"Карга боткасы" бәйрәме
методическая разработка (подготовительная группа) на тему

 («Карга боткасы» бәйрәме зурлар һәм мәктәпкә әзерлек -татар һәм рус балалары белән бергәлектә уздырыла)

Максат: балаларны татар халкының милли бәйрәмнәре белән таныштыру; бердәмлек, дуслык хисләре, халкыбыз йолаларына хөрмәт тәрбияләү; татар халкының милли бәйрәмнәре белән таныштыруны дәвам итү; сәнгатле итеп шигырь сөйли белүләрен камилләштерү.

Алдан башкарылган эшләр: һәр төркем ярма, сөт, тоз, шикәр, тәлинкә, балалар һәм өлкәннәр санынча кашыклар, кулланган кашыклар өчен савыт алып керә. Уенөчен 4 кыршауәзерләпкуела. Балаларга алдан шигырләр бирелә.

Җиһазлау һәм материал: залның түрендә – стенада кояш рәсеме, кояштан бирегә таба кошлар оча, аста – агачлар, агачта – сыерчык оясы, оя янында кошлар ояны карыйлар; урамда- ясалма учак  – утын түмәрләре– казан эленгән. Зур казанда төрле ярмалар кушып пешерелгән ботка.

Бәйрәм барышы.

Залның алгы ягы күренерлек итеп, балалар төркемнәре белән ярымтүгәрәк ясап утыралар, яннарында – тәрбиячеләре.Алгы яктаматур итеп бизәлгән  ике йорт тора-аның эчендә хуҗабикәләре бар

( сөт, берсавыт ярма, берсавыт май, шикәр, тозбирәләр)

Матур көй уйнап тора, бәйрәмчә киенгән балалар залга керәләр,урындыкларга утыралар.Язмада кошлар сайравы ишетелә.

Алып баручы. Ребята, по улице шагает весна. Её можно увидеть повсюду: дни стали длиннее, солнце светит ярче, тает снег, возвращаются перелетные птицы.

(Музыка әкренләп тына.)

1.бала–С.Артур-под.рус.гр

Ачылды ак калын юрган,

Исте апрель җилләре.

Кошлар кайта: сагындырган

Туган-үскән җирләре.

2.бала-Ф.Алина-под.рус.гр

Көннәренюлдаүткәреп,

Куанышыпочалар.

Канатларынакүтәреп,

Язкитерәичалар.

3.бала-Әминә-тат

Тамчылартаматып та тып,

Тамчыларсикерәләр.

Җиргәтамакөмештамчы

Сагыныпкөткәнязкилә!

4.бала-Ф.Данис-под.рус.гр

Язкилә, язкилә!

Сыерчыкларкилә!

Гөрләшеп, сайрашып,

Җырчыкошларкилә!

5.бала-Вилена-тат

Бик күңелле тышта,

Кар эри, боз китә.

Чабышып йөриләр,

Малайлар бер читтә!

(Язмада – кошлар сайравы.)

Алыпбаручы. Раньше люди думали, что весну на своих крыльях приносят птицы. К их возвращению устраивали праздники. Сегодня у нас древний татарский праздник – «Каргаботкасы».

Первыми в наши края возвращаются какие птицы?(грачи)

Алып баручы:Да,первыми вестниками Весны являются грачи. С давних времён наш народ с уважением относился к этим птицам. И в честь их прилёта люди устраивали праздник «Каргаботкасы» - «Каша для грачей». Главными участниками праздника были дети. Они ходили по домам собирали гостинцы для праздника: крупу,молоко, яйца, масло. Всех приглашали на праздник.

(Берничә бала торып  йорт янына баралар)

6.бала-Салават-подг.рус.гр

Өйдәме, түтәй?

Бир, зинһар, күкәй.

Бирсәңбезгәөчкүкәй,

Тавыгыңсалырйөзкүкәй!

7 бала–Сафина Ульяна-под.рус.гр

Эй, хозяева!

Открывай ворота.

Если дашь нам пять яиц

Твоя курочка снесет сто яиц!

(өйдән бер апа 3 йомырка бирә,балалар икенче өй янына китәләр)

8 бала-Ю.Азат-под.рус.гр.

Өйдәме, түтәй?

Кызганма, түтәй-

Май кирәк, ярма кирәк,

Карга туена бар да кирәк!

9. бала-Василиса(п.рус.гр)

Эй, хозяева!

Дай нам масло, дай крупу,

Не жалей еще муку!

(Өйдән апа май белән ярма бирә,балалар өченче өйгә китәләр)

10. бала-Камилла(под.рус.гр)

Шикәр кирәк, тоз кирәк,

Чыгар түтәй, тизрәк!

11. бала-Л.Илья(п.рус.гр)

Кар-кар кричат грачи,

Есть бәлеш в печи,

Если в печи бәлеш есть

Значит дома гости есть!

(өйдән апа чыгып шикәр,тоз бирә)

Алып баручы: –Менәбалалар, бар да бар,

Май да, сөттә!

Күкәйдә, ярма да,

Боткабиктәмлебулыр!

Алып баручы:После того, как все гостинцы собраны, дети убегают на первую проталинку возле речки. Взрослые готовили  угощения, варили кашу, а дети веселились, играли .И у нас тоже есть наши ӘБИ  и БАБАЙ   .Мы их сейчас позовем  и попросим  чтоб  они нам  сварили  кашу, а мы потом выйдем  и  будим  есть кашу.Давайте  все  вместе позовём.

Все дети:-Әби  ,кил  монда. Бабай ,кил монда.

(Бүлмәгәәбибеләнбабайкерәләрисәнләшәләр)

-Исәнмесезбалалар.

-Исәнме, әби.Исәнмебабай.

-Хәлләрничек?

-Әйбәт, рәхмәт.

Алыпбаручы:Әби,бабай  вот мы собрали  с детьми все что надо на  кашу.  А вас попросим  сварить нам вкусную кашу.

Әби: А как будит вкусная каша?

Балалар:Тәмлеботка.

Бабай:Ярарпешерәбез .Ә сезботкапешкәч, зуркашыкларыгызныалыгыздабезнең янга-урамгачыгыгыз.

Алып баручы –Ярый, рәхмәт.Ә ботка пешкәнче халкыбызның борынгыдан яратып уйнаган уеннарын уйнап китәрбез.

А мы с вами поиграем в игру “Тюбәтәй”

1 нче уен. “Түбәтәй” уены (10 бала)

2 нче уен«Сыерчыкларкайттылар»-«Скворцы прилетели»(9 бала)

Уенбарышы.Уенда9 бала катнаша. Идәнгә 4 кыршауяткырыпкуела. Кыршаулар – сыерчыкоясыбула. Балалар-сыерчыклар, парлашып, кыршау-ояларгакерепбасалар. Бер «сыерчык» оясыз кала. Уенбарганда, язмада кош тавышларыяңгырап тора.

«Сыерчыклароча». Көйуйныйбашлагач, балалар, кошларбулып «очыпкитәләр». Барысы да «оялар»данерагайгач, алыпбаручы: «Сыерчыкларкайта!» – ди, һәмбалалар, икешәр-икешәрбулып, «ояга» керепбасалар. Оясыз калган «сыерчык» җиңелгәнсанала.

(Уенберничәтапкыркабатлана, катнашучыларүзгәрә.)

3 нчеуен. «Тавыкларчабышы» – «Курийные бега»(6 бала)

Уенбарышы.Уенда6 бала катнаша. Катнашучыларберрәткәтезелепбасаларһәм, команда булгач, сулкулбеләнсулаякның «шайтан сөяге» турысыннантотып, каршыяктабилгеләнгәнурынгакадәрйөгерепбаралар. Кем алданкилепҗитә, шулҗиңүчебула.

4 нчеуен. «Әтәчләр» – «Петухи»(8 бала)

Уенбарышы.Уенда8балакатнаша. Балалар, парлашып, кыршауэченәкерепбасалар. Уенчыларбераяктаторып, кулларынарткакуйганхәлдәкөндәшенҗилкәбеләнкыршаудантөртепчыгарыргатиеш. Уендакатнашучыикеаягынабасса яки кыршауданчиткәчыкса, җиңелгәнсанала.

Алыпбаручы:Балалар,без уйныйбыз да уйныйбыз, боткапешмәде меикәнәле? Әйдәгез, әбибеләнбабайгашалтыратыпкарыйбыз.

(беррустелле бала телефоннаншалтырата)

Бала:-Алла.Бу кем?

Әби:-Алло.Мин әби. Син кем?

Бала:-Мин......Әби, ботка бар?

Әби: -Бар.Тәмле.

Алыпбаручы:Ребята, наша каша  готово. Теперь  вы одевайтесь  и выходите на улицу.Там наш ждут ӘБИ  и БАБАЙ и  ТӘМЛЕ БОТКА.  Берите  с  собой  КЕЧКЕНӘ  КАШЫК  и  КЕЧКЕНӘ  ТӘЛИНКӘ.

(Все дети выходят на улицу.Там ждет каша.Әби  и бабайвсречают и угощают детей).

Әби: Сначала надо дать кашу  нашим  птицам.

                    (  В сторонку  на землю  кладет немного кашу)

Әби:Боткагызтәмлебулсын!

Дети:Рәхмәтботкатәмле.

Бабай:-Көннәрегезаязбулсын!

-Илләртынычбулсын!

-Яңгырларявып, игеннәруңсын!

-Балалартәүфыйклыбулыпүссен!

ВЕД.А вас, дорогие, с весною поздравляю!

Счастье будет вам горой,

Урожая воз большой,

На столе всегда пирог!

Легких вам всегда дорог!