Класс шагы " Эвилен состер болгаш аажы-чан"
классный час (1, 2 класс) на тему

Класс шагы

Тема: « Эвилен - ээлдек  состер болгаш аажы – чан»

Сорулгазы:

1. Уругларны эвилен -  ээлдек состерге, чараш аажы – чанга болгаш хундулээчел, чопшул, боттарынын чугаа – домаанга « четтирдим»,

« ажырбас», « экии», « байырлыг» деп состерни ажыглап билиринге кижизидери.

2. чаагай сеткилдиг, дузааргак, хундулээчел кылдыр кижизидер, чанчыктырар.

Дерилгези: чуруктар, улегер домактар.

                                               Кичээлдин чорудуу

1. Оганизастыг кезээ
2. Тема болгаш сорулгазы – биле таныштырары

               Уруглар, богун бистер класс шагында эвилен – ээлдек состерни  кандыг таварылгада ажыглаарын чугаалашпышаан,  шулукте уругларнын ону канчаар ажыглап турарын коор бис.

3.Кол кезээ

             - Уруглар, силерге аванар, ачанар, угбанар, акыларынар, эштеринер, улуг улус – биле канчаар чугаалажырын чугаалап берип турган болгай, чуу деп эвилен состер билир силер, адап корунерем?

              1.  - « Экии» деп состу кажан чугаалаар чувел? (уругларнын  харыызы)

               - Ам уруглар, шулуктерни дыннап корунерем.

       Эртен – эрте тура халааш,

       Эргим авам « экии» дээр мен,

       Ооренип чедип келгеш,

       Оорлерим « экии» дээр мен.

        Амыр мендин утпайн чор деп

       Авам, ачам чагып соглээн,

       Улугларга, бичиилерге

       Уткушканда « экии» дээр мен.

       Башкыларга, оорумге

       Баштай душкаш « экии» дээр мен.

       Башкывыс кээр, тура  халааш,

      Баштай уткуп « экии» дээрмен.

3. - « Четтирдим» деп состу кайы уеде ажыглап турар силер, уруглар? (уругларнын чугаазы).

- Силер база ол состу хун буруде чугаанарга ажыглап ооренинер, уруглар.

- Ам шулукту дыннап корунерем.

        Ававыстын чемин кылчып

       Ажыл ижин чиигедир бис.

      Чемненгештин турарымда

      «Четтирдим» деп чугаалаар мен.

           Башкым берген онаалгазын

      Чедиишкинниг харыыладым.

      Бадыткалы беш деп демдек

      « Четтирдим деп хулээп аар мен.

4. « Байырлыг» деп состу кайы уеде ажыглаар ийик бис уруглар, чугаалап корунерем? ( беседа).
5.  Ам уругларнын шулуун дыннап корунерем.

         Кичээливис тоне бээрге,

         Кизирт кылдыр тура халааш,

        Башкывысты партавыстан

        « Байырлыг» деп удеп каар бис.

            Сумка долу номнар чуктээн

       Суургул оорум чоруп турда,

      Байгы шынчы сеткилимден

      « Байырлыг» дээш чоруптар мен.

       День окончен трудовой

       Нам пора идти домой

       Дружно на прощанье

       Скажем « Досвиданья»

6. « Ажырбас» деп состун утказын башкы тайылбырлап бээр.
7. Чуруктар – биле ажыл ( чуруктарга кыска чугаа тургузары, эвилен – ээлдек состерни кайы – хире билип алганын хынаары)

Туннел: Уруглар, силер каяа – даа чорааш,шак бо чараш, хуулгазын состерни ажыглап чорунар, ону чугааларын черле  утпанар!

Силернин кол сорулганар:

*  Улугларга, бичиилерге эвилен – ээлдек болунар!

         - Мен силерге шулук номчуурумга , силер кончуг таптыг дыннап алгаш, мында оол кандыг состу чугаалаваан – дыр, тывар силер.

Кожазынга чеде бээрге,

Коля эжи сандай салган

Дурген – оол аа олурупкаш,

Дулген эътти чула чиген.

 Колянын авазы аа

Конфеталар база берген.

Харыы сос чок аспактапкаш,

Караннадып чана берген.

Кандыг состу уттупканыл,

Каш катап соглевээн – дир?   ( четтирдим, байырлыг).

Школаже ооренир дээш,

Оол далаш базып – ла каар.

Орук ара эмчи, дарга

Оон – биле каржып эртер.

Улуглар – даа, бичиилер – даа

Чоруункылып, шуужуп турган.

Ээлдек состу ажыглавайн

Ыыт чокка эртип чораан

Кандыг состу уттупканыл,

 Харыызын тып, корунерем?( экии)

Школачы бичии оолдар

Часпарлааштын, ойнап турган.

Мерген эжин билбейн тура,

Буду – биле иде каапкан.

Орлан кужур хорадааштын

Эжинин кырында – ла келген.

Мерген дурген эжинге

Эвилен сос чугаалаан.

Чуу деп состу чугаалааныл

Дурген бодааш, тывынарам.( буруулуг болдум)

             Эр – хейлер! Ам ол хуулгаазын состерни  кайы -  хире сактып алганынарны бо оюндан коор бис.

                                Оюн « Кайгамчык шол».

          1. Эвилен – ээлдек сос. Кижинин мозулуг шынары база оон костур. Кижилер – биле….                  (экии)

          2.Кижинин чараш, чаагай созу. Чоруурда азы бир чер бардаачугаалаар созу…..                                      (байырлыг)

          - Клазывыс шагын тондурерде, моон сонгаар кандыг уруглар болурувусту келген башкыларга, ада – иелергеге шулуктеп тургаш, чугаалап берээл.    

Тенектенмес, чалгаа чорбас,

Тергиин эки ооренир бис.

Эвилен – ээлдек уруглар боор

 Чараш состер ажыглаар бис.

Ажыл – ишке ооредилгээ,

Авам, ачам айбызынга

 Орлан кежээ, эрес боор мен

Оореникчи шынчы созум.

Берген созум боттандырып

Бергелерге торулбас мен.

Оруум ажык – делгем болур.

Оореникчи-  шынчы созум.

- Класс шагынын туннели

    - Чуу деп хуулгазын состер билип алдынар, адап корунерем?

    - Ол состерни каяа ажыглаар силер?