Сагаалган - 2018
план-конспект

Гергенова С.В.

4 «б» кл.

Темэ: «Сагаалган-2018»

Зорилго: - Буряад арадай нааданда һургаха.

               - Һургашадые эстетическа талаһаань хγмγγжγγлхэ.

               - Ёһо заншалаа наринаар сахижа ябахыень хγмγγжγγлхэ.

               - Ухаан бодол хγгжөөхэ.

               - Аман хэлэлгэ хγгжөөхэ.

Хэрэгсэлнγγд:  ноутбук, проектор.  

Найрай ябаса:

(Шагай наадан урда үдэрынь үнгэргэгдэнэ.)

(Тэнгириин дуун абяанай хүгжэм дуу гарана. Нохой жэл гаража ерэбэ.)

Нохой жэл: Сайн байна, энэ ямар тахяа жэл гээшэб! Намда ажалаа тушаангүй, баяраа мэдүүлэнгүй ошобо хаш. Зай, яахамнайб, өөрөө тушаалаа эхилүүжэм.  

(Һалхинай дуун абяанай хүгжэм дуу гарана - звук)

 Сагаан үбгэн гарана: Сайн байна! Нохой жэл.  

 Нохой жэл: Сайн байна!

 Сагаан үбгэн гарана:  Ши юундэ тахяа жэлээ муушалнабши, тэрэш шамайгаа хүндэлхэ гэжэ бүхы арбан нүхэдөө суглуулжа ябана.  

 Нохой жэл:  Тиигэнэ гү?  

(Тахяа жэл гарана.)

Тахяа жэл:   Сайн, хүндэтэ Нохой жэл, амар мэндэ Сагаан үбгэн, сайнууд, хүндэтэ айлшад.  

 Нохой жэл: Сайн!  

 Сагаан үбгэн: Сайн байна!  

 Нохой жэл: Зай ажалаа дүүргээд, амарха саг дүүрэн боложо, намдашье албаяаа тушаахаяа мартажархёо гүш?  

Тахяа жэл: Үгы, мартаагүйб, би шамайгаа хүндэлхэ гэжэ бүхы арбан нүхэдөө урижа, хэһэн ажалайнгаа дүнгүүдые суглуулжа ерэбэб.  

 Нохой жэл: Хаанаб тэрэ нүхэднай?  

 (звук - Тэнгэриин дуун абяанай хүгжэм дуу гарана. Арбан хоёр жэл зал сооһоо гарана, хулгана, үхэр, бар, туулай, луу, могой, морин, хонин, нохой, гахай.)  

 Бултадаа: Сайн байна, хүндэтэ Нохой жэл, амар мэндэ, Сагаан үбгэн!  

 Сагаан үбгэн: Таамнай хаанаһаа, хайшаа ябаһан айлшад манайдаа ерэбэ гээшэбта?  

 Хулгана: Бидэ бүмбэрсэг дэлхэйн бүхы газарнуудаар аяншалжа, ерэхээ байһан жэнэ жэлдээ бэлэдхэл хэжэ байхадамнай, Тахяа жэлнай нохой шэнэ жэлээ угтая гэжэ уриба.  

 Үхэр жэл: Нохой жэлнай, шинии жэлдэ хун бухэн амгалан тайбан, омог дорюун, бурхантай, буянтай ябахань болтогой!  

Бар жэл: Амитан бүхэн амиды мэндэ, элүүр энхэ ябахыень хүсэнэб.  

Туулай жэл: Гараhан ой модомнай һайн зандаа, байгаали байдалдаа хүн зомнай наринаар хандажа ябаг лэ.  

 Луу жэл:  Арад зоной дунда элдэб шэдитэй юумэн боложо байхань болтогой!

Могой жэл: Нам шэнги эреэ маряаншьеһаа жэлнай нэгэ тэгшэ, алдуу һэндүү үгы байхыень хүсэнэб.  

 Морин жэл:  Шэнэ жэлдэ хүн бүхэн нам шэнги хүсэтэй, шамбай шиидэр байхыень болтогой!.  

Хонин жэл: Гараһан жэлдэ дуутай, зугаатай, сагаан сэдьхэлтэй ябаг лэ үри хүүгэднай.  

 Бишэн жэл:  Энэ жэл үбгэд хүгшэднай хүл хурдан, ухаан һонор байхыень хүсэнэб.  

 Гахай жэл:  Гараhан Нохой жэлдэ газар дэлхэймнай арюун, уһа горходнай сэбэр сарюун байхань болтогой!  

 Тахяа жэл: Битнэй хэhэн ажалаа, хонгёо хоолойтой Нохой жэлдэ жолоогоо барюулхам. Зай, Нохой жэл, миниингээ хэрэгые һайнаар саашань үргэжэлүүлыш даа!  (тахяа жэл преподносит синий хадак нохой жэлдэ)

 Нохой жэл: Энэ гараһан жэлдэ бүхы ажалнай урагшатай, амжалтатай ябаха гэжэ та бүгэдэнөө найдуулнаб.  

Буурал һайхан тоонтодоо,

Булжамуурхан орондоо  

Буян хэшэг дэлгээжэ,

Амар мэндэ һуугыт даа!  

Сагаан үбгэн:  Тахяа жэлнай, шамдаа бэлэг болгон  дуу барихамнай. (дуун «Yбэл хабар хоерой»)

Тахяа жэл: Баяртай, нүхэд! (Тахяа жэл ябана, үхибүүд  hууна)

Нохой жэл: Зай, үхибүүд, энэл hайхан hургуулида эгээл шадамар, эгээл бэрхэ үхибүүд эндэл hурана гэжэ мэдээд, таанартаа Сагаан Үбгэнтэй даабаритай ерээбди. Жюрида манай багшанар  hууна.

1-дэхи даабари: «Оньhон үгэ суглуулагты». Гурба-гурбан hурагшадые классhаа уринабди.  Энэ шаригууд соо үгэнүүд байха. Танай түсэб: энэ шаригуудые тэhэлээд,  үгэнүүдhээ оньhон үгэ суглуулха еhотойт. Даабарида 3 минута үгтэнэ. 4 «а» класста ногоон шаригууд, 4 «б» хухэ шаригууд. Эхилэгты!

-Зай, саг дүүрээ, уншагты!

Сагаан Үбгэн: Хүндэтэ манай багшанар, хүмүүжэлгшэд, үхибүүд! Таанартаа 4 «а» ангиин hурагшад сагаан hарын бэлэг барихань. Угтая!

Нохой жэл: Ямар бэрхэ хүбүүд басагад гээшэб. Альгаа ташая!

2-дохи даабари «Тэбэг наадан». Зарим танай абанар hургуулиин байхадаа, энэ наада наадажа байгаа ёһотой. Классhаа гурба-гурбан хүбүүдые уринабди. 1 минута соо хэды дахин тэбэгээ сохихобто?

- 4 «а» ангиин хүбүүд эхилхэнь, харая!

- Бэрхэнүүд манай хүбүүд!

- 4 «б» ангиин хүбүүд уридагдана.

Сагаан Үбгэн: Жюримнай оноогоо тооложо байна, 4 «б» ангиин басагад таанадта бэлэг барин дуу дуулахань!

(дуун «Наран»)

 (Ехор)

Ямар сэсэг һайхан бэ?

Ягаан сэсэг һайхан даа – булта

Ямар наадан гоё бэ?

           Ёохор наадан гоё даа – булта

Вед.:  Манай наадан эсэстээ хүрэбэ гээшэ.

              Мүнөө жюридэ үгэ үгтэнэ.                                   

 Нохой:  Унтаршагүй дулаан гуламтатай,

     Ударшагүй бэхи нүхэсэлтэй,

Вед.: (Сагаан убгэн)      Дундаршагүй дүүрэн жаргалтай,

Дууhашагүй мүнхэ дурантай ябыт даа!

Сагаан hараар! Сагаалганаар!  

Дахин уулзатараа баяртай!