Эрхим багша - 2020
методическая разработка

Бадмаева Цымжидма Бадмацыреновна

Эрхим багша мурысоондэ жюриин гэшуудтэ дурадхагдаhан тусэбууд, материалнууд

Скачать:


Предварительный просмотр:

                           Захааминай аймагай Ехэ-Сахирай дунда hургуули

 

Буряад хэлээр «Дахуул үгэ» гэhэн сэдэбээр

             3-дахи ангида үнгэргэгдэhэн нээмэл хэшээлэй технологическа карта

Бэлдэгшэ:

Буряад хэлэ литературын багша

Бадмаева Цымжидма Бадмацыреновна

        

Буряад хэлээр «Дахуул үгэ» гэhэн сэдэбээр хэшээл

Багшын ажаябуулгын зорилго

hурагшадта дахуул үгэ гэhэн мэдэсэ бэхижүүлхэ

Хэшээлэй түхэл

Хэшээл-танилсалга

Түсэблэгдэһэн hуралсалай дүнгүүд

Предметнэ: дахуул үгэ гэһэн мэдэсэтэй танилсуулха, тэдэниие  илгаруулха, зүб тайлбарилха шадабаритай болохо.

Метапредметнэ: хэшээлдэ абаhан мэдэсэ, шадабари, дадалаа юрын ажабайдалдаа хэрэглэжэ шадаха;  буряад хэлэеэ арга болгон хэрэглэжэ, бэшэ hуралсалай предмедүүдээр мэдэсэ олохо шадабаритай болохо;  межпредметнэ  хэмжээн дээрэ тус абаhан  мэдэсэ, арга , дадалаа хэрэглэлгэ.

Личностнэ:Буряад хэлэн – эхэ хэлэн, арадай түрэлхи хэлэн гэжэ мэдэхэ, үзэхэ, баялигаарнь омогорхохо эрмэлзэл түрүүлхэ, үгынгөө  нөөсэ баяжуулха, буряадаар сэбэрээр, зүбөөр дуугарха, хэлэхэ эрмэлзэл түрүүлхэ; олон янзын түхэлөөр хэшээлдээ хүдэлжэ, буряад хэлэндэ hонирхол түрүүлхэ; гансаараа гү, али бүлэгөөр хүдэлжэ hураха, олоороо сугтаа хүдэлөөд, нэгэ харюуда ерэжэ шадаха шадабари дадалтай болохо; ажалаа түсэблэжэ шадаха; ажалайнгаа алдуунуудые, дутуунуудые өөрөө оложо, үшөө саашанхи ажаябуулгаяа заhан түсэблэхэ.

hуралсалда хэрэглэгдэхэ онол арганууд, түхэл

Шагнан hуралга, квест-наадан, шэнжэлэлгэ, наадан  hургалга, рефлексидэ электронно номоор хүдэлмэри.

Хэшээлдэ  хүдэлхэ түхэл

Гансаараа хүдэлхэ, бүлэгөөр.

Хэшээлдэ хэрэглэхэ ресурснууд

https://buriad.wordpress.com/, https://burunen.ru/, https://infourok.ru/,

https://buryadxelen.com/backend/web/burlang/default/help?id=4

Хэрэгсэлнүүд

Интерактивна самбар, ажалай дэбтэрнүүд, тус сэдэбээр презентаци,   https://buryadxelen.com/backend/web/burlang/default/help?id=4

Шухала ойлгосонууд

Дахуул үгэ

Хэшээлэй эмхидхэлэй байгуулга

Хэшээлэй шатанууд

hургаха, хүгжөөхэ компонентнууд, даабаринууд

Багшын ажаябуулга

hурагшадай ажаябуулга

Хэшээлдээ хоорондоо харилсаха түхэлнүүд

универсальна hуралсалай шадабари

(УУД)

Мотиваци

Хэшээлэй сэдэб гаргалга, зорилго элирүүлэлгэ

Шэнэ материал үзэлгэ

Актуализаци, туршан hургалгын үйлэ  

Бэхижүүлгэ, сэдэбээр практическа хүдэлмэри.

Рефлекси

Гэрэй даабари

Шэнэ мэдэсэ ойлгожо абаха  эрмэлзэл түрүүлхэ (эмоциональна, психологическа бэлэдхэл)

«Юумэнэй нэрэ» гэhэн сэдэбтэй холбон заалга

- Сайн байна!

Һаяхана аймагай шүлэг зохёолгын мүрысөөндэ хабаадажа, 1 дэхи һуури эзэлээб. Танай анхаралда шүлэгэйнгөө нэгэ хэһэг уншаад үгэһүү.

Аба эжын хараса доро налгайхан,

Аба эжын гэр соо дулаахан,

Аба эжын альган дээрэ зөөлэхэн,

Аба эжын хажууда жаргал.

  • Аба эжытэгэй ябаһан хүнүүд жаргалтай хүнүүд гээшэбди.  Бүхы юумэн дэлхэй дээрэ бэе бэедээ хэрэгтэй, бэе бэетэйгээ холбоотой ха юм даа.
  • Жэшээнь: сэсэг нара дахажа ургана, үхибүүн эжыгээ дахажа үндынэ.
  • Зай, мүнөө самбар руу харая. Анхарагты эдэ үзэгүүд соо мэдүүлэл нюулгаатай, олоод туршая.
  • Үлэһэн үгэнүүдые нэрлэгты.
  • Эдэ ямар үгэнүүд бэ?
  • Мэдэхын тула таабаринуудые таажа туршая.
  • Танай урда ажалай дэбтэрнүүд тараагданхай, табарияа таажа харюуень энээн соогоо бэшэхэтнай.

Илгагдаһан үгэнүүдэр үгэ уншая.

  • Дахуул үгэ гэһэн ойлгосотой мүнөөдэр танилсахамнай.

Дахуул үгэ юумэнэй нэрэ үгы байжа болохогүй.

Хайшан гээд манай буряад ёһо заншалаар дүүнэр аха захатанаа дахаад ябадаг бэ, тиигээд лэ дахуул үгэмнай юумэнэйнгээ нэрые дахаад лэ ябадаг.

  • Һэеы гэр соомнай баруун тала эрэ хүнэй, зүүн тала эхэнэрнүүдэй тала. Эрэшүүлэй талада ханза табяатай байна, эхэнэрнүүдэй талада абдар.
  • Анхарагты, бүхы хэрэгсэлнүүднэй эмхигүй.

Буряад ёһо заншалаар гэр байраяа сэбэр һайханаар, нарин нягтаар абаад байха ёһотойбди. Тиимын тула танай зорилго хадаа хуу байрадань хэхэ. Хаанаһаа юу олобта гэжэ хэлэжэ үгэхэт. Энээнэй удаа ажалайнгаа дэбтэр соо хүдэлмэриеэ үргэлжэлүүлнэбди.

  • Үхибүүд анхарагты даа, дахуул үгэнүүднай үгынгөө хаана байнаб?
  • Бэеэ амаруулая.
  • Үхибүүд, ямар дахуул үгэнүүд дуун соомнай зэдэлнэб, шагнагты.
  • Зай, мүнөөдэрэй сэдэб хэр ойлгобот гэжэ, дахуул үгэнүүдээ хэр мэдэхэ болобо гээшэбибди шалгахын тула электронно номоороо хүдэлжэ, сэдэбээ бэхижүүдэе.
  • Бэрхэнүүд гээшэт, булта ойлгоһыетнай хаража байнаб.

Сэнхир экран дээрэ шүлэгэй хэһэгтэ бусалга.

  • Шүлэг уншаад, дахуул үгэнүүдые ологты.

Хэшээлэй сэдэб бэхижүүлгэ.

  • Гэрэй даабари: ажалайнгаа дэбтэр соо хүдэлмэри.
  • Хэн мүнөөдэр бэрхээр хүдэлөөб гэжэ һананаб, өөрыгөө эльбэгты.
  • Хэшээлнай дүүрээ, баяртай!

Багшые шагнана, ажалай дэбтэр бултанда байна гү гэжэ шалгана.

 

Эжы абатаяа жаргалтайб!

Урда, хойно, өөдэ

-Мэдэнэгүйбди

Һурагшад таана, харюусана

Дахуул үгэ

Һурагшад шагнана, хадуун абана.

Хаанаһаа олооб гэжэ хэлэхэдээ дахуул үгэнүүдые хэрэглэнэ, байрадан табина.

Үгын хойно

Хойнонь, дахаад ябана

Дуун “Бүмбэгэ” доро хатарна, дуулана.

-наран тээшэ, гар дээрэ

Һурагшад даабарияа компьютераар дүүргэнэ

Табан һурагшад “5” гэһэн сэгнэлтэ абаба,

Гурбаниинь “4” гэһэн сэгнэлтээр ажалаа дүүргээ.

  • Хараса доро, гэр соо, альган дээрэ, эжын хажууда

Фронтальна (ангяараа)

Оршон тойрониие  шудалха шадабари: зорилгоео ойлгожо абана.

Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари: ажаябуулгаяа түсэблэнэ.

Харилсаха шадабари: багшын хэлэhые ойлгон абана.

Харилсаха шадабари:

 Нүхэдэйнгѳѳ харюу шагнажа hурана.

Хабсаргалтануудай тобьег

  1. Буряад хэлэнэй һураха бэшэг-сахим ном
  2. Презентаци
  3. Шүлэг
  4.  Ажалай дэбтэр



Предварительный просмотр:

Нээмэл хэшээлэйнгээ шуумжэлэл.

Шуумжэлэлэй шатанууд

Баллы

1

 Тус хэшээлээ унгэрхэдөө, би өөрынгөө урда иимэ зорилгонуудые табиhан байнаб:

hургалгын: hурагшадые дахуул угэ гэhэн шэнэ ойлгосотой танилсуулха, шэнэ мэдэсэеэ ажабайдалда хэрэглэжэ hургалга.

Хугжөөлгын: hурагшадай аман хэлэлгэ хугжөөхэ, хэлэлгыень баян болгохо.

Хүмүүжүүлгын: hурагшадые өөhэд хоорондоо эбтэй худэлхые, бэе бэеэ шагнажа hурахые, үнэн сэхээр бэеэ сэгнэхэ дадал хүмүүжүүлгэ.

2.

Тус хэшээлэй гурэнэй шэнэ эрилтэнууудтэ хэр тааруугаар зохеогдоhон байнаб гэжэ шүүмжэлбэл иимэ байна.

Энэ хэшээл унгэргэхэдөө, шэнэ эрилтэнуудээр тааруулжа унгэргэхые оролдооб.

2.2

Хэшээлэй тусэблэхэдөө hурагшад иимэ универсальна hуралсалай үйлэтэй болохо еhотой  гэжэ эрилтэ урдаа табиhан байнаб:

Предметнэ: дахуул үгэ тухай мэдэжэ абаха,  ямар удха шанартай бэ, хэлэлгэ соо юундэ хэрэгтэйб, дахуул үгын үүргэ ойлгохо ёhотой.  Текст, амархын шата, шүлэг сооһоо дахуул үгэ оложо һурана.

Метапредметнэ:  өөрынгөө hанал бодолые хэлэжэ hураха, өөрынгөө хэшээлдэ хүдэлhэн, бухы шадалаа гаргаhанаа сэгнэжэ hураха еhотой. Энээнээ рефлекси унгэргэхэдөө мэдэжэ абанаб. Булта үхибүүд һайнаар худэлөөбди гэжэ харуулаа. Харин хүбүүдэй бүлгэм эдэбхитэйгээр, бэе бэендээ хэлэжэ, ойлгуулха гэжэ оролдоо.

 

Личностнэ: шэнэ юумээр hонирхохо, өөрөө эдэбхитэй hуража шадаха.

hурагшадай hонирхон шэнэ мэдэсэ олохын тула, эдэбхитэй хүдэлхын тула хэшээлэй эхиндэ өөрынгөө зохёоһон шүлэгэй хэһэг уншажа, үхибүүд эжыгээ дахажа, ургамал нара дахажа,нягта холбоотой гэжэ ойлгуулнаб. Нэн түрүүн дахуул үгэнүүд манай үгэдэ тон хэрэгтэй юм, хэлэлгыемнай уран гое болгодог юм гэжэ ойлгуулхые оролдооб. Үзэгууд сооһоо үгэнүүдые оложо, мэдүүлэл зохёогоо. Үлүү үгэнүүд гарахадань, ямар хэлэлгын хубида хабаатайб гэжэ үхибүүд хэлэжэ шаданагүй. Эндэ би проблемнэ технологи хэрэглэн, хэшээлэй сэдэб сэхэ хэлэнгуй, кроссворд таалгуулжа, темыень ухибуудээр нэрлүүлээб.

Булэг булэгөөр үхибүүдые хубаажа, дахуул угэ ямар хэлэлгын хубиин хойно бэшэгдэнэб гэжэ өөһэдөө дүрим гаргана.

Буряад ёһо заншалаа сахижа, һэеы гэр соо эрэ  эхэнэр хүнэй буланда ямар хэрэгсэлнууд, зэбсэгүүд байхаб гэжэ ойлгосо, шэнэ үгэнүүдые мэдэжэ, һонирхожо, хадуужа абана.

 

2.3

Ушоо тиихэдэ шэнэ эрилтээр хэшээлдээ элдэб онол аргануудые хэрэглэhэн байнаб:

Ухибууд багахан шуумжэлхы худэлмэри дуургэhэн байна.

Презентаци хэрэглэhэн байнаб.

Компьютерээ аргаар тестын асуудалда харюу угэжэ, 8 hурагшад cооhоо иимэ сэгнэлтэнуудые абаа:

«5» - 5 hурагшад абаа.

«4» - 3 hурагшад абаа.

«3» - - hурагшад абаа.

«2» - -hурагшад абаа.

3

Хэшээлээ удхын талаар тайлбарилбал иимэ:

3.1

Эрдэм наукада угтэhэн еhоорнь дахуул угэтэй мэдэсэ угэhэн байнаб

3.2

Ухибуудэй наhанда тааруулжа хэшээлээ ябуулhан байнаб

3.3

Программын тусэбоор хэшээл унгэргэгдэбэ.

3.4

Дахуул угэ ажабайдалда  hурагшадайм хэлэлгэдээ хэрэглэхын дадал шадабари дээрэ худэлhэн байнабди.

3.6

Шэнэ темэ угэхэдээ,  гараhан хэлэлгын хуби - юумэнэй нэрэ  тургэхэн дабтаад абанабди.

4

Хэшээлэй сэдэб, зорилгонуудые шуумжэлхэдэ иимэ

4.1

Сэдэб оороо нэрлээгуйб, hурагшад кроссворд таажа, сугтаа нэрлэhэн байнабди.

5

Хэшээлээ түсэблэлгэ, hурагшадай ба багшын хэшээлдэ хэhэн ажаябуулга

  1. hурагшадта бэлэн мэдэсэ угөөгүйб.
  2. hурагшад элдэб янзын формоор хүдэлhэн байба           ( ганса гансаараа, булэгөөрөө)

6

Хэшээлэй уедэ багша ба hурагшад хоерой хоорондохэр харилсааб гэхэдэ

Бэе бэеынгээ угэ ойлголсообди, хун бухэн шадал соогоо худэлоо, миин hууhан хун угы байгаа. Бухыдоо хэшээлдээ ухибуудээр hайн харилсаа холбооб гэжэ hананаб.

7

Үхибүүдэй ама хэлэлгэ хугжөөхэ, дахуул угэнуудые хэрэглэн аба эжы тухай найруулга бэшэхэ гэрэй даабари угөөб.

8.1

Гэрэй даабари хундэ бэшэ, үхибүүдэй наhанда тааруу гэжэ hананаб.

8.2

Гэрэйнь даабари эли тодоор ойлгуулхые оролдооб.

9

Хэшээлэй дүн гаргалга

9.1

Үхибууд өөhэдтөө сэгнэлтэ табина. Үшөө тиихэдэ ажалай дэбтэр хэр үхибүүдые hонирхуулбаб гэжэ мэдэжэ абааб.

  Табигдаhан зорилгоео бэелүүлээб гэжэ hананаб. Үхибууд эдэбхитэй худэлөө. Мунөөдэрэй сэдэбээр hайн ойлгожо абаа, шэнэ мэдэсэ бухөөр хадуужа абаа гэжэ hананаб.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

З ахаамиин аймагай Ехэ-Сахирай дунда һургуули Буряад хэлээр нээмэл хэшээл Бэлдэбэ: Бадмаева Ц .Б.

Слайд 8

9 1 5 6 2 4 3 7 8

Слайд 9

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 3 7 8

Слайд 10

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 7 8

Слайд 11

.. 9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а 7 8

Слайд 12

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а 7 8

Слайд 13

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а к а п у с т а 7 8

Слайд 14

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а к а п у с т а с т о л 7 8

Слайд 15

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а к а п у с т а с т о л 7 8 γ γ л э н

Слайд 16

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а к а п у с т а с т о л 7 8 γ γ л э н г а з е т э

Слайд 17

9 1 5 6 ш а н д а г а н 2 4 ч а с ы 3 х а р т а а б х а х у т а г а к а п у с т а с т о л 7 8 γ γ л э н г а з е т э h γ γ д э р

Слайд 18

Хоёрдохи даабари Хаана байгааб? Һиихэ _________________________. Алха __________________________. Торгон ________________________. Харуул ________________________. Хайша ________________________. Хадааһан ______________________. Самса _________________________. Шүбгэ _________________________.

Слайд 19

Амарая



Предварительный просмотр:

                              Гэрэй даабари:  

Дахуул γгэнγγдые хэрэглэжэ,                                                             аба эжы тухай найруулга бэшэхэ

Хүндэтэ һурагша!

       Өөрыгөө хэр зэргэ хүдэлһэнөө сэгнэжэ,

иимэ тэмдэг табигты ( V).

               

                               ойлгооб              заримыень           ядарааб

Би өөртөө  “___” сэгнэлтэ табинаб

3-дахи ангиин һурагша

___________________

буряад хэлээр ажалай дэбтэр

Хэшээлэй сэдэб :    _________________

Нэгэдэхи даабари

          1

                      2

                             3

                     4

        5

        6

                             7

                            8

  9

Кроссворд

  1. Зундаа боро дэгэлтэй,

Yбэлдɵɵ сагаан дэгэлтэй.

  1. Хγγлгγй аад, ябадагби,

Хэлэгγй аад, хэлэдэгби.

  1. Газар доро гахай тγрэбэ.
  2. Эдихэгγй аад, эрье хониной мяханда дуратай.
  3. Далан дабхар хубсаhатай,

Дундаа нэгэ шагтатай.

  1. Ябахагуй аад, дγрбэн хγлтэй.
  2.  Тэнгэреэр тэмээн тамарба.
  3. Хаанашье ошоогγй аад,

Хамаг hониниие хɵɵрэдэг.

  1. Ябахадаа ябалсадаг,

Байхадаа байдаг,

Бариха гэхэдэ, баридадаггγй.

Хоёрдохи даабари

Хаана байгааб?

Һиихэ _________________________.

Алха __________________________.

Торгон ________________________.

Харуул ________________________.

Хайша ________________________.

Хадааһан ______________________.

Самса _________________________.

Шүбгэ _________________________.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Классное руководство, стратегия развития системы образования Санкт-Петербурга в 2011-2020 гг. "Петербургская Школа 2020": формирование Петербургской концепции духовно-нравственного развития детей и молодежи.

Программа Четвертой региональной конференции."Бально-рейтинговая система (БРС)" оценки внеучебных достижений в контексте реализации Стратегии развития системы образования Санкт-Петербуга в 2011-2020 г...

Сборник "балльно-рейтинговая система оценки внеучебных достижений в контексте реализации Стратегии развития системы образования Санкт-Петербурга 2011-2020 гг. "Петербургская школа 2020""

"Воспитание как культуротвочерская деятельность в школе"УрокПуськова Людмила Николавена,ГБОУ школа №45 Приморского района Санкт-Петербурга...

Бумбэрсэгоо гоёохон багша заяатай. Журнал "Байгал"№ 2 2015 г.

В республиканском журнале "Байгал"  № 2 за 2015 г. опубликована статья о бисероплетении - как методе развития мелкой моторики рук детей младшего школьного возраста. Журнал иллюстрирован...

План дистанционной работы с воспитанниками интернатной группы на период с 25.05.2020 по 30.06.2020

План содержит ссылки на интернет-ресурсы, которые планируется использовать в ходе работы...

Приказ №83б от 12.03.2020 г. Об итогах проведения муниципального этапа предметной олимпиады младших школьников в 2019-2020 учебном году

Приказ №83б от 12.03.2020 г. Об итогах проведения муниципального этапа предметной олимпиады младших школьников в 2019-2020 учебном году...

Эрхим багша-2021

Международный конкурс "Эрхим багша - 2021"...

Υльдэргын урихан багша

2023 он - багшын ба залан hургагшын жэл гэжэ соносхогдонхой гээшэ ааб даа. Багшын уялгата ажалые ʏндэр дээрэ ʏргэн ябаhан Доржиева Долгор Сандаковна тухай дулаахан ʏгэнʏʏдые зорюулха хʏсэлэнтэйб....