кылаас чааьа
классный час (2 класс) на тему

Кылаас чааһын былаана

Тиэмэтэ: Төрөөбүт төрүт тыл- омук кэскилэ.

Оскуола, кылаас: 2 кылаас

Үөрэнээччи ахсаана:

Сыала: О5о төрөөбут тылын билэриэгэр, таптыырыгар, сыаналыырыгар усулуобуйаны тэрийии.

 Соруктара: о5о төрөөбүт тылын ,бэйэтин омугун харыстыырын  билиитэ.

Үлэ түмүгэ:

Бодоруһар сатабыл: атын киһи кэпсээнин истии, ырытыыга кыттыы, боппуруостарга эппиэтээьин, бэйэ санаатын сатаан туруорсар

Билэр-көрөр сатабыл: бэйэҕэ сыал туруорунуу, бэйэ дьарыгын тэрийии, өс хоһоонугар, таабырыҥҥа сөпкө эппиэттээһин

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл: бэйэ дьарыгын, тылын-өһүн хонтуруолланыы, атын киһиэхэ убаастабыллаахтык сыһыаннаһыы.

Ытык өйдөбүлү иҥэрии түмүгэ: норуот олорбут оло5о , тыына-дьыл5ата тылыгар  иҥэн сытар.

Сүрүн өйдөбүллэр: төрөөбүт төрут тыл, омук кута-сурэ, ийэ тыл.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл iye_tyl_kunuger_anallaah_kylaas_chaaa.docx20.35 КБ

Предварительный просмотр:

Кылаас чааһын былаана

Тиэмэтэ: Төрөөбүт төрүт тыл- омук кэскилэ.

Оскуола, кылаас: 2 кылаас 

Үөрэнээччи ахсаана:

Сыала: О5о төрөөбут тылын билэриэгэр, таптыырыгар, сыаналыырыгар усулуобуйаны тэрийии.

 Соруктара: о5о төрөөбүт тылын ,бэйэтин омугун харыстыырын  билиитэ.

Үлэ түмүгэ:

Бодоруһар сатабыл: атын киһи кэпсээнин истии, ырытыыга кыттыы, боппуруостарга эппиэтээьин, бэйэ санаатын сатаан туруорсар

Билэр-көрөр сатабыл: бэйэҕэ сыал туруорунуу, бэйэ дьарыгын тэрийии, өс хоһоонугар, таабырыҥҥа сөпкө эппиэттээһин

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл: бэйэ дьарыгын, тылын-өһүн хонтуруолланыы, атын киһиэхэ убаастабыллаахтык сыһыаннаһыы.

Ытык өйдөбүлү иҥэрии түмүгэ: норуот олорбут оло5о , тыына-дьыл5ата тылыгар  иҥэн сытар.

Сүрүн өйдөбүллэр: төрөөбүт төрут тыл, омук кута-сурэ, ийэ тыл.

Кыттааччылар: алын сүһүөх о5олоро.

Уорэх таьынан дьарык  хаамыыта

Этап

Учуутал дьарыга

Уорэнээччи дьарыга

Иитии үөрэтии ньымалара

Тумуктэр

Саҕаланыыта

  -Утүө күнүнэн күндү оголор! Сахалыы тыыннаах алгыспытын аа5ыаххайын эрэ!

Бугунну кун биьиэхэ

Ыраас чэбдик буоллун,

Араначчылыыр аан ийэ дойдум

Сылаас тыыннынан угуттаан

Сайа5ас санаата биэр!

-Үтүө кун!

Бугунну кун биьиэхэ

Ыраас чэбдик буоллун,

Араначчылыыр аан ийэ дойдум

Сылаас тыыннынан угуттаан

Сайа5ас санаата биэр!

Кэпсэтии

Тылынан

Кылаас чааьыгар бэлэмнэнии.

Алгыһы бэйэҕэр иҥэринии.

Сүрүн чааһа

Ийэ тыл кунун ханнык ыйга бэлиэтииллэрий?

-То5о олунньу 13 кунугэр бу бырааьынньыгы ыларбыт буолуой?

-Бу кун Семен Новгородов торообут кунэ ол иьин бу куну Ийэ тыл кунунэн биллэрбиттэрэ.

-Чэ эрэ о5олоор биһиги саха омук кэлэр кэскилэ буоларбыт быьыытынан бары тэннэ улахханнык дор6оонноохтук хоьоону аа5ыаххайын эрэ.

Саха омук буоларбынан

Санам- инэм сахалыы

Тутта-хапта сылдьарым да

Туспалардаах сахалыы

Айманарым уорэрим да

Атыннардаах сахалыы.

-Иннэ диэн тураммыт Ийэ тылгын төһө билэҕин? Диэн күрэхпитин саҕалыыбыт!

Бастакы туьумэх.

  • Ос хоьоонору тоьо билэ5итий? Ос хоьоону ситэрэн биэрин.
  • Ким до5ордоох-.......
  • Ынах эриэнэ иьигэр-...
  • Уорэх баар-.....
  • Отонноотоххо онооуйу.. туолар
  • Сугэ кыайбата5ын..субэ кыайар
  • Киьи тыл.. ох
  • Норуот кууьэ... комуол кууьэ.
  • Атас туьугар.... атах тостор
  • Куоскун эрдэ ..орунумэ
  • А5ал диэтэххэ антанх хайыбар.... мэ диэтэххэ мичик гынар
  • Сатаабаты уорэт-билбэти ойдот.

Ханнык остуоруйаттан.

Биэс ынахтаах

Булдун  олло5унэ ыьыктыбат

Куруук до5ордоох сылдьар котор

Кууьунэн эьэни олорор

3. Таабырыннары таайыы.

  • Аьыыр аьыыр  топпот баар уьу.
  • Со5уруу дойдуттан  со5отох харахтаах уол кэлэр уьу
  • Кэллэрбин эрэ кэпсиэм, тоннорбор торут санарыам суо5а диир баар уьу (кэ5э)
  • Иннинэн-кэннинэн тэбиэлэнэр баар уьу(аан)
  • 4 киьи биир сэлээпэлээх уьу (остуол)
  • Манан суор5ан сири буруйэр уьу (хаар)
  • Сир анныгар итии болгуо сытар уьу (эьэ)
  • Саас аайы муоттээх сытынан тунуйар (мутукча)

Иккис туьумэх.

  • Маарыннаьар суолталаах тыллар.
  • Тургэн-
  •  Сиэмэх-
  • Сэмэй-
  • Утарыта суолталаах тыллар.
  • Кэлгий-
  • Тиэтэйй-
  • Ыраастаа-
  • Инниттэн да кэнниттэн да тэнник аа5ыллар тыллары аататалаан.

Уьус туьумэх. 

Торообут дойдугун тоьо билэ5иний?

-Омо5ой баай, Эллэй Боотур диэн кимнээхтэрий?

-Эбээн- Бытантай улууьугар баар дэриэбинэлэри аатааталаа.

-сахалыы иьиттэри ааттаталаа.

-былыргы тыллары аататалаа.

-олунньу 13 күнэ- саха тылын кунэ.

-о5олор толкуйдууллар.

-тоҕо диэтэххэ бу кун Семен Новгородов күн сирин көрбүт

Саха омук буоларбынан

Санам- инэм сахалыы

Тутта-хапта сылдьарым да

Туспалардаах сахалыы

Айманарым уорэрим да

Атыннардаах сахалыы.

  • Ким до5ордоох-ол дьоллоох
  • Ынах эриэнэ иьигэр-киьи эриэнэ таьыгар
  • Уорэх баар-бараммат баай.

Бэйэбэрикээн эмээхсин

Хаххан

Куба олуутэ

Кудай бахсы

  • Аьыыр аьыыр  топпот баар уьу.(оьох)
  • Со5уруу дойдуттан  со5отох харахтаах
  • уол кэлэр уьу( саа)

  • Тургэн-(сыыдам)
  • Сиэмэх-(адьыр5а)
  • Сэмэй-(корсуо)
  •  Кэлгий-(суор)
  • Тиэтэйй-(на5ылый)
  • Ыраастаа-(киртит)

Сис, суус, саас, харах, айа, хабах, табыллыбат, тот, тиит, эьэ, сос, аппа.

-омо5ой баай,эллэй боотур диэн ураанхай саха торуттээччилэрэ.

Кустур, дьар5аалаах, саккырыр.

-кытыйа, чороон уо.д.а.

-бала5ан, комулуок, этэрбэс, ункучах, куруо, сэргэ, наара орон, чаппараах, ураьа, аранас, сандалы остуол.уо.д.а.

Кэпсэтии

Ооньуу

Быһаарыы

Хайҕааһын

Бөлөҕүнэн үлэ

Көрдөрөн үөрэтэр матырыйааллар

Бырааьынньык суолтатын билии.

Атын киһи кэпсээнин истии, ырытыыга кыттыы, боппуруостарга эппиэтээьин.

бэйэ дьарыгын, тылын-өһүн хонтуруолланыы, атын киһиэхэ убаастабыллаахтык сыһыаннаһыы.

норуот олорбут оло5о , тыына-дьыл5ата тылыгар  инэн сытар.

Торообут торуттылы билии.

Ос хоьооннору учугэйдик билии

Таабырыннары таайыы.

Саха торообут тылынан киэн туттуу.

Түмүк

-Манан биьиги кыракый курэхтэьиибит тумуктэннэ(тумугу таьаарыы)

-Сахалыы сайа5астык санарар, иэйиибитин истинник этинэр Ийэ тылбыт уйэлэргэ суппэккэ уунэ-сайда турдун!

Кэпсэтии

Тылынан

Бары бүттүүн

Түмүк таһаарыыта

Тумук таьаарыы.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Статья «Кыра кылаас о5отун терут дьарыкка сыhыаран сайыннарыы»

«Кыра кылаас о5отун терут дьарыкка сыьыаран сайыннарыы»Яковлева Е.Г. , М.Н. Турнин аатынан Тыараґа орто оскуолатын алын суьуех оскуола учуутала.        Норуот педаг...

Николай Якутскай "Дьукаахтыылар" остуоруйа. Аа5ыы уруога 3 кылаас

Аа5ыы уруогаУруок темата: Николай Якутскай «Дьукаахтыылар»(остуоруйа) УМК (учебник аата, автора): Захарова Л. В., Избекова Л. К. «Кустук». 3 кылааска аа5ар кинигэУруок тиибэ:Учуутал сыала: Николай Яку...

Алын кылаас о5отун олонхону аа5арга уьуйуу

Билинни кэмнэ о5олорбутугар телевизор, компьютер, видео, сотовай телефон сабыдыала улаатан иьэр. Бу аныгы тэриллэргэ аралдьыйан о5о сахалыы уус–уран кинигэлэри аахпат, фольклору билбэт буолан иьэр, са...

Саха тылын уруога 2 кылаас А.П.Колесова учебнига

Урок якутского языка по учебнику А.П.Колесовой...

1 кылааска Билии кунугэр аналлаах кылаас чааьа

I кылааска Билии кунугэр аналлаах кылаас чааьа...

Олонхо педагогиката: алын кылаас о5олорун олонхонон иитии- уерэтии . (Алын кылаас учууталларын методическай холбоhугун улэтинэн).

Төрөөбүт тыл-киhи үөрэ5и билиини кэбэ5эстик ылынар, өйө санаата туругурар, майгыта сигилитэ ситэр, иhирэх иэйиитэ уhуктар,өлбөт үйэлээ5и айар- тутар дьо5ура тобуллар айыл5аттан бэриллибит эйгэт...

I кылааска Билии кунугэр аналлаах кылаас чааьа

Соруктара: уэрэххэ мотивацияларын уонна уерэнэр ба5аларын уескэтии, бодоруьуу уонна бэйэ бэйэни ейдеьер культураларын сайыннарыы....