«Остуоруйа дойдута»
план-конспект занятия по развитию речи (младшая группа) по теме

«Остуоруйа дойдута»

Сыала-соруга:

Үѳрэтэр: оҕону кыра, билэр остуоруйатын оонньоон кѳрдѳрѳргѳ үѳрэтии; геройдар образтарын (хамсаныытын, саҥатын) арыйарын ситиһии; Хартыынаны кѳрѳн остуоруйа аатын таайыы; 5 диэри ааҕарга үѳрэтии. Саха норуотун үҥкүүтун - оһуокай хаамыытын үѳрэтии.

Сайыннарар: геройдар саҥаларын үтүктүү; бэйэ-бэйэлэрин кытта диалогунан кэпсэтэллэрин сайыннарыы; тарбах кыра былчыҥҥарын хоһоону кытта дьүѳрэлээн сайыннарыы. Музыкы истэн хамсаныылары оҥорорун ситиһии.

Иитэр:  оҕо бэйэ-бэйэтигэр истиҥ сыһыаннаах буоларын иитии; иллээх, бэйэ-бэйэҕэ кѳмѳлѳсѳр буоларга иитии.

Тэриллэр: дьиэ, ыскамыайка, тѳбѳҕѳ кэтиллэр мааскалар, проектор, музыка, ноутбук.

Дьарык барыыта:

- О5олоор, бугун биhиэхэ ыалдьыт бѳҕѳ кэллэ. Билигин,  мин эhиэхэ таабырын  таайтарыам, остуоруйаны тѳhѳ билэр эбиккитин  кѳрүѳхпүт  (экранна хартыыналар, о5олор таайаллар - «Эриэппэ», «Кыhыл кѳмүс сымыыт», «Колобок», «Кысыл бэргэhэчээн», «Ус эhэ».)

- О5олор маладьыастар,  остуоруйалары  үчүгэйдик билэр эбиккит. Билигин, биһиги остуоруйа дойдутугар ыалдьыттыы барыахпыт. Турдубут, санныбытыттан  тутустубут,  поеhынан  айаннаатыбыт.

- Оо, кѳрүҥ эрэ о5олоор, дьиэ турар ди, улахан баҕайы күлүүстээх. Арыйыаххайыҥ эрэ …

Ааҥҥа күлүүс ыйаммыт,

Ким сатаан арыйыай?

Тоҥсуйабыт күлүүhү,

Эргитэбит күлүүhү,

Тардыалыыбыт күлүүhү,

Арыйдыбыт күлүүhү  (о5олор бары туран үтүктэллэр).

- Маладьыастар, о5олор!  Дьэ,  билигин  остуоруйа  кѳрүѳхпүт, бары олордубут, болҕойон истэбит.

Былыыр-былыр, ойуурга улахан да, кыра да буолбатах  дьиэ турбут. Арай биирдэ кутуйах суурэн испит (кутуйах музыката тыаһыыр), дьиэни кѳрѳн тохтообут уонна саҥарбыт:

- Дьиэ-дьиэчээн, ким манна олорор?

Ким да саҥарбатах, кутуйах дьиэҕэ киирэн олорбут.

Онтон бах-бах баҕа ойон кэлбит (баҕа музыката), дьиэни тоҥсуйбут уонна ыйыппыт:

- Дьиэ-дьиэчээн, ким дьиэҕэ олорор?

- Мин кутуйахпын, пи-пи-пи … онтон эн кимҥиний?

- Мин бах-бах баҕабын.

- Эн тугу сатыыгын?

- Мин  хаппыыста  тууhуубун, эhигини үѳрэтиэм:

Хаппыыстаны  быhабыт

Моркуопканы быhабыт,

Хаппыыстаны  тууhуубут,

Хаппыыстаны  ыгабыт,

Хаппыыстаны  тууhууртан  сылайдылар  илиилэр.

(О5олор бары туран үтүктэллэр).

Кутуйах уонна ба5а дьиэ5э киирэн олорбуттар.

- О5олоор хас буолбуттарый? Ааҕыаҕын эрэ … биир, икки, хас буолан олорбуттарый, 2 буолан олорбуттар.

Онтон куобах суурэн испит (куобах музыката), тохтообут уонна ыйытар: «Дьиэ-дьиэчээн, ким дьиэҕэ олорор?»

- мин кутуйахпын пи-пи-пи …

- мин бах-бах ба5абын, онтон эн кимниний?

Куобах: «Мин куобахпын, миигин дьиэ5э киллэриэххит дуо?»

-Эн тугу сатыыгын?

- Мин эhигини сэрээккэ оҥорорго үѳрэтиэм (бары туран үтүктэллэр)

Үѳhээ-үѳhээ таҕыстыбыт,

Илиибитин ѳттүккэ,

Чэпчэкитик ойдубут, скок! (3 тѳгүл)

- Дьиэ5э хас буолбуттарый? (аа5аллар), маладьыастар ус буолбуттар.

Ол олордохторуна, тыа са5атыттан саhылчаан-эдьиийчээн кэлбит (саһыл музыката). Кэлэн иhэн дьиэни кѳрѳн тохтообут уонна ыйыппыт:

- дьиэ-дьиэчээн ким эйиэхэ олороруй?

- мин кутуйахпын, пи-пи-пи …

- мин бах-бах ба5абын …

- мин куобахпын, онтон эн кимҥиний?

- мин саhылчааммын, миигин дьиэ5э киллэрин …

- онтон эн тугу сатыыгын?

- мин эhигини бэрэски онорорго үѳрэтиэм:

Кутуйахха бэрэски, ба5ачааҥҥа бэрэски

Куобахчаанна, саhылга

Барыгытын күндүлүѳм.

- киирэн биhигини кытта олор – диэбит куобах.

- О5олоор,  дьиэ-дьиэчээннэ хас буолбуттарый? (аа5аллар), маладьыастар, 4 буолбуттар.

Онтон тыа быыhыттан бѳрѳ сүүрэн иhэр эбит. Сүүрэн-сүүрэн иhэн дьиэни кѳрѳн тохтообут уонна ыйыппыт.

- дьиэ-дьиэчээн, ким эйиэхэ олорор?

- мин кутуйахпын, пи-пи-пи …

- мин бах-бах ба5абын …

- мин куобахпын …

- мин саhылчааммын, онтон эн ким буолаҕын?

Онтон эн мин, бѳрѳбун,  мин дьиэ харабыллыыбын уонна ыллыыбын уу-уу…

- Биhигини киирэн харабыллаа!

- О5олоор,  дьиэ5э хас буолбуттарый? (аа5аллар), саамай сѳп 5 буолбуттар.

Арай мутук тостор тыас иhиллибит, иhэр эбит тыаттан – эhэ.

Дьиэ аттыгар кэлэн, ааны тоҥсуйбут.

- дьиэ-дьиэчээн, ким эйиэхэ олорор?

- мин кутуйахпын, пи-пи-пи …

- мин бах-бах ба5абын …

- мин куобахпын …

- мин саhылчааммын …

- мин бѳрѳбун, онтон эн кимниний?

- мин ойуур адьыр5а кыыла эhэбин.  

- эн тугу сатыыгын?

- мин ырыа ыллыырбын, үҥкүү үҥкүүлүүрбүн, оонньуурбун сѳбүлүүбүн. Саха норуотун оһуокайын үҥкүүтүгэр туруоҕуҥ!

Бары туран эhэни кытта оһуокайдыыллар.

- маладьыастар, бары наhаа учугэйдик үҥкүүлээтибит. Мин эhиэхэ кэhиибин аҕаллым (хас биирдии о5ону кэмпиэтинэн күндүлүүр).

- манан биһиги остуоруйабыт бүтэр, о5олор бары маладьыастар, ыалдьыттарга болҕомтоҕут иhин баhыыбаларын. Аныгыскы кѳрсүѳххэ диэри!