"П" деп ун болгаш ужук
учебно-методический материал по чтению (1 класс)

 Чарита Сергеевна Ёндан

П деп ун болгаш ужук-биле уругларны таныштырар.

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon p_dep_un_bolgash_uzhuk_1_kl.doc67.5 КБ

Предварительный просмотр:

Тема:

«П деп ун болгаш П,п деп ужуктер»

Сорулгазы:

П деп ун болгаш П,п деп ужуктер-биле уругларны таныштырары, уругларнын словарьлыг курлавырын байыдар, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр; дириг амытаннарга, бойдуска ынак болурунга кижизидери;

Планаттынган туннелдер:

Уруглар п деп ужукту танып, оон унун билип алыр; состернин иштинден п деп ужуктун кайда турарын тодарадып билип алыр;

УУД: регулятивтиг-партазынын кырында ооренир херекселдерин шын организастап, кичээлдин сорулгаларын тодарадып билиринге ооредир;

Шингээл барымдаазы: ( познавательные)

Уне барымдаазы ( коммуникативные) : улустар-биле чугаалажып эш-оорунун болгаш башкынын чугаазын узе кирбейн дыннап билиринге ооренир, кичээлге кылган ажылдарын туннеп билиринге ооренир;

Аажы-чан барымдаазы ( личностные): оореникчи кижинин этикетти сагып турарынын деннели

Эртемнер-биле харылзаазы:

Хурээлел

Ресурстары:

- чугула

- немелде

« Ужуглел» - 1 класс

  • Методиктиг сумелер, слайдылыг презентация

Кичээлдин этавы

Башкынын кылдыныы

Оореникчинин кылдыныы

Туннел

  1. Орг. кезээ

-Уруглар, шупту шын олуруп алыр. Кайы одуруг шын, чараш олуруптарын корейн.

-Богун кичээливисте аалчылар база чедип келген, ынчангаш кижи бурузу кызып ажылдаар.

Ажылдаар бертинде сеткил-сагыжывыс кандыг байдалда чувел, хынап алыылынар.

Чуруктарда хулумзуруп турар хунчугеш, кара булуттарлыг хун, кара булуттар бар.

-Кымнын сеткил-сагыжы хунчугеш ышкаш хоглуг каттырып тур, холун часкаар.

-Кымнын сеткил-сагыжы бирде каттырып каап, бирде мунгарап каап тур, холун часкаар.

А кым эн-не хоглуг эвес тур, уруглар? Чуге?

Богун силерге кончуг эки ажылдаарын кузедим.

Уруглар кичээлге белеткелин хынап, шын , дорт олурар.

Сагыш-сеткилин илередип, холун кодурер.

Уруглар кичээлге буруну-биле белен.

  1. Кичээлче кирери

III.Чаа тема-биле ажыл

IY. Физминутка

Y.Ном-биле ажыл

yI. Быжыглаашкын.

yI.Туннел. Рефлексия

YI. Физминутка

YII. Бижимел ажыл

YIII. Туннел. Рефлексия

Богун кичээлде почтальон чедип келген.

Почтальон деп кымыл?

- Делегейде эн-не алдарлыг бичии чаштарнын ынак почтальонун кым дээр ийик?

-Ол чуу деп мультфильмнин маадыры ийик? Кым коргенил?

Почтальон биске анаа эвес келген. Ол мындыг чагаа эккелген. Артында даштында мынча деп бижип каан-дыр. Номчуптааалы.

-Бистин класска адрестеп каан-дыр. Ажыдыптаалы.

- Уруглар, богун кичээлде силерни хой-ле даалгалар, ажыдыышкыннар манап турар. Ынчангаш силернин дузалакчыларынар чулер болур-дур?

Болуктерге чарлып алыр бис. 1-ги болук, 2-ги болук.

Печкин дириг амытаннарнын чуруктарынын кезектерин эккелген. Оларны тудуштуруп тургаш,  дириг амытаннарны ундурер бис.

-Кандыг дириг амытаннар ундуруп келдинер?

Мен ийи оореникчиге даалга берип каан мен. Олар тывызыктар тып келир болганнар.

1-ги оореникчи

Чурттаар чери- хоолбек

Чиир чеми- насекомнар

Ырлаар ырызы- «Ква-ква!»

Ылап ону таныыр бис.

-Чулерил ол?

-Пагалар кайда чурттап турарыл?

-Кыжын олар хоолбек, суг адаанга, даштар адаанга оор-оенр апарган чыдарлар. Анаа чыда олар окпези-биле эвес, а кежи-биле тынып чыдарлар.А кажан час келирге домей-ле дирлип туруп келирлер.

-Олар чуну чиирил?

-Ынчангаш оларнын ажыы бар-дыр бе?

 Чамдык кижилер оларны узуткаарын бодаар. Ынчап болур бе?

-Шын-дыр. Кандыг-даа амытан чурттаксаар.

2-ги болуктун уруглары.

-Силер кандыг дириг амытаннын чуруун ундуруп келдинер?

База бир кижиге даалга берген мен. Ол мындыг тывызык эккелген.

Дииске ол домей

Кеткен хеви шокар

Оожум, топтуг базар

А кажан ол алгырарга,

Арга ишти шимээн чок баар.

Чул ол, уруглар?

-Парлар кайда чурттап турарларыл?

- Олар чуге домейил?

-Шын-дыр, олар дииске домей, чугле улуг.

Парларнын бир онзагай чуулу чул дизе, оон кежин тазартыр чулуп кааптарга-даа домей-ле шокар болур.

Олар эштиринге дыка ынак. Чиир чемиш коруп каанда артындан кедеп келир. Ынчангаш Индиянын чурттакчылары арнынын артынга база маска кедип алыр.Каш хун чемненмейн барып болур, ынчалза-даа чиир чемиш тып алганда 30 кг чедир эътти чиптер.

-Пар, пага деп состернин эгезинде чуу де пун дынналып турар-дыр?

-Уруглар, богун кичээливистин темазын чуу деп бодап тур силер?

-Шын-дыр, уруглар. Богун кичээлде п де пун болгаш оон ужуу-биле таныжар бис.

Печкиннин ийиги даалгазы

Оон бертинде пар деп состун ун, ужуктуг анализин чорудаалы.

Пар деп состу слогтарга чарып корээли. Чеже слог бар-дыр, уруглар?

Пар шупту аданар. Эгезинде кандыг ун дынналып туру?

-Ол кандыг унул? Чуге ону кок он-биле будааныл?

- Уруглар, бо унну адап турувуста, ийи эрин дээшкеш, куштуг адаттынар, ынчангаш ол ажык эвес ун.

-Эгезинде п де пун, ужук кирген состерден аданар

Ном-биле ажыл. А. 73

Парламал улуг болгаш бичии ужуктер-биле таныштырар. Хана кассазындан тыптырар.

-Бо ужук чуге домей-дир?

Печкин силерге 4-ку даалганы эккелген. Таблицада бижиттинген слогтар

Бо слогтарны номчуулунар Башкы баштай боду номчуп бээр.

па-пы-по-пу

пе-пи-по-пу

Печкиннин чагазында  бо слогтарны баштай адыглар ышкаш номчунар уруглар деп турар.А оон соонда кускежигештер ышкаш, а эн соолунде сымыранып номчунар, оон ыыткыр номчунар дээн. Ынчаар номчуулунар, уруглар.

Чугле слогтар эвес, а состер база бар. Ам оларны номчуулу

Пар  пага    парламал    парла    пош  пос   пак    паш пакта  какпа   итпик  садып   кирип

_Ынчангаш п де пун состун кайызынга чоруур-дур?

Номнун арнындан номчулгалар

« Пар», « Пагалар» деп эгелерни номчуур Баштай башкы номчуп бээр.Оон 1-ги болук « Пар» деп эгени, а « Пагалар» деп эгени 2-ги болук номчуур.

Физминутка соонда оюн « Буратинога дузалаш»

.ар   ..ош     … ос      …ага

Домакты адап бергеш, бижидер

Тывада кандыг-даа каттар бар.

-Кичээлге чуну оорендивис? Чуу силерге эн-не таарышты, чуге? А чуу силерге таарышпады, чуге?

Кичээл эгезинде хунчугеш, булуттарны кодурген-не болгай бис. Кым канчаар ажылдады. Туннеп корунер. Дыка-ла эки ажылдадым, хойну билип алдым дээр болза, хунчугешти, бичии-ле билбедим дээр болза, хунчугеш болгаш булуттуг чурукту, а шуут билбедим, келир кичээлде болгаш бажынымга эки билип, авам, ачам, угбаларым, акыларымдан айтырып алыр мен дээр кижилер кара булутту кодурер.

-Бистин бажыннарывыска солуннар, чагаалар, чугула херек саазында бижиктерни эккээр кижилер.

-Печкин

-Каникулы в Простоквашино

Бир «б» класска

Номувус, бажывыс, башкывыс, билиг, кызымаккай чорук.

-Пага, пар.

-Пага

-Сугда, хоолбекте, тулаада

-Олар насекомнар чиир.Ымыраа, сээк, шерги дээш оон-даа хой.

-Ийе.

-Чок.

-Пар.

-Пар

-Россиянын Ыраккы чоон чугунде, Индияда, Кыдатта, Иранда, Афганистанда, Азиянын мурнуу-чоон талазында чурттап турарлар.

-Олар дииске домей.

-П деп ун

-П де пун болгаш оон ужуу

 

П деп ун

Ол ужукту кок он-биле будаан.Ол ажык эвес ун.

-Пар, пага, пош, пактаар, парламал, паш, парла.

-Эжиктин аксынга, хоккей хаалгазынга

Уруглар слогтарны номчуур

Айтып кааны ышкаш уруглар номчуур

-П де пун состун эгезинге, ортузунга, соолунге чоруур.Уруглар состерни номчуур

Уруглар номчаан соонда чунун дугайында номчаанын чугааладыр.

Домак дугайында чугаалажыр

- чаа ун болгаш оон ужуктери-биле таныштывыс.

Уруглар боттарынын ажылынга унелелди бээрлер.

Уругларнын угаан-медерелин сайзырадыры

Айтырыгларга шын харыыны берип, тывынгыр чоруун сайзырадыры

Дириг амытаннарга ынак, оларны камгалаар чорукка кижизидери

Сонуургаачал чоруун сайзырадыры

Дилеп тывар чорукка ооредири

Домак дугайында дурумну катаптаар

Ажылын карточкаларда чуруктар дузазы-биле унелээр.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Дендии чараш Д деп ужук

Цели урока:1.         Закрепить усвоенные знания букв I этапа /а,ы,о,у,э,и,ө,ү...

открытое занятие. Ун болгаш ужук Ш

Ун болгаш ужук Ш орус, тыва, англи, француз дылдарда...

"Ат болгаш фамилияларга улуг ужук": тыва дыл кичээли 2 класс

Кичээлдин кол сорулгазы: ат болгаш фамилияларга улуг ужук бижиир деп чуулду уругларга билиндирер. Бижимел  болгаш аас чугааны сайзырадыр. Дыл домаан сайзырадып, сос курлавырын байыдар....

"н "деп ун болгаш ужук

quot;н "деп ун болгаш ужук...

Кичээл планы. Ужуглел "Н деп ун болгаш ужук"

Кичээл планы. Ужуглел "Н деп ун болгаш ужук"...