Конспект урока по бурятскому языку "Дахуул угэнууд"
план-конспект урока (4 класс)

Шатанууд

Саг

Багшын ажаябуулалга

hурагшадай ажаябуулалга

1. Эмхидхэлэй γе

2.  Гэрэй даабари шалгалга

3. Урда γзэhэнhѳѳ дабталга.

Проблемнэ асуудал

4. Шэнэ темэтэй танилсалга

5. Шэнэ сэдэбтэй танилсуулга

(Теории хэлэнэ)

Бэхижγγлгын шата

Наадан

«Хаана, юун байна»

7. Физминутка

8. Диалог дээрэ ажал ябуулалга.

9. Хэшээлэй дγн галгалга.

10. Гэрэй даабари

4 м.

2 м.

5м.

4 м.

3м.

5м.

2м.

1м.

- Сайн байна, γхибγγд!  Мγнѳѳдэрэй хэшээл бидэ хамтаа γнгэргэхэбди. Минии нэрэ Аюна Дугаровна.  Таанадаар би ажаллаха байhандаа баяртай байнаб.

- Буряад хэлэндэ дуратай, буряад хэлэеэ мэдэхэ γхибγγд гараараа даллагты даа.

(Багша «5 хурганай» дγрэ харуулна).

- 5 хурган айлшалан, 5 даабари асаран хэшээлдэмнай ерэбэ.

Эдэ «5 хургадаа» айлшалан оруулхамнай гγ? (Багша няаба зурагаа самбарта). Υхибγγд, хэлэгты даа, юундэ бидэ буряад хэлэ мэдэхэ, γзэхэбибди?

- Зай, γхибγγд, наашаа булта харагты даа! Мγнѳѳдэрэйнгѳѳ ажал бидэ сэгнэхэбди. Хγн бγхэндэтнай иимэ сэгнэлтын хуудаhанууд байна. Хараяабди тэрэеэ. Бэеэ сэгнэхын уурда иимэ критеринγγдые харагты. Хэлээл дγγрэхэдэнь хγн бγхэн сэгнэлтэ абаха ёhотой.10-12 баллтай –  «5»,

                                                  9-7 баллтай – «4»,

                                                  6-5 баллтай – «3»

- Гэрэйнгээ даабари шалгая. Гэртээ 2-3 γгэ зохилдуулха байгаа.

- Зай, бэрхэдта. Сэгнэлтын хуудаhан дээрэ балланууда табигты.

- Υхибγγд бидэ hанаябди, ямар хэлэлгын хубинуудые мэдэхэбди?

- Мγнѳѳ «5 хургамнай 1-дэхи даабари эльгээбэ». Хэн ойлгооб, юу мγнѳѳ бидэ γзэхэбди?

Номуудаа 51 нюурта неэгты даа, даабари 92.

Нэгэ нэгээр уншаад, таабаринуудые таагты.

Адиса унша: Хуhан хорёо соо хула морин. (Хэлэн). Ямар γгэниинь илгараад байнаб? «Соо» ямар хэлэлгын хуби болоноб? (мэднэгγй).

- Ямар хэлэлгын хубитай холбоотой байна? Хорёо – юум.н.

«Соо» гэhэг γгэмнай юумэнэй нэрые юу хээд байна? (дахаад байна). Тиихэдээ эдэ γгэнγγдые дахуул γгэ гэжэ нэрлэебди.

- Хоёрдохи мэд-л уншана.

Дима: Мγльhэн дээрэ мγнгэн шата (hара).

- Хэн ойлгооб, ямар сэдэб бидэ мγнѳѳ γзэхэбди, гарахабди? (Дахуул γгэнγγд).

- Ямар юумэ мэдэхэ болохобди ?

- Зγб, бидэ шэнэ хэлэлгын хуби γзэхэбди,  дахуул γгэ гэжэ нэрэтэй. Тиигээд ямар γγргэтэйб гэжэ элирγγлхэбди, хайшан гээд бэшэхэбди.

- Сэгнэлтын хуудаhан дээрэ «Шэнэ сэдэб γзэлгэ» дээрэ баллнудаа табигты.

(Хэн сэдэбэ, зγб элирγγлэб, ойлгооб бэедэ 2 балл табина, хэн, нэгэ заа буруу хэлээб – 1 балл; хэн юушье ойлгоогγйб – 0 .)

Сэдэбээ зγб элирγγлхэ болоходомнай, манай «5 хургамнай» баярлаба.

 (Багша смайлик барбаадай дээрэ няана).

Булта дэбтэрнγγдээ гаргаад, бэшэгты hара γдэрѳѳ.  Ноябриин арбан табан. Слайд 2 

Нюургаа сэхээр баригты.  Шэнэ сэдэбээ бэшэгты «Дахуул γгэнγγд».  (Багша няана самбарта)

- Булта шагнагты даа, дахуул γгэнγγд хубилдаггγй хэлэлгын хуби, мэдγγлэл соо юумэнэй нэрын хойно орожо, γгэнγγдые удхаарань холбодог.

- 92 даабари сооhоо, ганса дахуул γгэнγγдыень буулгажа бэшэгты.

- Мγнѳѳ паар паараар хγдэлэе. Таанадта мэдγγлэнγγдые ушаад, дахуул γгэнγγдыень бэшэхэ. Нэгэ 1-2 минутын хоорондо ажаллаха.

Ном стол ……….      хэбтэнэ.

Миисгэй стол …….. хэбтэнэ.

Загаhад уhан ……….  байдаг.

Слайд дээрэ шалгана

Сэгнэгты хуудаhан дээрэ. Хэн ху зγб хээб 2 балл табина;

                                             хэн, нэгэ заа буруу хэлээб – 1 балл;

                                              хэн юушье ойлгоогγйб – 0 .

(Багша смайлик долёобор дээрэ няана). Энэ «5 хургамнай баярлаба», тиигээд энеэбэ.

Зай, эсээ гүт? Бэе амаруулхамнай  гү! Амарае. Минии хойноhоо дабтагты:

Дγγжэн, даажан иишэ, тиишэ

Дγγжэн, даажан урагшаа, хойшоо

Дγγжэн, даажан доошоо, дээшээ

Бэрхэ байнат, энэ «5 хургамнай баярлаба». (Багша няана)

Муноо иимэ даабари «5 хургамнай асараа».

Группа соо ажал хэхэбди. Нэн тγрγγн хэлэгты даа. Хайшан гээд группа соо ажал хэдэгбди?  (-Зγб.)

- Υхибγγд, таанаад булта мэдэхэт hайндэр ерэжэ байна. Ямар hайндэр ерэжэ байна? Бэрхэ, зγб.

- Мγнѳѳ эжын hайндэртэ зорюулhан багахан диалог hанагты, γзэhэн дахуул γгэнγγдээ хэрэглэн.

1-дэхи бγлэг диалог «Эжыгээ амаршалга», «Эжытэеэ хѳѳрэлдѳѳ» эмхидхэхэ, «Эжыдээ туhалсаан».

Сэгнэгтын хуудаhан дээрэ, сэгнэгты.

            Хэн ху зγб хээб - 2 балл табина;

            хэн, нэгэ заа буруу хэлээб – 1 балл;

            хэн юушье ойлгоогγйб – 0 .

«5 хургамнай баhа баярлаба». (Багша смайлик няана).

- Хэшээлнэй  дүүрэбэ. Хэшээлэй дγн гаргая!

-Бидэ хэшээлдэ юу мэдэхэ болообди, юу шадаха болоодби?

- Ямар шэнэ юумэ мэдэхэ болообта?

- Хэр зэргэ хүдэлөө гээшэбибди?

-Энэ γзэжэ байhан буряад хэлэе бидэ хγгжѳѳжэ, шудалха хэрэгтэй гγ?

 -Сэгнэгты, хэр хэшээлэй дγнгѳѳ мэдэхэ болобди. Бγхы баллнуудаа толоогты, нэмэгты , тиигээд сэгнэлтын тэмдэг табигты.

4 γгэ зохилдуулха.

Упр.93. Дахуул γгэнγγдтэй мэдγγлнγγдые зохёохо.

Мγнѳѳ «5 хургамнай » баhа баярлаба. Тиигээд альгаа ташана. Баяртай.

Сайн. Смайлигуудые харуулна.

Харюусана.

Нэгэ нэгээр уншана.

Юундэб гэхэдэ, хѳѳрэлдэжэ, уншажа, бэшэжэ hураха ёhотойбди. Бидэнэй тγрэл хэлэн болоно.

Юум.н., тэмд.н., γйлэ γгэ, тγлѳѳнэй н., тоог.н.

Шалгана .

(Падежнуудые гараабди. )

7.

Таабари таахабди.

Таабари таахабди

Соо илгараад байна

Хорёо

эдэ угэнд 3 падеждэ зохилдоод байна. Зэбсэгэй, хамтын, гаралай падеж.

Дахуул γгэнγγдтэй.

Шагнана.

Табина, сэгнэнэ.

Шалгана

Дээрэ

Доро

соо

Паар параар худэлдэг дγрим хэлэнэ. Дургээд, шалгана.

Бэеэ бэедээ hайнаар хандаха, хэрэлдэнгуй, эбэтэйгээр.

«Эхэнэрнγγдэй hайндэр».

Сэгнэнэ.

Эбтэйгээр, хэрэлдэнгγй.

Суглуулна. Няана.

Шэнэ хэлэлгын хубитай танилсаабди. Дахуул γгэнγγд. Юумэнэй нэрэдэ залгалдаад байдаг гэжэ мэдээбди

Сэгнэнэ, сэг табина.

Θθрынгθθ тγрэл хэлээ мэдэхэ, шудалха ёhотойбди. Юундэб гэхэдэ манай эжы, аба, хугшэн эжы, хугшэн аба  булта буярадаар хоорэлдэжэ ябадаг байгаа. Тиихэдээ бидэ баhа мэдэхэ ёhойбди.

Υхибγγдэй мотиваци дээшэрγγлнэбди,

анхаратайгаар, томоо тарангуй  ѳѳhэдѳѳ саашань шудалан γзэхыень хγгжѳѳнэбди.

Гэрэй даабари шалганабди, γрдахи γзэhэн сэдэбγγдээ холбонобди. Υхибγγдэй ухаань ямарабдаа система болоно.

Урда γзэhэн сэдэб нягта холбоотой, хэшээл бγхэн нягта холбоотой гэжэ мэдэхын тула.