Классный час "Труд украшает человека"
классный час (1, 2, 3, 4 класс) на тему

Класс шагы: Куш-ажыл кижини каастаар.

Сорулгазы:1.Уругну школага бугуталазы-биле сайзырадыры, ону амыдырал-чуртталгага белеткээри.

                     2.куш-ажыл амыдыралдын ундезини деп чувени  билиндирер.

Кичээлдин дерилгези: улегер домактар.

                                               Кичээлдин чорудуу:

1.Организастыг кезээ.

2.Киирилде беседа.

        Богун «Куш-ажылкижиникаастаар» деп темалыг чугаавысты эгелээр-дир бис. Класс шагынынадынынутказынсайгарыпкорээлинер.Куш-ажылкижиничугекаастаарыл?

- Мен бодаарымга , куш-ажылдыкылыптургаш, бодунгаторээнчурттунга,чонунга , торгулторелинге, эш-оорунгеажыктыгчуулдукылырыболур.

         Бурун шагданбистин ада огбелеривис, Тыва чоннунамыдыралынын кол озээ мал ажыл-агыйычораан. Тыва чернинагаарбойдузу, тайга-тандылары, озенкаттары, шынааховуларымалодарларынгакайгамчыктаарышкан. Хойжуларнын сарлык, инек, ошку-даакадарчыларынын,  ниити Ады малчын.

         Малчыннынажыл-ижиканчаар-даааажокчымыштыг, улугхарыысалгалыг. Кыштынчыккыламасоогунда, чайнынизиг-халыынында-даа, кудук-чайык, хат шуурганныгда-даа, оонажылытонмес. Ынчангашдагдынганажылынгахолукошкашкылынмас, соруктуг,эрес-кежээкижилеринСоциалистиг Куш-ажылдынМаадырларыОоржакЛопсанчапты, КанданУрулени, ОоржакДажы-Намчалдычоргаарал-биле адапболур бис.
        

 Беседа «Куш-ажылкижиникаастаар»

         Чаш толу, оглу,кызыторуттунупкелиргеог-булегеулугоорушку. Чаш толду канн- кадык кижикылдыр, чоортуамыдыралгаынак , ажылчынкежээкижикылдыростуруп, ооредипкижизидер.

-Чижээ: чаш уругнунажылгаынаабиргишимчээшкиннерденэгелээр; ойнаарактышынтудупойнаары, олуруп, туруп, кылаштапэгелээри. Чоортуу;кысуругларавазынгадузалажып, ойнаарактарданэгелээш, бажыногиштинэмгелээр,аяк-савачугжуп, чечексуггарардээшоон-дааоскеажылдарныкылчыбээр; Оолуругачазынгадузалажыпбир-лечувениэптээн, эдекылганорар, ачазынгахамаарышканэт-септиэмгелеп, шыгжап, камгалаптурардээшоон-дааоскеажылдаргаооренир.
         Бистин Тыва чоншаандан тура-ла малажылымалдаарболгашажы-толунгеанай, хураган, бызаабажыдостуруп, кадартып, инек, ошку, хойсагдырыпооредир.

         Уруг, оолулгадыргаажылдынхемчээлиулгадыр. Кысуругларны ус-шевердаараныкчыкылдыравазыооредир. Оолуругларныачазычазаар, септээр, аътмунуп, мал кадарар, эрескашпагай, соруктугкузелдигкылдырооредир.

         «Кижи болуручажындан

         Аътболурукулунундан»-деп, чоннунулегерсозунунутказыол.

         Кижи бурузунунамыдыралынынбаштайгыбазымнарышколаданэгелээр. Ажылчыннар, инженерлер, эмчилер, башкыларшуптубилиглернин эге дозуншколаданалыр. « келируедекымболурул?» -деп, айтырыгкижибурузундувуредипчоруур.Кижининкелируедечуртталгазы, мергежилиншыншилипалырыэргежокчугула.

-  (Уругларынарданкелируедекымболуксапчоруурунайтыргансилербе?)

         Амданэгелепботтарынарнынкелируенердекымболурунарны, мергежилинернишилипалган эр-хейлер-дыр силер.

         Куш-ажылгакымынакболдур, олкижикажан-даадидим, соруктуг, эрескижиболур.Ылап-ла. Ажылынгабердингенкижишылап, могар депчувебилбесбоор. Кижи чуткулдуг куш-ажылы-биле чоннун, хоцниитининхундуткелинчаалапаарбоор.

Викторина: Улегер домакты уламчыла.

Экикылганажыл                     Унген хунуулехерекэккээр

Элепчитпесалдар                   Ашканхунажылтуннээр

Ажылдыдалдавас                     Ажылгыркижимактадыр

Алдарныокпелевес                  Ааспыраккижичектедир

Ажылдаашбайыыр                   Азырааргамал озер

Арагалаашэндээр                     Амыдырааргачуртбайыыр

Демнигсааскан                         Ажылдандескен-турегедужер

Теветудупчиир                       Билигдендескентуреггедужер

Чонгабараанболуру - чолдунэкизи.

Ю.Ш.Кунзегеш. Шулук «Ажыл»

Шуудепчораашбудургениш

Чуг-лехуннешболбазындээш

Чусчылкылырууленни

Чурээн боду шилипалзын

Каш-дааудаашимезинзе

Хамыкажыл бурун домей

Каракызылооренирин

Хандыкшыырынсенээкузээр

Ажылшуптухундуткелдиг

Аарчиикдепылгалычок

Ажыдыышкынтиилелгеге

Алдындулгуур-мергежилол

Шушпенболгашчалгааболза

Чуу-даачуве дек бутпес

Чурек-билечуткултурда

Шуутсунерчуветурбас

Чус-чускылырууленни

Чурээн боду шилипалзын

Чуг-лекежээ, чуг-леэрес

Чуткулсоруункошкашкылба.

Улегердомактар, шулуктунуткказыханы.Чуг-ле куш-ажыл-биле аас-кежикти, хундуткелди. Чарашамыдыралдытудуп ап болур.

 Кичээлдин туннели: Класс шагынданчунубилипалдынар

Класс шагы: Куш-ажыл кижини каастаар.

Сорулгазы:1.Уругну школага бугуталазы-биле сайзырадыры, ону амыдырал-чуртталгага белеткээри.

                     2.куш-ажыл амыдыралдын ундезини деп чувени  билиндирер.

Кичээлдин дерилгези: улегер домактар.

                                               Кичээлдин чорудуу:

1.Организастыг кезээ.

2.Киирилде беседа.

        Богун «Куш-ажылкижиникаастаар» деп темалыг чугаавысты эгелээр-дир бис. Класс шагынынадынынутказынсайгарыпкорээлинер.Куш-ажылкижиничугекаастаарыл?

- Мен бодаарымга , куш-ажылдыкылыптургаш, бодунгаторээнчурттунга,чонунга , торгулторелинге, эш-оорунгеажыктыгчуулдукылырыболур.

         Бурун шагданбистин ада огбелеривис, Тыва чоннунамыдыралынын кол озээ мал ажыл-агыйычораан. Тыва чернинагаарбойдузу, тайга-тандылары, озенкаттары, шынааховуларымалодарларынгакайгамчыктаарышкан. Хойжуларнын сарлык, инек, ошку-даакадарчыларынын,  ниити Ады малчын.

         Малчыннынажыл-ижиканчаар-даааажокчымыштыг, улугхарыысалгалыг. Кыштынчыккыламасоогунда, чайнынизиг-халыынында-даа, кудук-чайык, хат шуурганныгда-даа, оонажылытонмес. Ынчангашдагдынганажылынгахолукошкашкылынмас, соруктуг,эрес-кежээкижилеринСоциалистиг Куш-ажылдынМаадырларыОоржакЛопсанчапты, КанданУрулени, ОоржакДажы-Намчалдычоргаарал-биле адапболур бис.
        

 Беседа «Куш-ажылкижиникаастаар»

         Чаш толу, оглу,кызыторуттунупкелиргеог-булегеулугоорушку. Чаш толду канн- кадык кижикылдыр, чоортуамыдыралгаынак , ажылчынкежээкижикылдыростуруп, ооредипкижизидер.

-Чижээ: чаш уругнунажылгаынаабиргишимчээшкиннерденэгелээр; ойнаарактышынтудупойнаары, олуруп, туруп, кылаштапэгелээри. Чоортуу;кысуругларавазынгадузалажып, ойнаарактарданэгелээш, бажыногиштинэмгелээр,аяк-савачугжуп, чечексуггарардээшоон-дааоскеажылдарныкылчыбээр; Оолуругачазынгадузалажыпбир-лечувениэптээн, эдекылганорар, ачазынгахамаарышканэт-септиэмгелеп, шыгжап, камгалаптурардээшоон-дааоскеажылдаргаооренир.
         Бистин Тыва чоншаандан тура-ла малажылымалдаарболгашажы-толунгеанай, хураган, бызаабажыдостуруп, кадартып, инек, ошку, хойсагдырыпооредир.

         Уруг, оолулгадыргаажылдынхемчээлиулгадыр. Кысуругларны ус-шевердаараныкчыкылдыравазыооредир. Оолуругларныачазычазаар, септээр, аътмунуп, мал кадарар, эрескашпагай, соруктугкузелдигкылдырооредир.

         «Кижи болуручажындан

         Аътболурукулунундан»-деп, чоннунулегерсозунунутказыол.

         Кижи бурузунунамыдыралынынбаштайгыбазымнарышколаданэгелээр. Ажылчыннар, инженерлер, эмчилер, башкыларшуптубилиглернин эге дозуншколаданалыр. « келируедекымболурул?» -деп, айтырыгкижибурузундувуредипчоруур.Кижининкелируедечуртталгазы, мергежилиншыншилипалырыэргежокчугула.

-  (Уругларынарданкелируедекымболуксапчоруурунайтыргансилербе?)

         Амданэгелепботтарынарнынкелируенердекымболурунарны, мергежилинернишилипалган эр-хейлер-дыр силер.

         Куш-ажылгакымынакболдур, олкижикажан-даадидим, соруктуг, эрескижиболур.Ылап-ла. Ажылынгабердингенкижишылап, могар депчувебилбесбоор. Кижи чуткулдуг куш-ажылы-биле чоннун, хоцниитининхундуткелинчаалапаарбоор.

Викторина: Улегер домакты уламчыла.

Экикылганажыл                     Унген хунуулехерекэккээр

Элепчитпесалдар                   Ашканхунажылтуннээр

Ажылдыдалдавас                     Ажылгыркижимактадыр

Алдарныокпелевес                  Ааспыраккижичектедир

Ажылдаашбайыыр                   Азырааргамал озер

Арагалаашэндээр                     Амыдырааргачуртбайыыр

Демнигсааскан                         Ажылдандескен-турегедужер

Теветудупчиир                       Билигдендескентуреггедужер

Чонгабараанболуру - чолдунэкизи.

Ю.Ш.Кунзегеш. Шулук «Ажыл»

Шуудепчораашбудургениш

Чуг-лехуннешболбазындээш

Чусчылкылырууленни

Чурээн боду шилипалзын

Каш-дааудаашимезинзе

Хамыкажыл бурун домей

Каракызылооренирин

Хандыкшыырынсенээкузээр

Ажылшуптухундуткелдиг

Аарчиикдепылгалычок

Ажыдыышкынтиилелгеге

Алдындулгуур-мергежилол

Шушпенболгашчалгааболза

Чуу-даачуве дек бутпес

Чурек-билечуткултурда

Шуутсунерчуветурбас

Чус-чускылырууленни

Чурээн боду шилипалзын

Чуг-лекежээ, чуг-леэрес

Чуткулсоруункошкашкылба.

Улегердомактар, шулуктунуткказыханы.Чуг-ле куш-ажыл-биле аас-кежикти, хундуткелди. Чарашамыдыралдытудуп ап болур.

 Кичээлдин туннели: Класс шагынданчунубилипалдынар