Боттарынын чуну кылырынга ынаан чугаалаары.

Айтырыгларга шын харыылаары.

М198

(ар.77)

Канчанган? Канчап тур? Канчаар? деп айтырыгларга харыылаар состер.

77-78

1

Чаа тема.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырары, оларны чугаага практика кырынга ажыглап билирин ооредири.

Домактардан чувелер кылдыныын коргузер состерни ылгап билири.

М200

(ар.77)

Канчап тур? деп айтырыгга харыылаар состерни кым? чуу? кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерден ылгап билири.

79-84

1

Быжыглаашкын.

Чувелернин кылдыныын коргузер состерни кым? чуу? кандыг? деп айтырыгларга харыылаар состерден ылгап билирин быжыглаары.

Чувелерни болгаш чувелернин кылдыныын коргузер состер.

Билири:кым? чуу? кандыг? канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состерни ылгап билириКылып билири:  чувелернин кылдыныын коргузер состернидомак иштинден тып билири.

ооредиглиг оюннар, карточкалар.

Чогаадыкчы ажыл.

М216

(ар.84)

Ат болгаш фамилияларга улуг ужук.

Ат болгаш фамилияларга улуг ужук.

85-91

1

Чаа тема.

Кижилернин адын болгаш фамилиязын улуг ужук-биле бижиир дээрзин билиндирер, хуу болгаш ниити аттар-биле практика кырынга таныжары.

Ат болгаш фамилияларга улуг ужук.

Билири: бодунун болгаш чоок кижилеринин дугайында чугаа тургузуп билири.

Кылып билири:чаа ооренген дурумунпрактика кырынга ажыглап ооредири

Сюжеттиг чурук.

ооренип эрткен темаларын билири.

М222

(ар.86.)

Азырал амытаннарнын хуу аттарынга улуг ужук.

91-96

1

Чаа тема.

Азырал амытаннарнын хуу болгаш ниити аттарын ылгап билири, хуу аттарны улуг ужук-биле бижиири.

Азырал амытаннарнын хуу аттарынга улуг ужук.

 Билири: азырал амытаннар дугайында чугаа тургузуп билири.Билип алыры: азырал амытаннарнын хуу аттарын билири.

Предметтиг, сюжеттиг чуруктар.

Азырал амытаннар дугайында чугаа тургузуп билири.

М240

(ар.93)

Чурттар, хоорайлар,суурлар,кудумчулар,хемнер аттарынга улуг ужук.

97-100

2

Чаа тема.

Географтыг аттарга улуг ужукту хереглээрин таныштырары, чагаага адрес бижип билирин ооредири.

Чурттар,хоорайлар,суурлар,кудумчулар,хемнер аттарынга улуг ужук.

Билири: бодунун чурттап турар черинин дугайында чугаа тургузуп билири.Билип алыры: географтыг аттарга улуг ужукту бижиири.

Географтыг карта.

Бот ажыл.

М253

(ар.99),

М255

(ар.100)

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

Диктант.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Таблицалар.

Бодунун болгаш эжинин харыызын унелеп билири.

М252

(ар.99)

Торел состер.

(3 шак)

Торел состер дугайында билиг.

100-101

1

Чаа тема.

Торел состер дугайында ниити билигни бээри,оларнын ылгавыр демдектерин таныштырары.

Торел состер.

Билири: самбырада бижээн домактарны шын, аянныг номчууру, состернин домейлешкек кезээн эскерери.

Кылып билири: торел состернин утказын билип алыры, оларнын ниити кезээн тып ооренири.

Предметтиг чуруктар.

Аянныг, тода номчууру.

М259

(ар.101)

Торел состерни домак иштинден тывары.

102-103

1

Катаптаашкын.

Торел состерни домак иштинден тып, оларнын ниити кезээн ангылап ооредири.

Торел состер.

М266

(ар.102)

Торел состер.

104-106

1

Быжыглаашкын.

Торел состер дугайында алган билиглерин быжыглаары, оларны айтырыглар дузаза-биле тургузуп билирин быжыглаары.

Торел состер.

Билири: торел состерни болуктеп билири, олар-биле домактар чогаадып , ниити кезээн тып билири.Кылып билири:бодунун билиин хынап, унелеп билири.

Карточкалар,чуруктар,оюннар.

Чогаадыкчы ажыл.

М276

(ар.106)

-ла,-ле,-на,-не деп состерни шын бижиири

-ла,-ле,-на,-не деп  с=стерни шын бижиири.

106-109

2

Чаа тема.

-ла,-ле,-на,-не деп артынчыларны мурнунда турар созунге дефис демдек-биле (-) тудуштуруп бижиирин билиндирери, оларны чугаага ажыглаарын таныштырары.

-ла,-ле,-на,-не деп артынчы состерни шын бижиири.

Билири:кол сос болгаш соглекчини тып билири.Кылып билири: артынчы состерни шын бижип ооредири.

Таблица.

Бот ажыл.

М280

(ар.107)

М285

-даа деп состу шын бижиири.

-даа деп состу шын бижиири.

109-111

1

Чаа тема.

-даа деп артынчы сос мурнунда турар созунге дефис демдек-биле (-) тудуштуруп бижиирин билиндирери, оларны чугаага ажыглаарын таныштырары.

-даа деп артынчы состу шын бижиири.

Карточкалар-биле ажыл.

М290

(ар.110)

Домак.

(13шак)

Домак- чугаанын эгэ хемчээ.

111-113

1

Чаа тема.

Домак дугайында ниити билиг-биле таныштырары, харылзажылга уезинде домактын ролюн билиндирери, домакта

состерни шын тургузуп ооредири.

Билири:аас-биле домактар чогаадып билири.Билип алыры:Харылзажылга уезинде домактарны шын, чараш кылдыр тургузуп билирин чедип алыры.

Состерлиг карточкалар.

Бот ажыл.

М 296 (ар.113)

Домакта состернин аразында харылзаазы.

114-118

2

Катаптаашкын.

Домак тонген утка илередир деп дурум-биле таныштырары, домакта состернин аразында харылзаазын, шын туружун билиндирери.

Домак.

Билири: аас болгаш бижимел-биле схема езугаар домактар чогаадып билири.

Билип алыры:домакта состерни шын тургузуп билири, домактарны бот-боттарындан аёгылап билири.

Домактар схемалары.

Карточкалар-биле ажыл.

Схемаларга тааржыр домактар чогаадыр.

Айтырыг, кыйгырыг, медээ домаа.

124-1128

2

Чаа тема.

Утказынын аайы-биле домак соолунге айтырыг, кыйгырыг, улуг сек салырын таныштырары, оларны чогуур черлеринге салырын билиндирери.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Домак дугайында алган билиглерин  практика кырынга ажыглап билири.

Билири: адаан  чуулунун дыннап бижип билири.Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Грамматиктиг онаалагалар.

Диктант.

ооренген дурумнерин катаптаар.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда болгаш грамматиктиг онаалгаларда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш, эдери, ооренген дурумнерин быжыглаары.

Орфографиянын, пунктуациянын, фонетиканын дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп

Кошкак болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр кылган карточкалар.

Бот сайгарылга.

Схемалар езугаар домактар чогаадыры.

Домактын чугула кежигуннери. Кол сос, соглекчи.

118-120

2

Чаа тема.

Домактын чугула кежигуннери- кол сос-биле соглекчи дугайында билиндирери, домакта кымнын азы чоннун дугайында чугаалап турарын тып билирин чедип алыры.

Домактын чугула кежигуннери.

Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири.Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан  шыйып билири.

ооредиглиг оюннар.

Кол сос болгаш соглекчини тыварынга ажылдар.

М313

(ар.121);

М317

(ар.122)

М322

Делгеренгей болгаш делгеренгей эвес домактар. (ниити бодуун билиг)

1

Чаа тема.

Делгеренгей болгаш делгеренгей эвес домактар дугайында эге билиглер-биле таныштырары, аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билирин чедип алыры.

Домактар чогаадыр.

Чугаа сайзырадылгазы. Чурук-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Сюжеттиг чурукка аас болгаш бижимел чугаа тургузары, чугаада домактарнын дес-дараалашкаан сагыырын катаптаары.

Чугаа сайзырадылгазы.

Билири:чурукка хамаарыштыр аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири.Билип алыры:Домактарны шын тургузуп, бижик демдектерин сагып билирин катаптаары.

Сюжеттиг чурук-биле ажыл.

Чугаа тургузары.

М295

(ар.112)

Логиктиг ударение дугайында ниити билиг.

1

Чаа тема.

Логиктиг ударение дугайында ниити билигни таныштырары, ону практика кырынга ажыглап билири.

Домак.

Билири:аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири.Билип алыры: логиктиг ударениени сагып ооредири.

Домактар схемалары, сюжеттиг чуруктар.

Шилилгелиг диктант.

М307

(ар.117)

Хыналда дужуруп бижилге.

116

1

Катаптаашкын.

Номда созуглелди номчааш, чазыг чокка дужуруп бижиири, созуглелдин утказын чугаалап билири.

Домак.

Билири:номчаан  чуулунун утказын чугаалап билири.Билип алыры: номда материал-биле кичээнгейлиг ажылдап билирин чедип алыры.

унуштер, куштар дугайында чуруктар.

Дужуруп бижилге.

Чувелерни, чувелернин демдектерин, кылдыныын коргузер состер.

137-140

1

Катаптаашкын.

Кым? чуу? кандыг? чуну канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состерни ангылап билири, домак иштинден тып билирин катаптаары.

Кым? чуу? кандыг? чуну канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состер.

Билири:состерни утка аайы-биле ангылап билири, домактар чогаадыры.Билип алыры:домактын чугула кежигуннерин шын тып билири.

Домактарнын чугула кежигуннерин тып билиринге ажылдар.

Шилилгелиг диктант.

М370

(ар.138)

Хыналда диктант.

1

Быжыглаашкын.

Адап берген домактарны шын дыёнап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгениё дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

Грамматиктиг онаалгалар.

Диктант.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: частырыглар болгаш оларга хамаарышкан дурумнерни таарыштырып билири.Билип алыры:Бодунун ажылын хынап болгаш унелеп билири.

Таблицалар. Карточкалар-биле ажыл.

Арыг, чазыг чок бижип билири.

М378

(ар140)

Тыва дыл башкылаарынга ооредилге-методиктиг комплекс:

  1. Тыва дыл ному И.Ч.Эргил-оол, Н.Ч.Дамба, Н.М.Ондар
  2. Тыва дыл. Ажылчын кыдырааш. Н.Ч.Дамба, С.А.Монгуш
  3. Диктантылар болгаш эдертиглер чыындызы. А.А.Алдын-оол
  4. Тыва дыл башкылаарынга «Методиктиг сумелер»
  5. Тывызыктар, улегер домактар
  6. Журнал «Башкы»
  7. Таблицалар


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рабочая программа по русскому языку разработана на основе примерной программы по русскому языку (автор Л. Ф. Климанова)

Рабочая программа по русскому языку разработана на основе примерной программы по русскому языку (автор Л. Ф. Климанова), "Перспектива", издательство «Просвещение», 2011 год, рекомендованной Министерст...

Рабочая программа по английскому языку составлена в соответствии с требованиями федерального компонента государственного стандарта общего образования и примерной программы среднего (полного ) образования по английскому языку с учётом авторской программ

Рабочая программа по английскому языку составлена в соответствии с требованиями федерального компонента государственного стандарта общего образования и  примерной  программы среднего (полног...

Рабочая программа по русскому языку составлена на основе авторской программы «Русский язык», 2 класс, авторы Л.Я.Желтовская, Т.М.Андрианова, В.Л. Илюхина – М.: «АСТ» и «Астрель», 2011.

    Рабочая программа по русскому языку составлена на основе авторской программы «Русский язык», 2 класс, авторы Л.Я.Желтовская, Т.М.Андрианова, В.Л. Илюхина – М.: «АСТ» и  ...

Рабочая программа по английскому языку для 2-4 классов с учётом рабочей программы под редакцией Кузовлева В.П. Английский язык.

Рабочая программа по английскому языку для 2-4 классов с учетом рабочей программы под редакцией Кузовлева В.П....

Рабочая программа по русскому языку (4 класс) на тему: "Рабочая программа по русскому языку 4 коррекционный класс (8 вида).

   Рабочая программа составлена на основе авторской  программы В. В. Воронковой «Программы специальных (коррекционных) образовательных учреждений VIII вида, 1-4 классы ,4-е издан...

Рабочая программа по русскому языку (3 класс) на тему: "Рабочая программа по русскому языку 3 коррекционный класс (8 вида).

Рабочая программа составлена на основе авторской  программы В. В. Воронковой «Программы специальных (коррекционных) образовательных учреждений VIII вида, 1-4 классы ,4-е издание - М.: Просвещение...

Рабочая программа внутрипредметного модуля "Изучаем русский язык" к рабочей программе по русскому языку для 3 класса

В настоящее время одной из особенностей контингента учащихся, посещающих общеобразовательные учреждения, является значительное число детей с билингвизмом (двуязычием). Это обусловлено как происходящим...