ПРОЕКТ "Тыва улустун оюну - кажык"
проект по окружающему миру

Муниципалдыг бюджеттиг школа назыны четпээн уругларнын ооредилге албан чери «Тыва Республиканын Тес-Хем кожуун» муниципалдыг районунун Шуурмак суурунун «Аленушка» уруглар сады

Улуг болуктун уругларынга

толевилел «Тыва улустун оюну – кажык»

Шуурмак 2020 г

Толевилел  «Тыва улустун оюну - Кажык»

Чидиг айтырыы (актуальность): тыва оюннар дугайында номнар, шинчилел ажылдары эвээш. Оларны коргускен, хамаарышкан чараш чуруктарны тып алыры берге. Ынчалза-даа бистин огбелеривистин ойнап чорааны тыва оюннары хой. Оларнын утказы солун, чараш. Ону бис утпайн ойнап, бичии чаштарывыска  ооредип алыры чугула.

Сорулгазы: уругларны тыва оюннарже сонуургадып, чанчыктырып, тыва улустун чанчылдарын ооредип, угаан медерелин сайзырадып, чараш аажы-чанга минниндирип кижизидери.

Сорулганы чедип алырда шиитпирлээр айтырыглар:

- кажык оюнунун дугайында материалдарны чыыры;

- кажык оюннарын уругларга минниндирип ооредип алыры болгаш оон ужур-дузазын унелеп ооредири:

- ада-иелерге, башкыларга тыва оюннарны хостуг уезинде уруглары-биле ойнаарын сумелээри.

Шинчилел ажылынын угланыышкыны: тыва улустун оюну – кажык.

Даап бодаашкын (гипотеза): амгы болгаш келир уенин уруглары кажык оюнун шын ойнап билири.

Ажыглаан арга-методтар:

- информаторлар-биле ажыл;

-солун-сеткуул, номнардан материалдар чыыр;

- чыгдынган материалдарны ажылдап кылыры.

Проектинин  кезектери:

I ги (эге кезээ, февральдын бирги неделязы) Кажык, кажык биле оюннар дугайында тайылбыр ажылы кылыры-биле уругларга слайдтар, видеороликтерни коргузер (капсырылга 1)

II ги ( кол кезээ, февральдын ийиги неделязы) Кажык биле оюннарны ойнап ооредири.

III ку  ( туннел кезээ , февральдын ушку неделязы)  Уруглар, ада-иелер аразынга маргылдаалыг кажык оюннарын эртирери. Уругларнын угаан медерелинде, сагыш сеткилинде кажык биле оюннарны сонуургап, билип алган.

 Кажык оюнунун ужур дузазы:

- оюн бичии уругларнын  дыл-домаан, угаан-медерелин сайзырадыр, чараш чуулге болгаш найыралга ооредир;

  - оюнну кижи торуттунуп кел-ле ойнап эгелээр  болгаш  ол оюн кижини  бугу назынынын иштинде  удеп кээр. Оюннун  кижиге ужур – дузазын  санап четпес. Оюн кижини, ылангыя, озуп олурар  аныяк  кижилерни  куш ажылга кижизидер;

      - оюннарны чугле уруглар ойнаар эвес, ону улуг – аныяк-даа кижилер ойнаар. Ынчалза-даа оюннарнын хевирлери улустун назы – харынын, эртем – ажылынын аайы-биле ылгалып, нарыыдаар.  

Ажыглаан литерартуралар:

1. И.Самбуу «Тыва оюннар»

2. «Матпаадыр»

3. Интернет ресурс «Яндекс, Гугл».

4. Башкы журналы

5. Сылдысчыгаш солуну.

Муниципалдыг бюджеттиг школа назыны четпээн уругларнын ооредилге албан чери «Тыва Республиканын Тес-Хем кожуун» муниципалдыг районунун Шуурмак суурунун «Аленушка» уруглар сады

Улуг болуктун уругларынга

толевилел «Тыва улустун оюну – кажык»

Шуурмак 2020 г

Толевилел  «Тыва улустун оюну - Кажык»

Чидиг айтырыы (актуальность): тыва оюннар дугайында номнар, шинчилел ажылдары эвээш. Оларны коргускен, хамаарышкан чараш чуруктарны тып алыры берге. Ынчалза-даа бистин огбелеривистин ойнап чорааны тыва оюннары хой. Оларнын утказы солун, чараш. Ону бис утпайн ойнап, бичии чаштарывыска  ооредип алыры чугула.

Сорулгазы: уругларны тыва оюннарже сонуургадып, чанчыктырып, тыва улустун чанчылдарын ооредип, угаан медерелин сайзырадып, чараш аажы-чанга минниндирип кижизидери.

Сорулганы чедип алырда шиитпирлээр айтырыглар:

- кажык оюнунун дугайында материалдарны чыыры;

- кажык оюннарын уругларга минниндирип ооредип алыры болгаш оон ужур-дузазын унелеп ооредири:

- ада-иелерге, башкыларга тыва оюннарны хостуг уезинде уруглары-биле ойнаарын сумелээри.

Шинчилел ажылынын угланыышкыны: тыва улустун оюну – кажык.

Даап бодаашкын (гипотеза): амгы болгаш келир уенин уруглары кажык оюнун шын ойнап билири.

Ажыглаан арга-методтар:

- информаторлар-биле ажыл;

-солун-сеткуул, номнардан материалдар чыыр;

- чыгдынган материалдарны ажылдап кылыры.

Проектинин  кезектери:

I ги (эге кезээ, февральдын бирги неделязы) Кажык, кажык биле оюннар дугайында тайылбыр ажылы кылыры-биле уругларга слайдтар, видеороликтерни коргузер (капсырылга 1)

II ги ( кол кезээ, февральдын ийиги неделязы) Кажык биле оюннарны ойнап ооредири.

III ку  ( туннел кезээ , февральдын ушку неделязы)  Уруглар, ада-иелер аразынга маргылдаалыг кажык оюннарын эртирери. Уругларнын угаан медерелинде, сагыш сеткилинде кажык биле оюннарны сонуургап, билип алган.

 Кажык оюнунун ужур дузазы:

- оюн бичии уругларнын  дыл-домаан, угаан-медерелин сайзырадыр, чараш чуулге болгаш найыралга ооредир;

  - оюнну кижи торуттунуп кел-ле ойнап эгелээр  болгаш  ол оюн кижини  бугу назынынын иштинде  удеп кээр. Оюннун  кижиге ужур – дузазын  санап четпес. Оюн кижини, ылангыя, озуп олурар  аныяк  кижилерни  куш ажылга кижизидер;

      - оюннарны чугле уруглар ойнаар эвес, ону улуг – аныяк-даа кижилер ойнаар. Ынчалза-даа оюннарнын хевирлери улустун назы – харынын, эртем – ажылынын аайы-биле ылгалып, нарыыдаар.  

Ажыглаан литерартуралар:

1. И.Самбуу «Тыва оюннар»

2. «Матпаадыр»

3. Интернет ресурс «Яндекс, Гугл».

4. Башкы журналы

5. Сылдысчыгаш солуну.