Тыва дыл болгаш литературлуг номчулга кичээлдеринде чурукка тест хевирлери
учебно-методический материал (чтение, 2 класс) по теме

Тест хевирлери

Скачать:


Предварительный просмотр:

Тыва дыл болгаш литературлуг номчулга кичээлдеринде чурукка чогаадыг бижидеринин тест хевирлери.

          Н.К. Крупская мынча дээн: «уругнун чугаазы дорт, сос-домаа чечен болзун деп бодаар болза, баштай хайгаарап коорунге ооредир болза эки. Бир эвес уругга хем, арыг, кудумчу дугайында чугаалап корем дээр болзувусса, ол хары угда ынча хой чувени чугаалап шыдавас. Ынчангаш чуруктар коруп, чуугаалап ооредири чугула».

          Эге класс ореникчилери чугаа сайзырадылгазынын ажылы хой угланыышкыннарлыг болур. Оларнын бирээзи чурукка чогаадыгларны бижиири. Чогаадыгнын дузазы-биле башкы бичии уругларнын иштики делегейинче кирип, ону ханызы-биле билип алыр.

           Чурукка чогаадыг уругларнын сос курлавырын байыдар, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадырынга дузалыг. Ону бижиири уругларга элээн нарын болур. Чуге дээрге уругларнын сос курлавыры байлак эвес, синоним состерни шын ажыглап шыдавас, домактарны тургузарынга стилистиктиг частырыгларны кылыр, планын тургузарынга бергедээшкиннерге таваржыр.

          Амгы уеде башкылар оореникчилеринге быжыг билиг бээринин мурнакчы арга-методтарын ооренип, оларны кичээлдерге чогаадыкчы ажыглап, янзы-буру шенелделерни чорудуп турар. Тыва дылдын башкылаашкыны чаа уе-чадаже кодурлуп, башкыларнын харысаалгазы улам улгаткан. Тыа дыл кичээлдери чанчылчаан чангыс аай майыктан уштунуп, бот-ботарынга домей эвес хевирлерлиг апарганы оореникчилернин чугаазын улам сайзырадып, сагыш-сеткилин байыдар арганы берип турар. Кичээлденин чанчылчываан хевирлерин чогаадыкчы ажыглап шенээри – педагогиканын болгаш психологиянын чедиишкиннерин оренп коор арганы берип турар.

          Практик-методист башкылар О.В. Узорова, Е.А. Нефедова эге-школанын оореникчилеринге чурукка чогаадыг бижидип ооредиринге тускай методиканы тест хевиринге ажылдап кылган болгаш ону практикага ажыглаан. Ол тестилерде айтырыгларны башкы кижи бодунун чогаадыкчы арга-дуржулгазын ажыглап база клазынын билиинин деннелин коргеш, бодуунчудуп-даа, нарынчыдып-даа ап болур. Ынчангаш ук методиканын чамдык хевирлерин ажыглаарын тайылбырлаксадым.

  1. «Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаттынар состер» деп темага мындыг хевирлиг тестилиг чогаадыгны бижидип болур.
  1. Чурукта чуу деп дириг амытанны чуруп коргускенил?

А) адыг

Б) койгун

В) бору

2. Бору кайда чурттап турарыл?

А) аргада

Б) алаакта

В) шынаада

3. Оон дурзу-хевири кандыгыл?

А) коргунчуг

Б) чаптанчыг

В) авыяастыг

4. Он-чузуну кандыгыл?

А) коксумээр

Б) кок

В) кара-кок

5. Борунун хар-назыны кайы хирел?

А) кырган

Б) аныяк

В) чаш

6. Ол кандыг амытаныл?

А) азырал

Б) черлик

7. Сагыш-сеткилинин хоону, характери, хевири кандыгыл?

А) хоглуг

Б) мунгаргай

В) эвилелдиг

8. Бору биске ажыктыг бе?

А) ажыктыг

Б) ажык чок

          Айтырыгларга харыыларнын дузазы-биле харылзаалыг чугаа азы биче хемчээлдиг чогаадыг унуп кээр.

          Бо чурукта боруну чураан. Ол соок, холугур коруштуг. Борунун ону кок. Аажы-чаны каржы. Ол аныяк. Бору черлик амытан. Оон кежи биске ажыктыг.

 

  1.   Долгандыр турар бойдус-биле тыва дылдын харылзаазын деннеп ооредиринге тест.
  1. Бо кат бе, моогу бе?

А) кат

Б) моогу

2.  Бо чуу деп кат-тыр?

А) честек-кат

Б) малина

В) вишня

3. Ол кайда озуп турарыл?

А) аргада

Б) алаакта

В) садта

4. Кок каттын ону кандыг-дыр?

А) куу

Б) кок

В) кара-ногаан

5. Даштыкы хевири кандыгыл?

А) шойбек

Б) дорбелчин

В) борбак

6. Ону чиир бе, чивес бе?

А) чивес

Б) чиир

7. Кок каттын биске ажыы чул?

А) эм

Б) хоран

8. Оон амданы кандыгыл?

А) чигирзиг

Б) ажыг

9. Бо кат чуге эн-не ынагыл?

А) сугга

Б) хорзунге

В) дашка

10. Бойдуска ынак сен бе?

А) ынак

Б) ынак эвес

Бо кат-тыр. Оон ады кок кат. Ол аргага озер. Кок каттын ону кок. Даштыкы хевири шойбек. Кок кат эм кат. Амданы чигирзиг. Ол сугга ынак. Кижи бойдуска, унуштерге камныг, анаа ынак болур ужурлуг.

  1. «Домак болгаш харылзаалыг чугаа» деп кезекти ооренип тургаш , уругларнын билири, сонуургаары «Репка» деп тоолга тест хевирин чогаадыын бижиткен бис.
  1. Кайы тоолдун чуруу-дур?
  2. Чурукта тоолдун кайы кезээн коргускенил?

А) уруу ыдын кыйгырган

Б) репканы тура тыртып алган

В) ашак репканы олуртуп каан

3. Чуге ынчаар бодап тур сен?

А) репканы черден тура тыртып алган

Б) куске дыштанып турар

В) шупту катыржып турар

4. Чурукта каш кижини чуруп коргускенил?

5. Каш дириг амытан бар?

6. Чурукчу кандыг оннер ажыглааныл?

А) чырык

Б) мунгаргай

В) хоглуг

7. Каш ногаан онну коруп тур сен?

А) 3

Б) 2

В) 1

8. Дээрнин ону кандыгыл? Козенек иштинге оне.

9. Чылдын кайы уезин чуруп коргускенил?

А) чай

Б) кыш

В) час

10. шупту маадырларны эн-не бичиизинден эгелеп ада

11. Чурукта канчаар коступ турарыл?

А) мунгаргай

Б) хоглуг

          Уруглар чурукка чогаадыг бижип тургаш, мындыг чуулдерни тодаргай шингээдип алыр:

  1. Оннер
  2. Чурукчунун ажыглаан оннери
  3. Хемчээли
  4. Хар-назыны
  5. Чувенин байдалы
  6. Кижинин, дириг амытаннын аажы-чаны
  7. Сагыш-сеткилинин хоону, характери, хевири
  8. Кылдыныгнын характеристиказы
  9. Чурукка хамаарылгазы

            Амгы уеде ортумак болгаш дээди ооредилге черлеринге киреринин чангыс аайлаан куруне шылгалдаларынын «ЕГЭ» уезинде оореникчилеринин билиин тодарадыры биле тест аргазын хойу-биле ажыглап турар апарган. Ынчангаш нарын эвес онаалгаларлыг тестилерни эге класстан эгелеп кылдыртып, онаалгаларнын ол хевирлеринге оореникчилернин сонуургалын бедидип, кичээнгейин хаара тудуп, чанчыктырып алыры чугула.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

рабочая программа по "Литературлуг номчулга" Л. С. Кара-оол.

развернутая рабочая программа к учебнику "Литературлуг номчулга" автор Л. С. Кара-оол. 2013г...

Литературлуг номчулга

Открытый урок на тему: "Бора-Шиижек" проведенным в четвертом классе....

рабочая программа литературлуг номчулга 4 класс

4 класстын  ажылчын программалары...

Тыва дыл болгаш номчулга кичээлдеринге созуглел-биле ажылдаарынын аргалары.

Эге класстарнын башкыларынын мурнунда бир кол сорулгазы-бичии оореникчини чугле номчуп ооредири-биле кызыгаарлаттынмайн, кандыг-даа созуглелди башкынын дузазы-биле ханы сайгарып, утказын билип, созугл...

Эге школага тыва дыл болгаш номчулга кичээлинге уругларнын аас чугаазын сайзырадырынга методиктиг сумелер

Эге школага номчулга кичээлинде уругларнын аас чугаазын сайзырадырынга методиктиг сумелер...