Класс шагы «Үжүглелим», байырлыг!
классный час (1 класс) на тему

Элаай Анай-ооловна Хертек

Класс шагы «Үжүглелим», байырлыг! 

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл klass_shagy_uzhuglelim_bayyrlyg.docx36.89 КБ
Файл uzhuglelim_bayyrlyg.pptx492.59 КБ

Предварительный просмотр:

Хертек Элаай Анай-ооловна,

Мугур-Аксы суурнуң № 1

ортумак школазының

1 «в» класстың башкызы

Класс шагы  «Ужуглелим», байырлыг!

Сорулгалары: Ужуглел-биле байырлажыр, тыва дыл, номчулга номнары-биле таныжар, кайы-хире ооренип кыштаанын хынаар. Чугаа-домаан сайзырадыр, кичээнгейин сайзырадыр. Эки ооредилге, эртем-билигже сундугарын кижизидер.

Дерилгези: презентация, оореникчилернин хорээнде ийи-ийи ужуктер бар, 3-ку класстын оореникчилери Ужуглел, Тыва дыл база Литературлуг номчулга номнарынын чуруктарын тудуп алыр, залды үлегер домактар бижээн плакаттар, шарлар-биле дериир.

Байырлалдын чорудуу.

I. Организастыг кезээ.

II. Эге кезээ. Ыры «Первоклашка».

1.Башкынын киирилде  созу:

- Экии, хундулуг ада-иелер база аалчылар! Экии, эргим чаптанчыг 1 «в» клазымнын оореникчилери!

 - Тос ай бурунгаар Школавыс шуптунарга «Моорланар» деп, эжиктерин делгем  кылдыр ажыдыпты.

- Чоокта чаа-ла силернин хой кезиинер номчуп, бижип билбес турган силер. Ам бир чылдын эрткени бо. Шупту номчуп, бижип ооренип алган силер. Ынчангаш богун бисте аажок онзагай байырлал хуну «Ужуглелим, байырлыг!» (Шупту номчуур) база 2 класска ооренир Тыва дыл база Литературлуг номчулга номнары-биле таныжар бис.

- Силерни чуу деп ном номчуп ооредип каан?  (Ужуглел)

- Уруглар, Ужуглелди чалап алыылынар!

- Шын-дыр. Ужуглел дугайында шулуктеп берээлинер.

Шупту шулуктээр:

        А, Б, В, Д, Е-ни

        Адап номчуп оореткен

        Ужуглелим деп номувус

        Унелиг-ле эдивис.   (Ужуглел унуп кээр.)

(3-ку класстын оореникчизи) Ужуглел: 

                  Аныяк чаш оннуктерим,

                  чарлыр шагым келген болгаш,

                  чаагай ууле кузеп тур мен.

Шупту:    Чоруунар-ла чогузун

                  Чолу чаагай ужуглелим

                   Чедирип каан ууленге

                  Четтирдивис ужуглелим.

Ужуглел: Ажыл-херээм солун,

                 ам-даа хойну айтыр.

                 Уран-чечен номчулганы

                 уткуп аарын дилеп тур мен.    (Номчулга кирип кээр.)

Ужуглел:  Догеренер манаан

                  Номчулга бо-дур.

                  Таныжынар, ооренинер,

                  дагын-дагын катаптанар.

Шупту:  Экии, эргим  Номчулга!

               Эртип, моорлап корунерем.

(3-ку класстын оореникчизи) Литературлуг номчулга: 

                   Чалааны дээш четтирдим,

                   Чааскаан эвес, эштиг келдим.   (Тыва дыл кирип кээр.)

Литературлуг номчулга: Эжим ады чогум кым-дыр?

                                           Эки номчуп корунерем.

Шупту: Тыва дыл.

(3-ку класстын оореникчизи) Тыва дыл: Экии уруглар. Мен Тыва дыл ному-дур мен. Силерни шын бижииринге болгаш чараштыр бижииринге ооредир мен.

Литературлуг номчулга: Мен Литературлуг номчулга ному-дур мен. Бис найыралдыг кады чурттаар бис. Силерге моон-даа артык номчуп турар кылдыр оорениринерге, номнун оннуктери болурунарга дузалаар мен, уруглар.

Ужуглел, Тыва дыл, Литературлуг номчулга кады:

              Холдан номну черле салбайн,

              кончуг эки номчунар-ла.

              Уран-чечен шулуктерни

              улай-улай доктаадынар!  

              Чараш  солун ырылардан  

              чангыландыр   бадырынар!

   

Ыры «Песенка первоклассника»              

         

-  Уруглар, «Ужуглел» деп номувус-биле  байырлажырда, «Алфавит» чуртунче баар-дыр бис. Орта чедерде шылгалдарны эртип чорааш, чедер бис, уруглар. Кандыг шылгалдалар эртерин номчуптаалынар. (Слайдыдан номчуур.)

    3.  Шылгалдар эртер.

  1-ги шылгалда «Өңү Кызыл»

- Кызыл тогерик кандыг унну коргузуп турарыл?

- Кандыг унну ажык ун дээрил?

- Ажык унер кандыг болурул?

- Ажык ун слог тургузар бе?

- Ажык уннерни аданар?

Уруглар шулуктерин чугаалаар.

Нарын-Хээ: А

Авый-шавый тургускан

анаа эвес ийи чагы.

Ортузунда курлуг

ол чуу деп ужугул? (А.)

Иоганзай: И

Ийи чагы аразынга

ийлендир бир чагы салган.

Ине  деп соске бижииривис

«И» деп ужук тыптып келген.

Чочагай: О

Дээрбекти белге кеткеш,

дескиндирип ойнап корем.

Кандыг ужук болу бээр-дир?

Кара чангыс «О»-ла-дыр?

Темирлан: Ө

«О» деп ужук чуглуп чорда,

ортузунда доора шыйыг

ожээн ышкаш чыда капкан –

«Ө» деп ужук болу берген.

Уран-Сай: У

Тонум азар эптиг ужуум

топтап коргеш, адап корем.

Иоганзай: Ү

Сиген болуп сараат салыр

серээ ышкаш  «Ү» деп ужуум.

Сорунза: Ы

Ооргалыг сандайга ол

ол-ла олчаан домей.

Ынчалза-даа даянгыыштыг

ол чуу деп ужугул чээ?

Ыт деп соске бижииривис

«Ы» деп уннун ужуу-ле-дир.

Эртине: Э

Ча, согун холумда

часпас адар оол мен.

Ынчалза-даа кириш чок

ындыг чуу деп ужугул?

Тергиин эки билирим

дедир «Э» деп ужук-тур.

- Эр-хейлер! Бирги шылгалданы дыка дурген эртиптивис. Ам улаштыр чоруулунар.  

   2-ги шылгалда «Өңү сарыг»

      - Кайда келдивис номчуур. Кандыг кажан ужуктер билир силер?

      - Оларны чуге кажар дээрил?

      - Кажар ужуктер кирген состерден аданар!

      - Аяк, елка деп состерде каш ун, ужук барыл?

Чимит: Е

Огородка, чалга

оон ажыын кордувус.

Дырбааш болуп чалга

дыка-ла ур ажылдаар.

Сорунза: Ё

Баштай «Е»-даа базып орда,

башка ийи кушкаш хонган.

Ёзуургааннар ону коргеш,

«Ё» деп ужук чогаадыпкан.

Аюш: Ю

Чагы чааскаан туруп бээрге,

чалгааранчыы кончуг борга,

ойнаар дээрбек кожа каапкан.

Топтап коорге, «Ю» деп ужук

тодуу кончуг коступ турган.

Угулза: Я

Он холум быктым орта

тогериктей даяныпкаш,

он будум хажыымдыва

догелендир хере тепкеш,

ямбылангаш, «Я» деп ужук болу бердим.

- Бо шылгалданы кончуг шын болгаш дурген эртинер. Эр-хейлер! Улаштыр чоруп ораалынар.

 Танцы «Вальс»

    3-ку шылгалда «Өңү Көк»

      - Оон ону кандыг дыр?  (Кок)

      - Кандыг унну ажык эвес ун дээрил?

      - Ажык эвес ун кандыг болурул?

      - Ажык эвес уннун ужуктерин аданар.

- Ыыткыр ажык эвес уннерни адаптынарам!

Алдар: Б

Борбак хырныг хирезинде,

боду кадыыр ышкаш батыг.

Кандыг ужук ындыг ийик?

Харыылаптар кижи бар бе?

Бо деп соске бижииривис

«Б» деп уннун ужуу-ле-дир.

Уран-Сай: В

Хоглуг, эрес кымыскаяк

ажылдаар дээш дангаар эртен

ковуруглеп кежип алган,

аргадыва базып бар чор.

Согдиана: Г

Эгиннепкен ужуун кор даан,

ээтпек баштыг кадыыр ышкаш.

Оолакчыгаш оон-биле

оранчок хой сген кескен,

ону кандыг ужук дээр бис?

«Гагарин» деп соске бижииривис

«Г» деп уннун ужууле-дир.

Дарима: Д

Хунден башты чажырар дээш,

Хуннун кедер шляпам бар.

Трезин-даа, кандыг-даа боор,

«Д» деп уннун ужуу ол-дур.

Эртине: Ж

Хайылбас, эзилбес дээш,

харжыгаш-даа чузу боор

изиг хунден дескеш,

«Ж»  деп ужук болу берген.

Тантыжап: З

Хойну баштап маннап чоруур

кошкарывыс мыйызы-дыр.

Угулза: Л

Урун-шевер даарап кылган

угулзалыг идик ышкаш

«Л» деп ужук бо-ла болгай.

Мая: М

Кавайым дег эвес-даа бол,

кадап каган чагыларда

ачам ааткыыш кылып берген,

амыр-шолээн чайганыр мен.

Найыр: Н

Ийи чагы аразында

шойбек демир быжыглап каан,

Шолээн, хостуг уемде кээп,

илдик чокка туттунар мен.

Аюша: ң

Дангаар эртен «Н»-даа чуу боор,

далаш-биле халып орда,

ээжээндиве канчап чуве

элдеп кержек кадалган дээр.

Ынчангаштын «ң» деп ужук апарган-дыр.

Нарын-Хээ: Р

Ховаганнар тудар дээштин,

кончуг нарын аргып алган

узун сыптыг шуурээжим

угун уктап танып корген.

Танцы шупту.

- Школага келгеш,  чуну сонуургадынар?

- Конганын  эдерин сонууургадым.

- Чуге конганы сонуургадынар?

- Конга эдиптерге уруглар ойнаар, дыштаныр.

-  Ам   1-гиклассчыларнын   чапсарда    кожумактаарын дыннаалынар.

1. Бирги  классчы  болу  бердим

    Чаражымны  корунер  даан.

    Менээ  болгаш  уругларга,

    Чагыг  состен  чугааланар.

2.  Авам менээ  боодал чечек,

     Холумга  кээп  тутсуп  бээрге,

     Мурнумда  мээн  чуу барын

     Черле коруп  шыдавадым.

3. Кыдыраажым,  номнарымны,

    Карандажым, демир-ужуум,

    Шугум, балааш  херекселим

    Шуптузун  мен  белеткедим.

 Уруглар ыырлаар

4.  Ийи  чажым  авам  орээш,

     Аажок чараш  бантиктепти,

     Чаа сумкам  холга туткаш,

     Школамче  базып ор мен.

5.  Бажынымдан школаже,

     Бир-ле дугаар базыплатым.

     Башкыларым,  оорлеримни

     Коруксээрим  кедергей-ле.

6.   Дуу  турар  уругларнын

      Дылын  уштур   чузу  дээр сен

      Бирги  классчы   оолдарже

      Бажын  чаяр  чузу  дээр  сен.

- Ам дулей ажык эвес уннерни адаптынарам.

Дима: К

Дески черге оожум хонган

дээлдигенге кончуг домей

«К» деп ужук ылап-тыр бе?

Катап-катап корунер даан.

Содиана: С

Дагалыг аът даалыктаар.

Изи «С» бооп илден артар.

Тантыжап: Т

Маска туткан маннап ор мен.

Угаанныгбай, уктап танып.

Темирлан: Ф

Ийи холун быктын орта

ийлендир салывыдам.

Кандыг ужук хевири аа

караан орта коступ кээр-дир?

Дима: П

Хаалга ажык киринер че, кажык адып маргылдажыыл.

Менээ кым-на уттура-дыр,

«П» деп ужук чуруп кагзын.

Мая: Х

Узун чудук хирээлээрде,

ууп чадап хинчектенмес.

Даван-даяк болган ужуум

танныр силер, боданынар.

Чочагай: Ч

Чага деп сос эгезинге

чазыг чокка бижииривис

«Ч» деп уннун ужуу ол-дур.

Шынап чараш бижиилинер.

Аюша: Ш

Олурарым борбак сандай

ойтур кагза, «Ш»-ка домей.

Алдар: Щ

Дыргакка ол дыка домей.

Дын уш диштиг тывынар чээ?

Щётка деп соске бижиир,

«Щ» деп ужу кол-лаболгай.

- Эр-хейлер!

4-ку шылгалда «Өңү Ак»

- Ында кандыг ужуктер чурттап турарыл?

- Ун илеретпес ужукт-демдектерни адаптынарам!

Чимит: Ь

Тыва соске биживес

дыка элдеп демдек бар.

Орус дылдан алган соске

ону бижиир болгай бис.

Найыр: Ъ

Чаптап коорге, чаш куш оглу сагындырар.

Авайлап алгырып-даа олурганзыг.

Ыры «Учат в школе»

5-ки шылгалда  «Алфавит»

    - Алфавит хааннын чуртунче чоокшулап келдивис. Бо чараш чуртче кирерде даалгалар кууседир бис, уруглар. Дыннанар

- Уннерни бис канчаар бис? (адаар), а бижикке чунун-биле демдеглээр бис? (ужуктер-биле).

- Тыва алфавитте каш ужук барыл?

- Ам алфавитти  чугаалаптынар, уруглар. (Шупту алфавитти чугаалаар.)

Мая: Ужуглелди дола берген

          ужен алды ужук номчуп,

          ужук-бижип ооренир дээш,

          уе-шакты уттуптар мен.

 

Дарима: Эн-не баштай холга туткан

               Эргим номум «ужуглелим!»

               Эртем билиг оруунче баар

               Эзерлиг ак аъдым ол-дур.

Чочагай: Ужук бижик билип алыр

                 үжуглелим холумда бо

                 бергелерге торулбас мен

                 5-ке, 4-ке өөренир мен.

Темирлан: Номчуурувус ам-даа

                  Оожум хевээр болзажок

                  Номчулга, Тыва дыл

                  Дөмей биске дузалаптар.

Дима: Четтирдивис үжүглел

            Сени черле утпас бис

            7 харлыг бичиилерге

            чеде бээр сен үжүглел.

Аюша:  Биче чаштан бистерни

              Бижип номчуп оореткен,

              Ууле херээн будурген

             «Ужуглелим», байырлыг!

- Уруглар, «Алфавит» чуртунга чедип келдивис! Силер ам санап, бижип номчуп ооренип алган силер, кижи чугле анаа доктаавас, угаанын сайзырадып, тывынгыр чоруур ужурлуг.

     

I. Аянныг номчулга.

- Плакаттарда бижээн улегер домактарны номчуптаалынар, уруглар!

Оюн «Кым миллионер болуксап тур».

1. Тыва бижикте кадыг демдек бижиир состерни адаптынарам. (Аът, оът, каът, эът, чаъс, чуък, чөъп, дуъш, аъш-чем)

2. - Улаштыр ойнаалынар, шын харыыны адаар силер.  

а) Ашак бир хун аргадан                                            А. Винни Пух

    Аалынга ыяштап аар дээш                                     Б. Буратино

    Алдан достуг тожектен                                          В. Карабас

    Адыр ыяш кезип алгаш                                          Г. Пятачок

    Аалынга эккээрге

    Аажок чараш оол апарган

    Кым деп тоолдун маадырыл? (Буратино) 

       

б)   Каржы кадай авазы                                            А. Мальвина

      Хары толдер угбалары                                       Б. Дюймовочка

      Каш катап айбылап                                            В. Золушка

      Хынап келир, эттээрлер                                    Г. Белоснежка

      Хулге, хирге борашса-даа

      Бичии уруг бир-ле катап

      Принцке таварышкан

      Кайы тоолдун маадырыл?   (Золушка)           

  в)   Бичии оол оскус арткаш                                      А. Оскус-оол

        Билиг чедип ооренгеш                                         Б. Дон-Хоожук

        Каржы хааны тиилээш                                         В. Алдын кушкаш

        Карачал чонну амыраткан                                   Г. Уш чуул эртемниг оол

       Чуу деп тоол-дур тывынарам.  (Уш чуул эртемниг оол)

3.   Оюн «Хуулгаазынныг шол»

   -  Оюнну эгелээр бис! Харыыны тыпкаш, ужуктернин дузазы-биле состу тургузар.

 1. Баштай бистер бичии чаштар

    Манаа келгеш ооренген бис

    Башкы бисти уткуп алгаш

    Парталарга олуртупкан

    Уругларны уткуп алган

    Улуг бажын чуу деп чер-дир?   (Школа)        (5 ужуктен тургустунган)

 

2.  Школага келген чаштын

      Бир-ле дугаар туткаш, ашкан

      Улуг номнун арнын шупту

      Улуг-биче, чаштар, ада-ие

      Угаадып номчуп ооренген бис

      Номувустун ады чуу дур?

      Саат чокка бижиптинер.          (Ужуглел)             (7 ужуктен тургустунган)

3. Мээн-биле чугаалашкаш,

Ажып, коруп сонуургааш,

Угааныглар  оон унер

Танынарам, уруглар,  чуу-дур ол?      (ном) (3 ужуктен тургустунган)

Ыры «Школавыс»

III. Туннел

  - Эр-хейлер! Шупту чуулдерни эки билип алган-дыр силер. Оюннарга эки киришкеш тиилээннер…

  - Манаа ынак номувус-биле байырлажып алыылынар.   

         

  Шулук «Ужуглелим, балырлыг!»

  Эн-не баштай холга туткан

эргим номум Ужуглелим

эртем-билиг оруунче баар

эзерлиг ай аъдым ол-дур.

Бичии чаштар бистерни

бижип, номчуп оореткен.

Ууле херээн будурген

Ужуглелим, байырлыг!

 

Ыры  «Ужуглелим»

Чергелешкен дортар шыйып

Черлик аннар чуруу коруп,

Эдилелдер адын адап

Эн-не баштай ашкан номум.

Анай чураан арнындан-на

А деп ужук эгеледи

Арын санай чурук чураан

Ала картыг чараш номум.

Баар оруум айтып берген

Баштайгы-ла ашкан номум

Чеже-даа номум номчузумза

Черле утпас чараш номум.

- Уруглар,  оолдар!  Ам силер  ада-иенернин  мурнунга  2 класска ооренир дангыраанарны  берээлинер.  

Өөреникчилерниң  даңгыраа.

1. Мен, силер  бүгүдеге кадык  болурумну,

Мугур-Аксының 1 дугаар  школазынче хүнүң-не

Кичээл  үспейн  өөренип  келиримни

Шуптуңарга  даңгыраглап  туру  мен!  

2. Эки номчуп, бижиирин,

Чүг-ле  «4», «5»  алырын,

Онаалгамны  күүседип,

Башкым сөзүн дыңнаарымны,  даңгыраглаайн!

3. Эки кижи болур  дээштиң

Кедергей-ле кызар мен!

Өөрүм-биле чогушпазын,

Шуптуңарга, сөзүм  берейн.

4. Школага тенектенип халывайн,

Оюн-тоглаа  киржир  мен.

Авам,  ачам  база  башкым

Чагыг  сөзүн  дыңнаар мен!

5. Авам,  ачам  кижизиткен,

Аажок  топтуг  төлү мен.

Сөглээн сөс, керткен ыяш!

Сөзүм черле утпас  мен!

- Чедиишкинниг ооренген уругларывыска, уругларывыстын ада-иелеринге байырлыг байдалга грамоталарны тыпсып эгелээлинер!

- Бис ужуглел деп ынак номувусту удедивис.силер ам оске номнардан, солуннардан кандыг-даа солун чуулдерни, тоолдарны номчуп алыр апарган силер. Ынчангаш номга ынак болунар!

 


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Класс шагы « Үжүглелим , байырлыг !» Класс: 1 «в» Башкызы : Хертек Э.А. Мугур-Аксы, 2017 ч.

Слайд 2

Ү ж ү глелим , байырлыг ! А, Б, В, Д, Е-ни Адап номчуп өө реткен Ү ж ү глел деп номувус Ү нелиг-ле эдивис .

Слайд 3

Эртер шылгалдар : Өңү Кызыл Өңү Сарыг Өңү К өк Өңү Ак «Алфавит»

Слайд 8

Алфавит

Слайд 9

Оюн « Кым миллионер болуксап тур». А. Винни Пух Б. Буратино В. Карабас Г. Пятачок

Слайд 10

А. Мальвина Б. Дюймовочка В. Золушка Г. Белоснежка

Слайд 11

А. Ө ск ү с-оол Б. Д өң -Х өө ж ү к В. Алдын кушкаш Г. Ү ш ч үү л эртемниг оол

Слайд 12

Оюн « Хуулгаазынныг ш ө л» Школа Ү ж ү глел Ном

Слайд 13

Экини күзедивис!


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА по предупреждению нарушений письма и чтения у учащихся 1 классов «Шаги к успеху»

Цель: профилактика и коррекция нарушений устной и письменной речи учащихся младшего школьного возраста, способствующая  успешной адаптации в учебной деятельности и дальнейшей социализ...

Класс шагы: "Ак-кок Сут-Хол-чоргааралым, оорушкум".

Класс шагы: "Ак-кок Сут-Хол- чоргааралым, оорушкум"....

Иелер хунунге тураскааткан класс шагы эге школага

Иелер хунунге тураскааткан оюн-тоглаалыг класс шагы эге школага...

Класс шагы "Сайдаяк- уругларнын ынак ному", 2 класс

Презентация классного часа на тувинском языке для 2 класса....

Класс шагы, 1 класс

Класс шагынын план чорудуу:«Ынак Школам – чедип келдим уткуп ап кор!»Сорулгазы: - уругларны бот-боттарынга таныштырып, школа-биле таныштырып, 11 чыл ишти ооренир школазынга ына...

Класс шагы "Ужуглелим, байырлыг!"

quot;Ужуглелим, байырлыг"...

Класс шагы "Байырлыг, эге школа!"

Класс шагы "Байырлыг, эге школа!"...