Методиктиг суме: "Тыва дыл кичээлинге 4-ку класска ажыглаар чижек тестилер"
методическая разработка (4 класс) по теме

Ондар Аржаана Кан-ооловна

Методиктиг суме: "Тыва дыл кичээлинге 4-ку класска ажыглаар чижек тестилер"

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл metodiktig_sume_4_ku_klass_tyva_dyl.docx36.36 КБ

Предварительный просмотр:

4-KY КЛАССКА АЖЫГЛААР ЧИЖЕК ТЕСТИЛЕР

  1. Александр Шоюннуц "Чоргаарал" деп чечен чугаа-зында Бугу Россияныц уругларнын дыштанылга тову "Океан" кайы хоорайнын, чоогунда турарын айтыр.

а)        Москва хоорайнын, чоогунда;

б)        Владивосток хоорайнын чоогунда.

  1. Дараазында одуругларны кайы шулуктен алган-дыр?

Чечек-чимис чегей унер чээрби чылдар эгезинде Кочетовтун шерии-биле холдарындан туттунчупкаш, арыг ханын тоге-тоге, ачам ашак тулчуп чораан.

а)        "Тарлашкын" деп шулуктен;

б)        "Кырган-ачазынын орденнери" деп шулуктен.

  1. Тыва бижик каш чылда ундезилеттингенил?

а)        1930 чылда;

б)        1921 чылда.

  1. Кужугет Шойгунун "Бижикке ооренгеним" деп чечен чугаазында шаанда ужуктерни кандыг чувеге бижип турганыл?

а)        саазынга;

б)        калбак ыяшка.

  1. Биче-оол Ондарныц "Кадарчынын оглу" деп чечен чугаазында чедиги классчы Дугаржапка ачазы кандыг даалга бээрил?

а)        Хойларын болуп, кажаалап каар.

б)        Инектерин болуп, кажаалап каар.

  1. Степан Сарыг-оолдун "Кежээкей хоорукпей" деп чечен чугаазындан алган созуглелде хоорук кыштаар чемин уязынче канчаар чыып белеткеп турарын коргускен харыыны тывар.

а)        Ийи пагында борбайты дыгып алган.

б)        Ийи холунда аспайты тудуп алган.

  1. Кежээкей хеерукпейниц кыштаарын коргускен харыыны айтыр.

а)        Диин дег харга маннап кыштаар.

б)        Кужуген дег ижээй бээр.

  1. Шоома Даржайнын "Берингир кус" деп шулуунден алган узундуну  одуруунда каапкан состу айтыр.

Чаагай, улуг, ногаан арбуз чараш бомбук сагындырар. Картошканьщ улуун канчаар, харын мырай ...!

а)        кижи бажы;

б)        идик майыы.

  1. Олег Сувакпиттин "Тываныц кузу" деп шулуунден алган одуругларда кустун кайы уезин коргузуп турарын айтыр.

Дуруяалар далбыйландыр агаар чарып, туран четпес дизиглер бооп читкилей бээр. Холдер болгаш хемнер кыдыы ченнегилеп, ковей балык дунчузунче кожуптерлер.

а)        орай кус;

б)        эрте кус.

  1. Константин Тоюннуц "Аяс" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Анаа турган Аяс дээр оол ар ман-биле халып келгеш: - Бичии дунман ... - дээш, Билзеймааны тургузуп каан.

а)        кочулава;

б)        шоотпа.

  1. Хевенмей Ойдан-оолдун, "Чодураа катап унуп келген" деп чечен чугаазында дортку классчылар ажыктыг ажыл-херекке быжыглаан девискээринге кандыг ажылды кылып турарыл?

а)        Дириг амытаннар азырап турар.

б)        Унуштер камгалап турар.

  1. Байкара Ховенмейниц "Адазыныц айбызынга" деп чечен чугаазында Белекпен деп оол Опайныц кыштаанче солуннар болгаш далаштыг бижик аппарып бээр дээш чорупкаш, аскаш, чуу чувеге таваржы бээрил?

а)        аскак ошкуге;

б)        аскак хойга.

  1. Белекпен чуну шиитпирлеп алырыл?

а)        Аалдын кыштаглай бергенин билгеш, дедир сурже ээпкен.

б)        Далаштыг бижикти богун ыяап-ла чедирерин билгеш, кыштагже чорупкан.

  1. Белекпен адазынын айбызын канчаар куусеткенил?

а)        Аскак ошкуну чедип чорааш, Опайга ужуражы берген.

б)        Аскак ошкуну каапкаш, Опайны тыппаан.

24


25

  1. Очур-оол Монгуштуц "Кижи хонну" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Кижилерге соглээр созун ... шилип ап чор. Чангыс состен кижи хонну Часкарлы бээр, ооруй бээр.

а)        хьшамчалыг;

б)        кичээнгейлиг.

  1. Дараазында домактарны кымнын чечен чугаазын-дан алган-дыр?

... Ажыдыпкаш, чугле бажым туттундум! Ында чуу чок дээр: ора-чаза тырткылап, хээндектеп каапкан кыдырааш саазыннары, ужу-бажын дайнап, уннарын сыга тырткылап каапкан демир-ужуктер ...

а)        Чооду Кара-Куске "Сос дыннаваска";

б)        Олег Сувакпит "Камналга".

  1. Олег Сувакпиттин "Камналга" деп чечен чугаазында Орланныц бажьнынга келген ачазынын еннуунун чагыг шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Чангыс борбак копеек-даа,

... ышкаш унуп келбес. Аван - ачан кылып турар ажылынын туннели-дир. Ынчангаштыц унелеп чор, ылап камнап, чарыгдап чор.

а)        чаш кок ышкаш;

б)        чаш оът ышкаш.

  1. Чооду Кара-Кускенин "Сос дыннаваска" деп чечен чугаазында Эдер-оол болгаш оон эштери хар-хыраа дужупкен уеде улуг улустарнын созун дыннавайн, каяа чунгулап тургаш, сугга душкеш, харын-даа сыык чер болгаш, менди унуп келирил?

а)        буга суунун дожунга;

б)        хем кыдыыныц дожунга.

1.9. Аас чогаалынга чуу хамааржырыл?

а)        шулук;

б)        улегер домак.

  1. Степан Сарыг-оолдун "Кузун" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу айтыр.

Калбак, ногаан аргалардан

хадын, шарлан алдынналып каттыржып кээр.

Буру, сиген онуп бышкаш,

бугу чуртка ... шырай киирер.

а)        алдын-сарыг;

б)        хурен-кызыл.

  1. Тыва улустун тоолун тывар.

а)        "Алды алышкы";

б)        "Бе  бажы."

  1. Орус улустун тоолун айтыр.

а)        "Арзылан-Мерген";

б)        "Борбак далган."

  1. Аас чогаалынга чуу хамааржырыл?

а)        тоол;

б)        чечен чугаа.

  1. Сергей Пюрбюнун "Бора-Шиижек" деп тоолунда шиижекчигешке кым дузалаарын тывар.

а)        Аргалыкты;

б)        Аргалыктынын ийи уруу.

25. Тывызыкты тывар.

Чурту шулурааш,

чучаа кыланнааш.

а)        чылан;

б)        балык.

26. Улегер домакта каапкан состу айтыр.

Эки кылган ажыл -элеп читпес ...

а)        мактал;

б)        алдар.

  1. Тывызыкты тывар.

Куй иштинде кулунчак дешкилеп тур.

а)        дыл;

б)        карак.

  1. Казах улустун тоолун тывар.

а)        « Уш тажы";

б)        "Исчи".

  1. Леонид Чадамбанын "Кыжын" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу айтыр.

Арга, хову, хемнер шупту ... эжинген дег, онгаар-дескээр орук, шолду ожук, хортук шыпкан чыдар.

а)        ак чоорган;

б)        ак ховен.

  1. Марта Гумилевскаянын "Харнын ону чуге агыл" деп течен чугаазында харнын шынарын коргускен шын ■харыыны тывар.

а)        Хун херелин бодунга бичии-даа тудуп, синирбес,херелдендирбес.

б)        Анаа колдуунда-ла хун херели дээр. Ынчангаш ол карак чылчырыктаар арыг.

  1. Дараазында созуглелди кым деп авторнуц, чуу деп чечен чугаазындан алган-дыр?

... Коргунчуг шуурганга уш хондур, колхозтун хой малын менди камгалап келген маадырлыг бичии толдун, карангы дуне безин кургаг турган карактарындан, ам кээп шалынньн арыг дамдызы дег, чаштар борбаннажып бадып турарын коргеш, кым-даа кайгаваан. Харын-даа магадап, зргеледип турган.

а)        Серээ Хертек "Озалдыг ужурал";

б)        Монгуш Эргеп "Мон лыжалар".

  1. Монгуш Кенин-Лопсанныц "Чаа чылдын Шагаазы" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Менгун сылдыс ... монге ногаан шивижикти дескиндир болук аннар девип, самнап ойнап турар.

а)        будуктарлыг;

б)        чочагайлыг.

  1. Чигир-оол Конгарнын "Чанчылывыс чараш" деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Олурганнарнын ... оожум эртер — чанчыл ындыг. Эргин орта оруп болбас, эргин ажыр мендилешпес.

а)        мурну-биле;

б)        арты-биле.

  1. Монгуш Кенин-Лопсаннын "Кырган-авам чугаалары" деп чогаалындан алган домактарда каапкан состернин шын харыызын тывар.

... Сылдыс караа чидигленип тур, ...  Дуне болур боор.

а)        чылыг;

б)        соок.

  1. ... Кара торга каргыраалап эдер болза, ...

а)        соок дужер;

б)        чылыг дужер.

  1. Николай Конгарнын "Кижи - чернин ээзи" деп чечен чугаазындан алган домактарда каапкан состу тывар.

... " ... " деп чул? Ховар болгаш тонуп чидер четкен унуштернин, дириг амытаннарнын данзызын тургускаш, оларны куруне камгалалынга алган унелиг дептерни ынчаар адаан.

а)        "Кызыл ном";

б)        "Кызыл дептер".

  1. Салчак Молдурганын "Кичээн, кижи" деп шулуун кымнарга хамаарыштыр бижээнил?

а)        анчыларга;

б)        тотчеглекчилерге.

  1. Монгуш Кенин-Лопсаннын, "Кестирген пош" деп чогаалындан алган созуглелде каапкан состу тывар.

... Эртине кырган ушкан поштун донгур тожээнин чанынга душкеш, оон дозунге келир чылын унер хензиг ... черге хандыр хооп каан.

а)урезинни; 6}чочагайы.

  1. Кызыл-Эник Кудажынын "Хулбузек" деп чечен чу гаазындан алган созуглелде эликтин боостаазынын дуктеринде доштарны чулерге домейлеп турарын айтыр.

... Шынап-ла боруге туттурган элик болду. Артында боостаазында балыг. Бору сывыртаарга, албыктыр маннааш, изиг тыныжындан, ожук харлардан балыг боостаазында дуктерде ... доштар дона берген. Оларныц даажьн какпа дел бодаан кижи болдум. Чацгыс азы хей беру кыц чыктырбас хире апаарга, злик улустан дуза дилеп, аал ча нынче чоокшулап, хой кадарган кижиге мацнап келгени ол бооп-тур.

а)        коцгураалар дег;

б)        коцгулуурлар дег.

  1. Кара-кыс Мунзуктуц "Чодураа" деп шулуунден алган узундунуц одуруунда каапкан сесту тывар.

Чодурааныц чечээ ... частып унер. Агарацнаан чечек арыг иштин каастаан.

а)        чоорту;

б)        чайгаар.

  1. Дараазында сезуглелди кымныц чуу деп чечен чугаазындан алган-дыр?

... Мен ышкаш мындыг, бойдуска хумагалыг бол. Бо тоорук сайын мен сайлаар дээш эвес, а бо Хемчик унунга тарып остурер дээш эккелдим. Кордаан, бо арыгда чугле тал, терек, чыжыргана унуп турар-дыр. А пош чок ышкажыл. Мнаа бо тоорук сайын тарып каар бис. Оон пошчугештер озуп унуп кээр. Кажан-бир шагда улус бистин тарып олуртуп каан пештеривистин тооруун чиир апаар.

а)        Монгуш Эргеп "Буян-кежик";

б)        Куулар Аракчаа "Дириг тураскаал".

42.        Дарвазкнда одурутларны кымнын, чуу деп шулуундеи

алган-дыр?

Серей чи чок чорук уржууи черте, суурга ерт унэе, хажыызындан квруп эртпе, халап-биле децге ту душ!

а)        Мария Кужугет "Дувурелим оггурбанар";

б)        Николай Ооржак "0рт шерия".

  1. Дареазында одуругларныц автору кымыл?

Агарган хар эстип батты, виигыр, кастар ырлаа келди. Ыржым, шыпшьщ шьпгаа, хемнер ыр гшг-хегяуг бол у берди.

а) Юрий Кюнзегеш "Частый ары"; б> Степан Сарыг-оол "Час'''.

  1. Виталий Бианкишщ "Yin час" деп чечен чугаазында част баштлй кала дужер деп бижии турарыл?

а)        аргв-арыгга;

б)        хову-гаелге«

  1. Саая Таспайныц "Дуруяа оолдары" дел чечен чугаазында дуруяалар каяа чоруур, каяа тэруур дел бижип ту-рарыл?

&.' Аргаларга чоруур, харагаиаар аразынга торуур, б) Ховуларга чоруур, хору:«sнар аразынга теруур,

  1. Монгуш влчей-оолдуи "Ажыл гурда" дев шулуунден алган узундунуц одуруунда каапкан сесту тывар.

Ажыл турда, хуннун ... — карыш хире кыскалап кээр. Ажыл барда, куштун тевии -каракка-ла уранчый бээр.

а)дурту;

б)        узаа.

  1. Олег Саган-оолдун "Кадарчы - маадыр" деп чече! чугаазында кымньн дугайында бижээнил?

а)        Ооржак Лоясацчаятьн;

б)        Яячат Василийнин.

  1. Степан Сарыг-оолдун "Саны-Mоre" деп шулуглелин ден алган узундунун одуруунда Каапкан состу айтыр.

Азырап каан ада-иеэ ажык-дуза чедиргелек, ... биче шаамдан онза-бакты эскере бердим.

а)        орай-хенче;

б)        азарганчыг.

  1. Кызыл-Эник Кудажыньн, Жьгзыл-каттьщ чагыы'1 деп шулуунден алган узундунун одуруунда каапкан состу тывар.

Тоне бээр деп бодаванар, унуш кайьга хензиг боорлаан. Дегеремни с аваландр, увгенимкиц садыы болзун.

Халас бараа, хараадаар мен. Довуракка хей-ле черте ... калыр хвцнуы чск-гур.

а)        ту леи;

б)        тоглап.

50. Улегер домакта каапкан сесту айтыр.

Тараадан халбактанган -         

Малда н халбактангаи - каас.

а)        бай;

б)        тодуг.

Шын харыжары:

1.

б; 2. а; 3.

а;

4.

5. В

6. а;

7.

б;

||. б

. 9. а;

10. б;

11. 6;

12. а; 13,

б:;

14.

а; 15.

б; 16

.6;

17

а;

18. б;

19. б;

Ю. б;

21. а; 22.

б;:

а; 24.,

.; 25

, б;

26

б;

27. а;

28.. б;

219. б;

30. б; 31.

а;;

32.

б; 33,

б; 34

., б;

35

б:

36. б;

37,. б;

58. С;

39. а; 40.

а:.

41.

б; 42,

б; 43

. б;

44

б;.

45. 6;

46. б;

17. а;

48. а; 49.

б;

50.

б,

27


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Тыва дыл кичээлинге ангы- ангы хевирлерлиг оюннарны ажыглаары

Чангыс состерден хой состерни тывар:Чогаалчы: ал, аал, аалчы, чолаачы, чыл, Чылаа, чал....

Методиктиг суме: "Тыва дыл кичээлинге 3-ку класска ажыглаар чижек тестилер"

Методиктиг суме: "Тыва дыл кичээлинге 3-ку класска ажыглаар чижек тестилер"...

тыва дыл кичээлинге ажыглаар карточкалар

Карточкалар дузазы-биле бот тускайлан билиин хынаарынга дузалыг...

Эге класска пейзаж бижидип өөредирде чаа аргаларны ажыглаары

Чаа стандарттың негелделеринге дүүштүр эртемден дашкаар түңнелдерни (метапредметные результаты) чедип алырынга чаа  аргалар  улуг ужур-дузалыг, чүге дээрге ук аргалар уругларның боданыр чору...

3-ку класска тыва дыл кичээлинге "Домак дугайында ниити билиг" деп темага хыналда ажыл.

Бо материал 3 ку класстын уругларынын домак дугайында ниити билиин хынаарынга ажыл....

2-ги класска тыва дыл кичээлинде ажыглаар карточкалар

2-ги класска тыва дыл кичээлинде ажыглаар карточкалар...

Эге школага тыва дыл болгаш номчулга кичээлинге уругларнын аас чугаазын сайзырадырынга методиктиг сумелер

Эге школага номчулга кичээлинде уругларнын аас чугаазын сайзырадырынга методиктиг сумелер...