И туган тел
классный час (3 класс)

“Туган телем – татар теле”.

( Туган телләр көненә багышланган кичә)

Максат: Ата – аналар, укытучылар, укучыларга ана теленең бөеклеген, газизлеген күрсәтеп, туган телне ихтирам итү хисе тәрбияләү.

Кичә үтәчәк бүлмәгә чигүле пәрдәләр, суккан сөлгеләр эленә. Бүлмәгә түбәндәге плакатларны элергә мөмкин:

“И туган тел, и матур тел!

Әткәм - әнкәмнең теле.”

“Анам теле миңа – халкым теле,

Аннан башка минем халкым юк,

Йөрәгендә халкы булмаганның

Кеше булырга да хакы юк.”

Кичә башланганда “Туган тел” җыры яңгырый.

И минем җандай кадерлем,

И җылы, тере телем!

Кайгылар теле түгел син,

Шатлыгым теле бүген.

Тик синең ярдәм белән мин,

Тик синең сүзләр белән.

Уйларын йөрәккәемнең

Дөньяга әйтә беләм.

Анам теле, сине өзелеп яратканга,

Очам дисәк, безгә булдың канатлар да;

Дошман белән көрәшкәндә - үткен кылыч,

Балдан татлы – дуслар белән сайрашканда.

 Күңелләрдән – күңелләргә юл саласың,

Сусаганда эссе чүлдә су табасың;

Алышларда арысланга тиңдәш итеп,

Тоткынлыкта тимер булып таш ярасың.

Җырларның да иң татлысы синдә генә,

Уйларның да иң яктысы синдә генә.

Туган илнең, туган телнең матурлыгы

Якты илһам бирми икән кемгә генә.

Кайчагында адашкандай булам да мин,

Уңны – сулны шәйләмичә, егылам, димен,

Туган телем балкыта да барыр юлны

Күз алдымда ярылып ята кыйблам минем.

Һәркемгә дә иң газиз тел – ана теле,

Анда гына сабый чакның раушан гөле –

Кышкы кичтә әбиләрнең әкиятләре,

Әниләрнең бәллү җыры, бәллү көе.

 Халкың кебек уңган да син

Хезмәттә син көне – төне.

Ир егетләреңдәй дәртле,

Гайрәтле син, татар теле.

Ассалар да, киссәләр дә,

Үлмәдең син, калдың тере,

Чукындырган чагында да

Чукынмадың, татар теле.

Яндың да син, туңдың да син,

Нишләтмәде язмыш сине?!

Дөньяда күп нәрсә күрдең,

И мөкатдәс Тукай теле.

 Төрмәләргә дә яптылар,

Җәлил белән бергә сине.

Төрмәләрдә дә килмешәк

Булмадың син, татар теле.

Кояш гөлгә үрелә,

Дөнья нурга күмелә.

Туган илем, туган телем

Якын, газиз күңелгә.

(“Туган тел”)

 Газиз телем гасыр диңгезләрен

Кичә - кичә килгән ерактан.

Шушы телдә, бәхет теләп илгә

Җырларымны миргә яңгыратам.

(Җыр)

Күзләремне ачты минем,

Иркәләде үз телем.

Үз телем яктыртты юлны,

Үз телем бирде белем.

Үз телеңне сөймәгәндә

Ярты ул алган белем.

 Сандугач язын сагынып

Кайтса да туган илен,

Үз илен онытса әгәр,

Аны назламас идем.

Әткәң - әнкәң телен белсәң,

Адашмассың кайда да

Туган телемдә эндәшәм

Кояшка да айга да.

(Җыр “Кояшлы ил”)