Рабочая программа по татарскому литературному чтению - 3 класс (рус.гр.)
рабочая программа (3 класс) на тему

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

учебного предмета «ТАТАРСКОЕ ЛИТЕРАТУРНОЕ ЧТЕНИЕ»

Муниципальное бюджетное общеобразовательное  учреждение

«Средняя общеобразовательная школа № 119»

Авиастроительного района г.Казани

Вахитова Гульназ Раисовна,

учитель татарского языка и литературы

3Б класс

                                                                                                                                                                                                             Рассмотрено на заседании

                                                                                            педагогического совета

                                                                                                протокол  № ____ от

                                                                                                 ________________ г.

2015- 2016 учебный год                   

Аңлатма язуы

Эш   программасы статусы

1.Федераль дәүләт белем бирү стандарты (РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы);

2. Татарстан Республикасы  Мәгариф һәм фән министрлыклары тарафыннан расланган Рус мәктәпләрендәге рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту  гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.

 3. .  Татарстан  Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан  тәкъдим ителгән “Төп гомуми белем бирү мәктәбенең рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы”,төзүче-авторлары: Р.З.Хәйдәрова,  Г.М.Әхмәтҗанова,Л.Ә.Гыйниятуллина, Казан, 2014.

   4. “62 нче номерлы гомуми урта белем бирү мәктәбе” муниципаль белем бирү учреждениесенең төп белем бирү программасы .

 5.   Күңелле татар теле. 3 класс. Р,З.Хәйдәрова,Л.Ә.Гыйниятуллина, Г.М.Әхмәтҗанова. “Татармультфильм” 2013 нче ел

       Программа татар телен өйрәнү өчен гомуми белем бирү уку предметы буенча Дәүләт стандартының федераль компонентның эчтәлеген ачыклый.

Укыту фәненең уку планында тоткан урыны

Федераль Дәүләт стандартларында белем бирү системасының төп үсеш юнәлеше – системалы-эшчәнлекле юнәлеш, ә системаны барлыкка китерә торган төп компонент – нәтиҗә: шәхси, метапредмет, предмет нәтиҗәләре дип билгеләнелә, ягъни рус телле балаларга татар теле һәм татар әдәбияты укыту системасының барлык компонентлары: программалар, укыту-методик комплектлары, дәрес процессы, контроль, идарә итү, белем күтәрү – бар да бер максатка – нәтиҗәгә хезмәт итә.

Әдәби уку предметын укытуның максаты җәмгыять тарафыннан куелган социаль заказ белән билгеләнә. Татарстан Республикасында белем бирү системасының төп бурычы – иҗади фикерләүче, инициативалы, иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле, ике дәүләт телендә һәм чит телләрдә иркен сөйләшеп аралашучы билингваль (полилингваль) шәхес тәрбияләү.    

Укыту планында каралганча, татар әдәбияты дәресләре өчен эш программасы атнага 1 сәгать исәбеннән елга 35 (35 атна) сәгатькә төзелде.

Эш программасы структурасы

Программа өч өлештән: максат кую өлешеннән, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программа эчтәлегеннән, оештыру өлешеннән тора.

Рус телендә сөйләшүче балаларга әдәби уку предметының максатлары:

-башка милләт вәкилләренең күңелен яулардай, алар гомумкешелек әхлакый сыйфатларын тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның татар телен өйрәнүгә кызыксынуларын, ягъни уку мотивациясен көчәйтү;

Бурычлар:

1)  баланың сөйләү, уку, тыңлау сәләтен үстерү;
2)  мөстәкыйль рәвештә китап укырга әзерләү;
3)  татар әдәби текстларын дөрес интонация белән укырга өйрәтү;
4)  тексттагы сүзләрдән, гыйбарәләрдән файдаланып, эчтәлек сөйләргә өйрәтү;
5)  татар әдәбиятына, сәнгатенә, мәдәниятенә кызыксыну һәм хөрмәт хисләре тәрбияләү;

Рус телендә урта гомуми белем бирү мәктәбенең 3 нче сыйныфында әдәби уку дәресләре Р.З.Хәйдәрова,  Г.М.Әхмәтҗанова,Л.Ә.Гыйниятуллина,  тарафыннан төзелгән “Күңелле татар теле” дәреслек буенча алып барыла.  Дәреслектә сөйләм материалы һәм аралашу ситуацияләре укучыларның яшь үзенчәлекләренә туры килә. Сөйләм материалы аңлаешлы бирелгән, аның күләме чамаланылган. Дәреслек эчтәлегенә укучының иҗади фикер үсешен формалаштыруга юнәлтелгән материал салынган. Бу исә үзләштерелгән конструкцияләр аша сөйләмгә, теләсә нинди контекстка һәм лексик тематикага чыгу мөмкинлеге бирә.

Укыту программасының эчтәлеге

Программаның эчтәлеге укучыларның яшь үзенчәлекләре буенча кызыксынуларын, аралашу ихтыяҗларын, психо-физиологик мөмкинлекләрен исәпкә алып төзелде. Ул укучыларның төп универсаль уку гамәлләрен үстерүгә, аларда шәхси кыйммәтләр формалаштыруга хезмәт итә.

УКЫТУНЫҢ ГОМУМИ, ШӘХСИ, МЕТАПРЕДМЕТ  НӘТИҖӘЛӘРЕ

       Төп гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында күзаллаулар формалаша. Татар мәдәниятенең укучылар  өчен булган катламы белән  танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.

Төп гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең  программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

• Укучыларның коммуникатив компетенциясен(аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
• коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан,  сөйләм этикеты үрнәкләреннән  файдалана алу, итәгатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
• “Татар теле һәм әдәбияты” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштерүгә шартлар тудыру.

Укытуның шәхси нәтиҗәләре

Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә,укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

• шәхесара һәм мәдәният ара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
• әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
• әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
• “гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”,төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре

Төп белем бирү баскычында татар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак,  укучыларның фикер йөртү,  интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив)формалаштыругахезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле  яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алукүнекмәләре формалаша.

Танып- белү  нәтиҗәләре:

• фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
• иҗади һәм эзләнү характерындагы  проблеманы  билгеләү, аларны  чишү  өчен алгоритм булдыру;
•  объектларны  чагыштыру, классификацияләү  өчен уртак билгеләрне  билгеләү;
• төп мәгълүматны  аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
• тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

• уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
• эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба  белү;
• уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
• билгеләгән  критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
• укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
• ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
• дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм  алар белән дөрес эш итә белү;
• дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив  нәтиҗәләр:

• әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
• әңгәмәдәш  белән  аралашу калыбын төзү;
• аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
• парларда һәм күмәк эшли белү;
• мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш  башкару;
• әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
• эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Укучыларның шәхси үзенчәлекләрен исәпкә алу

Эш программасы 3 нче сыйныф укучыларының шәхси үзенчәлекләрен исәпкә алып төзелде. Сыйныфта сәләтле балалар да бар, шуңа күрә укучылар материалны белем дәрәҗәләренә карап һәм үз темпын саклап үзләштерәчәк. Әдәби уку предметын укыту программасының эчтәлеге укучыларга дифференциаль якын килүне күздә тота. Бу татар теле һәм әдәбиятын өйрәнүдә килеп чыккан кыенлыкларны вакытында бетерергә һәм тел өйрәнүдә тагын да алга китәргә мөмкинлек бирә.

3нче Д сыйныфында  сәләтле, тырыш балалар. Дәрестә актив катнашып эшлиләр. Өй эшләрен вакытында эшлиләр Дәресләргә өстәмә материал уйларга кирәк. Сыйнафтагы йомшак  укучыларга индивидуаль биремнәр әзерләргә кирәк.        3 нче Г сыйныфында барлыгы 14 укучы. Укучылар белән дәресләрдә сөйләм төрләрен үстерергә кирәк. Авазларны дөрес әйтеп биремнәрне укырга, диалогик сөйләмне үстерергә кирәк.

3 нче Б сыйныфында барлыгы 13 укучы. Укучылар белән дәресләрдә төрле эш төрләрен кулланып, белем дәрәҗәләрен үстерүне күзалларга кирәк. Дөрес уку күнекмәләрен үстерергә кирәк. Дәресләрдә игътибарлылыкны артырырга кирәк. Сорауларга дөрес  җавап бирә белергә, актив булырга кирәк.  Татар телен өйрәнүгә кысыксыну үстерергә кирәк.

3 нче Е сыйныфында 15 укучы. Белем дәрәҗәләре төрле булган балалар укыйлар. Алар белән индивидуаль эш төрләре алып барырга кирәк. Монологик һәм диалогик сөйләм телен үстерегә, авазларны дөрес әйтеп бирелгән күнегүләрне укырга кирәк. Дәрестә актив катнашып, сорауларга җавап бирә белергә кирәк. Татар телен өйрәнүгә кызыксыну уятырга кирәк.

Укыту программасының эчтәлеге

Укучыларның сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр

Тыңлап аңлау

• Дәрестә әйткән сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү.
• Текстны тыңлап, интонация буенча җөмлә төрләрен билгеләү.
• 1-1,5 минутлык текстны тыңлап, аның төп эчтәлеген сөйләп бирү.
• Текстны тыңлап, җөмлә санын билгеләү.      

Диалогик сөйләм

      1. Лексик тема буенча сөйләшү үткәрә алу ( һәр укучының репликалар саны 5 тән   ким булмаска тиеш);

      2. Сорау яки җавап репликаларын өстәп, диалог төзеп сөйли алу;

      3. Укылган яки тыңланган текстның төп эчтәлеге буенча сораулар куя һәм җавап бирә алу.

Монологик сөйләм

• Укытучы тәкъдим иткән тема буенча хикәя төзеп сөйләү.( җөмләләр саны 6 дан ким булмаска тиеш);
• Рәсем яисә рәсемнәр сериясе буенча гомуми бер темага берләштерелгән җөмләләр яки сюжет логикасы сакланган кечкенә хикәяләр төзеп сөйләү;
• Текстлардагы хәлләргә бәйле сүзләрне кулланып, төрле күренешләрне укытучы ярдәмендә телдән сурәтләү. Сюжетны тулыландыру, кечкенә хикәя башына, аеруча ахырына, мөстәкыйль рәвештә төрле күренеш һәм хәлләр уйлап чыгарып өстәү.

Уку

• Бирелгән текстларны сәнгатьле уку.
• Сүзлекләр белән эшләү.
• Кечкенә күләмле шигырьләрне яттан өйрәнү.
• Җөмләләрне фразаларга бүлү һәм дөрес пауза белән уку, логик басымны дөрес кую; образларны характерлау.
• Әсәрнең төп фикерен таба белү.

Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча планлаштырылган нәтиҗәләре

Монологик сөйләм

Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү,  эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, хәбәр  итү. Монологик сөйләм күләме: кимендә 8 – 10 фраза.

Тыңлап аңлау.

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; мәгълүмати характердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикер әйтү, аралашуга чыгу.

Уку

Программаның предмет эчтәлегенә туры килгән әдәби, фәнни-популяр,рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында,мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу.Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.Текстның эчтәлегенәнигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.Уку өчен текстның күләме:90 – 110  сүзгә кадәр .

3 сыйныфта укудан  үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

1.Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

2.Эшне планлаштыра белү.

3.Эшнең дөреслеген тикшерү.

4.Эш сыйфатына бәя бирү.

Китап, өстәмә мәгълүмат белән  эш итү

1.Дәреслек белән эш итә белү.

2.Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү.

3.Төрле текстлар белән эш итү.

4.Эчтәлекне аңлап, тиешле тизлектә, дөрес уку:

-уку елы башында -70-80 сүз;

-уку елы ахырында-80-90 сүз;

6.Сүзлекләрдән файдалана белү.

7.Китапханәдә каталог белән эш итә белү.

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

1.Уку мәсьәләсен куя белү.

2.Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.

3.Танып белү активлыгын үстерү.

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1.Телдән сөйләм:

-сорауны формалаштыра белү һәм тулы җавап бирә белү күнекмәсе;

-тәрҗемә итү күнекмәсе.

-кечкенә монологлар төзи белү,

-  5-6 репликадан торган диалоглар төзи белү,

- диалогта катнаша белү.

3 нче сыйныфны тәмамлаучы  укучыларның ел ахырына   үзләштерергә тиешле җөмлә калыплары:

1. Дәфтәребез өстәлдә.

2. Апалары авылда яши.

3. Татарстанда иң зур шәһәр ‒ Казан.

4. Бу китап  бик кызыклы.

5. Мин язмадым әле.

6. Ул укыды инде.

7. Ул Азат кебек тырыш.

8. Ул балалар өчен китаплар язган.

9. Ул юл аркылы чыга.

10. Яздан бирле яңгыр юк.

11. Ул ел саен авылга кайта.

12. Китап өстәл өстендә (астында, алдында, артында)

13. Бүген салкын, чөнки җил бар.

14. Бүген җылы, ләкин яңгырлы.

15. Бу китап матур, ә теге китап матуррак

Программа материалының  бүленеше

Милли төбәк  компоненты.

1. 4нче дәрес. Китапханәдә” тексты. Контроль тәрҗемә.   М.Т.К.   “ Мәктәп – белем йорты.” Белем бәйрәме белән котлау.

6нчы дәрес Минем көндәлек режимым. БСҮ.  М.Т. К. “Спорт уеннары.” Спорт төрләре, илебездә уздырылган Универсиада һәм Олимпиада уеннары.

2. 12нче дәрес. Г.Тукай –бөек шагыйрь. “Безнең гаилә” шигыре.     М.Т. К.   “Күренекле шәхесләр – Г.Тукай.”

3. 17нче дәрес. Яшел чыршы” Җ.Тәрҗеман (яттан)    М.Т.К.   “ Нәүрүз – төрки халыкларның милли бәйрәмнәре.”

4. 23нче дәрес.  Татарстан – минем туган ягым.   М.Т.К.   “Татарстан – театрлар иле.”

5.  дәрес.  “Безнең авыл”    Б.С.Ү.”Минем туган авылым” хикәя төзү.     М.Т.К  “Авылда –кунакта.” – Авыл тормышы, милли ризыклар турында сөйләшү.

6. 33нче дәрес. “Җәй җитте” тексты.    М.Т.К.  “ Карга боткасы” – татар халкының милли бәйрәмнәре турында сөйләшү.

Укыту-методик, материаль-техник  мәгълүмат бирү чыганаклары

 “Күңелле татар  теле” , дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле һәм уку дәреслеге.Авторлар: Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова, Л.Ә.Гыйниятуллина

Казан, “Татармультфим ”нәшрияты , 2013.

http://www.mon.gov.ru РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы

http://www.fasi.gov.ru  Фән һәм инновацияләр буенча федераль агентлык

http://www.obrnadzor.gov.ru  Рособрнадзор

http://www.apkppro.ru РФ мәгариф хезмәткәрләренең квалификациясен күтәрү һәм профессиональ әзерләү академиясе

http://www.rustest.ru  Федераль тест  үткәрү үзәге

http://www. tatedu.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы

http://www.edu. kzn.ru  ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы Белем порталы

http://www.mon.tatar.ru

http://pedsovet.org  Бөтенроссия интернет-педкиңәшмәсе

http://www.bytik.ru Мәгариф системасында яңа технологияләр куллану – халыкара конференция

http://www.shoolexpo.ru

http://. belem.ru

http://. tatcenter.ruТР мәгълүмати – аналитик порталы

http://. Tat. Tatar - inform.ru   ТР мәгълүмат агентлыгы

http://. intertat.ruТР электрон газетасы

http://. vatantat.ru  “Ватаным Татарстан” газетасы

http://. Tatar - kongres.ru  Бөтендөнья татар конгрессы

http://. suzlek.ruon- line  русча сүзлеге

http://. Abaga.h16.ru  “Абага чәчәге” олимпиада

http://. Tugan-tel.at.ru     Шрифтлар  һәм IT- технологияләр

http://. Kitapxane.at.ru    татар телендәге әдәби әсәрләр китапханәсе

http://. Tatar.com.ru    татар теле сүзлекләр һәм үзөйрәткечләр

http://. Tatarca.boom.ru    татарча текстлар

http://. tataroved.ru   Татар тарихы: төрки – татар дөньясы

http://. selet.ru  “Сәләт” яшьләр үзәге

Өстәмә әдәбият.

1.  Дуслар белән бергәләп. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен хрестоматия(рус телендә сөйләшүче балалар өчен) ,Казан,Татарстан китап нәшрияты, 2013.

2. Сборник правил по татарскому языку (для русскоязычных учащихся).Р. Нурмухаметова. Казан, “Гыйлем ” нәшрияты, 2008.

3. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). А. Н. Газизова.Казан, “Яңалиф” нәшрияты, 2007.

4. Гыймадиева Н.С., Галләмова Р.В., Сафина С.Р. Үзебез язабыз. Башлангыч сыйныфлар өчен сочинениеләр.- Казан: “Гыйлем” нәшрияты,2008.- 104 бит.

Укудан календарь - тематик план

3 сыйныф рус төркеме өчен (Р.З.Хәйдәрова,) Г.М.Әхмәтҗанова, Л.А.Гиниятуллина, атнага 1 сәгать; барлыгы – 35 сәгать

                                                                                                                                                                                                                        Кушымта № 1  

                                                                                 Тикшерү материалы.   

1. 8нче дәрес: “Ашханәдә” тексты  Уку тизлеген тикшерү.

      Безнең мәктәптә ашханә бар. Пешекче апалар тәмле ашлар пешерәләр. Без көндезге ашны ашханәдә ашыйбыз. Безгә ашханә бик ошый.

      Меню төрле – төрле була. Безгә кәбестә ашы да, токмачлы аш та пешерәләр.

      Ә боткалар котлет белән тәмле була. Аннан соң без чәй, компот, кесәл эчәбез. Без пешекче апаларга рәхмәт әйтәбез.

               Пешекче апа – повар

               Ошый – нравится

               Төрле – разные

1. Сезнең мәктәптә ашханә бармы?
2. Ашханәдә нәрсәләр пешерәләр?
3. Сез пешекче апаларга нәрсә әйтәсез?

2. 13нче дәрес : “Акыллы малай” тексты.  Аудирование.

     Дима – зур малай. Иртән үзе тора, урын җыя. Зарядка ясый, чөнки зарядка файдалы. Димага әнисе тәмле чәй бирә. Малай чәй эчә, рәхмәт әйтә. Аннан соң киенә, мәктәпкә китә. Ул өйгә көндез кайта.Өйдә әтисенә һәм әнисенә булыша. Әтисе һәм әнисе шатланалар. Алар Диманы мактыйлар.

3. 30нчы дәрес : М.Галләмова “Дуслар” хикәясе. Контроль тәрҗемә.    

   Игорь белән Федя – дуслар. Җәй көне бергә футбол уйныйлар, кыш көне чаңгы шуалар. Алар икесе дә бик яхшы шуалар.

    Менә бүген чаңгы ярышы була. Малайлар бергә чаңгы ярышына киттеләр. Тиздән финиш. Алар бергә киләләр иде. Кинәт Игорь егылды. Аның чаңгысы сынды, аягы авыртты. Ә финиш бик якын. Федяга нишләргә?

           Ярыш – соревнования

           Кинәт – вдруг

           Егылды – упал

                                                                                                                                                                                                                        Кушымта № 2    

Гомумбелем күнекмәләрен бәяләүнең критерийлары һәм   нормалары

Телдән җавап бирүне тикшерү һәм бәяләү

Телдән җавап бирү күнекмәләрен тикшергәндә, эш төрләренең күләме түбәндәгечә билгеләнә:

 Тыңлап аңлау (минутларда):  1 -1,5

 Диалогик сөйләм (репликалар саны): 5

 Монологик сөйләм (фразалар саны):  6

Тыңлап   аңлауны бәяләү

Тыңланган татар сөйләмен тулаем дөрес аңлап,  эчтәлеген сөйли алганда,  “5”ле куела.

Тыңланган  татар сөйләмен  дөрес аңлап,  эчтәлеген  якынча сөйли алганда,  “4”ле куела.

Тыңланган  татар сөйләмен  аңлап,  эчтәлеген  өлешчә генә сөйли алганда,  “3”ле куела.

Тыңланган  татар сөйләменең эчтәлеген тулаем аңламаганда, “3”ле куела. 

Диалогик сөйләмне бәяләү

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5”ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4”ле куела.

   Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сөйләм төзегәндә, “3”ле куела.

   Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2”ле куела.

Монологик сөйләмне бәяләү

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен “5”ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4”ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән,  сүзләрнең әйтелешендә,  җөмлә төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3”ле куела.

   Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2”ле куела.

Укуны бәяләү (сүзләр саны) 45-50 сүз

    Текстның эчтәлеген тулаем аңлап, сәнгатьле һәм аңлаешлы  итеп тиешле тизлектә укыганда,”5”ле куела.

    Текстның эчтәлеген  аңлап, сәнгатьле һәм аңлаешлы  итеп, әмма тупас булмаган 2-3 орфоэпик хата җибәреп (авазларның әйтелешен бозу, басымны дөрес куймау, интонацияне сакламау)  укыганда,”4”ле куела.

   Текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, 4-6 тупас орфоэпик хата җибәреп укыганда һәм уку тизлеге акрын булганда ”3”ле куела.

   Текстның эчтәлеген тулысынча  аңламыйча, орфоэпик кагыйдәләрне бозып, 7 дән артык әйтелеш хатасы җибәреп һәм уку тизлегенә куелган таләпләрне сакламыйча укыганда,”2”ле куела.      

Рус телендә сөйләшүче балаларның татар теленнән белем һәм күнекмәләрен тикшерү төрләре.

Башлангыч сыйныф