Рабочая программа по курсу "Улусчу ужурлар" в 4 классе
рабочая программа (4 класс) на тему

№

Шагы

Тема

Сорулгалары

Өөреникчилерниң билиглеринге негелделер

Эрттирер хүнү

план

факт

Чонум-чоорган, хойум-хойлен. 68 ш

1

2

Тоогу билбес – тоорээр.

Торел билбес – турээр.

Торээн, торел чон, аймак торел дээн чергелиг билиглерни ооредир.

Ада-огбелеривистин торээн черинге ынаан, бойдузунга хумагалыын, эп-найыралдыг чурттап чораанын коргузер.

2-3

2

Тыванын ыдык демдектери

Уругларны Тыванын ыдык демдектери-биле таныштырар. Торээн чуртунун дугайында билиглерин делгемчидип байыдар.

Тыванын символдарын чуруп коргузер.

4-5

2

Торээн чурт – тыва чер. Тыва чон.

Тыва чурту- мээн-не чуртум,

Тынып чорда хостуг чуртум. Кол утказын билип алыры.

Чүгле кады төрээн кижилерин эргим кылдыр адаар эвес, а оларга кандыг-бир байдалда чымчак сеткил күзеп, хүндүлээри

6-7

2

Тыванын ыдык ырызы

Ырны чүгле дыңнаар эвес, а ону медереп, чүнүң дугайында бижээнин өөреникчилерге чедирер

Ырнын кол утказынга ундезилеттинген шынарларын илередип билири.

8-9

2

Барыын-Хемчик кожуунун ыдык ыры

Ыдык ырынын созу, болаш аялгазы.

Ырынын утка шынарын тайбырлап билири.

10-12

3

Ынак чуртум

Торээн чуртунга ынак, ону хумагалап билиринге чанчыктырар

Торээн чуртунга тураскааткан шулуктер чыып бижиир

13

1

Д.Тулуш «Чонну алга»

Ада-чурттуң кым салгаарын билиндирер

Шүлүктү аянныг номчуп, ооң утказын дамчыдып билир

14-15

1

  2

Бистин чангыс чер-чурттугларывыс.

 Проект «Мээн чангыс чер чуртугларым»

Тыванын орус чурттакчылары база бир онзагай культуралыг чон деп билиндирер.

Бодунун суурунун тоогулуг кижилерин ооренир

Орус чонун культуразын ооренир

Истеп тывар ажылдарны чоргузар, альбом кылыр

16-17

2

Кожа-хелбээ чоннар. Фильм «Кожа-хелбээ чоннар»

Тыва кожа-хелбээ чоннар – биле шаандан тура аралажып, найыралдыг чуртап чораанын билиндирер.

Тыванын девискээрин тодарадып билири.

18

1

Оске чоннарнын аас-чогаалы.

Оларнын культуразын, аас-чогаалын ооренир.

Номчаан шулуунун утказын дамчыдып билири.

19-20

2

Моол улутун тоолу «Эртемниг оол»

Моол улустун аас-чогаалын ооредири.

Тоолдарны номчуур

21-22

2

Тибет улустун тоолу «Арзыланны арга-биле»

Тибет улустун аас-чогаалын ооредири

Тоолдарны номчуур

23-24

2

Орус улустун тоолу «Дилги биле Дуруяа»

Орус улустун аас-чогаалын ооредири

Тоолдарны номчуур

25

1

Орус улустун тоолу «Репка»

Орус улустун аас-чогаалын ооредири

Тоолдарны номчуур

26

1

Проект «Мээн Тывам»

Тыванын 100 чыл байырлалынын тоогузун билип алыры

Материалдарны чыыр.

27

1

Байырлалдар дугайында

28

1

Бугу делегей байырлалдары

Бугу делегей байырлалдарын уругларга билиндирери

Байырлалдарга идекпейлиг киржири

29

1

Россия Федерациязынын хоойлужуткан байырлалдары

Россияда кандыг хоойлужуткан байырлалдарын ооредир

Россияга хоойлужуткан байырлалдарны билип алыры

30

1

Тыва Республиканын хоойлужуткан байырлалдары

Тывага хоойлу ёзугаар эрттип турар байырлалдарны ооредир.

Тыванын кол байырлалдарын билип алыр

31-32

2

Кызаа байырлалдар

Болук аайы-биле профессионал байырлалдарны демдеглээринин хевирлерин билиндирер.

Башкыларын, ада-иелерин хундулээри.

33

1

Хуу байырлалдар

Ог-булеге хамаарышкан онзагай байырлалдарын эн-чоок улустары – биле байырлаарынга чуу хамааржырын ооредир.

Ог-булезинге, бодунун чоок кижилеринге бот хамаарылгазы.

34-36

3

Шажынчы байырлалдар.

Экскурсия “Устуу-Хурээ”

Сарыг шажыннын ооредиинин ажык-дузазын уругларга билиндирер.

Устуу-Хурээнин чуруктарын дилеп тывар.

37-38

2

Улусчу байырлалдар. Фильм «Делегейнин чоннары»

Делегейнин чоннары бот тускайлан байырлалдарлыг, тускай сагылгаларлыг, ужурларлыг деп чуулду ооренир.

Солун сеткууден улусчу байырлалдарны номчуур.

39-40

2

Шагаа. Фильм – «Шагаа»

Тыва чоннун ыдык байырлалынын сагыгларын, чанчылдарын ооренир.

Чоннун сагылгалары, чудулгелери

41-43

3

Проект “Мээн ынак байырлалым”

Тыва чоннун байырлалдарын тоогузун ооренир.

Ынак байырлалынын дугайында медээни дамчыдар.

44

1

Хакас улустун чаа чыл байырлалы (Чыл пазы)

Хакас чоннун ёзу-чанчылдарын ооредир.

Айтырыгларга харыы

45-46

2

Хакас улустун тарак дою (тун пайрам)

Хакас чоннун йорээлдерин ооредир.

Йорээлди шээжилээр

47-48

2

Чуваш улустун чаа-чыл байырлалы (сурхури)

Чуваш улустун чаа-чыл байырлалында эттирер чанчылдарын билиндирер.

Чижек айтырыгларга харыы.

49

1

Христиан байырлал (Масленица)

Кышты удээриринин болгаш часты уткуурунун байырлалы деп чуулду уругларга билиндирер.

Фото чуруктар белеткээр.

50

1

Христиан байырлал (пасха)

Пасха-христианарнын улуг байырлалынын утказын билиндирер.

Чоннун аалда мендилежири

51

1

Христиан чанчыл (торелдер хуну)

Торелдер хунунде чуну канчаарын уругларга билиндирер.

Бодунун чонуннун амыдыралындан эскериглер.

52

1

Христиан байырлал (рождество хуну)

Бо байырлалда хой аъш-чемниг, бай-байлак болурунун аргаларын билири.

Телевизордан медээлер кылыр.

53

1

Грузин улустун виноград байырлалы (ртвели)

Виноградтын тывылган тоогузун билинлирер

Ном а 124.

54

1

Узбек улустун байырлалы (ховен байырлалы)

Ховен дужудунун ажаалдазын билиндирер.

Шолде ховен деп чурук чуруур.

55

1

Кыргыс улустун байырлалы (манас)

Кыргыс чоннун тоогузун чанчылдарын чудулгезин ооредир.

Кыргыс тоолдар номчуур.

56

1

Якут (Саха) улустун байырлалы (олонхо)

Тоол ыдарынын дурумнерин билиндирер.

А 130 номчуур

57

1

Молдаван улустун байырлалы (маланка)

Молдав улустун чаа-чыл байырлалынын эртиреринин чурумун билиндирер.

Чаа-чыл уткуурунун байырлалдарынын чуруктарын чуруур.

58

1

Ортаакы Азия чоннарынын чаа чыл байырлары (Навруз)

Чаа-чыл байырлалынын эртитреинин чанчылдарын билип алыры.

59

1

Студентилер байырлалы (татьянанын хуну)

Студентилер биле ужуражылга

60

1

Сонгу чук улузунун байырлалы (хун уткулгазы)

Байырлалдын онзагай талаларын ооредир.

А 134 номчуур.

61

1

Ортаакы Азия чоннарынын байырлалы (тюльпаннар байырлалы)

62

1

Экскурсия Бижиктиг-Хая «Хаяда бижиктер»

Хаяада бижиктернин тывылган тоогузу

Экскурсия уезинде боттарынын бодалдарын илередири.

63

А.Болат-оол «Мээн Тывам эргизинзе»

Тывага келген аалчыларнын ужуралдары

Солундан дилеп тывар ажыл

64-65

2

Проект «Тыванын чону»

Тыва 100 чыл. Кызыл хоорайнын тургустунган тоогузун ооредир.

Демир – ужук шенелдези. Шулуктер

66-67

2

Альбом «Бистин Тыва»

Альбом кылыр

68

1

Туннел кичээл.

Торээн чурттунун тоогузун хандыр ооредир.