Ангиин саг «Буряад орон – манай эхэ нютаг»
классный час (4 класс)

Ангиин саг

«Буряад  орон – манай эхэ нютаг»

- hургалгын : Буряад    орон тухай мэдэсэ ургэлжэлуулхэ.

- хугжɵɵлгын: анхарал, ухаан бодолыень худэлгэхэ, hайжаруулха, хэлэнэй

нɵɵсэ баялиг баяжуулха.

- хумуужуулгын :  Орон  нютагтаа, байгаалидаа гамтайгаар хандаха, омогорхол туруулхэ, Буряад  hайхан ороноо ургэжэ, сахижа ябаха нангин ойлгосотой болгохо.

Ябаса .

Удэрэй мэндэ. Хундэтэ ухибууд!  

(Буряад Республикын гимн дуулана)

Зай, ухибууд , юу муноо таанар шагнабат?

Эхэ орон тухай олон дуунууд бии. Юундэ энэл дуун манай республикын гимн болоhон байнаб?

Юундэб гэхэдэ. Энэ дуу зохёогшод хугжэмшэн Анатолий Андреев уран зохёолшо Дамба Жалсараев  хоёр бухы буряад ороной гоё hайханиие ба

ɵɵрынгɵɵ Эхэ орондоо зай захагуй дурлал харуулжа шадаhан байна.

- намда мунɵɵ хэлэжэ шадаха байнуут « Эхэ орон» гэжэ юун гэжэ ойлгонобта

Ожеговой толи соо « Эхэ орон , турэл гурэн, турэhэн газар»

Эхэ орон – хунэй турэhэн , хун болоhон эрхэтэн ( гражданин).

            Мэдээжэ ородой оньhон угэ соо хэлэгдэнэ  « Эхэ оронгуй хун – дуугуй алтан гургалдай шэнги».  

Алтан гургалдай юун гэжэ ойлгонобта ?  ( соловей)

Алтан   гургалдай   ɵɵрынгɵɵ    хонгёохон     хоолойгуй – миин    лэ    шубуун болоно. Харин алтан гургалдай ɵɵрынгɵɵ    хонгёо дуугаар хунэй зурхэ носооно, дурлал  hэргээжэ, жаргалhаа  бархируулжаш. Баярлуулжаш шадаха.

      Хайшан гээд алтан   гургалдай дуугаараа шанга байнаб, тэрээндэл адли хун ɵɵрынгɵɵ  Эхэ     ороноор     шанга, уг     изагуураараа    шанга.

     Эхэ орон – гээшэмнай уужам хэлэтэй ойлгосо. Бухы Эхэ орон – манай  России!

- таанадай hанаанда  ɵɵрынгɵɵ турэhэн  нютаг  юу гээд хэлэхэ гээшэбта? (тоонто нютаг)

 - Хун бухэндэ ɵɵрын турэhэн    тоонто нютаг бии.

(Спросить у детей где они родились )

Бумбэрсэг дэлхэй  дээрэ, тоонто нютаг эгээл сэнтэй. Энэ тоонто тухайгаа шулэгшье , дуушье зохёохоор,   гартаа   биирэ абажа зурагуудые  зурахаар байдаг.

   Муноо танайнгаа мэдэсэ шалгая, хэр зэргэ таанар Буряад орон тухайгаа мэдэнэбта .

   Викторина

1. Буряад ороной герб ямар бэ?

( буряад гурэнэй герб хадаа гурбан тухэреэн сахаригаар хуреэлэтэй.

Сахаригай дунда -  Байгалай долгинууд ба хаданууд. Гербын дээрэ заншалта соёмбо  hара , гал, наран.

Гербын доодо захада  хадаг – айлшадаа хундэлгын hулдэ , ород буряад хэлэ дээрэ бэшээтэй.

2.Буряад республикын туг мэдэхэ гут? Энэ гурбан унгэ юу тэмдэглэнэб? слайд

Республика гурэнэй туг хадаа  гурбан унгэтэй хухэ ( тэнгэри), сагаан

( сэбэр), шара ( мунхэ)

3..Республика соомнай  хэды аймаг бэ?

Ответ : 21 аймаг, 6 хото, 614 худɵɵ тосхонууд. Слайд.

4.Республикын толгойлогшо хэн бэ?

Ответ : Цыденов  Алексей Самбуевич  слайд

5. Буряад ороной субад эрдэни ( жемчужина) юун болоноб ?

Ответ : Байгал далай . слайд

6. Эгээл сэнтэй амитан , жэжэхэн ан?

Ответ: Булган

7. Буряад ороной эгээл ундэр хаданууд ?

Ответ: Саяан  уула слайд

8. Ямар шажан мургэлтэйб буряадууд?

Ответ: Буддын  шажан

Манай республ соо олон дасан, дуган бии. Ивалгын дасанда XII

Пандито Хамба лама Даши – Доржо Итигыловай мунхэ бэе хадаглаатай.   80 жэл соо сахигдана.

9. Республикын     ниислэл     хото     нэрлэгты ?

Ответ: Улаан – Yдэ

10. Гол талмай юу гэжэ нэрэтэйб ?

Ответ : Соведэй талмай  

11.  Шухала гудамжа нэрлэгты?

Харюу : Ленинэй  гудамжа.

12.Хотымнай   эгээл гоё  театр ?

Харюу: Буряадай   гурэнэй Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ драмын театр.

     13   Мэдээжэ бураяд арадай хатар?

 Харюу: ёохор

      14. Мэдээжэ буряад  дуушад?

 Бэлигма Ринчинова, Дулма Сунрапова , Дарима Цырендопова, Сэсэг Аюшеева, Елена Борохитова, Мэдэгма Доржиева, Чингис Раднаев, Бадма Ханда Аюшеева.  

      15.  Буряадай  мэдээжэ скульптор ?

Харюу: Даши Намдаков

       16. Буряад арадай ямар зэмсэгуудые  ( инструменты)

Мэдэхэбта?

Харюу:  иочин, ятага, морин хуур , чанза

Зай, муноо буряад арадай  зэмсэгуудые шагнахабди.

Танай анхаралда иочин , ятаг зэдэлхэ.

Ямар гоёб даа! Бэрхэ манай хяагтын аймагай алтайн дунда hургуулиин  басагад.  Сойжина, Цырена, Алтана.

    Эхэ орон, тоонто нютаг- эгээл дутэ зурхэндэмнай  угэнууд. Уран зохёолшо Николай Дамдиновай «турэл хэлэн  турэhэн дайда хоёроо – туби  дээрэ хаанаш яба мартахагуйш » гэhэн угэнуудээр  муноо иигээд лэ ангиин сагаа дуургэе.