Технологическая карта урока по родному (тувинскому языку) 2 класс
план-конспект урока (2 класс)
Кичээлдин темазы: Эгезинде [п] – [б] деп үннер кирген сөстер.
Кичээлдин хевири: чаа билиглер «ажыдарынын» кичээли
Сорулгалары:
1.Өөредиглиг: дүлей болгаш ыыткыр [п] – [б] деп үннерни сөс эгезинге шын адап, ону бижикке шын илередип билиринге өөредири;
2.Сайзырадыглыг: [п] – [б] деп үннернин үжүктери кирген сөстерни аас болгаш бижимел чугаага ажыглавышаан, улустун аас чогаалынга даянып сөс курлавырын байыдары, кичээнгейлиг болгаш сагыныгыр, тывынгыр чоруун сайзырадыры;
3.Кижизидиглиг: төрээн черинин каас-чараш, бай-байлак бойдузунга уругларнын чоргааралын оттуруп, дириг амытаннарны кээргеп билирин, оларга хумагалыг болурун болгаш төрээн дылын хүндүлеп, үнелеп билиринге база күш-ажылга ынак болурунга кижизидер.
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 810.13 КБ |
Предварительный просмотр:
Муниципалдыг бюджеттиг өөредилге чери
Мөнгүн-Тайга кожууннун Мөген-Бүрен ортумак школазы
Темазы: Эгезинде [п] – [б] деп үннер кирген сөстер.
(2 класс)
Мөген-Бүрен ортумак школазының
эге класс башкызы:
Ооржак Аржаана Николаевна
Кызыл-Хая, 2024 чыл
Кичээлдин темазы: Эгезинде [п] – [б] деп үннер кирген сөстер.
Кичээлдин хевири: чаа билиглер «ажыдарынын» кичээли
Сорулгалары:
1.Өөредиглиг: дүлей болгаш ыыткыр [п] – [б] деп үннерни сөс эгезинге шын адап, ону бижикке шын илередип билиринге өөредири;
2.Сайзырадыглыг: [п] – [б] деп үннернин үжүктери кирген сөстерни аас болгаш бижимел чугаага ажыглавышаан, улустун аас чогаалынга даянып сөс курлавырын байыдары, кичээнгейлиг болгаш сагыныгыр, тывынгыр чоруун сайзырадыры;
3.Кижизидиглиг: төрээн черинин каас-чараш, бай-байлак бойдузунга уругларнын чоргааралын оттуруп, дириг амытаннарны кээргеп билирин, оларга хумагалыг болурун болгаш төрээн дылын хүндүлеп, үнелеп билиринге база күш-ажылга ынак болурунга кижизидер.
Бүгү талалаыг өөредилгелиг ажыл-чорудулгазын кижизидери:
Личностуг ажыл-чорудулга (личностные действия): бот-башкарныры, мөзү-бүдүш болгаш этикалыг уг-шиини тывары.
Башкарыкчы ажыл-чорудулга (регулятивные действия): сорулга салыры, план тургузары, баш бурунгаар айтыры, хыналда кылыры, эдип чазаары, үнелээри, бот-башкарныры.
Билип алыышкын ажыл-чорудулгазы (познавательные действия): нити өөредилгелиг, логиктиг, берге айтырыгны болгаш ону шиитпирлээри.
Харылзажылга ажыл-чорудулгазы (коммуникативные действия): өөредилгеге хамаарышкан кады ажылдажылга, айтырыгларны салыры, чөрүлдээлиг айтырыгларны сайгарары, эш-өөрүнүң корум-чурумун удуртуру, бердинген сорулгаларга, байдалдарга бодунуң бодалдарын шын болгаш долу илередип билири.
План ёзугаар түңнелдери: өөреникчилер сөс эгезинге [п] – [б] деп үннерни сөстерден ылгап билип алыр; ол үннерниң характеристиказын бээри; сөс эгезинге күштүг частыышкынныг адаттынып турар болза, дүлей ажык эвес үннүң үжүүн бижиир, кошкак адаттынып турар болза, ыыткыр ажык эвес үннүң үжүүн бижиир деп билигни алыры; ыыткыр болгаш дүлей [п] – [б] деп үннерни сөс эгезинге шын адап, ону бижикке шын илередип өөренип алыр; бот башкарлып база бөлүктер аайы-биле ажылдап билири; боттарының база эштериниң кылган ажылдарын сайгарып, ону үнелеп билири.
Арга-методтары: теоретиктиг, практиктиг, көргүзүг, индукция аргазы, деңнелге аргазы, оюн технологиязы, кадык камгалаарының технологиязы, янзы-янзы аңгылап ылгаарының аргазы, уруг бүрүзүнүң төлевин бодап өөредир технологияның элементизи.
Дерилгези: ЭОР (экран, проектор, ноутбук), «Microsoft Office Power Point» программада тургускан презентация, И.Ч. Эргил-оол, Н.Ч. Дамба, Н.М. Ондар. Тыва дыл ному. 2 класс, Н.Ч. Дамба, С.А. Монгуш. Тыва дыл. Ажылчын кыдырааш. 2 класс; предметтиг чуруктар, уругнун билииниң аайы-биле кылдынган «Бичии кыдырааш-карточкалар»
Кичээлдин чорудуу:
Кичээлдиң этаптары | Башкының ажыл-чорудулгазы | Өөреникчилерниң ажыл-чорудулгазы | Бүгү талалыг өөредилге ажыл-чорудулгазы |
I. Орг.кезээ Өөредилге ажыл-чорудулгазынче барымдаа (мотивация к учебной деятельности) | 1. –Экии, уруглар! Кичээлдеп эгелээринге белен силер бе? Кичээливисти чанчыл болган бедик Мөнгүн-Тайгавыска чалбарыг-биле эгелептээлинер. Мергежилге «Хүлүмзүрүг» (слайд 1) - Баштай аалчыларывысче, оон бот-боттарынарже, ам башкыже бо чылыг, чырык Хүнчүгеш ышкаш чараш, чылыг хүлүмзүрүглеринер-биле үлежириңерни диледим. 2. Чурук-биле ажыл. - Бо чүү деп дириг амытаныл? (слайд 2) -Кандыг оранда чурттап турарыл? -Пар кандыгыл? -Ам ийиги чурукта чүнү көргүскен-дир, уруглар? (слайд 3) -Балык кайда чурттап турарыл? -Балык кандыгыл? -Ынчангаш, эргим уруглар, силерни бөгүнгү кичээливисте пар, балык ышкаш эрестиг, дүрген, дидим, угаанныг, тывынгыр ажылдаарынарны күзедим. | Чалбарыг (слайд 1) Ачылыг хүнүм Амыдырал аскым-кежии. Байлак оран-чуртум Бай Мөнгүн-Тайгам өршээ! Багай демдек ынай турзун! Эки демдек бээр келзин! Төрээн школам уруглары Дөгерези эки өөрензиннер! -Пар. Черлик дириг амытан -Кыдатта, Индияда, изиг черлерде -Дидим, дүрген, кашпагай, кажар, эрестиг, угаанныг, … -Балык -Сугда, хемде, далайда, … -Казырыктыг, баларлыг, дүрген, караа көскү, …. | Личностуг (ажылдаарынга белеткендирер, ажылчын олудун организастаары) Башкарыкчы (сорулга салыры) Харылзажылга (диалог чугааны ажыглап билири) |
II. Билиглерниң онза-чугулазы (актуализация знаний) | -Эрткен кичээлде кандыг үннерден эгелээн сөстерни шын бижип, өөренип алган бис? 1.Оюн «Кым тывынгырыл?» -Тыва чоннуң шагдан тура Тывызыктаар оюнундан ойнаптаалыңар.
Чер алдында черзи токпак.
Мөөгү кургаткан мөөрүк кызы. Словарь-биле ажыл. Черзи – ирип, кургап калган ыяш. Мөөрүк – бедик, арга-арыглыг чер. Эл – кадыр чер. Токпак – хирээлеп каан чолдак ыяш. -Бистер чүү деп күрүнеде чурттап турар бис? Бустиң чуртувус кандыгыл? -Тыва деп сөстү канчаар бижиирил? Түңнел: Т дүлей ажык эвес үн. Ол чамдык сөстерниң эгезинге дыңзыг адаттынар. Д ыыткыр ажык эвес үн. Ол сөс эгезинге кошкак адаттынар. 2.Оюн «Эң-не чараш бижикчи» Үлегерлиг (чараштыр) бижилге -холдарын ажылдаарынга белеткеп сула шимчээшкин кылдырар Бижээн соонда эң-не чараштыр бижээн бижикчини тодарадып түңнел үндүрер. 3.Чуруктуг диктант Дагаа, дилги, кодан, адыг, тарбаган, тавак, таалың, теве. (уруглар бот-боттарын удур-дедир хынажыр) -Бо дириг амытаннарны хары угда каяа көрүп болур бис? | Чүнү билир мен? -Сөс эгезинге [т] – [д] деп үннер кирген сөстерни өөренген бис. (слайд 4) Тарбаган – бистиң чуртувустуң онзагай дириг амытаннарының бирээзи. Сонуургактарга: тарбаганның аттары дугайында кыска дыңнадыгны өөреникчи кылыр. (слайд 5) Дииң – арганың чараш дириг амытаны. Оларны камгалаар бис! -Бистер Тыва Республикада чурттап турар бис. -Бистиң чуртувус … (өөреникчилерниң хаарыылары) арын 29 дүрүмнү катаптаар. Тыва, Туран, Тес, туман, турар, тургузуг, тайга, тура (күзел) деп сөстерниң эгезин чеже-даа кошкак адаттынар болза чаңчыл ёзугаар т – биле бижиир. Пак, бак деп сөстерни уруглар чараштыр бижиир. Словарь: бир пак шай, аажы-чаңы бак (багай) Матпаадыр балыктаар, Бажы-Курлуг малдаар. Ортаа-Мерген от салыр, Уваа-Шээжең уран-шевер, Биче-Мерген бижик көөр – Кылбас-тутпас чүвези чок Кызыл-Маадыр алышкылар. Чуруктарны көргүзерге, оларның аттарын бижиирлер. -Зоопаркка | Личностуг (бот-башкарнып ажылдаары) Харылзажылга (бодунуң бодалдарын аас-биле илередири) Билип алыышкын (ниити өөредилгелиг айтырыгны шиитпирлээри) Башкарыкчы (кичээлде кылыр ажылдарын чурумун чугаалап билири, хыналда кылыры, частырыгларын эдери) |
III. Өөредиглиг сорулганы салыры (постановка учебной задачи) | Оюн «Зоопарк» (слайд 6) -Зоопарк деп чүл? (кыска зоопарк дугайында видеоматериалды көөр) -Кым зоопаркка барганыл? -Бөгүн бистиң клазывыста база бичии зоопарк ажыттынган. Ында кандыг дириг амытаннар бар-дыр, көрүңерем. -Бо дириг амытаннарның аттарының эгезинде кандыг үннер таваржып турар-дыр, хайгаарап дыңнаңар. -Аңаа даянып бөгүнгү кичээливистиң темазын тодарадыптаалыңар. (слайд 10) -Сөстүң кайызында турар [п]-[б] деп үннерни шинчилеп көөр-дүр бис. -Оон ангыда чүү чүвеге өөренип алыр силер? | Чүнү мен билбес мен? (Бодум арганы тып алыр мен) -Зоопарк дээрге янзы-бүрү дириг амытаннар азырап турар чер. -Пар, пага, буга, бөрү, буур, бодаган… (слайд 7, 8, 9) -Дириг амытаннарның аттарының эгезинде [П] болгаш [Б] деп үннер таваржып турар. Ол үннер-биле эгелээн сөстер көөр бис. Кичээлдиң темазы: Эгезинде [п]–[б] деп үннер кирген сөстер. - Эгезинде [п]–[б] деп үннерден эгелеп турар сөстерни шын номчуп, бижип өөренип алыр бис. - Клазывыстың зоопарыгынга хумагалыг болуп, дириг амытаннарны эки азыраар бис. | Башкарыкчы (башкының айтырыгларының дузазы-биле кичээлдиң сорулгазын салыр) Билип алыышкын (сөстерни адап тургаш, логика ёзугаар утказын тып, чаа үжүктерни тывары) Харылзажылга (айтырыгларны салыры, бодунуң бодалдарын илередири) |
IV. «Чаа билиглерни ажыдары» Берге байдалдан үнериниң проектизин тургузары (открытие нового знания) | 1.Оюн «Эштерин тып» (Мергежилге 69 арын 30) Пар-бар, пак-бак, паш-баш. - Эжеш сөс бүрүзү кандыг үннер-биле аңгыланып турарыл, чугаалаңар. Сөстерниң утказын тайбырлаңар. 2.Оюн «Тарамыктар» - Мергежилге 70 арын 30 (бижимел ажыл) Паш тиккенде, от салыр. Бала көдүргенде, тараа соктаар. -Согааш, баланы кым көргенил? -Тараа соктап ада-иезинге дузалашкан кижи бар бе? -Өске кандыг тыва эдилелдер билир силер? Түңнел: П дүлей ажык эвес үн. Ол чамдык сөстерниң эгезинге дыңзыг адаттынар. Б ыыткыр ажык эвес үн. Ол сөс эгезинге кошкак адаттынар. 3. Оюн «Читкен үжүк» (слайд ) -Дииспеек оюнзак бир-ле чүүлдү чажырган турар. Ол силер-биле ойнаксап турар-дыр, уруглар. Дииспеек үжүктер чажырып алгаш, мынча дээн: «Че-ве, уруглар, ойнаалыңар! Чаржып тургаш тывыңарам. Чажырып каан үжүктерим Чаныңарда, артыңарда» | Пар-бар, пак-бак, паш-баш. - Сөстерниң утказы-биле ажылдаар. [П], [б] ыыткыр-дүлей үннерни деңней ададыр, ооң соонда ол сөстерниң үн анализин кылдыргаш, түңнел үндүрер. Адаткаш – шинчиледир. Чажып каан сөстерден домактар (үлегер домактар) тургустурар. Аянныг, шын номчудар. Согааш, баланың боттарын көргүзүп, таныштырар. - Дээрбе, таалың, шай, дус хавы, … *одалга *ала *уга *ар *алык *өс *оорзак *улут *өмбүк *ага *ашкы *ижик *ажың | Билип алыышкын (чаа билиглерни ном болгаш бодунуң амыдыралчы опыдынга даянып, ном дузазы-биле чедип алыры) Харылзажылга (бодунуң бодалдарын аас-биле илередип билири, өске улустуң чугаа-домаан дыңнап болгаш билирин чедип алыры) Башкарыкчы (класс-биле тургускан план-биле шын ажылдап билири) |
V. Сула шимчээшкин | Пага ышкаш шураал, Балык ышкаш эштиил, Буга ышкаш бустаал, Пар ышкаш халыыл. | ||
VI. Бащтайгы быжыглаашкын (первичное закрепление) | Бөлүк-биле ажыл. Оюн «Чаңгызы хөйү дээш…» (Мергежилге 76 арын 32) 1-ги даалга.Каапкан үжүктерин киирип бижиир, дүрген-чугааны деңге, шын, аянныг чугаалаптар. 2-ги даалга. Кроссворд Сөстерни тыпкаш, домактардан чогаадыңар. 1.Тулаага чоруур амытан (пага) 2.Ооң-биле ыяш чара (балды) 3.Аңаа чем кылыр (паш) 4.Өөреникчи кижиниң эң-не алыксаар демдээ (беш) | Буга база бустазын, Булут база бусталзын. Булут база бусталзын, Буга база бустазын. | Харылзажылга (бодунуң бодалдарын аас болгаш бижимел илередири) Башкарыкчы (кичээлде кылыр ажылдарның чурумун чугаалап билири) |
VII. Майык ажыглап тургаш бот ажылды хынаары. Бот анализ болгаш бот хыналданы кылыры (самостоятельная работа с проверкой по эталону) | Оюн «Демниг эжишкилер» Кожа олурар эжи-биле ажыл (карточка) [П], [б] деп үннерниң үжүктерин киирип бижиңер. ___өгүн мен-даа хөглүг-дүр мен. ___өмбүрзекти шыя кааптым. Чам__ы-ди__те ойна__-хөглээн чаштарны мен чуру__ ор мен. О.Охемчик. Шүлүктүң утказынга чуруктан чуруңар. | Бөгүн мен-даа хөглүг-дүр мен. Бөмбүрзекти шыя кааптым. Чампы-дипте ойнап-хөглээн чаштарны мен чуруп ор мен. О.Охемчик. Майык ажыглап хынаарлар. | Личностуг (бодун хынап билири) Башкарыкчы (кылган ажылының эдилгелерин (корректировка) шын кылып билири) |
VIII. Ажыл-чорудулганың рефлексиязы (кичээлдиң түңнели) | -Кичээливисти доозуп тура түңнелден кылыптаалыңар. -Кандыг сорулганы кичээл эгезинде салдывыс? Ол сорулгаларывыс чедип алдывыс бе? Бо кичээлде чүү чүвеге өөренип алдывыс? -Бистиң кичээлде кылган ажылдарывыс силерге таарышты бе? Чүнү сонуургадыңар? -Бөгүнгү кичээлге боттарыңарның ажылыңарны канчаар үнелеп тур силер? Үнелел арыннарынга түңнел демдектерин салдырар. Онаалга (тайылбырлаар) «5» демдек- арын 17 даалга 40, 44 (ажылчын кыдырааш) «4» демдек – Мергежилге 72 арын 31 (ном) «3» демдек – Мергежилге 74 арын 32 (ном) | -Сөс эгезинге П-Б деп үннер эгелээн сөстерни шын адап, бижип өөрендивис. -Кичээл үезинде тывынгыр, кичээнгейлиг, дидим, дүрген, бодамчалыг ажылдаан бис… - даалганы шын, бергедежиишкин чокка күүсеткен мен (эки)
- даалганы күүседип турумда билдинмес чүүлдер бар (ортумак)
- даалганы күүседиринге бергедежиишкиннер тургустунган (багай) Түңнел. Бо дээрге пага-дыр. Бо дээрге барба-дыр. Бо дээрге балык-тыр. Бо дээрге пар-дыр. Ыыткыр, дүлей үннерни Ылап ылгап өөрендивис! Өөреникчилерниң боттарының күзели-биле шилип алыр. | Башкарыкчы (бодунуң ажылын шын үнелээри) Личностуг (бодун хынап билири, башкарары) Харылзажылга (диалог чугааны тургузары, ажыглап билири) |
Приложение
Бут бажы – носОк (ноги), буур – лось, буура- верблюд-производитель, буян – милость, доброта, сердечность, бөлгүм – кружок, группа, бөлүк – группа, бөмбүк – шар, агаар бөмбүү – воздушный шар, мяч: бут бөмбүү- футбольный мяч, частыр бөмбүк – бомба, бөрт – шапка, бөмбүрзек – земной шар, глобус, буга-балык – бычок (рыба), бөзүр-пага – жаба, бар – есть, имеется, баар – печень, баалың – эмаль, баг – ремень, багай – плохой, бажың – дом, изба, базым – шаг, бир базым – один шаг, базым бүрүзүнде – на каждом шагу, бай, байлак – богатый, байбаң – болтливый, байлаң-балык – пескАрь, байырлал – праздник, байырлыг – до свидания, бак – плохой, дурной, бала (согааш) – пестик, балды – топор, балыг – рана, балык – рыба, балыкчы – рыболов, балыктыг – рыбный, башкы – учитель, бижек – нож, бижик – письменность, билек – запьястье, бодалга – задача, боорзак – печенье в виде жаренныхв масле кусочков теста, бопук – мягкая обувь для детей, начинающих ходить, пинетки, бора-тоолай – заяц-русак, бора-хирилээ, бора-хөкпеш – воробей,
буга – бык-производитель, суг бугазы – бегемот, будук – краска, буъдук – сук, ветка, булут – облако, бурган – бог, бүрү – лист, быштак – сыр.
Пага – лягушка, пөс – ткань, парлалга - печать, парта, пароль, парус, паштанчы = кухарка.
КАРТОЧКАЛАР
- Оюн «Эштеринни тып»
- Оюн «Тарамыктар»
1-ги даалга.Каапкан үжүктерин киирип бижиир, дүрген-чугааны деңге, шын, аянныг чугаалаптар. ___уга база бустазын, ___улут база бусталзын. ___улут база бусталзын, ___уга база бустазын. | 2-ги даалга. Кроссворд Сөстерни тыпкаш, домактардан чогаадыңар. 1.Тулаага чоруур амытан 2.Ооң-биле ыяш чарар 3.Аңаа чем кылыр 4.Өөреникчи кижиниң эң-не алыксаар демдээ |
Кичээлде кылган ажылдын түңнелинге бот-үнелел
Өөреникчиниң ады, сывы _____________________________________________________________
Ажылдың ады | Оюн «Кым тывынгырыл?» | Оюн «Эң-не чараш бижикчи» | Чуруктуг диктант | Оюн «Эштерин тып» | Оюн «Тарамыктар» | Оюн «Читкен үжүк | Бөлүк-биле ажыл | Оюн «Демниг эжишкилер» | Ниити демдээ |
Демдээ |
Башкының үнелели: ___________________________________________________________
Кичээлде кылган ажылдын түңнелинге бот-үнелел
Өөреникчиниң ады, сывы _____________________________________________________________
Ажылдың ады | Оюн «Кым тывынгырыл?» | Оюн «Эң-не чараш бижикчи» | Чуруктуг диктант | Оюн «Эштерин тып» | Оюн «Тарамыктар» | Оюн «Читкен үжүк | Бөлүк-биле ажыл | Оюн «Демниг эжишкилер» | Ниити демдээ |
Демдээ |
Башкының үнелели: ___________________________________________________________
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
![](/sites/default/files/pictures/2016/02/14/picture-743527-1455442769.jpg)
Технологическая карта урока по азбуке. Тувинский язык
здесь представлена примерная технологическая карта урока на тувинском языке....
![](/sites/default/files/pictures/2013/11/14/picture-344576-1384441787.jpg)
Технологическая карта урока по родному языку (татарский) в 4 классе
Урок повторения по теме "Дусларым". Повторяется и закрепляется лексический и грамматический материал по данной теме....
![](/sites/default/files/pictures/2018/12/21/picture-1021143-1545422605.jpg)
Технологическая карта урока по Родному русскому языку. Тема урока: Дом в старину, что как называлось.
Урок получения новых знаний....
![](/sites/default/files/pictures/2020/03/13/picture-1226859-1584126024.jpg)
Технологическая карта урока по родному языку (русскому) в 1 классе по теме: "Смыслоразличительная роль ударения"
Технологическая карта урока по родному языку (русскому). Цель урока: создать условия для формирования умения определять смыслоразличительную роль ударения в словах....
![](/sites/default/files/pictures/2021/11/29/picture-1367705-1638198193.jpg)
Технологическая карта урока по родному (якутскому языку) на тему "Аат тыл"
ТЕХНОЛОГИЧЕСКАЯ КАРТА УРОКА ПО РОДНОМУ (ЯКУТСКОМУ)ЯЗЫКУ Уруок темата: «Тереебут терут тылым – мин быстыбат быйаным»Уруок формата: урок-эстафетаУруок сурун сыала: эрдэ барбыты ха...