Алтай тилле уроктыҥ технологиялык картазы.Тема: «Öткőнин катап кőрőри »
план-конспект урока (1 класс) на тему

       Уроктын  этаптары.

Ÿренчиктин  бÿдÿретен  ижи.

Ÿредÿчинин  бÿдÿретен  ижи.

 Текши  ÿредÿ  эдилгелер.

1.Ÿренчикти ÿренерине  ууламjылаары. (1-2 мин)

Туруп, ÿредÿчиле эзендежер, бой – бойына эрчимдÿ иш кÿÿнзер.

Ӱренчиктер эпиграфты кычырып,  ондогонын jартаар.

Эки őмőликке бőлинип ойногылаар

Эзендежип, ишти ууландырарга албаданар.

Уроктын эпиграфыла таныштырар.

«Адайым» - деген алтай тилим,

«Энейим» - деген эрке тилим. Л. В. Кокышев.

- Кару балдар! Бис бÿгÿн билгирлердин ле тапкырлардын маргаанын őткÿрерис.  Эки őмőликке бőлинип ойнорыстар.

Бойынын  танынан  öзÿмиле  колбулу  эдилгелер  темигер.

2. Билгирин  эбелтип, ÿренгенин эске  алындырып, иш бÿдÿрери.

1. «Башпарак»

Маргаанга

туружар

2. «Тастаракай»

Маргаанга

туружар

 Маргаандар őткÿрер.

1-кы маргаан: Чőрчőк дегени не?

Бу jуруктар кандый чőрчőктőрдőн алынган? Тоолоп беригер. Кажы őмőлик озо чын карууны берер.

(«Теертпек», «Jÿс сагыш», «Койондор»).

Билгир  алар, колбу  тудуп билери, бойынын  танынан  öзÿмиле колбулу.

3. Ÿренчиктерди  бойынын билгирин  бириктире кöрÿп, шÿÿп, бойы алдында  иш бÿдÿрери.

Чындый туружарга албаданат. Кеп сőстőрди улалтат.

Мен кеп сőстőр кычырып jадым, слер дезе учын улалтып  jадыгар.

1. Аш кылгада, бала…(jашта).
2. Ак сагыш алкышту, кара сагыш….(каргышту)
3. Кен кийим jыртылбас, кеп сőс…(бузулбас)
4. Кеп сőстő тőгÿн jок, кей сőстő (чын jок)
5. Калык jонды jамандаба, кара сууга ….(тÿкÿрбе)
6. Jаактуга айтырба, jарындуга..(jыктырба)

Бойынын  танынан  öзÿмиле  колбулу  эдилгелер  темигер.

4. Кÿчсинген  сурагын  бойы  темдектеп, амаду  тургузары.

1 –зы: орустап айдар

2-зи: алтайлап айдар

Jылдын айларын ээчий – деечий тоолоп беригер.

1-зы (январь, февраль, март, апрель, май, июнь, июль, август,

сентябрь, октябрь, ноябрь,

декабрь.)

2-зи: (чаган, кочкор, тулаан, кандык, кÿÿк, кичÿ изÿ, jаан изÿ, кураан, сыгын, ÿлÿрген, кÿчÿрген, jанар)

Бÿдÿретен  иштин  амадузын  тургузар, ишти  бÿдÿрер   аайын темдектеер (пландаар, бойын башкарынар)

5. Билгирин  бир  аай  тургузарына  иш  бÿдÿрери (эжерлеп эмезе öмöдö  иштеери)

Öмőликтер озо айдарга албаданар

Мен тапкыштар  кőргÿзерим, кажы őмőлик озо табар.

?????

Билгир алар, колбу  тудуп  билер,  бойын  башкарынар.

6. Ÿренчиктердин  алдында ÿренгени  аайынча блааш-тартышту  иш öткÿрери.

Öмőликтер чокым, jарт модорлор айдат

Кажы őмőлик модор сőсти чокым, тын, чын айдар.

Ӱредÿчи бажын баштайт:

Тас, тас, таракай….

Кайчы, кайчы калт этти..

Билгир алар, колбу  тудуп  билер, бойынын  танынан  öзÿмиле  колбулу.

7. Jайаандык иш бÿдÿрери ажыра билгирин  быжуулаары.

Кажы ла őмőлик кыска кожон белетеп, кожондоор

Ӱредÿчи темдектеп, кожондойт:

Кара суунын тÿбинде

Кандый балык jок дезен.

Кара кőстÿ бу менде

Кандый кылык jок дезен.

Билгир алар, колбу  тудуп  билер, бойынын  танынан  öзÿмиле  колбулу.

8. Билерин   ле  билип  алганын  бириктире ле  катап  кöрöри. Ÿренгенин  бир  аай  тургузары.

Тапкырын кőргÿзерге, шÿÿжип иштенер.

Орус тилден кандый таныктар кирбеген? А) j, н, ő, ÿ

Б) сőстőр сананыгар

Билгир алар, колбу  тудуп  билер, бойынын  танынан  öзÿмиле  колбулу.

9. Бойынын, бой-бойынын ижин    баалаары, билгирди  кемjиири, чокымдаары.

Бой – бойына табышкактар таптыртар

Озо ло баштап, мен слерге эки табышкак таптыртарым, слер, оны таап, онон ээчиде бойлорор иштенерер.

1. Бее –бее беленеш

Бели jоон кÿренеш (jőргőмőш)

2. Бойы jÿре берди, сÿри артып калды. (фото)

Бойын  башкарынар, колбу  тудуп билер, бойынын  танынан öзÿмиле  колбулу.

10. Рефлексия. Билгирин  кемjиири, чокымдаары.

Бой – бойын уткып,  őткÿрген ойындар керегинде кÿÿн – санаазын айдат.

Бой – бойоорго темдек тургузып, ненин учун, jартагар. Урок божогон. Jакшы болзын.

Уроктын  бőлÿктери:

Ӱредÿчинин ижи:

Ӱренчиктердин ижи:

УУД:

1. Ӱренерине ууламjылаганы

2. Билгирлерди эске алып, чокымдаары

Ойындар

3. Ӱредÿ амаду тургузары

4. Тургузылган амадуга jединери

Ойын

5. Jаны билгирди быжулаары

Ойын

6. Амыраар őй

7. Танынан иш бÿдÿрери

8. Билгирлерди бириктире катап кőрőри
9. Бÿдÿрген ишти, билгирлерди кемjиириле чокымдаары

10. Айылдын ижи
11. Кÿнликке темдек тургузаары.

Эзендежип, айдар:

Таныктарды  ÿренип

Алтай тилисти сÿÿйдис бис

Урокто jараш бис бичип

Кőпти ондоп аларыс.

Алтай тилдин урогында слер нени эдедигер?

Нени билеригер, эске алынып ийигер?

Биске jаны танык айылдап келген.

Ойын «Танык jажынган»

1 – кы őмőликке: кал…ак, .. ака

2- чи őмőликке:  ..озу, ..ичик.

3 – чи őмőликке: ..иле, …őрÿк.

Бу кандый сőстőр?  Кайда бичилер?

Ойын «Табышты табыгар»

Урокко кажыгар ла амаду тургузыгар

Сőстőрди лаптап угугар: jетире, бастыра, кечире.

Табыш кайда угулат? (сőстин ортозында)

Танык jажынган, табыгар. Ӱредÿчи сőстőр кычырат, ÿренчиктер таныктарды айдып кажазы ла доского чыгып, иштенет угулбай турган таныктарды темдектейт. Кандый őмőлик тÿрген иштенер.

- Кажы ла őмőликке бойынын текстти. Ойын:  кем кőп  элес айдылар ÿндÿ табыштарлу сőстőр  табар.

Кÿр кечире мен базарым,

Солоны сÿрÿжип jÿгÿрерим.

Кыр ажыра мен карарым

Слерге, бастыраарга бажырарым

Ӱренчиктерге прописьтеги таскаду – ойынды бÿдÿрер керек.

Бичиген сőстőрдин башказын jартагар.

Кем уроктон кőп jаны билгирлер билип алды?

Урок слерге jарады ба?

Кандый тутактар болды?

Бойыгардын неге таскаганарды куучындап беригер?

Jÿрÿмде билгирди кайда тузаланарга jараар?

Урок незиле  jарады?

Кÿнликтерди ачып, айылдын ижин бичигер.

Бойыгарга темдек тургузып ийигер.

Урок божогон.

Jакшы кÿÿн – санаагарды  бой – бойыгарга солыгар

Кÿÿн – санаазын чыгара айдары

Бой – бойыла куучындажары

Б табыш ла танык. Бу таныкка база сőстőр сананып бичиир

Кажы ла ÿренчик  урокко амаду тургузат

Кажы ла ÿренчик доского чыгып, жетон иштеп, őмőликке болужын jетирет.

Текши őмőлик иш

Ӱренчиктер текши туруп,  эдилгелер эдип, кыймыктанып, амырайт

Тÿс отурып, ару,  jараш, чын  бичиир

Такып айдып, башказын jартап, ээжини чын чыгара айдар

Ӱренчиктер каруулар берип, темдекке иштенет

Кандый кÿÿн – санаалу болгонын куучындар

Кажы ла ÿренчикке карточкада иш

Ижинин турултазын темдектеер лист ажыра кőргÿзет

Регулятивный: Ӱредÿчинин болужыла амаду тургузар, прописьле айланары

Познавательный : Ӱредÿчинин сурагына каруу берери, бичиктен керектÿ ээжилерди табып билери

Коммуникативный: сурак берип билери

Регулятивный: Эрмектежип, тен – тай иштенеери

Коммуникативный:  текши őмőликте иштенип билери

Познавательный: Алдынан бойы ару, чын бичип,  билгирин быжулап, бойына темдектеп

билери.

Коммуникативный: Уур – кÿчтерди őдőргő бойы иштенип, ондоп алганынан тÿп – шÿÿлте чыгарып, эрмек – куучынды тузаланары.