Ужуглел д деп ун болгаш Д д деп ужуктер
план-конспект урока по русскому языку на тему

ɵɵреникчилерниң  билииниң деңнелинге негелделер

Предметтиг

УУД

Личностуг

Д деп үн болгаш Д, д деп үжүктерни слогка, сɵске чорда шын номчууру, онзагай талаларын тодарадып чугаалаар.

Чүнү билип алыры: д деп үн болгаш Д, д  деп үжүктерниң онзагай талаларын.

Чүнү кылып ɵɵренип алыры:  үн, үжүктү  шын адап, слог болгаш сɵстерге номчуп,  бичии д деп үжүктерни, ол үжүк кирген сɵстерни  бижип билир.

Регулятивтиг: Башкының удуртулгазы ёзугаар даалагларны күүседип билири.

ɵɵредиглиг:

 улегер езугаар аас чугаа тургузуп кичээлдин кол сорулгаларын чедип алырынга ооренир.

Коммукативтиг: ɵɵрененген чүүлүнге хамаарыштыр түңнел үндүрүп билири, номчаан чүүлүнге хамаарыштыр боттарының бодалын илередип билири

ɵɵреникчиге хевирлеттинер чүүл: чаа –чаа билиглер ажыдар сонуургалын бедидер.

Кичээлдин чорудуу

№

Кичээлдиӊ кезектериниӊ аттары.  

Кичээлдин тургузуу

Башкыныӊ кууседир ужурлуг ажыл -чорудулгазы

Оореникчиниӊ кууседир ужурлуг ажыл -чорудулгазы

Планаттынган туӊнелдер (УУД)

1

Организастыг кезээ. Психологтуг белеткел.

Коңга хапкан,

Кичээл эгелээн.

Кичээнгейлиг болуулуңар!

Өѳреникчилерниӊ кичээлге белеткелин хынаар. Уругларнын сагыш-сеткилин  кодурер, кичээлге белеткээр

Ажылдаар олудун хынаар, белеткээр.

Бот- тускайлан (личн.)

2

Кичээлдиң сорулгазын тодарадыры

-Уруглар эрткен кичээлде ɵɵренген үжүүвүс чиде берген-дир. Таа кайда азып чоруур, кɵрзүнүп кɵрүңерем.

-Бо канчап азып чораан үжүк боор, мм билип кагдым: ɵске үжүктерниң үннери-биле катчып, сɵс тургузар бодалдыг чораан-дыр. Силер дузалажыптар силер бе? Чүү деп сɵс үнүп кээр-дир? Ол сɵстү бижиптер бис бе? Сɵстүң эгези чүү деп үжүк-биле эгелээнил? А бис ол үжүктү канчалдыр шын бижиирин ɵɵренген  бис бе? Ынчаарга, бɵгүн кичээлдиң сорулгалары  чүл, чугаалап кɵрүңерем, уруглар.

Проблемалыг байдалды тургузар.

Мурнунда ѳѳренген темазынга даянып алгаш, чаа темаже чоорту кирерин белеткээр,  

Уруглар боттарының бодалдарын илередип чугаага киржир.

Бот- тускайлан(личн.)

Углаар-баштаар (рег.)

3

4

Уругларның билиин идепкейжидери

Сула шимчээшкин

1.Ночулга (плакаттан)

-Д деп үн кирген оон ɵске чүү деп сɵстер тургузуп болурул, номчуптаалыңар.

2) Ужуктер кожаазы-биле ажыл. Ужуктер кожаазын кɵрунер. Уннер болгаш ужуктер кандыг 2 бɵлуктерге чарлып турарыл?

- Ажык унну ажык эвес унден канчалдыр ылгап билип алыр  бис?

- Ажык уннернин дугайында чуну билир силер?

- Кыска е деп уннун дугайында чуну билир силер?

- Ажык эвес уннер кандыг 2 болуктерге чарлырыл?

- Ыыткыр уннер - …

Дулей- …

-Д деп үн кандыг ажык эвес үнге хамааржырыл?

Үн, үжүк дугайында билиин тодарадып, быжыглаар.

Домактын эгезинде улуг ужук кирер, а домактын соолунге улуг  сек салыр.

Домак, сос, слог, ун, ужук  дугайында ооренген билиин катаптап, тайылбырын кылыр.

Углаар-баштаар (рег.) Билиин ханыладырынга туннелдер (позн.), Аас-чугаазын сайзырадыры (коммуник.).

5

6

Тема-биле ажыл

Сула шимчээшкин

 1.Бижилге

а)Шинчилел ажыл.

- Уруглар, биче д деп ужуктун бижимелин кандыг база каш кезектен тургустунганын шинчилеп корунерем.

(Самбырада элээн каш хевирлерин коргускен. Ийи кезектен тургустунган. Бирги кезээ чуу деп ужукте барыл? Ийиги кезээ?

 бирги кезээ – а, ийиги кезээ – у. Дудуштуруптарывыска – д деп ужук.)

б)Бичии д деп ужуктун бижилгези. .

в)Слог,үн, үжүк анализи. Сɵстер: даш, дээр, демир.

2.Ном-биле ажыл.                            а)Сɵстер-биле ажыл

-1-ги бɵлүк бирги одуруг сɵстерни номчуур, 2-ги бɵлүк ийиги одуруг …   б)Чурук-биле ажыл.                       в)Сɵзүглел-биле ажы

Бижимел бичии д деп үжүктүң кезектерин шинчилеп кɵɵрүнче углап, ону шын арыг чараш бижиирин билиндирер.

ɵɵреникчилер боттары слог, үн, үжүк анализин кылыр , самбырага 1 ɵɵреникчи кылып күүседир.

Сɵстер-биле домактар чогаадыр. Чурукка кыска чугаа тургузар. Словарь ажылы болгаш наадым дугайында беседа соонда, башкының номчулгазын кичээнгейлиг дыңнап эдерти кɵɵр.Сɵзүглелди ɵɵреникчилер боттары номчуур. Утказын сайгарар.

Домактар чогаадыр.

Ун, ужук, домак, сос, слог дугайында бтилиин туннеп чугаалаар.

Индукция болгаш дедукция методун ажыглап тургаш чаа теманы тайылбырлаар

Чаа ооренген уннун ужуктери- биле таныжарынче билиин  углаар, шенээр.

(позн.), Аас-чугаазын сайзырадыры (коммуник.).

7

Рефлекция.

Түңнел

-Бо кичээлде салдынган сорулгавыс чедип алган бис бе, уруглар?

-Бо кичээлде кым канчалдыр ажылдааныл, ажылын үнелеп кɵргүзер.

Кичээлде бодунун күүсеткен ажылынын тѳнчу  түннелин шын тодарадыр.

ɵɵреникчилерниң  билииниң деңнелинге негелделер

Предметтиг

УУД

Личностуг

Д деп үн болгаш Д, д деп үжүктер  кирген сɵстерни номчуп, бижип оларның  онзагай талаларын тодарадып чугаалаар.

Чүнү билип алыры: д деп үн болгаш Д, д  деп үжүктерниң онзагайлары.

Чүнү кылып ɵɵренип алыры:  үн, үжүктү  шын адап,  сɵстерге номчуп, бижип,  улуг д деп үжүктү шын бижип ɵɵренир.

Регулятивтиг: Башкының удуртулгазы ёзугаар даалагларны күүседип билири.

ɵɵредиглиг:

 улегер езугаар аас чугаа тургузуп кичээлдин кол сорулгаларын чедип алырынга ооренир.

Коммукативтиг: ɵɵрененген чүүлүнге хамаарыштыр түңнел үндүрүп билири, номчаан чүүлүнге хамаарыштыр боттарының бодалын илередип билири.

ɵɵреникчиге хевирлеттинер чүүл: чаа –чаа билиглер ажыдар сонуургалын бедидер.

Кичээлдин чорудуу

№

Кичээлдиӊ кезектериниӊ аттары.  

Кичээлдин тургузуу

Башкыныӊ кууседир ужурлуг ажыл -чорудулгазы

Оореникчиниӊ кууседир ужурлуг ажыл -чорудулгазы

Планаттынган туӊнелдер (УУД)

1

Организастыг кезээ. Психологтуг белеткел.

Коңга хапкан,

Кичээл эгелээн.

Кичээнгейлиг болуулуңар!

Өѳреникчилерниӊ кичээлге белеткелин хынаар. Уругларнын сагыш-сеткилин  кодурер, кичээлге белеткээр

Ажылдаар олудун хынаар, белеткээр.

Бот- тускайлан (личн.)

2

Кичээлдиң сорулгазын тодарадыры

-Чүү деп үн үжүк ɵɵренип турар ийик бис уруглар?

-Бо кичээлде бо үн, үжүкке хамаарыштыр  чүнү ɵɵренир ужурлуг бис, уруглар?

Мурнунда ѳѳренген темазынга даянып алгаш, чаа темаже чоорту кирерин белеткээр,  

Уруглар боттарының бодалдарын илередип чугаага киржир.

Бот- тускайлан(личн.)

Углаар-баштаар (рег.)

3

4

Уругларның билиин идепкейжидери

Сула шимчээшкин

1. Оюн «Сɵстер тургузар»   (С. № 1)

Тургускан сɵстери-биле домактар чогаадыр.

2. Ночулга   (С № 2)
3. Диктант    (С № 3)

Ол даш чанында дош чыдыр. Сандан ынаар чоруур дээн. Адыр мени мана.

(Адаа шыйдынган сɵстерни самбырага бижээш сактып алыры-биле үш катап номчудар.

Ооң соонда адап бергеш бижидер)

Үн, үжүк дугайында билиин тодарадып, быжыглаар.

Домактын эгезинде улуг ужук кирер, а домактын соолунге улуг  сек салыр.

Домак, сос, слог, ун, ужук  дугайында ооренген билиин катаптап, тайылбырын кылыр.

Углаар-баштаар (рег.) Билиин ханыладырынга туннелдер (позн.), Аас-чугаазын сайзырадыры (коммуник.).

5

6

Тема-биле ажыл

Сула шимчээшкин

1. Д деп үннүң онзагайларын тодарадыр.

(Схемага кɵргүзер)

2. Бижилге

а)Шинчилел ажыл.

- Уруглар, улуг д деп ужуктун бижимелин кандыг база каш кезектен тургустунганын шинчилеп кɵрунерем.

(Самбырада элээн каш хевирлерин кɵргускен. Ийи кезекте тургустунган. Бирги кезээ чуу деп ужукте барыл? Ийиги кезээ?

 бирги кезээ – л, ийиги кезээ – р. Дудуштуруптарывыска – д деп ужук.)

б) Улуг д деп ужуктун бижилгези.

3 Карточка-биле ажыл                                          

• «Кластер»
• Ылгаан сɵстерни дүжүрүп бижиир, тɵгериктер-биле демдеглээр.
• Слог,үн, үжүк анализин кылыр.

Схемалай кɵргүзер

Бижимел улуг  д деп үжүктүң кезектерин шинчилеп кɵɵрүнче углап, ону шын арыг чараш бижиирин билиндирер.

ɵɵреникчилер боттары слог, үн, үжүк анализин кылыр , самбырага 1 ɵɵреникчи кылып күүседир.

Домактар чогаадыр.

Ун, ужук, домак, сос, слог дугайында бтилиин туннеп чугаалаар.

Индукция болгаш дедукция методун ажыглап тургаш чаа теманы тайылбырлаар

Чаа ооренген уннун ужуктери- биле таныжарынче билиин  углаар, шенээр.

(позн.), Аас-чугаазын сайзырадыры (коммуник.).

7

Рефлекция.

Түңнел

-Бо кичээлде салдынган сорулгавыс чедип алган бис бе, уруглар?

-Бо кичээлде кым канчалдыр ажылдааныл, ажылын үнелеп кɵргүзер.

Кичээлде бодунун күүсеткен ажылынын тѳнчу  түннелин шын тодарадыр.