Технологическая карта и презентация к уроку литературного чтения. 3 класс. Тема: А.Я.Ередеев «Ар - буткенниҥ тили»
план-конспект урока (3 класс)

Ӧйи:

13.02.2024

Класс:

3в

Ӱредӱчи:

Кудачинова Инна Сергеевна

Практикант:

Кучалу Мызылдай Александровна

Методист:

Сулатаева Алтынай Николаевна

Темдек:

Предмет:

Литературалык кычырыш

УМК:

Школа России

Уроктыҥ темазы:

А.Я.Ередеев «Ар - буткенниҥ тили»

Уроктыҥ бÿдÿми

Jаҥы билгирлер алар урок

Ӱредӱчиниҥ ижиниҥ амадузы

«Ар - буткенниҥ тили» деп чöрчöкти кычырып, А.Я.Ередеевтин jÿрÿмиле таныжып, тöс шÿÿлтезин оҥдоп аларына jарамыкту айалга тозӧӧри.

Задачалар

Текши ӱредӱле колболу: «Ар - буткеннин тили» деп чöрчöклö , А.Я.Ередевтин чÿмдемел jолыла уренчиктерди таныштырары;

Темиктирер: чӱмдемелди jарт, чокым, ӱнле анылап кычырарына, санаа-шӱӱлтезин чыгара айдарга темиктирери.

Таскадар:jакшы кылык таскадары.

Урокто ϳединетен турулталар

Ӱренчиктин бойынын турулталары: литературалык геройдын эткен керектерин бойынын кылык jаныла тӱнейлештирип, jакшы ла jаманды ондоп турар кижи болуп ӧзӧри;

Метапредметный турулталар:

Јаҥы билгирлер алар:ӱредӱчинин берген тегин ле уур сурактарына кару берери, бичиктен керектӱ jетирӱни табары;

Бойын башкарынар:бӱдӱретен иштиҥ амадузынаҥ улам иштеер ϳерин бойы белетеп билери;

Колбу тудар:кычырган тексттин учурын ондоп, ӱредӱде ле јӱрӱмде учураган айалгаларда бойыныҥ санаа-шӱӱлтезин оосло айдары;

Предмет аайынча турулталар:урокто ӱредӱ иштин амадузын тургузып билери.

Эп-сӱмелерле эп-аргалар

Эрмек-куучын ӧткӱрери.

Предметер ортодо колбу

Алтай тил

Ӱредӱ ресурстар

Ӱренер бичик Н.Б. Тайборина Литературалык кычырыш 3 класс, презентация.

Уроктын бӧлӱктери

(амаду)

Öйи

Ӱредӱчиниҥ бӱдӱретен ижи

Ӱренеечилердиҥ бӱдӱретен ижи

Аϳару, эп-арга, эп-сӱме

Текши ӱредӱэдилге

1. Ӱренерине ууламϳылаган.

Амадузы:

кажы ла ӱренеечи билгир аларына бойын белетеери.

1-2 мин.

-Jакшылар, балдар. Отурыгар. Бугунги литературалык кычырыштын урогын мен откурерим. Меним адым Мызылдай Александровна болор.

-Бÿгÿнги урокко слер кандый кÿÿн-санаалу келдигер?

- Тышкары бисте соок кыш,балдар, слерге соок корон кыш jарап турган ба, эмезе jылу jай ба?

- Эмди дезе мен слерге алтай чорчок коргузерге белетеп алгам. (видео)

-Балдар, бистин бугунги урок бу чорчоктий jылу, jараш аралда, Ырыстунын Алтайында одор.

-Бÿгÿнги урокто мен слерге агару, ару санаа, бийик jедимдер кÿÿнзейдим.

-Cлер урокты баштаарга белен бе?

Ӱренчиктер ÿредӱчиле jакшылажары!

- белен

Ф.

И.

Колбу тудар

2.Билгирлерди эске алып, чокымдаары

Амадузы: ÿренчиктер бойыныҥ бÿдÿрген ижин бойы шиҥдеп, баалаары.

5-6 мин

- Урокты баштаардаҥ озо тилис темиктирип ийектер.

           Тил темиктирер иш.

Слайд1: Чӱмдеечи чӱмдемелди чӱмдеп ийеле, чӱмдӱ чӱмдемелди кычырды.

- Эмди ончогор jазап, тÿс отурып алала бу слайдта берилген эрмекти чокым, jарт эдип кычырып ийектер. Эн ле озо ончобыс кожо арай кычырып ийектер(бир,эки, уч).

- Jакшы! Эмди кичик турген кычырып ийектер ончобыс кожо (бир,эки,уч).

- Эмди турген эдип кычырарыс.(бир,эки,уч)

- Jакшы, балдар.

- Балдар эрмекти кычыргылайт

- Эрмекти кичик турген кычыргылайт

- Турген кычыргылайт.

Ф.

И.

Бойын башкарынар.

Колбу тудар.

3.Ӱредӱ амаду тургузары

Амадузы:

амадугаϳединериштиталдап, иштибӱдӱрерэпаргалардыталдаары.

2-3 мин.

СЛАЙД

- Бугунги уроктын темазын билип аларга бу берилген состорди учынан бажындон кычырып ийер.

СЛАЙД

- бис бугун урокто Александр Янганович Ередеевтин «Ар - буткеннин тили» деп  чорчокло  таныжарыс.

- Бис бу урокко кандый амадулар тургузарыс?

- илит ҥиннектӱб рА

- «Ар - буткенниҥ тили»

- А.Я.Ередеевтин jурумиле таныжары,чорчокти кычырары.

Орток куучын

Классла иш

Бойын башкарынар

(регулятивный).

Колбу тударыныҥ

(коммуникативный).

Ӱренчиктиҥ кöгÿс-кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу

(личностный)

4.Амадуга ϳединер ишти темдектеери.

Амадузы:

Амадуга ϳединер ишти пландап, ишти  бӱдӱрер эп аргаларды талдаары.

10-11

мин.

- Балдар, бугунги урокко слер амаду тургузып алдыгар.

- Бугун урокто кем jакшы иштеер,колын кодурип суракка чын кару берзер мен слерге куулгазынду акчалар берерим, кемде коп болор ол улуска jакшы темдектер тургузарым.

-Слер амадуга jединерге урокто канайда иштезер, теманы ондоп аларар?

- Jакшы, айдарда бис урокто «Ар - буткенниҥ тили» деп чорчок  ле таныжарыс.

- Омо-jомо, нак, кол кодурип, чокып jарт куучынданып, уредучини jазап угар керек.

Орток куучын

Jаҥы билгирлер алар

(познавательный)

5. Тургузылган амадуга ϳединери

Амадузы:

ӱренчиктер билгирлерди бойлоры бӱдӱрип аларына ууламϳылаары.

4-5мин

-Балдар,Александр Ередеев керегинде кем jетиру белетеп алган? Белен кижи бар болзо доского чыгып куучындап беригер.

СЛАЙД

-Автор керегинде бир кичинек jетирÿ кöрÿп ийектер. (бичиктен кычырар)

- Александр Янганович кайда чыккан эмтир?

 - Эмди балдар 129 букти ачып ийер.Кем ачып алган колорды кодурип ийер.

- Jакшы!

 - Мен слерге чорчокти  кычырып баштазам, слер онон ары ээчий-дечий кычырарар,  тус отурып, jазап угар.

- Балдар, бу чорчок слерге кандый куун-санаа берди?

СЛАЙД созлик иш

- Эмди дезе Jарт эмес состордин учурын коруп ийектер

Черт берди - акту сӧзин берди.

Шок этпеген - jаман этпеген.

Jаргак тоны - тӱк jок тереден эткен тон.

Бӱрткен - кезе чапкан(улдузиле).

- уренчик доского чыгала куучындап jат

- Ондой аймактын Кичу - Ийин jуртында чыккан.

- Чорчокти угып jат.

- балдардын каруузы

- jарт эмес состорло таныжары

-Классла иш.

-Орток куучын.

Jаҥы билгирлер алар

(познавательный)

Бойын башкарынар

(регулятивный).

Колбу тударыныҥ

(коммуникативный).

Амыралта

1 мин

- Эмди балдар кичик амырап ийектер. Уроктын бажында коргон “Ырысту” деп чорчокти анан ары корорис.

- амырап jат

6.Jаҥы билгирди быжулаары

Амадузы:

Белен берилген памятка аайынча иш бӱдӱрери.

4-5 мин.

-Чорчоктин тос геройы кем эмтир?

-Токынанын кылык - jаны кандый болгон? Ол слерге jарады ба?

- Токына неден улам тубекке тушти?

- Айунын состорин чыгара кычырып, jартап беригер.

- Уулчактын кылык-jаны ненин учун кубулды?

- Суреен jакшы, балдар!

-Эмди, балдар 131чы букти ачып, jурукты коругер.

- Бу jурукта не керегинде айдылганын тексттен табып кычырып берер.

- Jакшы,балдар.

- Токына

- шокчыл, баштак, сос укпас, “сан ла башка” кылыкту

- Токына энезинин созин укпай, бир катап ол шок эдип, суреен ыраак сала бергенин билбей калган. Аскан, анда ол тубекке тушкен.

- Акырар ан-куштар,

Агару агаш-таштар,

Кичинек баланы кинчектебегер,

Кижи санаа алынза, болужар,

Бистерди корулаар.

Бу айудын айткан состорин мен мынайда ондоп турум:кичинек балдардын сагыжы кирбеген, олор пока jазап бойы нени эдип турганын ондобой jат, jе качан балдардын jажы jаанап, сагыжы кирзе олор мындый jаман кылыктар этпес, а болужып, бойынын ар-буткенин корып, кичееп jурер, онын учун айу ан-куштарды, агаш-таштарды токтодып, кичинек баланы кинчектебезин деп айдып турган.

- Токына азып jурерде, ол соок jаныскан артып калган. Ого кемде болушпай турарда, ол jамансынып, кемненде болуш сурап болбой jурген, анан айудын айткан созин угала, Токына сагыш алынып, уулчактын кылык - jаны кубулган.Токына бойынын jастырганын ондоп, мынан ары бастыра  кылыгын таштарым деп, черт берди.

- балдардын каруузы

7.Таҥынаҥ иш бӱдӱрери

Амадузы:

ӱренчиктер ишти таҥынаҥ бӱдӱрип, бӱдӱргенин белен берилген кемϳӱӱлер аайынча кемϳиири.Кажы ла ӱренчикке иш ϳедимдӱ ӧтсин деп айалга тӧзӧӧри .

4-5 мин.

- Эмди бу чорчокти учурыла болуктерге болип, бажалык беригер.

- Слер сананзар баштапкы болукке кандый бажалык берерге jарар?

- Экинчи болукти  канайда бажалыктарыс?

- Учунчи болукке кандый бажалык берерис?

- Jакшы,балдар.

СЛАЙД(бажалыктар)

- Балдар, эмди слер 3 болукке(группага) болинерер.

Баштапкы ряд- 1 группа «Jылдыстар», экинчи ряд – 2 группа «Айлар», учунчи ряд  – 3группа «Куничектер».

- Эмди дезе кажы ла группа  бажалыктаган болуктерди куучындар.

Баштапкы группа «Jылдыстар»,  Токынанын jуруми керегинде куучындар,

Экинчи группа «Айлар», Токынанын азып jургени керегинде куучындар.

Учунчи группа «Куничектер» Уулчак ла айудын тушташканы керегинде .Бу ишти куучындарга белетенерге мен слерге 5 минут берип jадым.

-1.Токына деп уулчактын jуруми.

- 2. Токынанын азып jургени.

-3. Уулчак ла айудын тушташканы.

- Группала иштеер

Сурактар ла иш

Бойын башкарынар. Колбу тудар.

8.Билгирлерди бириктире катап кӧрӧри.

Амадузы:

ϳаҥы алган билгирлерди бириктире кӧрӱп, кайда, канайда тузаланатанын темдектеери.

5-6 мин

- Балдар, бис бугун урокто кандый чорчокло таныштыс?

- Чорчоктин авторы кем?

- Бу чорчок ненин учун мынайда адалган?

- Слерге урокто кандый иш куч болды?

- «Ар - буткенниҥ тили»

- А.Я.Ередеев

- балдардын каруузы

-уренчиктердин каруузы

.

9. Бӱдӱрген ишти, билгирлерди кемϳиири ле чокымдаары

Амадузы:

ϳаҥы материалды ϳартаарына болушту билгирлерди эске алып, ӱренчиктерди ϳаҥы темага белетеери.

2-3 мин.

- Слерге уроктын бажында берген куулгазынду акчаларарды меге коргузип ийер, кемде коп болды.

- Кем канча монета иштеп алган,толойоло, колорды кодурип меге айдып берер, анан мен слерге jакшы темдек тургузарым.

- Эмди бу доскодо  куулгазын кайырчакты барып толтырар керек.

- Кажыгар ла чыгып бугун урокто не jараганын айдып, акчаларды салыгар.

- Jакшы.

- Эмди дневниктарды ачып айылдагы ишти бичигер. «Ар - буткенниҥ тили» деп чорчокко jурук jурар.

- Балдар, турып ийигер.

- Бугунги урок учына jедип келди.

- Урокто иштенгенерге jаан быйан.

- балдар монеталарын коргузет.

- Монеталарын салып куун-санаазын айдыгылайт.

- Jакшы болзын!

Бойын башкарынар. Колбу тудар.

Айылдагы иш

Jурук jурар.