рабочая программа по родному языку 2 класс
рабочая программа (2 класс) на тему

Дондук Ирина Айыт-ооловна

Рабочая программа предназначана для 2 класса  по родному языку.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл 2_kl_fgos_tyva_dyl.docx78.41 КБ

Предварительный просмотр:

2 –ги класска тыва дылдың ажылчын  программазы.

Тайылбыр бижик.

            2-ги класстын тыва дыл программазын Тыва Республиканын ниити өөредилгезинин эге школага 1-4 класстарга тыва дыл талазы-биле куруне стандарттарынга дууштур Александра Касхоевна Ойдан-оол, Эртине Деспижековна Ондар, Наталья Чоодуевна Дамбаныы-биле тургускан. Ук программа Тыва Республиканын өөредилге, эртем болгаш аныяктар политиказын яамызынын өөредилге-методиктиг чөвүлелиниң чөпшээрели-биле 2008 чылда чырыкче парлаттынып үндүртүнген.  

Өөредиглиг план Э.Д.Ондарнын «Методиктиг сумелеринин»  (Дорт чылдыг эге школанын 2-ги клазынын «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. Кызыл – 1988ч) дузазы-биле ажыглаттынмышаан, уругларнын шингээдип алган билиглерин, мергежилдерин, чанчылдарын тыва дыл программазынын негелделеринге дууштур эге класс башкыларынга А.А.Алдын-оолдун «Диктантылар болгаш эдертиглер чыындызы»- биле хынаарын сумелеп турар. Тыва Республиканын ниити ооредилгезинин национал девискээр кезээ 2-ги класс оореникчилеринин ниити сайзыралынче, оларнын билиинин практиктиг болурунче угланмышаан, программаны тургузарда эртемниинин, дес-дараалашкаанын, коргузуглуунун болгаш коммуникативтиг принциптерге даянып база уругларнын назы-харын барымдаалап тургаш тургускан.

         2-ги класска И.Ч.Эргил-оолдун, Л.Д.Аракчаанын, В.Ш.Монгуштун «Тыва дыл» номун Тыва Республиканын ниити болгаш профессионал  өөредилге яамызы  бадылап, 2004 чылда парладып үндүрген.

        Ниитизи-биле программа езугаар 2-ги класска тыва дыл неделяда 4 шак, чылда 136 шак кылдыр бердинген.

1-ги улдун- 36шак

2-ги улдун- 28 шак

3-ку улдун- 40 шак

4-ку улдун- 32 шак

Программада негелделер дараазында бөлүктерден тургустунган:

      - бижикке ооредиринин уезинде алган билиглерин,мергежилдерин болгаш чанчылдарын системажыдып катаптаары(4 шак);

   - чугаа (2 шак);

  - чугаа уннери, ужуктер, слог (23 шак);

  - домак (24 шак);

  - сос (22 шак);

  - созуглел, харылзаалыг чугаа (17 шак);

  - чыл дургузунда ооренгенин катаптаары (12 шак).

             1-4 класстарга торээн дыл устуку класстарга ооренир тыва дыл болгаш литература эртемнеринин белеткел чадазы болбушаан, колдуунда-ла  практиктиг сорулгаларны чедип алырынче угланган.

           

2-ги класска тыва дылды өөредириниң кол сорулгалары :

1. Уругларны медерелдии-биле шын номчуур, бижиир болгаш шын чугааланыр кылдыр өөредир;

2. Оларга торээн дыл болгаш литература талазы-биле эге билиглерни бээр;

3. Уругларны ном ажыглаарынга чанчыктырар болгаш оларнын дылга сонуургалын, номчулгаже болгаш билиглерже чуткулун хайныктырар;

 4. Номчулга болгаш бижилге-биле холбаштыр бойдусту, ниитилел амыдыралын хайгаараарынга ундезилээш, оореникчилерни материалистиг узел-бодал-биле чепсеглээр;

5. Уругларны мораль болгаш этика талазы-биле кижизидер;

 6. ооренип турар чуулдерни сайгарып, болуктеп деннеп, туннеп билиринге, оларнын иштинден кол болгаш чугула чуулдерни тып, тайылбырлаарынга оореникчилерни чанчыктырар.

Өөреникчилерниң билиглеринге, мергежилдеринге болгаш чанчылдарынга кол негелделер.

      Өөреникчилер 2-ги класс дооскаш, дараазында билиглерни алган турар:

      Тыва алфавиттин ужуктери, ажык болгаш ажык эвес уннернин демдектери: кыска, узун, ок-биле адаар уннер, куштуг, дулей болгаш кошкак дулей ажык эвес уннер, ыыткыр кошкак ажык эвес уннер; состу кожуреринин дурумнери; чувелерни,оларнын шынарын, кылдыныын коргузер состерни бот-боттарындан ылгап билири; домактын чугула кежигуннерин тып билири; домак биле созуглелди, созуглелдин хевирлерин ылгап билири.

   

 Өөреникчилернин чедип алган турар мергежилдери:

     - состерни, домактарны болгаш 30-40 хире состуг согзуглелдерни артык ужуктер киирбейн, херек ужуктерни кагбайн,  хажыдыышкын чокка, арыг, чараш болгаш шын бижиир;

     - состерни слогтарга чарар, слогтар езугаар кожурер;

     - кижилернин аттарын,хоорайлар,суурлар,хемнер болгаш черлер аттарын улуг ужук-биле бижиир;

    - ок-биле адаар ажык уннерлиг состерни кадыг демдек-биле бижиир(ъ);

   - саннар, шеттер дээн чергелиг состерге ийи ужукту дакпырлап бижиир;

   - фонетиктиг сайгарылганы кууседип билир;

  -  -ла,-ле,-на,-не, -даа деп артынчыларны дефис-биле бижиир;

 - соске шын айтырыг салгаш,оон дузазы-биле чувени илередир,чувенин демдээн илередир,чувенин кылдыныын илередир состерни тодарадыр;

  - домакка состерни шын харылзаштырар; кол сос болгаш соглекчини тодарадыр;

  - домактын эгезин улуг ужукту хереглээр, соолгнге улуг сек,кыйгырыг,айтырыг демдектерин салыр;

   - айтырыглар езугаар 40-70 хире состуг созугледин эдертиин бижиир, бердинген темага 5-6 состуг домактарны тургузар болгаш бижиир.

2-ги класска  тыва дыл  программазын шингээткенинин туннелинде  

Өөреникчилернин личностуг хевирлеттинген турары:

 -Торээн дылывыс харылзажырынын база мээ –медереливистин шынарын коргузеринин колчепсээ;

  -  Торээн дыл национал культуравыстын кол болуушкуну;

   -Сагыш-сеткилди,бодалдарны илередиринге дылдын бай-байлаан, уран-чечен  аргаларын  чоптуг ажыглап билири.;

 -  Торээн дылын улаштыр оорениринге сонуургалын оттурары;

 - Аас болгаш бижимел чугаага дылдын уран-чечен аргаларын чедимчелиг ажыглап билири.

 

Өөреникчилернин билиинин хевирлеттинери:

-Торээн дылын сайзырадырынга. ону кадагалап арттырарынга оореникчинин  бот киржилгези;

 - Аас чугаага дылдын уран-чечен аргаларын эстетиктиг талазынче угландырары.

Өөреникчилернин предметтигхевирлеттинген турары:

- Чаа материалды ханы билип алырынче угланган ажылдарны; номчулга, бижилге, уругларны янзы буру бот- ажылдары, чугаасайзырадылгазы.

-Үннер болгаш үжүктерни ылгап билири.

-  Ажык болгаш ажык эвес уннерни ылгап билири.

-  Состерни слогтарга чарары.

- Состу шын кожуруп билири.

- Алфавитте ужуктернин туружун  болгаш оон ужур-дузазын билири.

     - Медээ, айтырыг, кыйгырыг домактарын ылгап болгаш чогаадып билири.

     -Домактын чугула кежигуннерин тып болгаш шыйып билири.

     - Кым? чуу? кымнар? чулер? кандыг? чулуг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билири.  

- Сюжеттиг чуруктар-биле чугаа сайзырадырынын ажылдарын  чорудары.

- Домак болгаш харылзаалыг чугааны ылгап билири.

- 40-70 хире состен тургустунган эдертигни бижиири.

Өөреникчилерниң билиинин хевирлеттинери:

-Торээн дылынын бугу уннерин болгаш ужуктерин, оларнын кол ылгалын билген ужурлуг.

-Состерде уннерни ылгап, оларнын туружун тодарадып билир.

-Ажык,ажык эвес уннерни болгаш ужуктерни, кыска,узун ажык уннерни болгаш ужуктерни бот-боттарындан ылгап шыдаар.

  -Домактарнын болгаш состернин анализ-синтезтиг сайгарылгазын кылып,домактардан состерни ылгап тывар.

  - Состерни слогтарга чарып болгаш слог аайы-биле кожуруп билир.

  - Алфавиттин ужуктерин , оларнын туружун билир.

  - Домактарнын чугула кежигуннерин тып болгаш шыйып билир.

-Бижимел болгаш парламал шрифт-биле бижиттинген состерни, домактарны иштинде слогтап адап тура, шын дужуруп бижиири.

-Домак эгезинге улуг ужукту бижиир, сөөлунге улуг секти, айтырыг, кыйгырыг демдектерин  херек таварылгаларда салып билир.

- Хуу чуве аттарынга улуг ужук бижиир.

- Торел состерни болуктеп, тып билир болгаш дазылын ангылап билир.

- Кым? чуу? кымнар? чулер? кандыг? чулуг? канчап тур? деп айтырыгларны ылгап билир.

- Харылзаалыг чугаа тургузуп билир.

- 40-70 состен тургустунган эдертигни бижип билир.

Өөреникчилернин метапредметтиг хевирлеттинген турары:

А) Регулятивтиг

Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чуулдери:

- Ооренип турар эртеминин  тема, болук аайы-биле кол сорулгаларын,утказын  угаап билири;

- башкынын удуртулгазы-биле бердинген даалгаларны кууседип ооренири;

-бот хыналданы, удур-дедир хыналданы болгаш орфографтыг,пунктуациалыг частырыгларны тып билирин боттандырар.

Өөреникчилернин хевирлеттинген турары:

-ооренген темазынга алган билиглерин туннеп болгаш унелеп билирин боттандырары;

-    тыва дылдын негелдери-биле ооренип алган дурумнерин ажыглап билири.  

Б) Познавательные

   Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чуулдери:

- ооредилге даалгаларын кууседип турар уеде херек ужурлуг медээлерни  немелде номнар, статьялар болгаш энциклопедиялардан тып билири;

-бодунуённазы-харынга дууштур янзы-буру словарьларга, справочниктерга  даянып билири;

-дылдын негелдерин кууседирде янзы-буру схемаларны, модельдерни, символ- демдектерни ажыглап билири

-белен таблицаларны, схемаларны, созуглелдерни немээри

-дылдың адырлары: үн. үжүк, сөс тургузуу, чугаа кезээ, домак кежигуну, бодуун домак дугайында алган билиглерин деннеп, болуктеп, тып, ажыглап билири;

-алган билиглерин план болгаш таблица дузазы-биле системажыдып, болуктеп,туннеп билири;

- состе орфограммаларны янзы-буру аргалар-биле хынап билири;

- номчаан созуглелдеринин кол утказын  ылгап ундурери;

- бодунун чугаазын тода болгаш билдингир кылдыр дыннакчыга дамчыдып билири;

Өөреникчилернин билиинин хевирлеттинген турары болгаш   ооренип алыр  аргалары:

- Библиотека болгаш Интернет дузазы-биле херек билиглерни тып, ажыглап билири;

- аас болгаш бижимел чугааны шын болгаш медерелдии-биле тургузуп билири;

- болуушкуннарны логиктиг (бодамчалыг) сайгарылгага даянып дамчыдып билири;

- алган медээлерни сайгарып, критикалап билири;

  В)   Коммуникативтиг

Чогуур деннелге хевирлеттинген турар ужурлуг чуулдери:

- аас чугаага диологту ажыглап билири;

- ангы-ангы бодалдарны ооренип, сайгарып билири болгаш чангыс аай туннелге келиринге ооредири;

-  бот туружун болгаш бодалын быжыглап чанчыгары;

- билдинмес чуулеринге айтырыгларны салып билири;

- коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдын аргаларын чедимчелиг ажыглаары;

Өөреникчилернин билиглеринин хевирлеттинген турары болгаш   ооренип алыр  аргалары:

- коммуникативтиг сорулгаларны дыннакчыга тода, дорт, дес-дараалашкаа-биле  медээни, билигни чедирери;

-удур-дедир хыналда уезинде бот-боттарынга  дузаны уезинде чедирип билири болгаш коммуникативтиг сорулгаларны шиитпирлээринге дылдын аргаларын чедимчелиг ажыглаары

 Тыва дылдын програмазын тургузарда  тургустунуп келген бергедээшкиннер.

           Программада бердинген темалар номда материалдар-биле колдуунда дугжуп турар. Номда бербээн темалар : «Логиктиг ударение дугайында ниити таныжылга», «Ээлдек-эвилен болурунун дурумнери. Четтиргенин илередири. Таныжарда ажыглаар состер болгаш домактар». Номда кичээлдернин  кызыгаарлаттынмааны, «Методиктиг сумелер» чаа программа-биле дуушпейн турары, чаа негелделерге дугжуп турар электроннуг материалдар чогу  бергедээшкиннерни тургузуп турар.

       

  2-ги класска чыл тончузунде чорудар   чижек хыналда тестинин

                                     бирги вариантызы

1. Домак   соолунге   кандыг   бижик   демдээ  салбазыл?  

     а)  .                       б)    ?                     в)  ,                    г) !    

2. Дараазында   состерге   узадыр   адаар   ажык  ун кирген состу тыпкаш,  демдеглээр.

              а)  балык                                      в) хоорай      

              б)  инек                                         г) дужут

3. Ок-биле  адаар  ажык  ун  кирген  состу тыпкаш, демдеглээр .

               а)  от                                              в)  тоол        

               б)  кисель                                      г)   каът  

4. Тыва алфавитте каш  ужук барыл?

                а) 33                                              в) 35    

                б) 34                                              г) 36    

5. Кандыг состерни торел состер дээрил?  

       а) домей кезектиг                                            в) солун                            

       б) удурланышкак уткалыг                             г) таарышпас уткалыг    

6. Хой деп состун торел состерин бижиир:

             Хой,   ___________,    ___________,    ___________,     ___________.

7. Эгезинде  «т» деп ужук бижиир с=стер аразында артык состу тыпкаш,    демдеглээр.  

                  а) тайга                                         в) тыва        

                  б) тоорук                                       г) туман  

8. Орус дылдан улегерлеп алган  уш-уш с=стерден бижиир:  

               а) ф ц щ:    ______________,     ______________,       ________

              б) ь (чымчак демдек)     ___________,     ____________,            ______

9. Шын харыыны тыпкаш, демдеглээр.  

              а) С=сте чеже ажык ун барыл, ынча слог бар.          

              б) Состе чеже ажык эвес ун барыл, ынча слог бар.         

10. Шын  харыыны  тыпкаш,   демдеглээр.

          а) Состу бир одуругдан оске одуругже слог аайы-биле кожурер.    

          б)  Сост\ бир одуругдан =ске одуругже \ж\ктеп к=ж\рер.              

          в) Чаёгыс \ж\кт\ арттырып- даа, к=ж\р\п-даа болур.                  

11. «Бойдузувус»  деп  с=ст\ё   к=ж\рер аргаларын бижип к=рг\зер.

      Бойдузувус          

12. Кым? Ч\\? деп  айтырыгларга  харыылаттынар  с=стер  ч\н\

     к=рг\зерил?

         а) кылдыныгны                                  в)  ч\велерни  

        б) ч\велерниё демдээн                       г) с=стерни    

13. Дараазында   с=стерни   х=йн\ё   санынга  =скертип  бижиир:

                 а) кижи -_____________                               в) \ж\к-   ____________

                 б) ном-_______________                                г) хирээ-______________

14. Улуг \ж\к-биле бижиир с=ст\ тыпкаш, адаан шыяр.

                школа, кудумчу, чечена

15. Кандыг?   деп   айтырыгга    харыылаттынар   с=стер    ч\н\  илередирил?

        а) ч\велерни                                       в) ч\велерниё демдээн  

        б) ч\велерниё кылдыныын              г) с=стерни                      

16. Кандыг?   деп     айтырыгга    харыылаттынар   с=стерге удурланышкак   уткалыг    с=стерден   тып   бижиир:

            а) чоон  -     _____________                            в) ырак -    -_________

            б) бедик -    -____________                            г) узун -      -_________  

17. Дараазында   с=стерге   Кандыг?  деп   айтырыгга харыылаар     с=стерни таарыштыр тудуштурар.

                          даг                     с\тк\р

                          ном                    бедик

                          инек                   солун

                          орук                   ырак

18. Канчап тур?   канчаар?   канчанган?   деп     айтырыгларга харыылаттынар с=стер ч\н\ к=рг\зерил?

         а) ч\велерни                               в) ч\велерниё кылдыныын  

         б) ч\велерниё демдээн              г) с=стерни                            

19.  Домакта кол с=с биле с=глекчини тыпкаш, адаан шыяр:

             Улуг-Хем оожум агып чыткан.

20. Домактарныё  с==л\нге  бижик демдектерин салыр.

           Чылыг  х\н  турган  уруглар хой кадарып чораан хураганнар аёгы  кажаада  турар  оларны  сайзана  азырап  турар.

                 2-ги класска чыл т=нч\з\нде чорудар чижек хыналда тестиниё  

                                             ийиги     вариантызы              

1. Домак с==л\нге кандыг бижик демдээ салбазыл?

    а) _                     б)    !                        в)  ?                       г)  .

2.  Дараазында с=стерге узадыр адаар ажык \н кирген с=ст\ тыпкаш, демдеглээр.

                 а)  чурук                                  в) бажыё      

                б)  чуурга                                  г) шугум  

3.  +к-биле адаар ажык \н кирген с=сту тыпкаш, демдеглээр.

                а)  терге                                     в)  ч\ък          

                б)  эжик                                      г)   тоорук    

4.   Тыва алфавитте каш \ж\к барыл?

         а) 26                                                 в) 25    

          б) 36                                                  г) 35    

5. Кандыг с=стерни т=рел с=стер дээрил?

          а) д=мей кезектиг                             в) солун                        

          б) удурланышкак уткалыг              г) таарышпас уткалыг    

6. Кат  деп с=ст\ё т=рел с=стерин бижи:        

       Кат ,   ___________,    ___________,    ___________,      __________.

7.  Эгезинге  «т» деп \ж\к бижиир с=стер аразында артык с=ст\ тыпкаш, демдеглээр.

               а) тур                                           в) тайга      

                 б) туман                                      г) тараа    

 8. Орус дылдан \легерлеп алган \ш-\ш с=стерден бижиир:

              а) ф  ц  щ :    _______________,        _______________,      ______

              б)  (чымчак демдек) ь     ___________,        ____________,        ______

 9. Шын харыыны тыпкаш, демдеглээр.

              а) С=сте чеже ажык \н барыл, ынча слог бар.            

              б) С=сте чеже ажык эвес \н барыл, ынча слог бар.    

 10. Шын харыыны тыпкаш, демдеглээр.

    а) С=ст\ бир одуругдан =ске одуругже слог аайы-биле к=ж\рер.  

   б) С=ст\ бир одуругдан =ске одуругже \ж\ктеп к=ж\рер.              

   в) Чаёгыс \ж\кт\ арттырып – даа, к=ж\р\п-даа болур.                                    

11. «Койгуннарлыг» деп с=ст\ё к=ж\рер аргаларын бижип к=рг\зер.

         Койгуннарлыг

12. Кым? Ч\\?  деп   айтырыгларга харыылаттынар с=стер ч\н\  к=рг\зерил?

       а) с=стерни                                     в)  ч\велерни                          

      б) ч\велерниё демдээн                   г) ч\велерниё кылдыныын    

13. Дараазында   с=стерни  х=йн\ё санынга бижиир.  

            а)   ине  -      ____________                                   в) уруг   -    _________

           б)  сырга -   __________                                      г) чурук  -     _________

14. Улуг \ж\к-биле бижиир с=ст\ тыпкаш, адаан шыяр.

                           Соёга, диис, москва

15. Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар с=стер ч\н\ илередирил?

       а) ч\велерни                                        в) ч\велерниё демдээн  

      б) ч\велерниё кылдыныын                г) с=стерни                    

16. Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар с=стерге удурланышкак уткалыг с=стерден тып бижиир:

              а) дидим-  _________________                                в) кара -   _________

             б) бичии-    -_________________                              г) чараш-  ________

17. Дараазында   с=стерге   Кандыг?   деп  айтырыгга харыылаар с=стерни таарыштыр тудуштурар.

                  х\н                                 кежээ

                  уруг                               изиг

                 =рээл                            доруг

                 аът                                делгем

18. Канчап тур?   Канчаар?   Канчанган?   деп      айтырыгларга  харыылаттынар с=стер ч\н\ к=рг\зерил?

       а) ч\велерни                                 в) ч\велерниё кылдыныын    

      б) ч\велерниё демдээн                 г) с=стерни                            

19.  Домакта кол с=с биле с=глекчини тыпкаш, адаан шыяр:

                   Дээрде улуг самолёт ужуп чор.

20. Домактарныё    с==л\нге    бижик  демдектерин  салыр.

                  Час   д\шкен   хамык   куштар   чанып   келген   аё-араатан ижээнинден   \н\п   келген  чер  карарган  чазын магалыг-ла

 Тестиниё ч\н\ хынап турары:

1. Ниити чугаа кезектериниё дугайында билиин хынаары.

2. С=ст\ё иштинде кыска, узун, =к-биле адаар ажык \ннерни ылгап билирин.

3. Орус дылдан \легерлээн с=стерни шын бижиирин.

4. Чаёчыл ёзугаар «т»-биле эгелеп бижиир с=стерни сактып алганын.

5. Домак дугайында билиин хынаары.

6. Т=рел с=стерни тып билирин.

7. С=с дугайында алган ниити билиин хынаары.

                                2 класс. Чыл т=нч\з\нде чорудар чижек  хыналда  тест      

                                  Шын  харыылары болгаш баллдары

Вариант 1

Вариант 2

Балл

        1

   в

    а

  1

        2

   в

    б

  1

        3

г

    в

  1

        4

   г

    б

  1

        5

   а

    а

  1

        6

Хой, хойжу, хойлуг, хойлаар

Кат,катчы, каттыг, каттаар

  1

        7

   б

    г

  1

        8

   Бот ажыл

    Бот ажыл

  1

        9

   а            

    а

  1

       10

   а

    а

  1

       11

Форма, цирк, борщ, апрель, октябрь, июль

Форма, циркуль, щи, июнь, декабрь, ноябрь

  1

       12

    в

     в

  1

       13

   Даг – бедик, ном – солун, инек – с\тк\р, орук – ырак.

    Х\н – изиг, уруг – кежээ, =рээл – делгем, аът – доруг.  

  1

       14  

Чечена

    Москва

  1

       15

    в

   в

  1

       16

  Чиёге, чоон, чавыс, кыска,            

 Кортук, ак, улуг, ч\дек

  1

       17

   Бот ажыл

   Бот ажыл

  1

       18

   в

   в

  1

       19

 Улуг-Хем агып чыткан.

 Самолёт ужуп чор.

  1

       20

   Бот ажыл

   Бот ажыл

  1

Тестиниё т\ёнелин \нелээри:

  19-20 балл-  «5». Программаны бедик деёнелде шиёгээдип алган.

  15-18 балл-  «4». Программаны бедик шиёгээдип алган.

  10-14 балл- «3». Программаны  шиёгээдип алган.

  9-тан куду балл- «2». Программаны шиёгээдип албаан.

                     

2-ги класска тыва дыл кичээлиниң календарь-тематиктиг планы.

Эртти

рер хуну

Программанын адыры

Кичээл

дин темазы

Арын

Ша

гы

Кичээл

хевири

Кичээлдин сорулгазы

Грамматиктиг  хевирлер

Оореникчинин билиинин деннелинге негелделер

Немелде берип болур билиглер

план

факт

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Домак,сөс,

үн, үжүк (6 ш)

Чугаа сайзырадылгазы «Экии,

школа!»

4

1

Катап

тааш

кын

Аас болгаш бижимел чугаа. Аас чугааны дыннап билири.  Бижикке домакты шын бижип билири.

1-ги класска алган билиглерин катаптаар.

Билири: домак дугайында болгаш оон хевирлерин;

 аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири;

Кылып билири:

Айтырыгларда кирип турар сѳстерни ажыглап тургаш, домактарны шын тургузуп билири, сѳстерни слогтарга чарары; домактарнын шын бижииринин дурумнери.

Сюжеттиг чурук «Сентябрь 1»

Домак дугайында

билиг

5

1

Катаптаашкын

Домак дугайында болгаш оон хевирлерин;

 аас чугаадан домакты ылгаары, бижикке шын илередири. Домак состерден тургустунар.

Медээ, айтырыг,кыйгырыг домактарын ылгаары.

Сюжеттиг чурук «Тараа ажаалдазы»

Домак болгаш сос дугайында билиг

6-7

1

катаптаашкын

Домактарны шын тургузары, сѳстерни слогтарга чарары; кижилернин аттарын улуг ужук-биле бижиири

Домак иштинде состернин аразында харылзаазы, бижик демдектерин хереглээри.

Сюжеттиг чурук «Школачылар»,карточкалар

Хыналда диктант «Кажаа».

2

Ниити билигле

рин хынаары

Домак дугайында  билиглерин хынаары

Ооренип эрткен дурумнерин билирин хынаары.

.

Домак

тарны шын тургу

зары

7-8

1

Чаа материал

ды тайылбыр

лаары

Кичээл эгезинде частырыглар-биле ажылды чорудар. Ажык γннернин γжγктерин сактып алыры, оларны шын адап, ажык эвес γжγктерден тода ылгап ѳѳредир,γн анализин кылдыртыр; сѳстернин шын адалгазын хайгаараарын сайзырадыр; кежээ чорукка ѳѳредир.

Уннер болгаш үжүктерни ылгап билири.

Билири: Ажык болгаш ажык эвес уннерни билири, состернин утказын ылгаарынга үннерниң ролю.

Кылып билири:  Ун-ужук анализин кууседип билири, уннерни болгаш ужуктерни ылгап билири.

Предметтиг чуруктар, аас-биле оюннар.

Үннер болгаш үжүктер(3ш)

Ажык үннер болгаш үжүктер.

8-9

1

Чаа материал

ды тайылбыр

арт.

Аж. Болгаш аж. Эвес γннернин γжγктерин тус-тузунда сактып ап, бот-боттарындан ылгап билири; чурук болгаш айтырыглар аайы-биле  домактарны шын тургузары(чугаазын сайзырадыры);дузааргак болурунга кижизидер.

Ыыткыр болгаш дулей, куштуг болгаш кошкак , эжеш, эжеш эвес ажык эвес уннерни ылгап билири

Карточкалар, таблица

Ажык болгаш ажык эвес γннер, γжγктер

10-14

2

Быжыг

лаашкын

Ажык болгаш ажык эвес γннернин онзагай демдектерин барымдаалап тургаш, ылгап билиринге билиин ханыладыр, слог тургузарынга ажык γжγктγн ролюн кѳргγзер тода харыы бээрин, кичээнгейин сайзырадыр,хостуг γезин чѳптγг ажыглаарынга чанчыктырар.

Ажык болгаш ажык эвес уннерни ылгап билири.

Тестилиг карточка

лар

Кыскаладыр болгаш узадыр адаар ажык уннер (4ш)

Кыска болгаш узун ажык γннер

14-15

2

Чаа материал

ды тайылбыр

лаары

Узун, кыска ажык γннерни ылгап билири, бижикке оларны шын илередири, узадыр адаар ажык γн сөске чангыс узун слог болур дээрзин практиктиг таныжылга; чугаазын сайзырадыры; бажынга дуза чедирери.

Кыска, узун адаар ажык уннерни ылгап билири

Билири: Ажык уннерни адалгазыныё аайы-биле  ылгап билири.

Кылып билири: Кыска болгаш узун ажык уннерни состерге шын бижиири.

Таблица

Карточка

лар

Кыска болгаш узун ажык γннер

2

Быжыг

лаашкын

Кыска болгаш узадыр адаар ажык γннерни шингээдип алганын быжыглаар;аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры; эки мѳзγ-шынарга кижизидер.

Бот-ажыл методу.

Карточка

лар

Ѳк-биле адаар ажык γжγктерлиг сѳстер (3ш)

Ѳк-биле адаар ажык γннер

19-20

2

Чаа материал тайылбыры

Кадыг демдек кирген ѳк-биле адаар ажык γннерлиг сѳстерни кыска болгаш узун аж. Γннерден ылгаары, шын номчуп ѳѳредир, АЪТ,КАЪТ,ЭЪТ,ОЪТ деп сѳстерни айтырыглар дузазы-биле ѳскертип тургаш, шын бижилгезин быжыглаар.сагынгырын, кичээнгейин, чугаазын сайзырадыр. Эки чаннарга кижизидер.

ок-биле адаар ажык уннернин соонга кадыг демдекти бижиир болгаш биживес таварылгаларын  ооедири.

Билири: Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири, бижикке шын демдеглээри.

Кылып билири: Ажык уннернин ужуктериниё соонга кадыг демдек кирип турар 9 состу  шингээдири.

 Таблица карточка

Компью

тер

Ѳк-биле адаар ажык γннер

21

1

Быжыг

лаашкын

Ъ кирген ѳк-биле адаар ажык уннерлиг сѳстерни , оларнын лексиктиг утказын барымдаалап сактып алганын, шын бижилгезин быжыглаар; аас болгаш бижимел чугаазын  сайзырадыр ажылды уламчылаар; эки мѳзγ-шынарга кижизидер.

Сигналдыг арточка,таблица

Ъкирген сѳстер»

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер (4ш)

Ыыткыр болгаш дулей  ажык эвес үннер.

21

2

Чаа материал тайылбы

ры

Ажык эвес уннун ужуктерин ажык уннун ужуктеринден ылгап билири, ажык эвес уннер ыыткыр болгаш дулей болурун билиндирер; кичээнгейин сайзырадыр; тѳрээн черинге ынаан чанчыктырар

Ажык эвес уннерни ылгап билири.

Билири: Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири.

Кылып билири:

Сос эгезинге  ажык эвес уннернин ужуктерин шын бижиири (эжеш ажык эвес уннер)

Таблица

лар, ужуктер

лиг карточка

лар

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер

22-23

2

Чаа материал

ды тайылбыр

лары

Ыыткыр болгаш дулей уннерни бот-боттарындан ылгап, шын адап ѳѳредири,

сѳс иштинге адап турда, шын тодарадып билири; дыл-домаан сайзырадыр;тыва оюннарга сонуургалын бедидер.

Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннерни ылгап билири

Ханада таблица, сигналдыг карточкалар.

Хыналда ажыл. Диктант.

2

Билиин хынаары.

Ѳѳренген дурумнерин шингээдип алганын хынаар.

Дыннап бижип билири

 Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Чугаа сайзырадылгазы.

Чурук-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын

Мурнунда номчаан чуулунун утказын шын билип алганын быжыглаар. Домактарны утказынын аайы-биле дес-дараалаштыр тургузуп ѳѳредири. Белен план ёзугаар чугаа тургузары.

Бот-ажыл.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири.

Кылып билири: Ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Сюжеттиг чурук.

Эгезинде т-д деп уннер кирген сѳстер.(3ш)

Эгезинде т-д кирген сѳстер.

24-25

2

Быжыглаашкын.

Дулей болгаш ыыткыр т-д деп ужуктер сѳс эгезинге  киргенде, шын адап ѳѳредир,уннернин адаар аянын ѳѳреникчилерге билиндирер.

Эгезинде т-д кирген сѳстерни шын адап, дыннап, бижип ѳѳрениринге быжыглаашкын чорудар.

Сос эгезинге т-д деп ужвуктерни бижиири.

Билири:Сос эгезинге т-д-ны шын номчуп, адап билири.

Кылып билири:Состернин адалгазын болгаш бижилгезин деннеп билири.

Таблица. Перфокарталар.

Т-биле эгелеп бижиир ТЫВА, ТУМАН,

ТЫН,ТАЙГА, ТУР деп сѳстер

26

1

Чаа материал

дын тайылбы

ры

Чанчыл езугаар эгезинге т деп ужук бижиир состер болгаш олардан укталган состер-биле  таныштырары.

Чанчыл езугаар  т деп ужук хереглеп бижиир таварылгалар.

Билири:Состерден домактар тургузуп билири.

Кылып билири:Чанчылчаан т деп ужук-биле бижиир состерге даянып олардан укталган состерни тургузуп билири.

Таблица

Эгезинде п-б уннер кирген сѳстер (2ш)

Эгезинде п-б деп ужуктерлиг сѳстер

27

1

Чаа материалды тайылбырлаары

Дулей болгаш ыыткыр п-б деп уннерни сѳс эгезинге шын адап, бижикке шын илередип билири.

Сос эгезинге п-б  бижиир с=стерни шын адаары, номчууру, бижиири.

Билири:Состер эгезинге п-б деп ужуктерни ажыглаарын  ылгап билири.

Кылып билири:Хой сек орнунга тааржыр ужукту киирип бижиири, ажыглаанын тайылбырлап билири.

Сигналдыг карточкалар, «Зоопаркка « деп чурук

Эгезинде т-д,п-б деп ужуктерлиг сѳстерни шын бижиири.

28-29

1

Быжыглаашкын

Эгезинде п-б деп уннер кирген сѳстернин шын бижилгезинге быжыглаашкын, чугаазын сайзырадыр.

Бот-ажыл

Адалгага хамаарыштыр оюннар.

Эгезинде к-х деп уннер кирген сѳстер

(2ш)

Эгезинде к-х деп ужуктерлиг сѳстер

30-33

2

Чаа материал

К-х деп уннерни сѳс эгезинге турда ылгап билири, оларны шын адап, бижикке шын хереглээри.

Сос эгезинге к-х деп ужуктерни хереглээри.

Билири:Чурукта чувелернин аттарын шын  адаары, номда созуглелди, домактарны номчууру.

Кылып билири:к-х деп эжеш ажык эвес уннерни ылгап билири.

Сюжеттиг чурук.

Хыналда диктант

1

Хыналда кичээл.

Эгезинде к-х,т-д,п-б,ф,щ,ц ужуктер кирген сѳстернин шын бижилгезин шингээдип алганын хынаары.

Дыннап бижип билири

Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Катаптааш

кын

Частырыглар-биле ажыл

1

Катаптаашкын

Ажык болгаш ажык эвес уннер дугайында алган билиглерин катаптаары, ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Уннер болгаш ужуктер деп темага хамаарышкан дурумнерни ажыглаары.

Карточкалар.

Ф,ц, щ деп уннер болгаш ужуктер

Ф,ц, щ деп уннер болгаш ужуктер

 34-35

2

Чаа тема

  Орус дылдан улегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири, словарь курлавырын байыдары, арыг-силиг болурун кижизидери.

 Орус дылдан  улегерлеп алган состерни

Билири:Аас-биле домактар чогаадып билири, уннер болгаш ужуктерни ылгап билири.

Билип алыры:орус дылда нулегерлеп алган состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Тывызыктар.

Я деп ужуктуг состер

Я деп ужуктуг состер

36-37

1

Чаа тема

Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири, словарь курлавырын байыдары, кичээнгейлиг болурун кижизидери.

Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп бижип ооредир

Билири: уннер болгаш ужуктерни ылгап билири.

Билип алыры:Я деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Карточкалар

Э (е) деп ужуктуг состер

Э(е)деп ужуктуг состер.

37-38

1

Чаа тема

Кыска э(е)деп ужуктуг состерни шын адап, дурумун сагып шын бижирин ооредири, аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадыры.

Сос эгезинге болгаш ортузунга э(е) шын адап, номчуп, бижип ооредир.

Билири:кыска болгаш узун ажык оннерни адап, номчуп, бижип билири.

Билип алыры: сос эгезинге болгаш ортузунга э(е)деп ужуктерни хереглээрин ооредири.

Карточкалар.

Ю деп ужуктуг состер.

Ю деп ужуктуг состер.

40-41

1

Чаа тема.

Ю деп ужук кирген состерни шын номчуп, адап, бижип оорениринге чанчыктырары, ийи ун илередир дээрзинге практиктиг таныжылга.

Ю деп ужук кирген состерни шын адап, номчуп, бижип ооредири.

Билири: состерден домактар тургузуп билири, адаан состер аразындан чаа унну ылгап ундурери.

Билип алыры:ю деп ужук ийи ун илередир.

Кагдынган ужуктерлиг состер.

Хыналда диктант.

1

Билиглер хыналдазыныё кичээли.

Я,е,ё,ю деп ужуктер кирген состерни дыннап тургаш  шын бижип билирин хынаары.

Я,е,ё,ю деп ужуктер кирген состер.

Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири. Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Частырыглар- биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын дурумнер ажыглап тургаш эдери, бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Ооренген дурумнери.

Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Кошка болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр белеткээн карточкалар.

Чымчак демдектиг (ь) состер.

(2шак)

Чымчак  демдектиг (ь) состер.

42

1

Чаа тема.

Чымчак демдек (ь) тускай ун илеретпес, ажык эвес  уннерни чымчак кылдыр адаттынарын илередир деп билиндирери, сос курлавырын байыдары, уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглеттинер состер.

Билири: Ун-ужук анализин кууседип билири,ажык эвес уннерни шын адап, деннээри.

Кылып билири:орус дылдан улегерлеп алган чымчак демдек (ь) хереглээр состерни шын адап,номчуп, бижип билири.

Предметтиг чуруктар, ажык эвес ужуктернинтаблицазы.

Чымчак  демдектиг (ь) состер.

43

1

Быжыглаашкын.

Чымчак демдекти (ь) хереглээринин дугайында алган билиглерин быжыглаары.

Е,ё,ю,я,ь кирген состер.

1

Быжыглаашкын.

Е,ё,ю,я,ь  хереглээринин дугайында алган  билиглерин быжыглаары, уругларны аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Е,ё,ю,я,ь кирген состер.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Ун-ужук анализин башкынын дузазы чокка куусеткеш, бот-боттарынын ажылдарын хынап, унелелди шын бээри.

Сигналдыг карточкалар, сюжеттиг чурук.

Слогтар.

(4шак)

Состерни слогтарга чарары.

44-45

2

Чаа тема.

Состе каш ажык ун барыл, ынча слог бар деп дурум-биле таныштырары, ону практика кырынга ажыглап ооредири, уругларнын аас чугаазын сайзырадыры, бодун культурлуг алдынарын кижизидери.

Состер слогтардан тургустунар.

Билири: домакта состерни шын тургузуп билири,номда мергежилгелерни кичээнгейлиг кууседири.

Кылып билири: слогтар канчаартургустунарынын дугайында билип алыры.

Ооредиглиг оюннар.

Состерни

слогтарга чарары.

46-47

2

Катаптаашкын.

Слог дугайында алган билиглерин катаптаары, состерни слогтарга шын чарып   болгаш слогтардан состер тургузуп билирин чедип алыры.

Чугаа сайзырадылгазы. Чурукка чогаадыг «Кыш».

1

Быжыглаашкын.

Уругларнын аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры, ооренген дурумнерин практика кырында ажыглап билирин хынаары.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири.

Кылып билири: Ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Хыналда диктант.

1

Хыналда кичээл.

Ооренген дурумнерин шингээдип алганын, башкынын адап берип турар домактарын шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары.

Ооренип эрткен дурумнери.

Билири: адаан чуулун дыннап бижип билири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Грамматиктиг онаалгалар.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Хыналда диктантыда болгаш грамматиктиг онаалгаларда кылган частырыгларын сайгарып, билиглерин быжыглаары.

Орфографиянын, пунктуациянын , фонетиканын дурумнери.

Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Кошкак болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр кылган карточкалар.

Алфавит.

(2шак).

Алфавит.

32 шак)

54-56

2

Чаа тема.

Алфавит-биле практиктиг таныжылга, алфавитте ужуктерни шын адаары, оон ужур-дузазы-биле таныштырары.

Алфавит.

Билири: Ун болгаш ужукту ылгап билири.

Кылып билири: алфавитте ужуктернин туружун, шын адаарын билиндирери.

Ооредиглиг оюннар.Словарь-биле ажыл.

Домак.

(13шак)

Домак- чугаанын эгэ хемчээ.

111-113

2

Чаа тема.

Домак дугайында ниити билиг-биле таныштырары, харылзажылга уезинде

домактын ролюн билиндирери, домакта

состерни шын тургузуп ооредири.

Билири:аас-биле домактар чогаадып билири.

Билип алыры:Харылзажылга уезинде домактарны шын, чараш кылдыр тургузуп билирин чедип алыры.

Состерлиг карточкалар.

Домакта состернин аразында харылзаазы.

114-118

2

Катаптаашкын.

Домак тонген утка илередир деп дурум-биле таныштырары, домакта состернин аразында харылзаазын, шын туружун билиндирери.

Домак.

Билири: аас болгаш

бижимел-биле схема езугаар домактар чогаадып билири.

Билип алыры:

домакта состерни шын тургузупбилири, домактарны бот-боттарындан ангылап билири.

Домактар схемалары.

Айтырыг, кыйгырыг, медээ домаа.

124-1128

2

Чаа тема.

Утказынын аайы-биле домак соолунге айтырыг, кыйгырыг, улуг сек салырын таныштырары, оларны чогуур черлеринге салырын билиндирери.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Домак дугайында алган билиглерин  практика кырынга ажыглап билири.

Билири: адаан чуулун дыннап бижипбилири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Грамматиктиг онаалагалар.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда болгаш грамматиктиг онаалгаларда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш, эдери, ооренген дурумнерин быжыглаары.

Орфографиянын, пунктуацияныё , фонетиканын дурумнери.

Билири: Ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп

Кошкак болгаш шыырак оореникчилерге таарыштыр кылган карточкалар.

Домактын чугула кежигуннери. Кол сос, соглекчи.

118-120

2

Чаа тема.

Домактын чугула кежигуннери- кол сос-биле соглекчи дугайында билиндирери, домакта кымнын азы чунун дугайында чугаалап турарын тып билирин чедип алыры.

Домактын чугула кежигуннери.

Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири.

Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан  шыйып

билири.

Ооредиглиг оюннар.

Делгеренгей болгаш делгеренгей эвес домактар. (ниити бодуун билиг)

2

Чаа тема.

Делгеренгей болгаш делгеренгей эвес домактар дугайында эге билиглер-биле таныштырары, аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билирин чедип алыры.

Чугаа сайзырадылгазы. Чурук-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Сюжеттиг чурукка аас болгаш бижимел чугаа тургузары, чугаада домактарнын дес-дараалашкаан сагыырын катаптаары.

Чугаа сайзырадылгазы.

Билири:чурукка хамаарыштыр аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири.

Билип алыры:

Домактарны шын тургузуп, бижик демдектерин сагып билирин катаптаары.

Сюжеттиг чурук-биле ажыл.

Логиктиг ударение дугайында ниити билиг.

1

Чаа тема.

Логиктиг ударение дугайында ниити билигни таныштырары, ону практика кырынга ажыглап билири.

Домак.

Билири:аас болгаш бижимел-биле домактар тургузуп билири.

Билип алыры: логиктиг ударениени сагып ооредири.

Домактар схемалары, сюжеттиг чуруктар.

Хыналда дужуруп бижилге.

116

1

Катаптаашкын.

Номда созуглелди номчааш, чазыг чокка дужуруп бижиири, созуглелдин утказын чугаалап билири.

Домак.

Билири:номчаан чуулунун утказын чугаалап билири.

Билип алыры: номда материал-биле кичээнгейлиг ажылдап билирин чедип алыры.

Унуштер, куштар дугайында чуруктар.

Сос.

(8 шак)

Состун лексиктиг утказы (ниити билиг).

56

1

Чаа тема.

Домак состерден тургустунар, состер чуну илередип чоруурун таныштырар.

Домак. Сос.

Билири:долгандыр турар чувелерни адап билири, домактар чогаадып билири.

Билип алыры:

Состер чувелерни, оларнын демдээн болгаш кылдыныын илередир

Предметтиг чуруктар, оюннар.

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер .

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер дугайында ниити билиг.

57-58

2

Чаа тема.

Чувелерни болгаш оларнын аттарын илередир состер-биле таныштырары, Кым? Чуу? деп айтырыгларны чувелер аттары илередир  состерге шын салып билирин ооредири.

Кым? Чуу? деп айтырыгларга харыылаар состер.

Билири: долгандыр турар чуулдерни адап билири.

Билип алыры: Кым? Чуу? деп айтырыгларнын утказын билиндирери.

Сюжеттиг чурук.

Состерни болуктээри болгаш состерге айтырыгларны шын салыры.

59-61

2

Чаа тема.

Состерни лексиктиг утказынын аайы-биле болуктээри, айтырыгларны шын салып билирин чедип алыры.

Билири:кым?чуу? деп айтырыгларга харыылаар состерни чогаадып билири.

Билип алыры: утка талазы-биле состерни болуктээрин билиндирери.

Таблица.

Кым? Чуу? Кымнар? Чулер?  деп айтырыгларга харыылаар состерни домак иштинден тывары.

64-65

2

Чаа тема.

Домак иштинден чувелерни коргузер состерни шын тып ооредири.

Домакта чувелерни коргузуп турар состер.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Билип алыры:домакиштинден чувелерни коргузер состернитып билири.

Домактар схемалары, карточкалар.

Чугаа сайзырадылгазы. Эдертиг «Арыгга».

Мет.сумелер.

1

Катаптаашкын.

Номчаан чуулун аас болгаш бижимел аргалар-биле дамчыдып билири.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири, номчаан чуулунун утказын дамчыдып билири.

Билип алыры:эдертигни план езугаарбижиири.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Эдертигге кылган частырыгларын  ооренгени дурумнерин ажыглап эдери, кыдыраажынга арыг-силиг бижиири.

Домак, сос, пунктуациянын дурумнери.

Билири:номчаан чуулунун утказын айтырыглар болгаш план езугаар дамчыдып билири.

Билип алыры:синоним состерни солуп болурун билип алыры.

Эдертигге хамаарыштыр уругларнын чураан чуруктары.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер.

(5 шак)

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состернин ужур-дузазынын дугайында билиг.

67-68

1

Чаа тема.

Чувелернин ылгавыр демдектерин коргузер  состер-биле таныштырары, оларнын ужур-утказын билиндирери.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер.

Билири:чугаанын утказын дамчыдып билири, боттарынын хайгааралдарындан чувелернин ылгавыр демдектерин чугаалап билири.

Билип алыры: чувелернин шынарын, демдээн, хемчээлин, хевирин коргузер состерни ылгап билири.

Ооредиглиг оюннар.

Кандыг ? деп айтырыгга харыылаттынар удурланышкак уткалыг состер.

70-71

1

Чаа тема.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар удурланышкак уткалыг состер-биле таныштырары, оларны оске состерден ылгап билирин чедип алыры.

Удурланышкак уткалыг кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состер.

Билири: чувелернин ылгавыр демдектерин чугаазынга ажыглап билири.

Билип алыры:удурланышкак уткалыг состерни билип алыры.

Предметтиг чуруктар, тывызыктар.

Кандыг ? деп айтырыгга харыылаттынар состерни домак иштинден тывары.

72-73

1

Чаа тема.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаттынар состерни домак иштинден тып билири, оларнын адаан дыйлагар шыйыг-биле шыярын ооредири.

Домак .

Билири: чувелернин ылгавыр демдектерин нске состерден ылгап билири, оларны чугаага шын ажыглап билири.

Билип алыры: кандыг? деп айтырыгга харыылаар состернин хамааржып чоруур состерин тып билири.

Таблица.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер.

74-75

1

Быжыглаашкын.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состер дугайында алган билиглерин быжыглаары..

Чувелернин ылгавырлыг демдектерин коргузер состер.

Билири:ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Билип алыры:чувелернин ылгавырлыг демдектерин оске состерден ылгап билири, чугаа  иштинден тып билири.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерни домакка ажыглап билиринге мергежилгелер.

Чугаа сайзырадылгазы.

 Дириг амытанны тодараткан элементилерни ажыглап, чогаадыг бижиири.

1

Катаптаашкын.

Кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерни аас болгаш бижимел чугаазынга ажыглап билирин хынаары.

Шын бижилгенин дурумнерин ажыглап билири.

Билири:Чогаадып алган домактарынын аразында харылзаазын болгаш домактарда состернин аразында харылзаазын шын тургузуп бижиири. Билип алыры:ооренген дурумнерин бижимел чугаазынга ажыглап билири.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Катаптаашкын.

Чогаадыгга кылган частырыгларны тайылбырлап тургаш, эдери, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунуё ажылын хынааш, унелеп билири.

Дириг амытаннар чуруктары, тывызыктар.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

 Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: адаан чуулду дыннап бижип билири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Сигналдыг карточкалар, карточкалар.

Чуну кылып тур? деп айтырыгга харыылаттынар(чувелернин кылдыныын коргузер) состер.

(8 шак)

Канчап тур? деп айтырыгга харыылаттынар состер дугайында ниити билиг.

75-76

2

Чаа тема.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында ниити билиг бээри, харыылаар айтырыгларын таныштырары.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер.

Билири: сюжеттиг чурукка чугаа тургузуп билири.

Кылып билири: чувелерниё кылдыныын коргузер состернин ужур-утказын билиндирери.

Боттарынын чуну кылырынга ынаан чугаалаары.

Канчанган? Канчап тур? Канчаар? деп айтырыгларга харыылаар состер.

77-78

2

Чаа тема.

Чувелернин кылдыныын коргузер состер дугайында таныштырары, оларны чугаага практика кырынга ажыглап билирин ооредири.

Канчап тур? деп айтырыгга харыылаар состерни кым? чуу? кандыг? деп айтырыгга харыылаар состерден ылгап билири.

79-84

2

Быжыглаашкын.

Чувелернин кылдыныын коргузер состерни кым? чуу? кандыг? деп айтырыгларга харыылаар сорстерден ылгап билирин быжыглаары.

Ооредиглиг оюннар, карточкалар.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

 Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: адаан чуулду дыннап бижип билири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Сигналдыг карточкалар, карточкалар.

Ат болгаш фамилияларга улуг ужук.

Ат болгаш фамилияларга улуг ужкк.

85-91

3

Чаа тема.

Кижилернин адын болгаш фамилиязын улуг ужук-биле бижиир дээрзин билиндирер, хуу болгаш ниити аттар-биле практика кырынга таныжары.

Ат болгаш фамилияларга улуг ужук.

Билири: бодунун болгаш чоок кижилеринин дугайында чугаа тургузуп билири.

Кылып билири:чаа ооренген дурумун практика кырынга ажыглап ооредири.

Сюжеттиг чурук.

Азырал амытаннарнын хуу аттарынга улуг ужук.

Азырал амытаннарнын хуу аттарынга улуг ужук.

91-96

2

Чаа тема.

Азырал амытаннарнын хуу болгаш ниити аттарын ылгап билири, хуу аттарны улуг ужук-биле бижиири.

Азырал амытаннарныё хуу аттарынга улуг ужук.

 Билири: азырал амытаннар дугайында чугаа тургузуп билири.

Билип алыры: азырал амытаннарнын хуу аттарын билири.

Предметтиг, сюжеттиг чуруктар.

Чурттар,хоорайлар,суурлар,кудумчулар,хемнер аттарынга улуг ужук.

Чурттар,хоорайлар,суурлар,кудумчулар,хемнер аттарынга улуг ужук.

97-100

2

Чаа тема.

Географтыг аттарга улуг ужукту хереглээрин таныштырары, чагаага адрес бижип билирин ооредири.

Чурттар,хоорайлар,суурлар,кудумчулар,хемнер аттарынга улуг ужук.

Билири: бодунун чурттап турар черинин дугайында чугаа тургузуп билири.

Билип алыры: географтыг аттарга улуг ужукту бижиири.

Географтыг карта.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынааш, унелеп билири.

Таблицалар.

Торел состер.

(3 шак)

Торел состер дугайында билиг.

100-101

1

Чаа тема.

Торел состер дугайында ниити билигни бээри,оларнын ылгавыр демдектерин таныштырары.

Торел состер.

Билири: самбырада бижээн домактарны шын, аянныг номчууру, состернин домейлешкек кезээн эскерери.

Кылып билири: торел состернин утказын билип алыры, оларнин ниити кезээн тып ооренири.

Предметтиг чуруктар.

Торел состерни домак иштинден тывары.

102-103

1

Катаптаашкын.

Торел состерни домак иштинден тып, оларнын ниити кезээн ангылап ооредири.

Торел состер.

Торел состер.

104-106

1

Быжыглаашкын.

Торел состер дугайында алган билиглерин быжыглаары, оларны айтырыглар дузаза-биле тургузуп билирин быжыглаары.

Торел состер.

Билири: торел состерни болуктеп билири, олар-биле домактар чогаадып , ниити кезээн тып билири.

билири билири.

Кылып билири:бодунун билиин хынап, унелеп билири.

Карточкалар, чуруктар,оюннар.

-ла,-ле,-на,-не деп состерни шын бижиири.

(2шак)

-ла,-ле,-на,-не деп  состерни шын бижиири.

106-109

2

Чаа тема.

-ла,-ле,-на,-не деп артынчыларны мурнунда турар созунге дефис демдек-биле (-) тудуштуруп бижиирин билиндирери, оларны чугаага ажыглаарын таныштырары.

-ла,-ле,-на,-не деп артынчы состерни шын бижиири.

Билири:кол сос болгаш соглекчини тып билири.

Кылып билири: артынчы состерни шын бижип ооредири.

Таблица.

-даа деп состу шын бижиири.

-даа деп состу шын бижиири.

109-111

2

Чаа тема.

-даа деп артынчы сос мурнунда турар созунге дефис демдек-биле (-) тудуштуруп бижиирин билиндирери, оларны чугаага ажыглаарын таныштырары.

-даа деп артынчы состу шын бижиири.

Хыналда диктант.

1

Катаптаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

 Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: адаан чуулду дыннап бижип билири.

Кылып билири: бодунун болгаш эжинин ажылын унелеп билири.

Сигналдыг карточкалар, карточкалар.

Созуглел. Харылзаалыг чугаа.

Чангыс тема-биле каттышпаан домактарны созуглел-биле деннээри.

114-116

1

Чаа тема.

Домак болгаш созуглелди деннеп ооредири, уругларнын аас чугаазын сайзырадыры.

Созуглел. Домак.

Билири: Домактарны шын, аянныг номчууру, номчаан чуулунун утказын дамчыдып билири.

Билип алыры:созуглелде домактар утка талазы-биле харылззалыг болурун билиндирери.

Сюжеттиг чуруктар.

Созуглелдин хевирлери-биле таныштырары.

1

Чаа тема.

Созуглелдин хевирлери: тоожуушкун, чурумал, угаап боданыышкын _ биле таныштырары, номчаан чуулунун утказын чугаалап билири.

Созуглелдин хевирлери.

Билири: Домактарны шын, аянныг номчууру, номчаан чуулунун утказын дамчыдып билири.

Билип алыры:созуглелдин хевирлеринин онзагай демдектерин ылгап ооредири.

Созуглелдернин хевирлеринге карточкалар.

Созуглелдин кезектери: эгези, кол кезээ, тончузу-биле таныжылга.

1

Чаа тема.

Созуглелди аянныг номчааш, оон кезектерин тып , утказын чугаалап ооредири.

Созуглелдин кезектери.

Билири: Домактарны шын, аянныг номчууру, номчаан чуулунун утказын дамчыдып билири

Билип алыры:созуглелдин кезектерин тып ооредири.

Созуглелдин кезектерин будай тургускан карточкалар.

Чугаа сайзырадылгазы. Эдертиг «Кадарчынын ыттары» (бердинген айтырыглар езугаар).    

1

Катаптаашкын.

Созуглелге хамаарышкан айтырыглар дузазы-биле эдертигни бижип ооредири, аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры.

Билири:номчаан чуулунун утказын айтырыглар  езугаар дамчыдып билири.

Билип алыры:синоним состерни солуп болурун билип алыры.

Ыттар дугайында беседа.

Частырыглар-биле ажыл.

Коллективтии- биле тоожуушкун уткалыг созуглел тургузары.

1

Катаптаашкын.

Куш-ажыл,оюннар болгаш ынак чуулнун дугайында улуг эвес чечен-чугаа тургузары.

Созуглел.

Билири: ооренген дурумнерин катаптаары, аас чугаа тургузуп билири.

Билип алыры: коллективтии-биле созуглел тургузуп ооренири.

Сюжеттиг чуруктар.

Ээлдек-эвилен болурунун дурумнери.Четтиргенин илередири.Таныжарда ажыглаар состер болгаш домактар.

1

Чаа тема.

Чугаа культуразынга ооредири, бодун чараш алдынарын, эвилен-ээлдек болурун кижизидери.

Чугаа культуразы.

Билири: диалогтуг чугааны чорудуп билири, эвилен состерни ажыглап билири.

Билип алыры:бодункультурлуг алдынып билири.

Сюжеттиг чуруктар.

Чыл дургузунда ооренгенин катаптаары.

(14ш)

Аас болгаш бижимел чугаа. уннер болгаш ужуктер. Ыыткыр болгаш дулей ажык эвес уннер.

130-132

2

Катаптаашкын.

Чыл дургузунда алган билиглерин катаптаары.

Чугаа. Уннер болгаш ужуктер.Ажык эвес уннер.

Билири:ооренип эрткен дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Билип алыры:бодунун болгаш эштеринин ажылдарын унелеп билири.

Ун-ужук анализин сайгарары.

Куштуг болгаш кошкак ажык эвес уннер.

133-134

2

Катаптаашкын.

Куштуг болгаш кошкак ажык эвес уннернин ужуктерин шын адаарын, номчуурун, бижиирин катаптаары.

Ажык эвес уннер.

Билири: куштуг болгаш кошкак ажык эвес уннернин ужуктерин ажыглап билири.

Билип алыры:ооренген дурумнерин ажыглап билири.

Состер схемалары-биле ажыл.

Кыска,узун,ок-биле адаар ажык  уннер.

135-136

2

Катаптаашкын.

Ажык уннер адалгазынын аайы-биле ангы болурун, оларны бижикке шын ажыглаарын катаптаары.

Ажык уннер.

Билири: ажык уннернин адалгазынын аайы-биле ангылап билири.

Билип алыры: бижимел ажылдарны частырыг чок кууседири.

Карточкалар.

Ѳк-биле адаар ажык γннер

1

Катаптаашкын.

Кадыг демдек кирген ѳк-биле адаар ажык γннерлиг сѳстерни кыска болгаш узун аж. Γннерден ылгаары, шын номчуп ѳѳредир, АЪТ,КАЪТ,ЭЪТ,ОЪТ деп сѳстерни айтырыглар дузазы-биле ѳскертип тургаш, шын бижилгезин быжыглаар.сагынгырын, кичээнгейин, чугаазын сайзырадыр. Эки чаннарга кижизидер.

ок-биле адаар ажык уннернин соонга кадыг демдекти бижиир болгаш биживес таварылгаларын  ооедири.

Билири: Ажык уннерни адалгазынын аайы-биле ылгап билири, бижикке шын демдеглээри.

Кылып билири: Ажык уннернин ужуктериниё соонга кадыг демдек кирип турар 9 состу  шингээдири.

 Таблица карточка

Компьютер

Состерни слогтарга чарары.

2

Катаптаашкын.

Состе каш ажык ун барыл, ынча слог бар деп дурум-биле таныштырары, ону практика кырынга ажыглап ооредири, уругларнын аас чугаазын сайзырадыры, бодун культурлуг алдынарын кижизидери.

Состер слогтардан тургустунар.

Билири: домакта состерни шын тургузуп билири,номда мергежилгелерни кичээнгейлиг кууседири.

Кылып билири: слогтар канчаартургустунарынын дугайында билип алыры.

Ооредиглиг оюннар.

Состу кожурери.

1

Катаптаашкын.

Состе каш ажык ун барыл, ынча слог бар деп дурум-биле таныштырары, ону практика кырынга ажыглап ооредири, уругларнын аас чугаазын сайзырадыры, бодун культурлуг алдынарын кижизидери.

Состер слогтардан тургустунар.

Билири: домакта состерни шын тургузуп билири,

номда мергежилгелерни кичээнгейлиг кууседири.

Кылып билири: слогтар канчаартургустунарынын дугайында билип алыры.

Ооредиглиг оюннар.

Торел состер.

1

Катаптаашкын.

Торел состер дугайында алган билиглерин быжыглаары, оларны айтырыглар дузаза-биле тургузуп билирин быжыглаары.

Торел состер.

Билири: торел состерни болуктеп билири, олар-биле домактар чогаадып , ниити кезээн тып билири.

билири билири.

Кылып билири:бодунун билиин хынап, унелеп билири.

Карточкалар, чуруктар,оюннар.

Домактын чугула кежигуннери. Кол сос, соглекчи.

118-120

2

Катаптаашкын.

Домактын чугула кежигуннери- кол сос-биле соглекчи дугайында билиндирери, домакта кымнын азы чунун дугайында чугаалап турарын тып билирин чедип алыры.

Домактын чугула кежигуннери.

Билири: аас болгаш бижимел-биле домактар чогаадып билири, дурумун ажыглап билири.

Кылып билири: домактын чугула кежигуннерин айтырыгларын барымдаалап тып билири, кол сос болгаш соглекчинин адаан  шыйып

билири.

Ооредиглиг оюннар.

Чувелерни, чувелернин демдектерин, кылдыныын коргузер состер.

137-140

6

Катаптаашкын.

Кым? чуу? кандыг? чуну канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар состерни ангылап билири, домак иштинден тып билирин катаптаары.

Кым? чуу? кандыг? чуну канчап тур? деп айтырыгларга харыылаар со

остер.

Билири:состерни утка аайы-биле ангылап билири, домактар чогаадыры.

Билип алыры:домактын чугула кежиг

уннерин шын тып билири.

Домактарнын чугула кежигуннерин тып билиринге ажылдар.

Хыналда диктант.

1

Быжыглаашкын.

Адап берген домактарны шын дыннап болгаш бижип билирин хынаары, уругларнын бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: ооренген дурумнерин практика кырынга ажыглап билири.

Кылып билири: Бодунун ажылын хынап билири.

Частырыглар-биле ажыл.

1

Быжыглаашкын.

Диктантыда кылган частырыгларын тайылбырлап тургаш эдери, бижимел чугаазын сайзырадыры.

Шын бижилгенин дурумнери.

Билири: частырыглар болгаш оларга хамаарышкан дурумнерни таарыштырып билири.

Билип алыры:

Бодунун ажылын хынап болгаш унелеп билири.

Таблицалар. Карточкалар-биле ажыл.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рабочая программа по родному языку для 3 класса.

Рабочая программа по учебно - методическому комплекту "Күңелле татар теле" 3 класс....

Рабочая программа по родному языку для 2 класса по программе "Планета Знаний"

Рабочая программа по родному (русскому) языку для 2 класса по программе"Планета Знаний"...

Рабочая программа по родному языку (тувинский язык) 2 класс

Рабочая программа по родному языку (тувинский язык) 2 класс...

Рабочая программа по родному языку (русскому языку). 3 класс

Курс реализуется наряду с обязательным курсом русского языка. «Учебный предмет «Русский родной язык» не ущемляет права тех обучающихся, кто изучает иные (не русский) родные языки. По...

Рабочие программы по родному языку и литературному чтению на родном языке 4 класс

Рабочие программы по родному языку и литературному чтению на родном языке 4 класс...

Рабочая программа по родному языку (литературное чтение ) 1 класс с КТП на основе авторской программы М. Н. Ходаковской к курсу «Региональная литература» для 1-4 классов общеобразовательных учреждений

Рабочая программа разработана в соответствии с законом «Об образовании РФ», с основными положениями федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования, ...