Дидактические материалы
учебно-методический материал (3 класс) на тему

1. Фонетикон гъазт.

Ахургæнæг дзоруй гъудиæдтæ, сабийтæ син бæрæг кæнунцæ сæ хузæ, бæрæггонд цæунцæ схемитæй.

Мæнæ     ци    зундгин   скъоладзау! (гъæрон)

Цæбæл     дзоруй    ахургæнæг? (фарстон)

Фатимæ  зæрдæвæрдæй    дзоруй   æмдзæвгæ. (таурæгъон)

«Ка фулдар!»

Схемитæмæ гæсгæ сувæллæнттæ гъуди кæнунцæ адæймаги нæмттæ.

Кизгуттæ                                                Биццеутæ

Нинæ                                                        Хасан

Симæ                                                        Барис

Ритæ                                                        Марат

Лорæ                                                        Морат

Розæ                                                        Толик

«Базонайтæ?»

Схемæмæ гæсгæ базонун косæн дзаумауи ном.

Исаразæ дзурд!

                         хæ                                 дуг                        зæр        

                                                         дагæ                                

зæн                 гæ                е                 сойнæ                зал                         дæ

                                                         здон                                

                         кæ                                 ске                        зу        

«Цæрæгойти уаст»

(фонетикон зарядкæ)

Ахургæнæг дзоруй, сувæллæнттæ еумæ дзуапп дæттунцæ.

• Гъог æ уæсмæ уасуй… (му-му-му);
• Мæнæ уасæнгæ кæркитæмæ дзоруй… (ко-ко-ко);
• Уæртæ хъæзтæ фæлледзунцæ… (хъа-хъа-хъа);
• Мæнæ бабузтæ гъæр кæнунцæ… (бæпп-бæпп-бæпп);
• Каркицъеутæ цъæбар-цъубур кæнунцæ… (цъип-цъипп-цъипп);
• Бæх куд уасуй? … (и-и-и);
• Куй куд рæйуй?... (æу-æу-æу).

«Ка ке 'знаг æй?»

Берæгъ    - … (тæрхъости)

Робас       - … (устур мæргъти)

Сæлаур    - … (æхсæрсæттæги)

Зæгъарæг - … (мистити, урути)

«Римæхст дамугъатæ»

Дзурдти стъæлфити бæсти ниффинсун гъæугæ дамугъатæ:

ро … æ                        мо … æ

мæ … æ                        но …

Цохгонд дамугъатæ ци муртæ нисан кæнунцæ, уонæн  зæгъун сæ сæйраг æууæлтæ (æмгъæлæсонтæ, зæллагонтæ, æнæнкъайтæ).

«Ка фулдæр!»

(фонетикон зарядкæ)

си - _                                                        су –

симд                                                                суг

сирд                                                                суйнæ

сифæ                                                                сумах

сикъит                                                        сункъæ

синæр                                                        сувæллон

симæр                                                        сугъзæрийнæ

«Ма фæррæдуйæ!»

ха                           хæ                         хи                         хо                         ху

халæ                        хæдонæ                хирх                        хор                        хурæ

халон                        хæдзарæ                хизæ                        хонх                        хумæ

харбуз                хæзна                хизин                        ходæ                        хурхæ

хабар                        хæфсæ                хийнæ                ходуйнаг                хуссун

халас                        хæрæг                хинст                        хонсар                хулуй

Сувæллæнттæ алли иуонги хæццæ дæр гъуди кæнунцæ дзурдтæ, ахургæнæг сæ цæгиндзити финсуй. Уой фæсте сæ сабийтæ еумæ гъæрæй кæсунцæ.

«Дзурд раст ниммухур кæнæ!»

Предметти хузтæ æма схемитæмæ гæсгæ раст ниммухур кæнæ дзурд

   у     æ     р       д    у   н                     г   æ   л     æ  б      у                      б     а      з

«Ка кæми цæруй!»

Арс                         -          (лæгæти)

Æхсæрсæттæг         -          (мурай)

Уасæнгæ                 -          (кæркдони)

Фонс                         -          (скъæти)

Тæрхъос                 -          …

«Исаразæ дзурдтæ иуæнгти рæхисæй!»

кæв                                        ни

                         дæс                                        мæт

«Аразæн иуæнгтæ!»

                                                    е

                                                                                        и

                а

                                                                                                у

                                                                                        о

                                        æ

Гъазти испайда кæнун лæвæрд цæстуингæ æрмæгæй. Арæзт æй хъæбæр гæгъæдийæй. Кæнун æй гъæуй цалхи хузæн, зелгæ куд кæна, уотæ. Астæуæй си æмгъæлæсон «с» ес, уой иннæ хатт æййевун куд æмбæла, уотæ лухгонд цæуй. Дамугъатæ финсун гъæуй мелæй фæйнæгбæл.

- Цæй хузæн æй аци предмет? (цалхи).

- Цалх цæй фæрци зелуй? (сæмæни).

Сабийтæ цалх целунцæ 'ма кæсунцæ игон æма æхгæд иуæнгтæ:

сæ         са        со        су        си        се

æс        ас        ос        ус        ис        ес

«Фæууо дзурд кæронмæ»

са – рсийнæ

сæ – нæфсерæ

со – гтæ

су – вæллæнттæ

си – фтæ.

ка …                        кæ …                ки …                        ку …

касæ                        кæрдæг                кизгæ                        кувд

карк                        кæрдту                кирсæ                куст

картоф                        кæсалкæ                киунугæ                куройнæ

«Ка чи уарзуй?»

Тæрхъос                         …         (æпхæ)

Гъог                                 …          (кæрдæг)

Кæсалгæ                         …          (дон)

Цъеу                                 …          (сæребарæ)

Зайæгойтæ                         …          (дон æма хор)

Арс                                 …          (муд)

Ребустæ

баст цæунцæ математики урокки хæццæ

    10                н        и                -----------дæсни                                зонагæ

   к      æ                в             10                -----------кæвдæс                          фонси хуæрæндонæ

   7      æ                н             æ                -----------авдæнæ                           сабиййи хуссæн

   3        х                                -----------æртæх                        

   1      м             æ                        -----------еумæ