Презентация: В деп үн В, в деп үжүктер.
презентация к уроку (1 класс)

Слайд 2

« Кым эӊ дүрген номчуптарыл ?»

Слайд 3

Оюн : Бар, чок . Теве , шиви , шагаа , шывыг , тавак , серге , шивээ , авам , сырга .

Слайд 4

Υ Н, Υ ж Υ к сайгарылгазы . -… слог, … ү н, … ү ж ү к. авам -… слог, … ү н, … ү ж ү к. Иви - … слог, … ү н, … ү ж ү к.

Слайд 5

Υ Н, Υ ж Υ к сайгарылгазы . - 2 слог, 4 ү н, 4 ү ж ү к. авам - 2 слог, 4 ү н, 4 ү ж ү к. Иви - 2 слог, 3 ү н, 3 ү ж ү к.

Слайд 6

Иви - бода мал, тываларның тос чүзүн малының бирээзи .

Слайд 7

Ивинин чурттап турар черлери : Даг Алдайында ; Кемерованын девискээринде ; Красноярск крайда ; Иркутск девискээринде ; Тыва Республикада ; Хакасияда ; Бурятияда .

Слайд 8

Ивилернин аттары : Иви — ниити ады .; Анай — иви бызаазы ; Эдер – иви бугазы ; Хокаш — ниити чассыткан ады ; Т аспан — бир харлыг иви ; Дөңгур — ийи харлыг эр иви ; Мынды – кыс иви ; Мынтыжак — ийи хардан үш хар чедир кыс иви ; Чары - чазап каан , мунар иви ; Куудай-3-4 харлыг эмдик иви .

Слайд 9

Иви малдың чиир чеми : Шулун-хөвең ышкаш хоюг манган ак чингис ; Чаат-узун ак-сарыг ыяш чингизи ; Чекпе-колдуунада чыткан ыяштан үнер мөөгү.

Слайд 10

Дус төп бээр ёзулал . Шаг-шаандан тура Тожу чону чаа хонган чуртунга бир бурунгу ёзулалды албан кылыр , ол болза ивилерге дус төп бээри – дир . Иви кончуг чаныган , чаа чуртка келгеш дус чылгавас болза , эрги чуртунче чана бээр . Кыжын дусту ивилерге төжектер кырынга төп бээр . Ивилерни холга дусту чылгаар кылдыр өөредип алырга улам эки . Дустуг хапты халаңнадыр чайып тургаш , ыт чукурганы дег чукурарга , ивилер четкилеп келир .

Слайд 11

Иви дугайында чогаалдар : М.Эргеп «Өдугенде чайлаг »; М. Мендуме « Орус шөлү». Л.Чадамба « Иви фермазында » -шүлүк.

Слайд 12

Ивиниң ажык-дузазы : 1. Эъдин чиир ; 2. Сүдүн ижер ; 3. Мыйызындан чараш эдилелдер кылып болур ; 4. Мыйызындан эм-дом кылыр ; 5.Кежинден идик - хеп , черге чадар чадыглар кылыр ; 6. Бышкаандын аажок чылыг , чараш идиктер даарап кедер ;

Слайд 13

ва – ваа ви - вии ве – вээ во - воо вы – выы ву - вуу

Слайд 14

бичии сава ү н ү ш сывы улуг оваа орун шывыы ө г дээвиири м ө ге девиири

Слайд 15

Шевер - …

Слайд 16

Шевер - чевен

Слайд 20

Даваа биле Севээн девиир .

Слайд 21

Б ө г ү н кичээлде мен …